Datos Identificativos 2012/13
Asignatura (*) Pedagoxía social Código 652G03006
Titulación
Grao en Educación Social
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Primeiro Formación básica 6
Idioma
Galego
Prerrequisitos
Departamento Pedagoxía e Didáctica
Coordinación
Candedo Gunturiz, Maria Dolores Fatima
Correo electrónico
dolores.candedo@udc.es
Profesorado
Candedo Gunturiz, Maria Dolores Fatima
Correo electrónico
dolores.candedo@udc.es
Web
Descrición xeral

Competencias do título
Código Competencias da titulación
A1 Coñecer os campos da educación social e recoñecer novos ámbitos emerxentes.
A2 Comprender os supostos e fundamentos históricos, pedagóxicos, psicolóxicos e sociolóxicos da acción socioeducativa e os seus ámbitos de actuación, valorando as súas implicacións.
A3 Analizar as políticas de benestar social e a lexislación que sustentan os procesos de acción socioeducativa.
A4 Distinguir os estadios evolutivos das persoas, e interpretar as súas implicacións educativas.
A5 Identificar e analizar os factores contextuais que afectan os procesos de intervención socioeducativa.
A14 Identificar e emitir xuízos razoados sobre problemas socioeducativos para mellorar a práctica profesional.
A16 Comprender a traxectoria da Educación Social e a configuración do seu campo e identidade profesional.
A20 Desenvolver unha disposición favorable ao traballo en contornos multiculturais e plurilingüísticos.
B2 Redactar e presentar informes técnicos, memorias, regulamentos ou calquera outro documento básico que contribúa a regular a acción socioeducativa.
B3 Xerar a cultura profesional colaborativa, fomentando o traballo en rede e integrándose en grupos interdisciplinares con iniciativa e responsabilidade.
B5 Capacidade de mostrar actitudes coherentes coas concepcións éticas e deontolóxicas propias da profesión.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Coñecer os campos da educación social e recoñecer novos ámbitos emerxentes. A1
Comprender os supostos e fundamentos históricos, pedagóxicos, psicolóxicos e sociolóxicos da acción socioeducativa e os seus ámbitos de actuación, valorando as súas implicacións. A2
Analizar as políticas de benestar social e a lexislación que sustentan os procesos de acción socioeducativa. A3
Distinguir os estadios evolutivos das persoas, e interpretar as súas implicacións educativas. A4
Identificar e analizar os factores contextuais que afectan os procesos de intervención socioeducativa. A5
Identificar e emitir xuízos razoados sobre problemas socioeducativos para mellorar a práctica profesional. A14
Comprender a traxectoria da Educación Social e a configuración do seu campo e identidade profesional. A16
Desenvolver unha disposición favorable ao traballo en contornos multiculturais e plurilingüísticos. A20
Redactar e presentar informes técnicos, memorias, regulamentos ou calquera outro documento básico que contribúa a regular a acción socioeducativa. B2
Xerar a cultura profesional colaborativa, fomentando o traballo en rede e integrándose en grupos interdisciplinares con iniciativa e responsabilidade. B3
Capacidade de mostrar actitudes coherentes coas concepcións éticas e deontolóxicas propias da profesión. B5
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. C1
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. C6
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. C8

Contidos
Temas Subtemas
1. A EDUCACIÓN SOCIAL COMO OBXETO DE ANALISE E INTERVENCIÓN:


1.1. Análise conceptual da Educación.
1.2. A socialización dos individuos: aproximación a súa caracterización e problemática actual.
1.3. A evolución dos discursos e prácticas socioeducativas: perspectiva asistencial versus perspectiva pedagóxico-social.
2. A PEDAGOXIA SOCIAL COMO MARCO CIENTÍFICO, DISCIPLINAR E PROFESIONAL:


2.1. Análise conceptual e evolución histórica da Pedagoxía Social.
2.2. A Pedagoxía Social e as C.C. Sociáis: a problemática da
interdisciplinariedade.
2.3. Os modelos paradigmáticos da Pedagoxía Social.
2.4. A proxección profesional da Pedagoxía Social.
3. AMBITOS DE INTERVENCIÓN PEDAGÓXICO-SOCIAL

3.1. Politica social, traballo social e servicios sociales.
3.2. Animación Sociocultural e desenvolvemento comunitario.
3.3. A Pedagoxía do tempo libre e do lecer.
3.4. A Pedagoxía Social na inadaptación e a marxinación social.

4. OS PROCESOS METODOLÓXICOS NA INTERVENCIÓN PEDAGÓXICO-SOCIAL:

4.1. A metodoloxía na intervención social: aspectos conceptuais e instrumentais.
4.2. O deseño de programas sociáis.

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais 10 0 10
Aprendizaxe colaborativa 15 10 25
Discusión dirixida 10 0 10
Traballos tutelados 15 15 30
Sesión maxistral 10 15 25
Xogo de rol (role playing) 7 6 13
Proba de ensaio 2 15 17
Simulación 5 0 5
 
Atención personalizada 15 0 15
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Desenvolvemento dunha actividade de indagación sobre coñecementos previos do alumnado, preferiblemente en pequeno grupo
Aprendizaxe colaborativa Actividades propostas para que o alumnado en pequeno grupo resolva supostos desenvolvendo estratexias de cooperación na aprendizaxe
Discusión dirixida Planteamento de problemas ou antinomias nas que deben desenvolverse argumentos de diverso carácter sobre os temas planteados, de maneira ordeada e respectuosa cos posicionamentos non compartidos
Traballos tutelados Estudio de casos sobre o desenvolvemento dun proxecto nun ámbito profesionalizador da Educación Social, e presentación do correspondente Informe
Sesión maxistral Presentación dos aspectos máis significativos dos contidos temáticos da asignatura
Xogo de rol (role playing) Construcción e defensa dun determinado "rol" ou punto de vista, no marco dunha dinámica grupal orientada ao desenvolvemento da racionalidade argumentativa, e da discusión respectuosa de posicionamentos encontrados
Proba de ensaio Proba de comprobación sobre as competencias da materia, relacionada coa reflexión sobre os principais contidos da materia. A través dun comentario de texto, no que se pode utilizar á documentación da disciplina.
Simulación Posta en escea dunha problemática simulada relacionada coa profesión do/a educador/a social , sobre a que se deben asumir posicións argumentadas, valorando distintas posibilidades.

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba de ensaio
Actividades iniciais
Aprendizaxe colaborativa
Discusión dirixida
Traballos tutelados
Xogo de rol (role playing)
Simulación
Descrición
A atención personalizada, ben en sesións de aula, ou en titorías en pequeno grupo ou individuais relacionáse coa necesidade dun seguimento do traballo do alumnado cando se empregan as metodoloxías sinaladas, e, especialmente na realización dun traballo tutelado coordinado con outras dúas materias da titulación que se cursan no primeiro cuadrimestre.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Proba de ensaio Comentario de texto que pretende a comprobación sobre o grao de desenvolvemento de distintas competencias asociadas á materia. Terá en conta o desenvolvemento dos contidos presentados nas sesións maxistrais e traballados nas actividades realizadas polo alumnado. A súa realización pódese apoiar na documentación achegada e noutras lecturas realizadas 33
Aprendizaxe colaborativa Asistencia a clase e participación sistemática nas actividades propostas
Realización e entrega - individual ou en grupo - dun Dossier ou Portafolio co traballo realizado respecto das actividades propostas e a súa relación co marco teórico da disciplina
34
Traballos tutelados O estudo dun caso e presentación do correspondente informe realizado en pequenos grupos 33
 
Observacións avaliación
<div><br /></div><div>Para aprobar a materia será preciso que cada un dos tres elementos de avaliación estean aprobados. </div><div><br /></div><p> Para o alumnado que por razóns debidamente acreditadas, non teña unha asistencia sistemática, haberá unha proba específica.
</p>

Fontes de información
Bibliografía básica

 

ANDER-EGG,E (1989): La animación y los animadores, Narcea. Madrid.

APPLE,M (1997): Política cultural y educación, Morata, Madrid.

BERGER,P.L. (ed.1999): Los límites de la cohesión social. Conflicto y mediación

                en las sociedades pluralistas. Circulo de Lectores, Barcelona

BORJA,J. y CASTELLS, M (1997): Local y global. La gestión de las ciudades en la era

                de la información. Taurus, Madrid.

BUENO ABAD,J.R. (1991): Hacia un modelo de Servicios Sociales de Acción Comunitaria,

                 Popular, Madrid.

CABALLO, M.B.; CANDIA, F.X.; CARIDE,J.A. y MEIRA, P.A. (1996): 131 conceptos clave

                en educación   social. USC. Santiago de Compostela.

CALVO, A. (2002): La animación sociocultural. Una estrategia educativa para la participación.

                Alianza editorial, Madrid.

CARIDE, J.A.  (coord.., 2.000): Educación social y políticas culturales. Tórculo Edicións USC

                Santiago de Compostela.

CARIDE, J.A. (2005): Las fronteras de la Pedagogía Social. Perspectivas científica e histórica.

                 Gedisa, Barcelona.

DELORS,J  (coord., 1996): La educación encierra un tesoro, Santillana, UNESCO, Madrid.

FERMOSO,P (1994): Pedagogía Social, Herder, Barcelona.

FREIRE,P (1990): La naturaleza política de la educación. Cultura, poder y

                    liberación. Paidós/MEC, Barcelona.

FREIRE,P (1993): Pedagogía de la esperanza, Siglo XXI, Madrid.

FROUFE,S  E SANCHEZ,M.A. (1990): Planificación  e Intervención

                    Socieducativa , Amarú  Eds., Salamanca.

GIMENO SACRISTAN, J (2001): Educar y convivir en la cultura global, Morata,Madrid.

GIROUX, H (2001): Cultura, política y práctica educativa. Graó, Barcelona

LOPEZ HIDALGO,J (1992): Los Servicios Sociales, Narcea, Madrid.

LUQUE DOMINGUEZ, P.A. ( coord.., 2001): Educación y valores democráticos: claves

              para una educación   ciudadana. PPU, Barcelona.

LUZURIAGA,L (1993): Pedagogía Social y política, CEPE, Madrid.

MARCHIONI,M (1987): Planificación social y organización de la comunidad

                     Edit. Popular, Madrid.

MARTIN, T (coord.., 2000): Planificación y diseño de proyectos en Animación Sociocultural

                     Sanz y Torres, Madrid.

MARTINEZ, A  ( Edt.,1991): Pedagogía de la marginación, Edt. Popular, Madrid.

MARTINEZ BONAFÉ, J (coord.., 2003): Ciudadanía, poder y educación. Graó, Barcelona.    

NUÑEZ, V (Coord. 2002): La educación en tiempos de incertidumbre: las apuestas de la Pedagogía Social

                      Gedisa, Barcelona

ORTEGA,J (1999): Educación social especializada, Ariel, Barcelona.

PEREZ SERRANO, G (1990): Investigación-acción: aplicaciones al campo social y

                     educativo, Dykinson, Madrid.

PETRUS, A (Coord. 1997): Pedagogía Social , Ariel, Madrid.

PUIG,J.M.  e TRILLA, J  (1987): Pedagogía del ocio, Laertes, Madrid.

QUINTANA,J.M. (Edt. 1991): Iniciativas sociales en Educación informal, Rialp,

                     Madrid. 

QUINTANA, J.M. et alter  (1992): Fundamentos de Animación Sociocultural,

                      Narcea, Madrid.

ROMANS, M.; PETRUS, A.; TRILLA,J  (2000): De profesión educador(a) social.

                      Paidós, Barcelona.

ROSELLÓ, D ( 2004): Diseño y evaluación de proyectos culturales, Ariel, Barcelona

SAEZ, J (2003): La profesión de los educadores sociales: en busca de la

                       competencia educativa cualificadora, Dykinson, Madrid.

SAEZ, J (Coord. 2007): Pedagoxía social y Educación social, Pearson Educación, Madrid

SARRAMONA,J (Ed. 1992): La educación no formal , CEAC, Barcelona.

TRILLA,J (1993): Otras educaciones, Anthropos, Barcelona.

TRILLA,J (Coord. 1997): Animación sociocultural. Teorías, programas y ámbitos.

                      Ariel, Madrid.

UCAR, X (1992): La animación sociocultural, CEAC, Barcelona

V.V.A.A. (1989): Procesos socioculturales y participación, Edit. Popular, Madrid.

V.V.A.A. (1989): Actas del I Congreso sobre Educación Social  en España,

                       CIDE/MEC. Madrid.

V.V.A.A. (1990): La ciudad educadora, Ajuntament  de Barcelona, Barcelona.

V.V.A.A. (1991): El educador social. Presente y futuro. Guek, Bilbao.

V.V.A.A. (1992): Guia metodológica de apoyo a proyectos y acciones  para el desarrollo.

            IEPALA, Madrid.

V.V.A.A. (2002): A Acción municipal en cultura, deportes e xuventude na provincia  da Coruña, A Coruña

                       Deputación Provincial. Colección Documentos da Cultura.

VEGA,A  (1989): Pedagogía de los inadaptados sociales, Narcea, Madrid.

VENTOSA, V.J. (1992): Educación Social, Animación e Instituciones, Edit.CIS,

                        Madrid.

 

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías