Datos Identificativos 2011/12
Asignatura (*) Intervención psicolóxica e prevención das dificultades de aprendizaxe Código 652G01022
Titulación
GRAO EN EDUCACIÓN INFANTIL
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Prerrequisitos
Departamento Psicoloxía Evolutiva e da Educación
Coordinación
Gonzalez Seijas, Rosa Maria
Correo electrónico
rosa.maria.gonzalez.seijas@udc.es
Profesorado
Gonzalez Seijas, Rosa Maria
Correo electrónico
rosa.maria.gonzalez.seijas@udc.es
Web
Descrición xeral

Competencias do título
Código Competencias da titulación
A1 Comprender os procesos educativos e de aprendizaxe no período de 0-6, no contexto familiar, social e escolar.
A2 Coñecer os desenvolvementos da psicoloxía evolutiva da infancia nos períodos 0-3 e 3-6.
A3 Coñecer os fundamentos de atención temperá.
A4 Recoñecer a identidade da etapa e as súas características cognitivas, psicomotoras, comunicativas, sociais, afectivas.
A7 Identificar dificultades de aprendizaxe, disfuncións cognitivas e as relacionadas coa atención.
A10 Crear e manter lazos de comunicación coas familias para incidir eficazmente no proceso educativo.
A16 Identificar trastornos no sono, a alimentación, o desenvolvemento psicomotor, a atención e a percepción auditiva e visual.
A18 Detectar carencias afectivas, alimenticias e de benestar que perturben o desenvolvemento físico e psíquico adecuado dos estudantes.
A21 Saber traballar en equipo con outros profesionais de dentro e fóra do centro na atención a cada estudante, así como na planificación das secuencias de aprendizaxe e na organización das situacións de traballo na aula e no espazo de xogo, identificando as peculiaridades do período 0-3 e do período 3-6.
A23 Comprender que a observación sistemática é un instrumento básico para poder reflexionar sobre a práctica e a realidade, así como contribuír á innovación e á mellora en educación infantil.
A41 Fomentar experiencias de iniciación ás tecnoloxías da información e a comunicación.
A42 Coñecer o currículo de lingua e lectoescritura desta etapa así como as teorías sobre a adquisición e desenvolvemento das aprendizaxes correspondentes.
A43 Favorecer as capacidades da fala e da escritura.
A44 Coñecer e dominar técnicas de expresión oral e escrita.
A46 Comprender o paso da oralidade á escritura e coñecer os diferentes rexistros e usos da lingua.
A47 Coñecer o proceso de aprendizaxe da lectura e a escritura e o seu ensino.
A50 Coñecer e utilizar adecuadamente recursos para a animación á lectura e á escritura.
A55 Saber utilizar o xogo como recurso didáctico, así como deseñar actividades de aprendizaxe baseadas en principios lúdicos.
A61 Controlar e facer o seguimento do proceso educativo e, en particular, de ensino e aprendizaxe mediante o dominio de técnicas e estratexias necesarias.
A63 Participar na actividade docente e aprender a saber facer, actuando e reflexionando desde a práctica.
A65 Regular os procesos de interacción e comunicación en grupos de estudantes de 0-3 anos e de 3-6 anos.
A66 Coñecer formas de colaboración cos distintos sectores da comunidade educativa e do contorno social.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa e espírito emprendedor.
B5 Traballar de forma colaborativa.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B10 Capacidade de análise e síntese.
B15 Capacidade para asumir a necesidade dun desenvolvemento profesional continuo, a través da reflexión sobre a propia práctica.
B22 Creatividade ou capacidade para pensar as cousas desde diferentes perspectivas, ofrecendo novas solucións aos problemas.
B24 Recoñecemento e respecto á diversidade e á multiculturalidade.
B25 Utilización das TIC no ámbito de estudo e do contexto profesional.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Comprender os procesos educativos e de aprendizaxe no período de 0-6, no contexto familiar, social e escolar. A1
Coñecer os desenvolvementos da psicoloxía evolutiva da infancia nos períodos 0-3 e 3-6. A2
Coñecer os fundamentos de atención temperá A3
Recoñecer a identidade da etapa e as súas características cognitivas, psicomotoras, comunicativas, sociais, afectivas. A4
Identificar dificultades de aprendizaxe, disfuncións cognitivas e as relacionadas coa atención A7
Crear e manter lazos de comunicación coas familias para incidir eficazmente no proceso educativo A10
Identificar trastornos no sono, a alimentación, o desenvolvemento psicomotor, a atención e a percepción auditiva e visual. A16
Detectar carencias afectivas, alimenticias e de benestar que perturben o desenvolvemento físico e psíquico adecuado dos estudantes. A18
Saber traballar en equipo con outros profesionais de dentro e fóra do centro na atención a cada estudante, así como na planificación das secuencias de aprendizaxe e na organización das situacións de traballo na aula e no espazo de xogo, identificando as peculiaridades do período 0-3 e do período 3-6. A21
Comprender que a observación sistemática é un instrumento básico para poder reflexionar sobre a práctica e a realidade, así como contribuír á innovación e á mellora en educación infantil A23
Coñecer o currículo de lingua e lectoescritura desta etapa así como as teorías sobre a adquisición e desenvolvemento das aprendizaxes correspondentes. A42
Fomentar experiencias de iniciación ás tecnoloxías da información e a comunicación A41
Favorecer as capacidades da fala e da escritura. A43
Coñecer e dominar técnicas de expresión oral e escrita A44
Comprender o paso da oralidade á escritura e coñecer os diferentes rexistros e usos da lingua. A46
Coñecer o proceso de aprendizaxe da lectura e a escritura e o seu ensino. A47
Coñecer e utilizar adecuadamente recursos para a animación á lectura e á escritura A50
Saber utilizar o xogo como recurso didáctico, así como deseñar actividades de aprendizaxe baseadas en principios lúdicos. A55
Controlar e facer o seguimento do proceso educativo e, en particular, de ensino e aprendizaxe mediante o dominio de técnicas e estratexias necesarias A61
Participar na actividade docente e aprender a saber facer, actuando e reflexionando desde a práctica A63
Regular os procesos de interacción e comunicación en grupos de estudantes de 0-3 anos e de 3-6 anos. A65
Coñecer formas de colaboración cos distintos sectores da comunidade educativa e do contorno social. A66
Resolver problemas e tomar decisións de forma efectiva. B10
Traballar de forma autónoma con iniciativa e espírito emprendedor B4
Traballar de forma colaborativa. B5
Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional B6
Capacidade para asumir a necesidade dun desenvolvemento profesional continuo, a través da reflexión sobre a propia práctica. B15
Creatividade ou capacidade para pensar as cousas desde diferentes perspectivas, ofrecendo novas solucións aos problemas B22
Recoñecemento e respecto á diversidade e á multiculturalidade. B24
Utilización das TIC no ámbito de estudo e do contexto profesional. B25
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. C8
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común C4

Contidos
Temas Subtemas
1-INTRODUCCIÓN
-Evaluación e intervención en la Educación Infantil
-Tipos de prevención.

2- PREVENCIÓN DE TRASTORNOS FUNCIONALES DEL HABLA.

-Concepto.
-Componentes que determinan las alteraciones del habla.
-Prevención en los problemas del habla.
3-VARIABLES SOCIO-EMOCIONALES Y COGNITIVO-MOTIVACIONALES Y PROCESOS COGNITIVOS EN LAS DA

-Variables del sujeto, variables del contexto y variables de la actividad.
-Características de los niños con DA.
-Variables psicomotrices
-Procesos cognitivos : Percepción, atención, memoria.

4-LAS DIFICULTADES EN LOS APRENDIZAJES BASICOS.

-Concepto. Clasificación.
-Prevención de las dificultades en el aprendizaje de la lectura.
-Prevención de las dificultades en el aprendizaje de la escritura.
-Prevención de las dificultades en el aprendizaje de las matemáticas.
5- NUEVAS TECNOLOGIAS Y LA PREVENCIÓN DE LAS DIFICULTADES EN EL APRENDIZAJE.
-Las nuevas tecnologías de la información y la comunicación y la prevención de las dificultades en el aprendizaje.

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais 2 0 2
Estudo de casos 6 30 36
Lecturas 5 25 30
Proba mixta 2 8 10
Traballos tutelados 6 24 30
Presentación oral 3 9 12
Obradoiro 5 20 25
 
Atención personalizada 5 0 5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Se realizarán actividades de presentación y conocimiento tanto de la guía docente como del grupo-clase para la introducción de la materia
Estudo de casos Se realizarán analisis de supuestos prácticos que acercarán a los alumnos/as a la realidad educativa en educación infantil.
Lecturas Por grupos deberán elegir un artículo científico reciente sobre los precursores tempranos de la lectura y deberán presentarlo a todo el grupo dando a conocer los objetivos, metodología y conclusiones del trabajo que se expone.
Proba mixta La prueba de evaluación final será una prueba mixta que combine presguntas de respuesta corta, pregunta abierta, de multiples opciones y análisis de una situación de aula.
Traballos tutelados En grupos deberán elaborar materiales de instrucción para prevenir las dificultades en la lectura. Estos trabajos serán orientados por el profesor en sus diferentes fases.
Presentación oral Por grupos, presentarán ante sus compañeros tanto los materiales elaboraados como el análisis de las lecturas seleccionadas.
Obradoiro Se realizarán talleres que orientarán los trabajos en las diferentes fases.

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Traballos tutelados
Proba mixta
Descrición
Tanto el estudio de casos, los trabajos tutelados y la prueba mixta tendrá orientación individual o en pequeños grupos según demanda de los alumnos pero todos deben pasar al menos una vez en el cuatrimestre por una tutoría que permita aclarar y acordar criterios de valoración.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Estudo de casos entrega de casos en tiempo y forma acordada. 20
Traballos tutelados Elaboración y presentación de materiales según los procesos analizados en clase, adecuados a los niños a los que van dirigidos. 20
Proba mixta La primera parte, evaluará conceptos (teórica)y la segunda evaluará la aplicación de esos conceptos (práctica). La nota será la media de las dos partes. 60
 
Observacións avaliación

Fontes de información
Bibliografía básica González Seijas, R.M. y Cuetos,F. (2008). Actividades para el aprendizaje de la lectura y de la escritura.. Madrid: Cepe.
Defior,S., Gallardo,J., Ortúzar,R. (2004). Aprendiendo a leer. Materiales de apoyo.. Málaga: Aljibe.
Molina,S. (2000). Como prevenir las dificultades en el aprendizaje de la lectura.. Málaga: Aljibe
Salvador, F (2000). Como prevenir las dificultades en la expresión escrita.. Málaga: Aljibe
Jiménez González,J. y Ortiz González M.R, (2008). Conciencia fonológica y aprendizaje de la lectura: Teoría, evaluación e intervención.. Madrid, Síntesis
Beltrán,J., López,C. y Rodríguez,E. (2008). Precursores tempranos de la lectura.. libro de actas
Cuetos,F. (2009). Psicología de la Escritura.. Madrid, Wolters Kluwer
Cuetos, F. (2008). Psicología de la lectura.. Madrid, Wolters Kluwer
Carroll, J., Snowling, M., Hulme, CH., y Stevenson, J. (2003). (2003). The development of phonological awareness in preschool children.. Developmental Psychology, 29,
Cassidy,M. y Gregory,A. (2005). The impact of an early literacy interventión: Where are the children now?. Literacy Teaching and learning

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Psicoloxía do desenvolvemento de 0 a 6 anos/652G01004
Psicoloxía da aprendizaxe en contextos educativos/652G01007

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías