Datos Identificativos 2012/13
Asignatura (*) Lingua e literatura castelán e a súa didáctica Código 652G02017
Titulación
Grao en Educación Primaria
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Prerrequisitos
Departamento Didácticas Específicas
Coordinación
Carballal Miñan, Patricia
Correo electrónico
patricia.carballal@udc.es
Profesorado
Carballal Miñan, Patricia
Correo electrónico
patricia.carballal@udc.es
Web http://http://www.educacion.udc.es/
Descrición xeral 1. Desenvolvemento das competencias en expresión oral, lectura e escritura en lingua castelá. Coñecemento e dominio de técnicas de expresión oral e escrita.
2. Características da aprendizaxe de linguas en contextos multilingües.
3. Desenvolvemento e avaliación de contidos curriculares de lingua castelá a través dos recursos didácticos axeitados.
4. Adquisición de formación literaria e de coñecementos básicos de Literatura Castelá.
5. Panorámica actual da Literatura Infantil e Xuvenil en lingua castelá.
7. Literatura e aprendizaxe lingüística. A utilización escolar dos diferentes xéneros literarios e doutros textos. A biblioteca na aula.

Competencias do título
Código Competencias da titulación
A44 Adquirir formación literaria e coñecer a literatura infantil.
A45 Coñecer o currículo escolar das linguas e a literatura.
A47 Coñecer o proceso de aprendizaxe da linguaxe escrita e o seu ensino.
A48 Fomentar a lectura e animar a escribir.
A52 Desenvolver e avaliar contidos do currículo mediante recursos didácticos apropiados e promover as competencias correspondentes aos estudantes.
B7 Comunicarse de maneira efectiva nun contorno de traballo.
B8 Capacidade para elaborar discursos coherentes e organizados loxicamente.
B15 Capacidade para utilizar diversas fontes de información, seleccionar, analizar, sintetizar e extraer ideas importantes e xestionar a información.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Adquirir formación literaria e coñecer a literatura infantil. A44
Coñecer o currículo escolar das linguas e a literatura. A45
Coñecer o proceso de aprendizaxe da linguaxe escrita e o seu ensino. A47
Fomentar a lectura e animar a escribir. A48
Desenvolver e avaliar contidos do currículo mediante recursos didácticos apropiados e promover as competencias correspondentes aos estudantes. A52
Comunicarse de maneira efectiva nun contorno de traballo. B7
Capacidade para elaborar discursos coherentes e organizados loxicamente. B8
Capacidade para utilizar diversas fontes de información, seleccionar, analizar, sintetizar e extraer ideas importantes e xestionar a información. B15
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. C1

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Didáctica da Literatura 1. Que é a literatura?
3. A literatura como feito artístico
4. O canon literario
5. O canon literario en Educación Primaria.
6. A importancia da literatura oral en Educación Primaria
Tema 2. Didáctica da lírica e da composición literaria 1. Os xéneros literarios
2. A poesía
3. A poesía e o alumnado de Educación Primaria
4. O Cancioneiro infantil tradicional: características, xéneros, funcións e temas
5. A escritura creativa e a didáctica da poesía nas aulas de Educación Primaria
Tema 3.Didáctica da narración. 1. A narrativa
2. Elementos da narración
3. Xéneros narrativos
2. O conto literario e o conto tradicional.
3. Apuntes sobre a historia do conto tradicional
4. O conto popular na aula: Gianni Rodari e Vladimir Propp
5. A escritura creativa e a didáctica da narración nas aulas de Educación Primaria
Tema 4. Didáctica do teatro 1. Apuntes sobre a historia da arte escénica
2. O texto dramático: texto literario e texto espectacular
3. Elementos da ficcón dramática
4. O teatro como recurso educativo
Tema 5. A biblioteca de aula 1. Importancia da biblioteca de aula
2. A biblioteca de aula como fonte de recursos e autoaprendizaxe
3. Animación á lectura

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Análise de fontes documentais 0 10 10
Traballos tutelados 15 15 30
Presentación oral 1 5 6
Proba obxectiva 6 80 86
Lecturas 0 8 8
 
Atención personalizada 10 0 10
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Análise de fontes documentais Achegamento crítico a distintos textos que se proporán nas aulas
Traballos tutelados Realización dun ou varios traballos relacionados tanto coa recepción e crítica textual como a recepción e comentario lingüístico-literario, así como, por outra parte, elaboración de unidades didácticas referidas a calquer aspecto dos tratados no programa docente
Presentación oral Dado o futuro profesional do alumnado, cómpre realizar presentacións orais e relatorios sobre calquera texto e/ou aspecto anteriormente propostos.
Proba obxectiva O alumnado contará cun exame en xuño con data marcada pola Xunta de Faculdade. Se non superase o curso contará tamén coa oportunidade de xullo.
Lecturas Os alumnos e alumnas deberán achegarse a un corpo bibliográfico previamente indicado nas aulas. Este será obxecto de diversos tratamentos críticos e discusións no espazo da aula.

Atención personalizada
Metodoloxías
Análise de fontes documentais
Traballos tutelados
Presentación oral
Proba obxectiva
Lecturas
Descrición
A atención personalizada ao alumnado consistirá na selección bibliográfica, na dirección dos traballos titorizados e na súa corrección. Así mesmo, o profesor estará dispoñíble, tanto no horario de titorías señálado como a través do correo electrónico.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Traballos tutelados Os traballos titorizados constituirán un dos aguillóns máis decisivos para a cualificación do aproveitamento dos contidos da materia e serán de gran relevancia á hora de superala, posto que dan índice da madureza científica de calquera alumno ou alumna. 40
Presentación oral Debido á realidade profesional que lles agarda aos alumnos e alumnas, daranse moita importancia tanto ás intervencións na aula como ás presentacións orais (que formarán sempre unha parte esencial dos traballos titorizados). 10
Proba obxectiva Haberá unha proba en xuño coa que se avaliarán os obxectivos acadados polo alumnado durante o curso. 50
 
Observacións avaliación

Fontes de información
Bibliografía básica Tejerina Lobo, Isabel (). Algunas consideraciones pedagógicas sobre la poesía. http://www.biblioteca.org.ar/libros/132273.pdf
Besora, Ramón (1992). Aproximación a la poesía a través del juego. Papeles de literatura infantil, núm. 15, pp. 3-12
Ortiz, Estrella (2009). Contar con los cuentos. Guadalajara: Palabras del candil
García Carcedo, Pilar (2011). Educación Literaria y Escritura Creativa. Granada: GEU
Moreno, Víctor (1996). Escritura imaginativa. Abecedario de la escritura. Santiago de Compostela: Universiade de Santiago de Compostela
Morilla, Lola S. e Silvia Adela Hohan (1999). Hacer escribir a los niños. La metodología del taller de escritura y consignas prácticas para incentivar el mundo creativo y novelesco de los niños. Barcelona: Grafein
Motos, Tomás (1996). Juegos creativos de lenguaje. Santiago de Compostela: Universiade de Santiago de Compostela
Badia, Dolors e Montserrat Vilà (2000). Juegos de expresión oral y escrita. Barcelona: Graó
Rodari, Gianni (2004). Juegos de fantasía. Zaragoza: Edelvives
Pelegrín, Ana (1996). La flor de la maravilla. Juegos, recreos, retahílas.. Madrid: Fundación. Germán Sánchez Ruipérez
Atero Burgos, Virtudes (2010). Retahílas y canciones infantiles. Patrimonio oral de la provincia de Cádiz. Cádiz: Universidad de Cádiz
Rodríguez López-Vázquez, Alfredo (coord.) (1993). Simposio: O teatro e o seu ensino. A Coruña: Universidade da Coruña
Prado Díez, David de (1996). Técnicas creativas y lenguaje total . Santiago de Compostela: Universiade de Santiago de Compostela
Moreno, Víctor (1998). Va de poesía. Navarra: Pamilela

Anderson Imbert, Enrique (1996): Teoría y técnica del cuento, Barcelona: Ariel.

Carretet, Lázaro (1989): Cómo se comenta un texto literario, Madrid: Cátedra.

Cassany, D. (1993): Reparar la escritura. Didáctica de la corrección de lo escrito, Barcelona: Graó.

García Rivera, G. (1995): Didáctica de la literatura para la enseñanza Primaria y Secundaria, Madrid: Akal.

Garrido Palazón, Manuel (2003): Cancionero popular infantil. poemario de los juegos, Palma de Mallorca: Calima, 2003

Lomas, C. (1999):Cómo enseñar a hacer cosas con las palabras, Barcelona: Paidós, 2 vols.

Meix, F. (1994): “Teorías literarias y enseñanza de la literatura”, Textos , 1, Barcelona: 53-64.

Mendoza Fillola, A. (1994): Literatura comparada e intertextualidad, Madrid: La Muralla.

_____ [coord.] (1998): Conceptos clave en Didáctica de la Lengua y la Literatura, Barcelona: SEDLL – ICE, Universitat de Barcelona – Horsori Ediciones.

_____ [coord.] (2003): Didáctica de la Lengua y la Literatura para Primaria, Madrid: Prentice Hall.

Pelegrín, Ana (1996): La flor de la maravilla. Juegos, recreos, retahílas, Madrid: Fundación Germán Sánchez Ruipérez.

Propp, Vladimir (1977): Morfología del cuento, Madrid, Fundamentos.

Rodari, Gianni (1991): Gramática de la fantasía. Introducción al arte de contar historias, Barcelona: Aliorna, 1991

Rodríguez López-Vázquez, A. (2000): “Aspectos de didáctica de la Literatura”, in E. Rigaud Felices, G. Núñez Ruiz y M. J. Martín Granados (coords.), De Educación Lingüística y Literaria, Almería: CSI–CSIF – Universidad de Almería: 61-92.

VV. AA. (1997): Poesía española para niños, selecc. y pról. de A. Pelegrín, Barcelona: Alfaguara, 3ª ed.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Lingua castelán e a súa didáctica/652G02010
Literatura infantil e xuvenil e a súa didáctica/652G02029

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Teoría da educación/652G02001
Socioloxía da educación/652G02004

Materias que continúan o temario
Literatura infantil e xuvenil e a súa didáctica/652G02029

Observacións

A asistencia regular ás aulas dará ao alumno ou alumna o dereito de realizar os traballos titorizados. Se o alumno ou alumna non cumpre con este requisito de asistencia (é dicir, falta máis dun 20% das horas) será avaliado unicamente mediante a proba obxectiva fixada en xuño pola xunta de facultade.

En ningún caso se permitirá o plaxio. De ser detectado en calquera traballo, exame ou outro documento entregado á profesora, este será avaliado directamente cun 0 (nunha escala do 0 ao 10).



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías