| Competencias do título |
| Código | Competencias da titulación |
| A1 | Comprender os procesos educativos e de aprendizaxe no período de 0-6, no contexto familiar, social e escolar. |
| A5 | Saber promover a adquisición de hábitos en torno á autonomía, a liberdade, a curiosidade, a observación, a experimentación, a imitación, a aceptación de normas e de límites, o xogo simbólico e heurístico. |
| A6 | Coñecer a dimensión pedagóxica da interacción cos iguais e os adultos e saber promover a participación en actividades colectivas, o traballo cooperativo e o esforzo individual. |
| A8 | Saber informar a outros profesionais especialistas para abordar a colaboración do centro e do mestre na atención ás necesidades educativas especiais que se propoñan. |
| A12 | Promover e colaborar en accións dentro e fóra da escola, organizadas por familias, concellos e outras institucións con incidencia na formación cidadá. |
| A13 | Analizar e incorporar de forma crítica as cuestións máis relevantes da sociedade actual que afectan á educación familiar e escolar: impacto social e educativo das linguaxes audiovisuais e das pantallas; cambios nas relacións de xénero e interxeracionais; multiculturalidade e interculturalista; discriminación e inclusión social e desenvolvemento sustentable. |
| A14 | Coñecer a evolución histórica da familia, os diferentes tipos de familias, de estilos de vida e educación no contexto familiar. |
| A19 | Comprender que a dinámica diaria en educación infantil é cambiante en función de cada estudante, grupo e situación e saber ser flexible no exercicio da función docente. |
| A21 | Saber traballar en equipo con outros profesionais de dentro e fóra do centro na atención a cada estudante, así como na planificación das secuencias de aprendizaxe e na organización das situacións de traballo na aula e no espazo de xogo, identificando as peculiaridades do período 0-3 e do período 3-6. |
| A24 | Dominar as técnicas de observación e rexistro. |
| A25 | Abordar análises de campo mediante metodoloxía observacional utilizando tecnoloxías da información, documentación e audiovisuais. |
| A26 | Saber analizar os datos obtidos, comprender criticamente a realidade e elaborar un informe de conclusións. |
| A27 | Situar a escola infantil no sistema educativo español, no contexto europeo e no internacional. |
| A29 | Valorar a importancia do traballo en equipo. |
| A31 | Coñecer a lexislación que regula as escolas infantís e a súa organización. |
| A36 | Coñecer a metodoloxía científica e promover o pensamento científico e a experimentación. |
| A37 | Adquirir coñecemento sobre a evolución do pensamento, as costumes, as crenzas e os movementos sociais e políticos ao longo da historia. |
| A44 | Coñecer e dominar técnicas de expresión oral e escrita. |
| A45 | Coñecer a tradición oral e o folclore. |
| A57 | Analizar as linguaxes audiovisuais e as súas implicacións educativas. |
| A60 | Coñecer e aplicar os procesos de interacción e comunicación na aula, así como dominar as destrezas e habilidades sociais necesarias para fomentar un clima que facilite a aprendizaxe e a convivencia. |
| A62 | Relacionar teoría e práctica coa realidade da aula e do centro. |
| A63 | Participar na actividade docente e aprender a saber facer, actuando e reflexionando desde a práctica. |
| A66 | Coñecer formas de colaboración cos distintos sectores da comunidade educativa e do contorno social. |
| B1 | Aprender a aprender. |
| B2 | Resolver problemas e tomar decisións de forma efectiva. |
| B3 | Aplicar un pensamento crítico, autocrítico, lóxico e creativo. |
| B4 | Traballar de forma autónoma con iniciativa e espírito emprendedor. |
| B5 | Traballar de forma colaborativa. |
| B6 | Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional. |
| B10 | Capacidade de análise e síntese. |
| B11 | Capacidade de busca e manexo de información. |
| B12 | Capacidade de organización e planificación. |
| B13 | Capacidade para actuar de maneira sustentable na defensa do medio ambiente. |
| B16 | Capacidade para integrarse e comunicarse con expertos noutras áreas e en contextos diferentes. |
| B17 | Capacidade para presentar, defender e debater ideas utilizando argumentos sólidos. |
| B19 | Comunicación oral e escrita na lingua materna. |
| B20 | Coñecemento de outras culturas e de outras costumes. |
| B22 | Creatividade ou capacidade para pensar as cousas desde diferentes perspectivas, ofrecendo novas solucións aos problemas. |
| B24 | Recoñecemento e respecto á diversidade e á multiculturalidade. |
| B25 | Utilización das TIC no ámbito de estudo e do contexto profesional. |
| C1 | Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
| C4 | Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
| C6 | Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
| C7 | Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. |
| C8 | Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) | Competencias da titulación | ||
| A1 A5 A6 A8 A12 A13 A14 A19 A21 A24 A25 A26 A27 A29 A31 A36 A37 A44 A45 A57 A60 A62 A63 A66 |
B1 B2 B3 B4 B5 B6 B10 B11 B12 B13 B16 B17 B19 B20 B22 B24 B25 |
C1 C4 C6 C7 C8 |
|
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| Tema 1. ¿Qué é a socioloxía? | A socioloxía como ciencia social. Marcos conceptuais, epistemolóxicos e comenzos metodolóxicos. As desigualdades. |
| Tema 2. ¿Qué estudia a socioloxía da educación? | A educación como feito social e obxecto de estudio sociolóxico. A educación contra a desigualdade. A familia, os iguais, os m.c.m. e as NTT, cultura, coñecemento, etc. |
| Tema 3. Metodoloxías e ferramentas para o estudio e coñecemento sociolóxico. | Metodoloxía cuantitativa. Metodoloxía cualitativa. Fontes e ferramentas para a obtención de datos. As etapas da investigación. |
| Tema 4. Macrosocioloxía da educación. | Políticas educativas, economía da educación e idearios pedagóxicos. Os xeitos de vida, o consumo e a sostenibilidades. O xénero. A inmigración. A infancia. |
| Tema 5. Microsocioloxía da educación. | O proceso de socialización e os seus tipos. Os axentes de socialización. As organizacións educativas formais e non formais. |
| Planificación | |||
| Metodoloxías / probas | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Actividades iniciais | 3 | 0 | 3 |
| Traballos tutelados | 4 | 78 | 82 |
| Sesión maxistral | 20 | 0 | 20 |
| Simulación | 6 | 0 | 6 |
| Obradoiro | 6 | 0 | 6 |
| Aprendizaxe colaborativa | 0 | 2 | 2 |
| Saídas de campo | 1 | 3 | 4 |
| Proba mixta | 2 | 15 | 17 |
| Presentación oral | 2 | 2 | 4 |
| Atención personalizada | 6 | 0 | 6 |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | |||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Actividades iniciais | Actividades que se levan a cabo antes de iniciar calquera proceso de ensino-aprendizaxe a fin de coñecer as competencias, intereses e/ou motivacións que posúe o alumnado para o logro dos obxectivos que se queren alcanzar, vinculados a un programa formativo. Con ela preténdese obter información relevante que permita articular a docencia para favorecer aprendizaxes eficaces e significativos, que partan dos saberes previos do alumnado. |
| Traballos tutelados | Proceso de ensinanza orientado á aprendizaxe do alumnado mediante a realización de actividades de carácter práctico a través das que se propoñen situacións que requiren ao estudante identificar un problema obxecto de estudo, formulalo con precisión, desenvolver os procedementos pertinentes, interpretar os resultados e sacar as conclusións oportunas do traballo realizado. |
| Sesión maxistral | Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe. A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia. |
| Simulación | Proba na que se busca responder por escrito a preguntas de certa amplitude valorando que se proporcione a resposta esperada, combinada coa capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.), creatividade e espírito crítico. Utilízase para a avaliación diagnóstica, formativa e sumativa. Permite medir as habilidades que non poden avaliarse con probas obxectivas como a capacidade de crítica, de síntese, de comparación, de redacción e de orixinalidade do estudante; polo que implica un estudo amplo e profundo dos contidos, sen perder de vista o conxunto das ideas e as súas relacións. |
| Obradoiro | Técnica de dinámica de grupos que ten como obxectivo axudar a desenvolver a perspectiva social e a empatía mediante a representación de diferentes papeis dentro de situacións conflitivas onde interveñen diferentes posturas que teñen que ser combinadas. Utilízase para traballar as relacións interpersoais, o comportamento, os valores e as actitudes. |
| Aprendizaxe colaborativa | Participación, organización e colaboración de principio a fin dun traballo dirixido e tutelado pola profesora que deberá ser presentado a través de material debidamente ordenado e elaborado por un grupo ou equipo de traballo conformado por estudantes da materia. |
| Saídas de campo | Obtención de datos a través da aplicación dalgunha ferramenta de investigación. |
| Proba mixta | |
| Presentación oral | Técnica metodolóxica que supón a utilización de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise dos mesmos. Pódese empregar como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación de situacións complexas ou como síntese de contidos de carácter teórico ou práctico. |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | ||
| Metodoloxías | Descrición | Cualificación |
| Traballos tutelados | Os alumnos levarán a cabo a longo do cuatrimestre un traballo tutelado de carácter sociológico en materia educativa. A súa realización por grupos reducidos culminará con la exposición oral de los contenidos diseñados para los distintos apartados que constituíron o devandito traballo. A realización de este traballo xunto coa realización e entrega de las demás prácticas a realizar durante o cuatrimestre constituirán el 50% de la nota final de la asignatura. |
25 |
| Simulación | 5 | |
| Obradoiro | 5 | |
| Presentación oral | 5 | |
| Aprendizaxe colaborativa | 10 | |
| Proba mixta | 0 | |
| Observacións avaliación | ||
|
A lo largo del cuatrimestre tendrán lugar sesiones magistrales en las que la profesora explicará el contenido teórico de la asignatura, combinadas con las correspondientes clases de docencia interactiva en las que los alumnos llevarán a cabo en grupos reducidos las diferentes prácticas y metodologías a desarrollar de manera presencial tutorizados y dirigidos por la profesora. La evaluación de la asignatura tendrá en cuenta un seguimiento activo por parte del alumnado de los contenidos desarrollados (asistencia, participación en el aula, seguimiento y realización de las prácticas, etc.), así como un examen final donde se valorarán los conocimientos generales adquiridos El conjunto de prácticas desarrolladas contribuirán en un 50% a la nota final y el examen el restante 50%. Ambas partes han de estar superadas para poder realizarse el cálculo de la media. La evaluación de la asignatura tendrá en cuenta un seguimiento activo por parte del alumnado de la asignatura (asistencia, participación en el aula, seguimiento y realización de las prácticas, etc.), así como un examen final donde se valorarán los conocimientos teóricos adquiridos. Las prácticas desarrolladas en grupos reducidos conformarán un informe final que se ha de entregar al final del curso, de modo que todas las actividades, tareas y trabajos a realizar a lo largo del cuatrimestre serán contabilizados para la calificación final. El conjunto de prácticas desarrolladas contribuirán en un 50% a la nota final y el examen el 50% restante. La preparación del examen teórico se hará a partir de los apuntes tomados en clase y de los manuales de la asignatura recomendados por la profesora y contenidos en las Fuentes de información de esta guía. Para los alumnos “no presenciales”, es decir, aquellos que no lleven un seguimiento activo de la materia, podrán examinarse a través de una prueba mixta en la convocatoria correspondiente de los contenidos desarrollados en el programa de la asignatura, pudiendo obtener a través de esta prueba sólo un 5. |
||
| Fontes de información |
| Bibliografía básica |
GUERRERO SERÓN, ANTONIO (2002). Manual de sociología de la educación. Madrid, Tecnos |
|
ALMARCHA BARBADO, A. (1979): “Cien años de la sociología de la educación en España: 1877- ALONSO HINOJAL, I. (1991): Educación y Sociedad. Las Sociologías de BERGER, P. L. y LUCKMANN, T. (1995): La construcción social de la realidad, Buenos Aires, Amorrortu. CARBONELL, J. (Comp.) (1996): La escuela, entre la utopía y la realidad: diez temas de sociología de la educación, Barcelona, Ediciones Octaedro. CARDÚS, S. (2001): El desconcierto de la educación, Barcelona, Ediciones B. DURKHEIM, E. (1996): Educación y sociología, Barcelona, Península. FERNÁNDEZ ENGUITA, M. (Ed.) (1999): Sociología de FERNÁNDEZ ENGUITA, M. (1995): La escuela a examen, Madrid, Pirámide. FERNÁNDEZ ENGUITA, M. y TERRÉN, E. (2008): Repensando la organización escolar, Madrid, Akal. FERNÁNDEZ ENGUITA, M. y GUTIÉRREZ SASTRE, M. (2005): Organización escolar, profesión docente y entorno comunitario, Madrid, Akal. FERNÁNDEZ PALOMARES, F. (Coord.) (2003): Sociología de GIDDENS. A. (1993): Sociología, Madrid, Alianza. GIL VILLA, F. (1997): Teoría sociológica de la educación, Salamanca, Amarú. GINER. S. (1993): Sociología, Barcelona, Península. GÓMEZ JALDÓN, C. DOMÍNGUEZ, J. A. (2005): Manual de sociología de JEREZ MIR, R. (1990): Sociología de LÓPEZ RUPÉREZ, F. (2001): Preparar el futuro. La educación ante los desafíos de la globalización. Málaga, MACIONIS, J. y PLUMMER, K. (1999): Sociología, Madrid, Pearson Prentice Hall. MCMILLAN, J. H. y SCHUMACHER, S. (2005): Investigación educativa, Madrid, Pearson Prentice Hall. TABERNER GUASP, J. (1999): Sociología y educación. Funciones del sistema educativo en sociedades modernas, Madrid, Tecnos. VARELA, J. (2007): Las reformas educativas a debate (1982-2006), Barcelona, Morata. Fernández, F. (2003): Sociología de Fernández, M et al (2008): “¿Fronteras en las aulas?: contacto transcultural y endogamia en las interacciones del alumnado”, en Revista de Educación, no. 345, Dedicado a: De inmigrantes a minorías: temas y problemas de la multiculturalidad Año: 2008, Número: 345 Gil, F. (1994): Teoría sociológica de la educación. Amarú Editores. Lomas, C. (2007): “¿La escuela es un infierno?: violencia escolar y construcción cultural de la masculinidad”, en Revista de Educación, nº. 342. Maciones, J. y K. Plummer (1999) Sociología, Madrid, Prentice Hall. Ritzer, G. (1993): Teoría sociológica clásica. McGraw-Hill Interamericana de España Subirats, M. (2002): “Rosa y azul: la transmisión de los géneros en la escuela mixta”, en González, A. et al (coord.): Educar para la igualdad, educar desde la diferencia, Barcelona, Graó. Taberner, J. (1998): Teoría sociológica y educación. Universidad de Córdoba. Terrén, E., Fernández, M. (2008): “De inmigrantes a minorías: temas y problemas de multiculturalidad (presentación)”, en Revista de Educación, no. 345, Dedicado a: De inmigrantes a minorías: temas y problemas de la multiculturalidad Año: 2008, Número: 345 Valles, M. (1997): Técnicas cualitativas de investigación social. Reflexión metodológica y práctica profesional, Madrid: Síntesis. |