Datos Identificativos 2012/13
Asignatura (*) Arquitectura e enxeñaría en centros sociosanitarios Código 750487015
Titulación
Mestrado Universitario en Investigación, Ordenación e Avaliación de Servizos Sociosanitarios
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Galego
Prerrequisitos
Departamento Composición
Construcións Arquitectónicas
Proxectos Arquitectónicos e Urbanismo
Representación e Teoría Arquitectónica
Tecnoloxía da Construción
Coordinación
Blanco Lorenzo, Enrique Manuel
Correo electrónico
enrique.blanco@udc.es
Profesorado
Blanco Lorenzo, Enrique Manuel
Franco Taboada, Jose Antonio (Catedrático)
Lopez De La Osa Gonzalez, Leon
Sabin Diaz, Patricia
Sánchez Iglesias, Santiago
Correo electrónico
enrique.blanco@udc.es
j.a.franco@udc.es
leon.lopez@udc.es
patricia.sabin@udc.es
santiago.sanchez@udc.es
Web
Descrición xeral Para o coñecemento de calquera arquitectura é imprescindible atender ás orixes ás que referirse, ós seus antecedentes históricos que atopamos ó comezo dunha necesidade funcional que se debe solucionar nun determinado espazo, ó inicio de xeito eventual ou provisional e có tempo a materializar en formatos tipolóxicos que se estabilizan e evolucionan en función dos avances de actividade que lles deu orixe. Este é o caso da arquitectura sanitaria e asistencial, nacida de espazos residuais para acabar convetíndose nas arquitecturas mais tecnolóxicas
O asignatura percorrerá a relación destas arquitecturas vinculadas á evolución cultural da humanidade e ás respostas constructivas e tipolóxicas de cada periodo, facendo fincapé no Movemento Moderno como momento de evolución mais efectivo, orixe da actual arquitectura médica. Paralelamente, as visións fruto das experiencias do profesorado permitirán transmitir diferentes posicionamentos e inquietudes profesionais ante o proxecto arquitectónico.

Competencias do título
Código Competencias da titulación
A1 Demostrar a capacidade de concebir e deseñar con rigor un proceso de investigación no ámbito sociosanitario.
A6 Demostrar capacidade para interpretar e utilizar literatura científica, e informes sobre resultados de investigación.
A12 Ser capaz de identificar aspectos de influencia significativa na análise externa e interna de unha organización sociosanitaria.
A13 Ser capaz de extrapolar de un escenario sociosanitario unha realidade determinada e proxectar unha mellora concreta.
A14 Ser capaz para analizar e desplegar as liñas estratéxicas de un servizo sociosanitario.
A19 Adquirir os coñecementos necesarios para participar nos procesos de ordenación e avaliación dos servizos sociosanitarios.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa en unha equipa interdisciplinar.
B8 Capacidade de análise e síntese.
B9 Capacidade para aplicar os coñecementos na práctica.
B11 Capacidade e habilidade de xestión da información.
B12 Capacidade para organizar e planificar.
B20 Sensibilidade hacia temas medioambientais.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Iniciarse no coñecemento da evolución histórica das tipoloxías arquitectónicas sociosanitarias e a súa relación coa realidade social do momento no que se produciron. AM13
AM14
AM19
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM8
BM12
BM20
CM3
CM4
CM6
CM7
CM8
Valorar e comprender a alta complexidade proxectual e construtiva das edificacións sociosanitarias en tódas as escalas do deseño AM1
AM6
AM12
AM13
BM1
BM9
BM11
BM12
CM1
CM5
CM6
CM7
CM8

Contidos
Temas Subtemas
1. Historia y tipologías de centros sociosanitarios. Casos.
2. Estructura y función en centros centros sociosanitarios. Casos.
3. Construcción y función en centros sociosanitarios. Casos.
4. Infraestructura como sistema complejo. Casos
5. Orientación y Soleamiento en centros sociosanitarios. Casos.
6. La arquitectura del INSALUD. Casos
7. Conclusinones. Análisis de arquitecturas sociosanitarias próximas.

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral 16 32 48
Discusión dirixida 2 0 2
Estudo de casos 1 5 6
Traballos tutelados 1 17 18
Actividades iniciais 1 0 1
 
Atención personalizada 0 0
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe. A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia.
Discusión dirixida Técnica de dinámica de grupos na que os membros dun grupo discuten de forma libre, informal e espontánea sobre un tema, aínda que poden estar coordinados por un moderador.
Estudo de casos Análise de casos paradigmáticos e singulares de cada tema
Traballos tutelados Derivado dalgún dos temas e orientado cara á investigación personal do alumno, desenvolverase un ou varios traballos individuais ou en grupo
Actividades iniciais Actividades precisas ó inicio do proceso global, e en cada bloque temático, coa finalidade de coñecer as competencias, intereses e motivacións que posúe o alumnado para o logro dos obxectivos que se queren alcanzar, vinculados a un programa formativo. Con ela, preténdese obter información relevante que permita articular a docencia para favorecer aprendizaxes eficaces e significativos, que partan dos saberes previos do alumnado.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición


Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Traballos tutelados Análise de casos de arquitecturas sanitarias próximas. 100
 
Observacións avaliación

Trabajo personal con exposición pública y documento entregado a través de moodle.


Fontes de información
Bibliografía básica FERNANDEZ MERIDA, María Dolores (2006). Aproximación a la historia de la arquitectura hospitalaria.. Cuadernos de Arte e Iconografía. T15. Madrid
INSUA CABANAS, Mercedes (2000). Arquitectura hospitalaria. Arquitectura dos hospitais de pavillóns galegos. Tese doutora. Universidade da Coruña
V.V.A.A (1990). Catalogo de Centros Sanitarios Construidos pola Xunta de Galicia. Consellería de Sanidade, Santiago
LEISTIKOW, Dankwart (1967). Edificios hospitalarios en Europa durante diez siglos. Ed. Boehringer sohn- Ingelheim am Rheim
LOPEZ TERRADA, María Luz (). El Hospital como objeto histórico. Revista d´História Medieval, 7, pp. 192-204
GALDO FERNANDEZ, Fausto (coordinador) (2007). El sanatorio marítimo de Oza. Ed. Grupo 76, , A Coruña
V.V.A.A (2000). Hospitales. La Arquitectura del Insalud 1986-2000. Vol. 1 y 2. Insalud, Madrid
IGLESIAS PICAZO, Pedro (2011). La habitación del enferomo. Ciencia y arquitectura en los hospitales del Movimiento Moderno. Ed. Fundación Caja de Arquitectos
LE CLECH-CHARTON, Silvye (directora) (2010). Les établisements hospitaliers en France du Moyen Age au XIX siècle. Editions universitaires de Dijon
PIELTAIN ALVAREZ-ARENAS, Alberto (2003). Los hospitales de Franco. La versión autóctona de una arquitectura moderna. Tesis doctoral. UPM, Madrid
VAZQUEZ GALLEGO, Jesús (2001). Los hospitales del Camino francés en Galicia. Ed. Do Castro, Sada
LARRAURI REDONDO, Sergio; ; LOSANTOS BLANCO, Silvia (2010). Los hospitales del Camino francés en La Rioja. Instituto de Estudios Riojanos, Logroño
CRIPPA; María Antonietta (1998). L´ospedale Maggiore di Milano, la storia e i restauri , pp.177-189. Butlletí de la Reial Academia Catalana de Belles Arts de Sant Jordi, XII
SORALUCE BLOND, José Ramón (1996). O antigo hospital de Esteiro Campus Universitario de Ferrol. Universidade da Coruña
V.V.A.A (2004). O Hospital Real de Santiago de Compostela e a hospitalidade no Camiño de Peregrinación. Catálogo Exposición. Museo do Pobo Galego, Santiago
V.V.A.A (1994). Salud Nacional. AV 49. Monografias de Arquitectura y Vivienda. Arquitectura Viva, Madrid
MARTINEZ GARCIA, Luis; LOPEZ GOMEZ, Pedro (directores) (1996). Sanatorio marítimo de Oza. Instrumentos descriptivos.. Xunta de Galicia, A Coruña, 1996.
Gil, Luis (1969). Therapeia. La medicina popular en el mundo clásico. Ed. Guadarrama, Madrid

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías