Datos Identificativos 2012/13
Asignatura (*) Avaliación dos problemas de comunicación e linguaxe no T.E.A. Código 652498020
Titulación
Mestrado Interuniversitario en Estudos Avanzados sobre a Linguaxe, a Comunicación e as súas Patoloxías (plan 2012)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
 Primeiro Optativa 1.5
Idioma
Castelán
Prerrequisitos
Departamento Psicoloxía Evolutiva e da Educación
Coordinación
Resches Zlotnik, Mariela
 Correo electrónico
mariela.resches@usc.es
Profesorado
Resches Zlotnik, Mariela
 Correo electrónico
mariela.resches@usc.es
Web
Descrición xeral Os obxectivos desta materia son os seguintes:
· Conocer e comprender as características clínicas e evolutivas das alteracións da comunicación e a linguaxe presentes nos TEA, e as súas relacións con outros ámbitos do desenvolvemento.
· Conocer e comprender os principais modelos teóricos para a conceptualización dos TEA, e as súas relacións coas alteracións da comunicación e a linguaxe identificadas.
· Conocer os obxectivos, estrutura e procedementos de aplicación das principais estratexias e instrumentos para a avaliación da comunicación e a linguaxe nos TEA.
· Saber seleccionar e aplicar algúns dos instrumentos máis representativos para a avaliación da linguaxe e a comunicación en TEA, e interpretar axeitadamente os datos provenientes da devandita avaliación.

Competencias do título
Código Competencias da titulación
A1 Os estudiantes saberán aplicar os modelos, técnicas e instrumentos de avaliación empregados na avaliación da linguaxe oral..
A2 Os estudiantes poderán levar a cabo a avaliación de trastornos específicos da linguaxe oral, tales como as disartrias, alteracións da linguaxe no envellecemento e trastornos dexenerativos, as alteracións da linguaxe en enfermedades mentais, trastornos do espectro autista, etc.
B3 Os estudiantes poderán comunicarse de maneira efectiva nun entorno de traballo.
B4 Os estudiantes serán capaces de tomar decisións con autonomía e responsabilidade.
C1 Os alumnos/as saberán utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da sua profesión e para o aprendizaxe ó longo da súa vida.
C3 Os estudiantes valorarán a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
· Coñecer, recoñecer e discriminar, de entre outras alteracións, os trastornos da comunicación e a linguaxe asociados aos Trastornos de Espectro Autista.
· Coñecer e aplicar os modelos, técnicas e instrumentos de avaliación empregados nas alteracións da linguaxe e a comunicación asociadas aos TEA
Realizar a avaliación integral das alteracións da linguaxe e a comunicación nos trastornos do espectro autista
XERAIS DA MATERIA É capaz de recoñecer e discriminar entre a variedade das alteracións: os trastornos específicos do desenvolvemento da linguaxe, trastorno específico da linguaxe, atrasos da linguaxe, trastornos fonéticos e fonolóxicos; os trastornos da comunicación e a linguaxe asociados a déficit auditivos e visuais, o déficit de atención, os trastornos do espectro autista; os trastornos da fluidez do fala; as disartrias; as disfonías; as alteracións da linguaxe no envellecemento e os trastornos dexenerativos; as alteracións da linguaxe e a comunicación en enfermidades mentais; o mutismo selectivo e as inhibicións da linguaxe. Pode describir cales son os fundamentos do proceso de avaliación e diagnóstico. É capaz de aplicar os modelos, técnicas e instrumentos de avaliación empregados nas alteracións específicas da linguaxe e a comunicación. É capaz de realizar unha avaliación das alteracións da linguaxe nos trastornos específicos do desenvolvemento da linguaxe: trastorno específico da linguaxe, atrasos da linguaxe, trastornos fonéticos e fonolóxicos; os trastornos da comunicación e a linguaxe asociados a déficit auditivos e visuais, o déficit de atención; os trastornos do espectro autista; os trastornos da fluidez do fala; as disartrias; as disfonías; as alteracións da linguaxe no envellecemento e os trastornos dexenerativos; as alteracións da linguaxe e a comunicación en enfermidades mentais; o mutismo selectivo e as inhibicións da linguaxe. É capaz de redactar un informe de avaliación correcto e adaptado ao seu destinatario. É capaz de realizar unha avaliación tras un proceso de intervención. É capaz de seleccionar e aplicar recursos das Tecnoloxías da Información e as Comunicacións relacionados coa avaliación da linguaxe oral. É capaz de deseñar instrumentos de recollida de información en programas de intervención en linguaxe e comunicación. AP1
AP2
 BP3
BP4
 CP1
CP3

Contidos
Temas Subtemas
1. Os TEA: Concepto e clasificación. Perspectiva histórica e enfoques actuais
2. Modelos teóricos na conceptualización do Autismo. Relacións co desenvolvemento lingüístico e comunicativo.
3. Alteracións da comunicación prelingüística nos TEA. Principais estratexias e instrumentos de avaliación. Interpretación e valoración.
4. Alteracións do fala e a linguaxe nos TEA: aspectos prosódicos, fonolóxicos, semánticos, morfosintácticos e pragmáticos. Principais estratexias e instrumentos de avaliación. Interpretación e valoración.

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Estudo de casos 6 10.5 16.5
Portafolios do alumno 2 6 8
Sesión maxistral 3 9 12
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Estudo de casos Resolución de supostos prácticos na cal o alumno poderá planificar un proceso de avaliación ou eventualmente aplicar algúns dos instrumentos máis representativos en TEA.
Portafolios do alumno Ademais de recoller no portafolios todo o material traballado en clase, o alumno dedicará parte do tempo de traballo autónomo a realizar unha busca orientada de material de afondamento, conducente á elaboración dun traballo monográfico final sobre algún dos ámbitos e/ou instrumentos de evacuación abordados no temario.
Sesión maxistral Clases expositivas, utilizadas para introducir os aspectos básicos do temario, xunto coa presentación e discusión de materiais audiovisuais que sirvan como elementos ejemplificadores dos contidos básicos da materia.

Atención personalizada
Metodoloxías
Descrición


Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Estudo de casos - Realización de traballos breves que poderán consistir en: Elaboración e presentación de casos prácticos, recensións e comentario de lecturas, busca e confección de fichas técnicas sobre materiais de avaliación ou presentación de artigos de investigación pertinentes e a elección do alumno 40
Portafolios do alumno - Presentación dun traballo monografico final no que o alumno afondará en algun aspecto específico dos temas presentados no temario e presentará o material traballado nas aulas. 60
 
Observacións avaliación

Fontes de información
Bibliografía básica

Baron Cohen, S. (2010). Autismo y Síndrome de Asperger. Madrid: Alianza

Frith, U. (1999). Autismo: hacia una explicación del enigma. Madrid: Alianza

Martos, J. & Perez Juliá, M. (2002). Autismo: un enfoque orientado a la intervención en logopedia. Valencia: Nau Llibres

Narbona, J, Chevrie-Muller, C. (2001). 2ª Edición. El lenguaje del niño. Desarrollo normal, evaluación y trastornos. Madrid: Elsevier

Rivière, A. y Martos, J. (1997). El Tratamiento del Autismo. Nuevas Perspectivas. Madrid: APNA y Ministerio de Trabajo y Asuntos Sociales.

Bibliografía complementaria

Bishop, D. & Leonard L. B., Ed. (2001). Speech and language impairments in children. Causes characteristics, intervention and outcome. Hove, UK, Psychology Press.

Happe, F. (2006). Introducción al autismo. Madrid: Alianza

Rice M & Warren SF (eds. 2004). Developmental language disorders: from phenotypes to etiologies. Mahwah, NJ: Erlbaum; 2004.

Riviere, A. & Martos, J. (2000). El niño pequeño con autismo. Madrid: APNA

Rondal, J.A., Seron, X. (1991). Trastornos del lenguaje 1, 2 y 3. Barcelona: Paidos

Russel, J. (1999). El autismo como trastorno de la función ejecutiva. Madrid: panamericana

Schwartz, R.G. (2009). Handbook of child language disorders. New York: Psychology press.
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías