Datos Identificativos 2011/12
Asignatura (*) Psicopatoloxía Infanto-xuvenil Código 652425104
Titulación
MÁSTER EN INTERVENCIÓN LOGOPÉDICA NA INFANCIA E NA ADOLESCENCIA
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Optativa 6
Idioma
Castelán
Prerrequisitos
Departamento Psicoloxía
Coordinación
Duran Bouza, Montserrat
Correo electrónico
montserrat.duran.bouza@udc.es
Profesorado
Duran Bouza, Montserrat
Correo electrónico
montserrat.duran.bouza@udc.es
Web
Descrición xeral Esta materia prtende desarrollar competencias alumno conozca las características propias de la psicopatología infantil y juvenil, frente a la psicopatología de los adultos. Concretamente, en su definición como materia, definición de conducta psicopatológica, definición de trastorno, clasificación y diagnóstico, así como los modelos explicativos de la psicopatología
Igualmente, se trata de familiarizar al alumno con el estudio de la etiología y conceptos como prevención de psicopatología, factores de riesgo, factores causales, correlatos de un trastorno, concomitantes, factores de protección y su importancia para la prevención de la aparición de problemas psicológicos y para su tratamiento en el ámbito escolar. Como ejemplo se aborda el tema de la competencia social en la infancia, centrado en las relaciones interpersonales del alumno y alumna en el aula. Se concede especial importancia a este tema por la relevancia del ámbito escolar para la prevención de problemas y trastornos psicopatológicos


Competencias do título
Código Competencias da titulación
A6 Coñecer os principais trastornos psicopatolóxicos que teñen a súa orixe na infancia e na adolescencia.
A32 Dominar os aspectos conceptuais e os recursos instrumentais para o recoñecemento, descrición, explicación e intervención sobre os trastornos do desenvolvemento.
A54 Capacidade para estruturar o entorno físico e social para o desenvolvemento de oportunidades para a comunicación.
A60 Promover actitudes de solidariedade, respecto e apoio para coas persoas con trastornos psicolóxicos.
A66 Capacidade de análise e discusión en grupo de contidos teóricos e procedimentais.
A83 Coñecer e dominar o acceso, selección e xestión das fontes de información relevantes para a práctica profesional.
B3 Resolver problemas de forma efectiva.
B4 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B5 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B6 Traballar de forma colaborativa.
B7 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B8 Comunicarse de maneira efectiva nun entorno de traballo.
B9 Capacidade de observar e de escoitar de forma activa.
B13 Ter compromiso ético.
B16 Destreza e empatía nas relacións interpersoais.
B17 Capacidade de organizar e planificar.
B21 Capacidade de análise e síntese.
B22 Aprender autonomamente, e motivarse para facelo de forma continuada.
B25 Acceso, selección e xestión das fontes de información relevantes para a práctica profesional.
B26 Apreciar as distintas manifestacións da diversidade.
B29 Adoptar unha actitude positiva e paciente.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Conocer conceptos como prevención de psicopatología, factores de riesgo, factores causales, correlatos de un trastorno, concomitantes, factores de protección y su importancia para la prevención de la aparición de problemas psicológicos AP3
BP12
BP25
BP28
Apreciar as distintas manifestacións da diversidade, así como sus aspectos específicos BP25
Dominar os aspectos conceptuais e os recursos instrumentais para o recoñecemento, descrición, explicación e intervención sobre os trastornos do desenvolvemento. AP16
BP2
BP4
BP20
BP25
Capacidade para estruturar o entorno físico e social para o desenvolvemento de oportunidades para a comunicación. AP27
BP2
BP5
BP16
Promover actitudes de solidariedade, respecto e apoio para coas persoas con trastornos psicolóxicos AP30
BP6
BP8
BP12
BP15
Capacidade de análise e discusión en grupo de contidos teóricos e procedimentais. AP33
BP3
BP5
BP7
Coñecer e dominar o acceso, selección e xestión das fontes de información relevantes para a práctica profesional. AP41
BP21
BP24
CM7

Contidos
Temas Subtemas
BLOQUE I: INTRODUCCIÓN
TEMA 1. Introducción a la Psicopatología Infantil y Juvenil. Modelos explicativos en psicopatología. 1. Concepto de comportamiento anormal. 2. Características específicas de una conducta para ser calificada de anormal en la infancia y adolescencia. 3. Clasificación de la conducta psicopatológica infantil y juvenil: Clasificaciones nominales y multivariadas. Epidemiología de la psicopatología infantil y juvenil. Modelos explicativos en psicopatología: Médicos, psicoanálisis, conductual, fenomenológico, cognitivo, bio-psico-social.
TEMA 2. Etiología y prevención de psicopatología en la infancia y adolescencia 1. Concepto de causalidad de la conducta anormal. 2. Vulnerabilidad y riesgo. 3. El papel del contexto en la aparición de la conducta psicopatológica. 4. Propuesta de un modelo explicativo de la conducta psicopatológica: factores predisponentes, precipitantes, de mantenimiento y factores de protección. 5. Prevención de la conducta psicopatológica.
BLOQUE II: TRASTORNOS EMOCIONALES Y AFECTIVOS
TEMA 3. Trastornos de ansiedad y estrés en la infancia y la adolescencia. 1. Descripción de cada uno de los trastornos de ansiedad: trastorno de ansiedad de separación, fobias específicas, fobia social; trastorno de angustia y agorafobia, trastorno de ansiedad generalizada, trastorno obsesivo-compulsivo, trastornos por estrés, trastornos adaptativos ansiosos y mixtos. 2. Prevalencia. 3. Etiología y teorías explicativas: factores de predisposición, precipitación y de mantenimiento.

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral 30 45 75
Estudo de casos 10 7.5 17.5
Traballos tutelados 5 7.5 12.5
Lecturas 10 15 25
Proba mixta 1 12 13
 
Atención personalizada 7 0 7
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral En las sesiones magistrales el profesor hará una exposición de los aspectos más relevantes de cada uno de los temas incluidos en el programa. El material para lcada sesión se facilitará a las alumnas/os por anticipado, de manera que deberá ser leído con antelación a la clase presencial a fin de poder dedicar la misma a resolver dudas y suscitar el debate grupal.
Estudo de casos Después de cada tema teórico se presentará al menos un caso clínico que será analizado por el grupo tratando de detectar la sintomatología relevante asociada al trastorno (en función de su presencia o ausencia, frecuencia, duración, intensidad, etc) y la categoría diagnóstica en la que se encuadraría, señalando aquellos criterios diagnósticos que permiten diferenciarlo de otras patologías. Igualmente, según los datos presentes en cada caso el alumno debe especificar los factores predisponentes, precipitantes y de mantenimiento del caso en cuestión, si es que los hubiere.
Las alumnas/os deberán presentar un informe de cada caso clínico analizado.
Traballos tutelados Los alumnos/as podrán presentar un trabajo sobre alguno de los temas indicados en el temario para tal efecto, el cual deberán exponer y defender ante el resto de compañeros. La presentación del trabajo tien un peso del 25% de cara a la evaluación y la exposición y defensa del mismo de un 10%
Lecturas
Proba mixta A lo largo del curso se irán realizando pruebas tipo test acerca de los contenidos de cada bloque temático. Estas pruebas podrán eximir de presentarse al examen final en caso de superar la materia.
Requisito imprescindible para superar la asignatura es haber superado el examen final que consistirá en una prueba objetiva tipo test.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Descrición
Sesiones de presentación general cada uno de los temas

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Sesión maxistral Se tendrá en cuenta la asistencia 80
Lecturas mediante presentación resumen 20
 
Observacións avaliación

Fontes de información
Bibliografía básica

Asociación Psiquiátrica Americana (1994). Manual diagnóstico y estadístico de los trastornos mentales (4.ª ed.) . Barcelona: Masson.

Belloch, A., Sandín, B. y Ramos, F. (1995). Manual de psicopatología (Vol. 2, Parte VI. Psicopatología del desarrollo). Madrid: McGraw-Hill.

Caballo, V. y Simón, M.A. (Eds.) (2002). Manual de psicología clínica de la infancia y de la adolescencia, 2 volúmenes. Madrid: Pirámide.

Del Barrio, M.V.(1984). Temas de psicopatología infantil. Valencia: Promolibro.

González R. (Coord.)(1998). Psicopatología del niño y del adolescente. Madrid: Pirámide.

Jiménez, M. (Coord.)(1997). Psicopatología Infantil. Archidona, Málaga: Ediciones Aljibe.

Luciano, M.C. (Ed.) (1996). Manual de psicología clínica. Infancia y adolescencia. Valencia. Promolibro.

Méndez, F.J. y Maciá, D.(1990). Modificación de conducta con niños y adolescentes. Libro de casos. Madrid: Pirámide.

Ollendick, T.H. y Hersen, M.(1993). Psicopatología infantil. Barcelona: Martínez Roca.

Organización Mundial de la Salud (1992). Clasificación internacional de las enfermedades (CIE-10). Madrid: Meditor.

Bibliografía complementaria Caballo, V. y Simón, M.A (2002). Manual de psicología clínica de la infancia y de la adolescencia. Madrid. Pirámide


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías