Datos Identificativos 2012/13
Asignatura (*) Literatura. cultura e diversidade Código 613484020
Titulación
Mestrado Universitario en Literatura, Cultura e Diversidade
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Prerrequisitos
Departamento Filoloxía Inglesa
Coordinación
Simal Gonzalez, Begoña
Correo electrónico
begona.simal@udc.es
Profesorado
Simal Gonzalez, Begoña
Correo electrónico
begona.simal@udc.es
Web
Descrición xeral Estudo do impacto cultural da diversidade, entendida como a estratificación “racial”, étnica e
cultural. Análise e comprensión das distintas manifestacións culturais e literarias desde estos
marcos teóricos: alteridade, diversidade e multiculturalidade; conceptos de “cultura”, “etnia” e “raza”;
inmigración, diáspora e identidade transnacional; dinámicas de asimilación, hibridación e resistencia; da multiculturalidade á “post-multiculturalidade”.

Competencias do título
Código Competencias da titulación
A1 Coñecer as principais correntes teóricas que integraron e integran a reflexión sobre a literatura e a cultura, así como os seus antecedentes.
A2 Comprender os procesos históricos dos estudos literarios e culturais e os seus cambios de paradigma.
A3 Ser capaz de desenvolver un enfoque orixinal e creativo na investigación avanzada no ámbito dos estudos literarios e culturais.
A4 Analizar e interpretar textos, aplicando diferentes modelos teóricos e xenéricos.
A5 Aplicar as técnicas de análise cultural respectando os fundamentos ideolóxicos presentes en contextos diversos.
A6 Integrar os estudos literarios nun contexto cultural máis extenso que transcenda os límites dunha soa lingua e / ou nación, atendendo á diversidade cultural.
A7 Ampliar o concepto de literatura, a través da súa relación coas TICS, os medios de comunicación, o cinema, as artes, no marco da diversidade cultural.
A8 Aplicar unha perspectiva comparatista de carácter transnacional e plurilingüístico aos estudos literarios, artísticos e culturais.
A9 Ser capaz de realizar achegas creativas e orixinais no estudo comparatista dos textos literarios, dos produtos artísticos e das realidades culturais.
A10 Aplicar as técnicas de análise cultural en contextos diversos.
A12 Coñecer e valorar a diversidade cultural, con especial atención aos ámbitos anglófono, hispánico e galego-portugués.
A13 Adquirir a capacidade de manexar ferramentas e recursos de investigación aplicados no ámbito dos estudos literarios e culturais.
B1 Traballar de maneira interdisciplinar en entornos diversos.
B2 Demostrar un compromiso ético contra as desigualdades.
B3 Promover o entendemento intercultural desde a comprensión da diversidade.
B4 Desenvolver habilidades cognitivas avanzadas (capacidade de síntese, análise e pensamento crítico) relacionadas co desenvolvemento e a creación dun perfil investigador.
B5 Integrar coñecementos de campos de estudo diversos.
B6 Aplicar coñecementos e habilidades na resolución de problemas en entornos novos ou non familiares en contextos interdisciplinares.
B7 Adquirir a capacidade de concebir e deseñar proxectos de investigación con rigor académico.
B8 Desenvolver habilidades de xestión da información para propósitos académicos e de investigación.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Comprender os principais conceptos relativos a diversidade cultural e a multiculturalidade. AM3
AM4
AM6
AM10
BM1
BM3
BM5
CM2
Coñecer e comprender a diversidade do mundo a través de textos literarios e fílmicos no ámbito anglófono. AM1
AM4
AM8
AM10
BM1
BM5
CM2
CM4
Analizar diversas formas e productos culturais e artísticos nos que se reflicta a diversidade e a multiculturalidade. AM2
AM3
AM5
AM6
AM8
AM9
AM10
AM12
BM1
BM3
CM2
Profundar na interpretación de obras literarias e no coñecemento e aplicación da crítica literaria. AM1
AM2
AM3
AM4
AM8
BM3
CM2
CM4
Analizar a resolución das tensións identitarias en espazos de conflicto e os factores positivos da multiculturalidade, así como levar á práctica os valores de respeto, tolerancia e xustiza en espazos de diversidade. AM3
AM4
AM5
AM10
AM12
BM1
BM2
BM3
BM4
BM6
CM2
CM4
CM6
Aprender a investigar nos campos da diversidade e o multiculturalismo a través de recursos bibliográficos tradicionais e mais coa axuda das novas tecnoloxías. AM7
AM8
AM13
BM1
BM4
BM5
BM7
BM8
CM2
CM3
CM8

Contidos
Temas Subtemas
1.- Introdución. Alteridade, diversidade e multiculturalidade no mundo actual.
2.- Marco teórico. - conceptos de “cultura”, “etnia” e “raza”;
- inmigración, diáspora e identidade transnacional;
- dinámicas de asimilación, hibridación e resistencia;
- da multiculturalidade á “post-multiculturalidade”.
3.- A diversidade no ámbito anglófono: literatura, cine e outras manifestacións culturais. - Kingston: The Woman Warrior (book)
- Smith: White Teeth (book)
- Yamashita: Through the Arc of the Rainforest (book)
- The Wedding Banquet (film)
- Crash (film)

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais 1 1 2
Discusión dirixida 5 5 10
Traballos tutelados 0 18 18
Presentación oral 2 1 3
Lecturas 0 20 20
Análise de fontes documentais 5 5 10
Sesión maxistral 8 0 8
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Descrición dos obxectivos e contidos da materia, a súa metodoloxía e a súa avaliación. Brainstorming sobre os temas da materia. Pescuda e volcado de información.
Discusión dirixida Nesta actividade, partindo dos textos fílmico-literarios, de fontes secundarias relevantes e das explicacións da docente, se animará ao alumnado a participar, por medio de preguntas ou temas de debate, no análise e interpretación de textos, fenomenos culturais e outros conceptos relevantes.
Traballos tutelados Cada estudante realizará un traballo escrito de extensión breve (2500-3000 words), en torno a un tema ou aspecto a elixir (interpretación dun texto literario ou fílmico, ou estudo comparativo), traballo que resumirá para a súa exposición oral.
Presentación oral Esta exposición oral complementa os traballos tutelados.
Lecturas Cada estudante deberá levar a cabo a lectura das fontes primarias (textos literarios), maioritariamente, e tamén, en menor medida, de fontes secundarias de extensión reducida (artigos, capítulos…). En clase
so se levará a cabo a lectura de textos cando estes sexan breves; en cambio, o visionado das dos películas si terá lugar nas sesións presenciais.
Análise de fontes documentais Nas sesións sinaladas na planificación os alumnos analizarán tanto as fontes primarias (textos e filmes) como fontes secundarias que interpreten os textos ou que exploren conceptos relevantes para a materia.
Sesión maxistral Neste tipo de sesións a docente explicará o contexto socio-histórico e cultural no que se inscriben os textos (películas, novelas, memorias) a analizar, se explorarán os conceptos teóricos más relevantes arredor do tema central da materia (multiculturalismo e postmulticulturalismo, etnicidade e transetnicidade, os fenómenos diaspóricos e transnacionais), e finalmente se proporcionarán pautas de análise textual.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Presentación oral
Descrición
Cada estudante precisará dunha orientación persoalizada na selección de temas e na investigación necesaria para executar este traballo (research essay) e a presentación oral que o complemente, ademáis de certa axuda para resolver outras dúbidas ou problemas puntuais na materia.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Discusión dirixida A discusión dirixida levarase a cabo en sesións de carácter práctico e con dinámica de grupo. Valorarase a participación activa de cada estudante no debate ou discusión, ademáis da calidade do resultado. 30
Traballos tutelados Valoraranse os coñecementos adquiridos, a orixinalidade dos enfoques e das aportacións, e a corrección da expresión escrita. 40
Presentación oral Como complemento do traballo tutelado, neste caso, ademáis dos contidos e a orixinalidade do traballo e a corrección lingüística, valorarase o manexo de distintas ferramentas para a exposición oral. 10
Análise de fontes documentais Nas sesións sinaladas na planificación os alumnos analizarán tanto as fontes primarias como fontes secundarias que interpreten os textos ou que exploren conceptos relevantes para a materia. A calidade do devandito análise computará a efectos de avaliación. 20
 
Observacións avaliación

A avaliación da materia levarase a cabo de forma continua. Nela terase en conta:

(1) os coñecementos adquiridos e a súa aplicación práctica

(2) as competencias amosadas nas actividades avaliables encomendadas, especialmente a competencia lingüistica e argumentativa

(3)
o traballo continuado que desenvolva o/a estudante, a asistencia e
participación nas sesións presenciais e a súa contribución activa.

ESTUDANTES CON DISPENSA: a/o estudante que teña concedida unha dispensa académica deberá porse en contacto co profesorado da materia ao principio de curso para planificar os axustes necesarios no proceso de aprendizaxe-avaliación.


Fontes de información
Bibliografía básica Wong, Sau-ling (1993). Reading Asian American Literature: From Necessity to Extravagance. Princeton: Princeton UP
Sollors, Werner (1987). Beyond ethnicity: consent and descent in American culture. Oxford: OUP
Brah, Avtar (1996). Cartographies of Diaspora: Contesting Identities. Routledge: London
FILME 2 (obr.) dir. por Paul HAGGIS (2005). Crash. Canada/USA
Said, Edward (1994). Culture and Imperialism. New York: Vintage.
Takaki, Ronad (2002). Debating Diversity: Clashing Perspectives on Race and Ethnicity in America.. New York: Oxford University Press.
Bauböck, Rainer and Thomas Faist (2010). Diaspora and Transnationalism: Concepts, Theories and Methods. Amsterdam: Amsterdam University Press.
(). Diaspora: A Journal of Transnational Studies. Universidad de Toronto Press at http://www.utpjournals.com/diaspora
Radhakrishnan, R. (1996). Diasporic mediations: between home and location. Minneapolis: University of Minnesota Press
Hutchinson, John, Anthony D. Smith (1996). Ethnicity. Oxford: Oxford UP
Cohen, Robin (1997). Global diasporas: An introduction.. London: UCL Press
Appadurai, Arjun (2005). Globalization. Durham: Duke University Press.
Tomlinson, John (1999). Globalization and Culture.. Cambridge, UK: Polity Press.
Pratt, Mary Louise (1993). Imperial Eyes: Travel Writing and Transculturation. London: Routledge.
(). JTAS: a Journal of Transnational American Studies. University of California, at http://escholarship.org/uc/acgcc_jtas
(). MELUS: Multiehtnic Literature of the United States. Univerity of Amherst / University of Connecticut (access via UDC library)
Gutmann, Amy (1994). Multiculturalism. New Jersey: Princeton University Press,
Goldberg, David Theo (1994). Multiculturalism: A Critical Reader. Cambridge: Blackwell
Basch, Linda, Nina Glick Schiller, and Cristina Szanton-Blanc (1993). Nations Unbound: Transnational Projects, Postcolonial Predicaments and Deterritorialized Nation-States. Amsterdam: Gordon and Breach
Hollinger, David (1995/2005). Postethnic America: Beyond Multiculturalism. . New York: Basic Books
Solomos, J. (1993). Race and Racism in Britain. . London: Macmillan.
Ashcroft, Bill; Gareth Griffiths, and Helen Tiffin, (1989/2002). The Empire Writes Back: Theory and Practice in Post-Colonial Literatures. London and New York: Routledge
Steinberg, Stephen (1989). The Ethnic Myth: Race, Ethnicity and Class in America. Boston:Beacon Press
FILME 1 (obr.) dir. por Ang LEE (1993). The Wedding Banquet. Taiwan/USA
Kingston, Maxine Hong (Obr.) (1976). The Woman Warrior. New York: Vintage / Everyman's Library
Wald, Alan (1987). Theorizing Cultural Difference. MELUS: Multiehtnic Literature of the United States
Yamashita, Karen Tei (Obr.) (1990). Through the Arc of the Rain Forest. St. Paul: Coffee House press
Smith, Zadie (Obr.) (2000). White Teeth. London/New York: Vintage.
Hussain, Yasmine (2005). Writing Diaspora: South Asian women, culture, and ethnicity . Hampshire: Ashgate Publishing
Radhakrishnan, R. (1987). “Culture as Common Ground: Ethnicity and Beyond”.. MELUS: Multiehtnic Literature of the United States
Safran, J. (1991). “Diasporas in Modern Societies". Diaspora: A Journal of Transnational Studies

Dentro desta listaxe as fontes primarias de lectura obrigada son tres libros, os de Kingston, Smith e Yamashita. Os dous filmes que se analizarán en clase aparecen ao inicio da listaxe. O resto de obras corresponden a fontes secundarias recomendadas ou (parcialmente) utilizadas nas clases.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Literatura. cultura e xénero /613484019

Materias que continúan o temario
Recursos para a investigación da literatura/613484007

Observacións

Aínda que o calendario detallado de lectura darase a coñecer na primeira clase da materia, a docente recomenda encarecidamente ás/aos estudantes que comecen ler os textos longos de obrigada lectura antes do comezo da materia. Existen algunhas copias destes libros nas bibliotecas da UDC, e tamén se poden atopar ou reservar en librerías tradicionais ou dixitais.

Nas aulas so se levará a cabo a lectura de textos cando estes sexan breves; en cambio, o visionado das dos películas si terá lugar nas sesións presenciais. Por tanto, cada estudante deberá levar a cabo a lectura das fontes primarias (textos literarios), maioritariamente, e tamén, en menor medida, de fontes secundarias de extensión reducida (artigos, capítulos…) ANTES DA SESIÓN na que se analicen as correspondentes fontes documentais.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías