Datos Identificativos 2012/13
Asignatura (*) Zooloxía: Zooloxía I Código 610G02031
Titulación
Grao en Bioloxía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Prerrequisitos
Departamento Bioloxía Animal, Bioloxía Vexetal e Ecoloxía
Coordinación
Fernandez Rodriguez, Luis Jose
Correo electrónico
luis.fernandezr@udc.es
Profesorado
Fernandez Rodriguez, Luis Jose
Parapar Vegas, Julio
Correo electrónico
luis.fernandezr@udc.es
julio.parapar@udc.es
Web
Descrición xeral Principios básicos da organización animal (morfoloxía, desarrollo embrionario), principais tipos estructurales; evolución e clasificación. Principales líneas filogenéticas. Diversidade animal (Clado Ecdisozoos y Clado Lofotrocozoos). Características xerais, principais elementos da anatomía externa e interna; modo de vida e reproducción. Clasificación e filoxenia.

Competencias do título
Código Competencias da titulación

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Capacidade de recoñecemento da diversidade animal a gran escala, tanto dende o punto de vista anatómico como faunístico, e das relacións básicas de afinidade filoxenética. A1
A2
A4
Capacidade de estudio autónomo e en grupo con capacidade de organización persoal do traballo. B4
B5
B6
B8
Capacidade de busca de bibliografía e información a partir de distintas fontes. B8
C3
Capacidade de razoamento e interrelación da información, superando o estudio puramente memorístico. B1
B2
B3
B6
B8
B9
Redacción, comunicación e debate en público de traballos seguindo o modelo habitual na comunicación da información científica. B8
B11
C1
C3

Contidos
Temas Subtemas
BLOQUE 1: Introducción a la Zoología

Tema 1.- INTRODUCCIÓN.

Tema 2.- LA EVOLUCIÓN BIOLOGICA.

Tema 3.- LA CLASIFICACION ZOOLOGICA.

BLOQUE 2: Introducción a los Metazoos

Tema 4.- INTRODUCCION A LOS METAZOOS.

BLOQUE 3: Placozoos, Poríferos y Radiados

Tema 5.- PLACOZOOS.

Tema 6.- RADIADOS. CNIDARIOS.

BLOQUE 4: Clado Lofotrocozoos

Tema 7.- ACELOMORFOS.

Tema 8.- GNATIFEROS Y OTROS LOFOTROCOZOOS MENORES.

Tema 9.- MOLUSCOS.

Tema 10.- ANELIDOS.

Tema 11.- LOFOFORADOS.

BLOQUE 5: Clado Ecdisozoos

Tema 12.- ECDISOZOOS MENORES.

Tema 13.- PANARTRÓPODOS. Filos ONICÓFOROS y TARDÍGRADOS.

Tema 14.- CARACTERES GENERALES DE ARTRÓPODOS.

BLOQUE 1: Introducción a la Zoología

Tema 1.- INTRODUCCIÓN: Concepto de Zoología, finalidad y subdivisiones. Niveles de organización. Concepto de animal.

Tema 2.- LA EVOLUCIÓN BIOLOGICA: Teorías de la evolución. Homología e Analogía. Concepto de población y concepto de especie. Especiación simpátrida y especiación alopátrida.

Tema 3.- LA CLASIFICACION ZOOLOGICA: Taxonomía y Sistemática. La sistemática zoológica: principales escuelas. Categorías taxonómicas e reglas de nomenclatura zoológica. Las grandes divisiones del Reino animal.

BLOQUE 2: Introducción a los Metazoos

Tema 4.- INTRODUCCION A LOS METAZOOS: El origen de los metazoos. Simetría animal. Metamería. Cefalización. El proceso reproductor y las primeras fases del desarrollo embrionario. Cavidades corporales: Acelomados, Pseudocelomados y Eucelomados. Origen y formación del mesodermo y del celoma.

BLOQUE 3: Placozoos, Poríferos y Radiados

Tema 5.- PLACOZOOS: Características generales. PORIFEROS: Características generales e tipos de organización. Tipos celulares y formaciones esqueléticas. Reproducción y desarrollo. Sinopsis de los principales grupos.

Tema 6.- RADIADOS. CNIDARIOS: Características generales. Polimorfismo. Anatomía, tipos celulares y formaciones esqueléticas. Estudio de Hidrozoos, Escifozoos, Cubozoos y Antozoos. CTENOFOROS: Características generales.

BLOQUE 4: Clado Lofotrocozoos

Tema 7.- ACELOMORFOS. Características generales. PLATELMINTOS: Características generales y clasificación. Estudio de Turbelarios, Trematodos y Cestodos. MESOZOOS: Características generales. NEMERTINOS: Características generales.

Tema 8.- GNATIFEROS Y OTROS LOFOTROCOZOOS MENORES: Características generales. Sinopsis de los grupos principales.

Tema 9.- MOLUSCOS: Características generales y plan fundamental de organización. Clasificación. Organización, reproducción y desarrollo de Gasterópodos, Bivalvos e Cefalópodos. Mención de otros grupos de moluscos.

Tema 10.- ANELIDOS: Características generales e clasificación. Organización, reproducción y desarrollo de Poliquetos, Oligoquetos e Hirudíneos. Mención de grupos afines.

Tema 11.- LOFOFORADOS. Características generales de los Lofoforados. Principales elementos de la anatomía externa e interna de Briozoos. Características generales de Braquiópodos y Foronídeos. Relaciones filogenéticas.

BLOQUE 5: Clado Ecdisozoos

Tema 12.- ECDISOZOOS MENORES. Características generales.

Tema 13.- PANARTRÓPODOS. Filos ONICÓFOROS y TARDÍGRADOS. Características generales.

Tema 14.- CARACTERES GENERALES DE ARTRÓPODOS. Definición de Artrópodo y posición en el reino Animal. El proceso de artropodización. Principales grupos de artrópodos. Clasificación. Tegumento y formaciones tegumentarias. Formación y muda de la cutícula. Organización general del cuerpo de un Artrópodo. El apéndice artropodiano. El proceso de tagmosis. Organización general de los distintos sistemas corporales.


Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Proba de resposta breve 2 0 2
Actividades iniciais 1 0.5 1.5
Discusión dirixida 5 12.5 17.5
Sesión maxistral 26 65 91
Saídas de campo 4 2 6
Proba de resposta breve 0.8 0 0.8
Prácticas de laboratorio 15 15 30
 
Atención personalizada 1.2 0 1.2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Proba de resposta breve Examenes de tipo escrito compostos de preguntas de limitada extensión pero distinto grao de desenrolo e valoración.
Actividades iniciais Presentación da asignatura onde o profesorado impricado explica con detalle as distintas actividades a realizar durante o curso e a súa evaluación.
Discusión dirixida Clases con grupos reducidos de alumnos nas que se levarán a cabo actividades de distinta natureza (vídeo, presentación de traballos, discusión de temas propostos, etc.).
Sesión maxistral Clases teóricas presenciais de 50 minutos de duración sobre algun aspecto dos contidos teóricos do programa. Para o seu óptimo aproveitamento, os alumnos disporán previamente, tanto na fotocopiadora do centro como no Moodle das láminas empregadas polo profesor durante a súa explicación.
Saídas de campo Clase práctica realizada no medio natural onde o alumno terá ocasión de observar ós animais vivos no seu ambiente recoñecendo ás súas diferentes adaptacións anatómicas e o seu particular modo de vida.
Proba de resposta breve Examen sobre os contidos das prácticas realizadas.
Prácticas de laboratorio Sesións de 2 horas onde o alumno terá ocasión de recoñecer a diversidade dos principais grupos animais e relacionalos co seu ambiente así como adquirir experiencia no seu coñecemento anatómico tanto externo como interno para o cal practicará diseccións.

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba de resposta breve
Discusión dirixida
Prácticas de laboratorio
Descrición
La atención personalizada es una forma complementaria a las tradicionales pruebas escritas de gran valor en la evaluación de la progresión del alumno. Permite el seguimiento continuado . Además permite reconocer en el alumno habilidades no reflejadas en las pruebas escritas.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Proba de resposta breve Preguntas de resposta escrita e diferente grao de amplitude sobre a materia das clases prácticas. 20
Proba de resposta breve Preguntas de resposta escrita e diferente grao de amplitude sobre a materia teórica do programa. 65
Discusión dirixida Preguntas personalizadas de contido concreto e exámes escritos de tipo test ou ben compostos por preguntas curtas. 15
 
Observacións avaliación

Consideracións Xerais
• A avaliación da materia sustentarase nun exame de contido teórico, un exame de contido práctico e unha avaliación continua baseada nas actividades realizadas nos grupos reducidos.
• Farase un seguimento continuado da actitude do alumno durante o curso.
• Obterán a cualificación de Non Presentado (NP) todos aqueles alumnos que non se presentaran a ningún das probas de avaliación, tanto teóricas como prácticas, e tampouco asistiran ás actividades de grupos reducidos.

Aspectos e Criterios de Avaliación
• Os exames de contidos teóricos incluirán preguntas tanto das clases maxistrais impartidas polo profesor como da materia que deberá ser preparada polo alumno de maneira individual.
• Para a superación global da asignatura é imprescindíbel obter unha cualificación mínima dun 4,5 no exame teórico. • Na convocatoria de Xullo se conservarán as cualificacións
obtidas nas distintas actividades realizadas durante o curso, sin
perxuizo de que se poida optar a mellorar a nota das xa superadas
(excepto aa nota dos Seminarios).


Fontes de información
Bibliografía básica BRUSCA, R. C. y BRUSCA, G. J. (2005). Invertebrados. Mc Graw-Hill, Interamericana. 2ª edición
HICKMAN, C. P.; ROBERTS, L. L.; KEEN, S.L.; LARSON, A.; L’ANSON, H. e EISENHOUR, D.J. (2009). Principios integrales de Zoología. . Mc Graw - Hill 14 edición
HICKMAN, C. P.; ROBERTS, L. L.; LARSON, A.; L’ANSON, H. e EISENHOUR, D.J. (2006). Principios integrales de Zoología.. Mc Graw - Hill 13 edición

Bibliografía complementaria NIETO NAFRIA, J. M. e MIER DURANTE, M. P. (1994). Tratado de Entomología. Omega
DE LA FUENTE, J. A. (1994). Zoología de Artrópodos. . Mc Graw-Hill, Interamericana.
RUPPERT, E. E. e BARNES, R. D. (1996). Zoología de los Invertebrados.. Mc Graw-Hill, Interamericana.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Zooloxía: Zooloxía II/610G02032
Biodiversidade animal e medio ambiente/610G02033

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Citoloxía/610G02007
Histoloxía/610G02008

Observacións

Recoméndase ter:

• Coñecementos básicos en citoloxía e histoloxía animal e desenvolvemento embrionario. • Certa experiencia no prantexamento, desenrolo e presentación de traballos tanto a nivel individual como en equipa. • Coñecementos básicos a nivel de usuario de Internet e distintos programas informáticos, particularmente de procesado de textos e realización de presentacións. • Certo coñecemento de inglés.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías