Datos Identificativos 2012/13
Asignatura (*) Metodoloxía do ensino das linguas e literaturas galega e castelá en educación secundaria Código 652608822
Titulación
6 Mestrado Universitario de Educación Secundaria: Lingua e Literatura Galega e Lingua e Literatura Castelá
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial Anual
Primeiro Obrigatoria 4
Idioma
Galego
Prerrequisitos
Departamento Filoloxía Española e Latina
Galego-Portugués, Francés e Lingüística
Coordinación
Sanchez Rei, Xose Manuel
Correo electrónico
x.m.sanchez.rei@udc.es
Profesorado
Gonzalez Garcia, Luis
Sanchez Rei, Xose Manuel
Correo electrónico
luis.gonzalezg@udc.es
x.m.sanchez.rei@udc.es
Web
Descrición xeral Aprendizaxe e ensino da Lingua e Literatura Galega e Castelá: Metodoloxía das Linguas e as Literaturas Galega e Castelá na Educación Secundaria

Competencias do título
Código Competencias da titulación
A1 Coñecer o valor formativo e cultural das materias correspondentes á especialización.
A2 Coñecer os contidos que se cursan nos respectivos ensinos.
A4 Coñecer contextos e situacións en que se usan ou aplican os diversos contidos curriculares.
A7 Adquirir criterios de selección e elaboración de materiais educativos.
A9 Integrar a formación en comunicación audiovisual e multimedia no proceso de ensino-aprendizaxe.
A12 Analizar críticamente o desempeño da docencia, das boas prácticas e da orientación utilizando indicadores de calidade.
A13 Identificar os problemas relativos ao ensino e a aprendizaxe das materias da especialización e expor alternativas e solucións.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Coñecer o valor formativo e cultural das materias correspondentes á especialización. AP1
Coñecer os contidos que se cursan nos respectivos ensinos. AP2
Coñecer contextos e situacións en que se usan ou aplican os diversos contidos curriculares. AP4
Adquirir criterios de selección e elaboración de materiais educativos. AP7
Analizar críticamente o desempeño da docencia, das boas prácticas e da orientación utilizando indicadores de calidade. AP12
Identificar os problemas relativos ao ensino e a aprendizaxe das materias da especialización e expor alternativas e solucións. AP13
Integrar a formación en comunicación audiovisual e multimedia no proceso de ensino-aprendizaxe. AP9
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. CM1
Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. CM3
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. CM4
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. CM6
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. CM7

Contidos
Temas Subtemas
1. Competencias básicas nas áreas de Lingua e Literatura Galega e Castelá no Ensino Secundario
1.1. O currículum na ESO e no Bacharelato
1.2. A reflexión explícita sobre Lingua e Literatura


2. As fontes de información 2.1. Fontes tradicionais (libro de texto, enciclopedias, dicionarios, prensa…)
2.2. Fontes electrónicas
2.3. Selección, ordenación e tratamento da información: metodoloxías didácticas

3. Métodos para o ensino da lingua oral e escrita na ESO e no Bacharelato 3.1. A competencia lingüística
3.2. O texto e os seus tipos
3.3. As novas tecnoloxías e a súa aplicación ao ensino da lingua
4. Métodos para o ensino da literatura na ESO e no Bacharelato 4.1. O carácter ancilar da Literatura na ES0
4.2. Conceptos básicos no ensino da Literatura
4.3. A animación á lectura: do papel aos novos formatos



Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral 10 11 21
Lecturas 0.5 25 25.5
Traballos tutelados 2 20 22
Proba de ensaio 2 16 18
Presentación oral 0.5 5 5.5
 
Atención personalizada 8 0 8
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral A modo de introducións ou visións sintéticas dirixidas a todo o grupo, ofreceranse algunhas sesións en que o profesor se valerá do método expositivo
Lecturas O alumno, como parte do seu traballo autónomo, debe ler algúns textos facilitados polo profesor, sobre todo para a realización do traballo tutelado, mais tamén para o seguimento dalgunhas das actividades propostas (neste caso, a lectura farase con anterioridade á actividade)
Traballos tutelados Ao longo do curso, o alumno debe preparar un traballo sobre algún aspecto referido ao ensino da Lingua e da Literatura no Ensino Secundario
Proba de ensaio Ao final do curso o estudantado realizará un exercicio dedicado a verificar a adquisición das competencias específicas da materia.
Presentación oral Cada estudante deberá expor ao final do curso o traballo tutelado elaborado previamente.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
A configuración do grupo permite que o profesor ou a profesora poida facer un seguimento individual de cada estudante, mesmo cando se tratar de actividades levadas a cabo polo grupo completo. Igualmente, o profesor ou a profesora tutelará a realización do traballo que cada estudante debe presentar ao final do curso, facilitándolle a orientación e a bibliografia necesarias.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Traballos tutelados Na avaliación dos traballos tutelados teranse en conta os seguintes criterios:
- claridade expostitiva
- calidade lingüística
- orixinalidade
- profundidade
40
Proba de ensaio Na avaliación da proba de ensaio terase en conta o seguinte:
- claridade expositiva
- calidade lingüística
- capacidade de síntese
- capacidade crítica
40
Presentación oral Terase en conta a fluidez discursiva, a adecuación dos medios utilizados e a linguaxe non verbal. 20
 
Observacións avaliación

Os prazos de entrega dos exercicios serán fixados polo profesorado da materia e serán inamobíbeis.


Fontes de información
Bibliografía básica (). .
GARCÍA NEGRO, P. e X. X. COSTA CASAS (1998). O ensino da língua: por un cámbio de rumo. A Coruña: ASPG
ALLER GARCÍA, C. (1998). Animación a la lectura I. Sevilla: Quercus
ALLER GARCÍA, C. (1998). Animación a la lectura II: juegos y actividades para después de leer. Sevilla: Quercus
LOMAS, C. (1999). Cómo enseñar a hacer cosas con las palabras. Teoría y práctica de la educación lingüística. Madrid: Paidós
KOHAN, S. A. (1977). Corregir relatos. La herramienta del escritor. Barcelona: Grafein
SANMARTÍN REI, G. (coord.) (2009). Criterios para o uso da lingua. A Coruña: UDC
LÓPEZ, A. e E. ENCABO (1994). Didáctica de la literatura. Barcelona: Octaedro
GARCÍA-RIVERA, G. (1995). Didáctica de la Literatura en la Enseñanza Primaria y Secundaria. Madrid: Akal
LOMAS, C. e OSORO, A. (1994). El enfoque comunicativo de la enseñanza de la lengua. Barcelona: Paidós
CASSANY, D. et alii (1994). Enseñar lengua. Barcelona: Graó
BORDONS, G. e A. DÍAZ – PLAJA (coords.) (2006). Enseñar literatura en secundaria. Barcelona: Graó
AELG (Asociación de Escritores en Lingua Galega) (). Espazos didácticos [dispoñíbel en http://www.aelg.org/DidacticSpace/GetCourses.do]..
GONZÁLEZ FERNÁNDEZ, A. (2004). Estrategias de comprensión lectora. Madrid: Síntesis
FREIXEIRO MATO, X. R. (2006). Gramática da lingua galega. I, Fonética e Fonoloxía; II, Morfosintaxe; III, Semántica; IV, Gramática do Texto. Vigo: A Nosa Terra
VV.AA (2005). Hablar en clase. Barcelona: Graó
FONTICH VICENS, X. (2006). Hablar y escribir para aprender gramática. Barcelona: ICE-ORSORI
GARCÍA SÁNCHEZ, J. N. e J. M. MARBÁN (2002). Instrucción estratégica en la composición escrita. Barcelona: Ariel
NÚÑEZ DELGADO, P. e ROMERO LÓPEZ, A. (2003). Investigación en didáctica de la lengua e innovación curricular. Granada: P. U. de Granada
LARA, T. et alii. (2009). La competencia digital en el área de Lengua. Barcelona: Octaedro
LOMAS, C. (coord.) (1996). La educación lingüística y literaria en la enseñanza secundaria. Madrid: ICE-ORSORI
BJÖRK, L. e BLOMSTAND, I. (2000). La escritura en la enseñanza secundaria. Barcelona: Grao
SÁNCHEZ MIGUEL, E. (2010). La lectura en el aula: qué se hace, qué se debe hacer y qué se puede hacer. Barcelona: Graó
RUIZ BIKANDU, U. (coord.) (2011). Lengua castellana y literatura. Investigación, innovación y buenas prácticas. Barcelona: Graó
FERNÁNDEZ PAZ, A. et alii (2004). Lingua e literatura: educación secundaria obrigatoria. Vigo: Xerais
MARTÍN VEGAS, R.A. (2009). Manual de didáctica de la lengua y la literatura. Madrid: Síntesis
BRIZ, A. et alii (2008). Saber hablar. Madrid: Aguilar
CAMPS, A. e F. ZAYAS (coords.) (2006). Secuencias didácticas para aprender gramática. Madrid: Aguilar
SANMARTÍN REI, G. (coord.) (2007). Sobre a calidade da nosa lingua. A Coruña: UDC
KOHAN, S. A. (2006). Taller de lectura: el método. Barcelona: Alba

Bibliografía complementaria


 


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Bases epistemolóxicas para o ensino das linguas e literaturas galega e castelá/652608821
Fundamentos metodolóxicos e profesionais do ensino das linguas e literaturas galega e castelá en educación secundaria/652608823
Proxectos de innovación e investigación educativa en língua e literatura galega e língua e literatura castelá/652608E31
Contidos complementarios para o ensino das literaturas galega e castelá/652608812

Materias que continúan o temario

Observacións

 



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías