Datos Identificativos 2012/13
Asignatura (*) Bioloxía Código 661G01002
Titulación
Grao en Enfermaría
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Primeiro Formación básica 6
Idioma
Castelán
Galego
Prerrequisitos
Departamento
Coordinación
Castro Lareo, María Isabel
Correo electrónico
isabelcastro@udc.es
Profesorado
Castro Lareo, María Isabel
Fojón Polanco, Salvador
Correo electrónico
isabelcastro@udc.es
sfojon@udc.es
Web
Descrición xeral O propósito desta materia é abordar o coñecemento e comprensión dos principios básicos da bioloxía humana molecular e celular, a histoloxía e xenética humana, sobre a base do seu fundamento evolutivo e a relación morfoloxía- función. Asi como, iniciar ó estudante no coñecenento da bioloxía dos microorganismos e dos parásitos, abordando aspectos estructurais, metabólicos e funcionais, comprendendo a importância dos microorganismos no equilíbrio saúde enfermidade, tanto no individuo como na comunidade.

Competencias do título
Código Competencias da titulación
A2 Comprender as bases moleculares e fisiolóxicas das células e os tecidos.
A3 Comprender a morfoloxía e a fisioloxía dos microorganismos e os parasitos.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B8 Capacidade de análise e sínteses.
B11 Capacidade e habilidade de xestión da información.
B20 Sensibilidade cara a temas medioambientais.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Coñecer e analizar a estructura, orixe e función dos compoñentes celulares, tanto nas células eucarioticas como procarioticas. A2
B1
C1
Recoñecer e diferenciar a organización. estructura e función dos tecidos que constituen os distintos órganos humanos. A2
B1
B8
C1
Comprender a organización, transmisión, expresión e mutacións do material xenético. A2
B1
C1
Identificar os elementos que caracterizan o sistema ecolóxico do home, valorando a indidencia destes factores no ciclo saúde-enfermidade. A2
A3
B1
B3
B8
B20
C1
C3
Adquirir os coñecementos básicos sobre a bioloxía no seus aspectos metabólicos, xenéticos, ecolóxicos, taxonómicos, evolutivos e aplicados A3
B1
B2
B8
C1
C6
Coñecer e aplicar correctamente o vocabulário e a terminoloxía específica da microbioloxía A3
B1
B8
C1
C3
Identificar os microorganismos como productores de enfermidade, recoñecer os mecanismos de transmisión das enfermidades infecciosas, explicar as resistencias naturais do corpo ante os axentes infecciosos. A3
B1
B8
C1
C6
Identificar as enfermidades infecciosas e parasitosis mais comunes, os seus axentes etiolóxicos, sintomatoloxía , tratamento e epidemioloxía. A3
B8
B11
C6
C8

Contidos
Temas Subtemas
UNIDADE I: INTRODUCCIÓN XERAL E EVOLUCIÓN.
TEMA 1.- Definición da Bioloxía o método científico e ciencias subsidiarias.
TEMA 2.- Definición e orixe da vida.
TEMA 3.- Historia do pláneta .
TEMA 4.- Introducción a Paleontoloxía.
TEMA 5.- Charles Darwin. Neodarwinismo.
TEMA 6.- Introducción á taxonomía


UNIDADE II: INTRODUCCIÓN Á CITOLOXÍA.
TEMA 1.- Teoría celular.
TEMA 2.- As mambranas celulares.
TEMA 3.- O núcleo: eucariotas e procariotas.
TEMA 4.- Endosembiose, Mitocandrias e Cloroplastos.
TEMA 5.- Arquitectura e cinética celular.
TEMA 6.- Mitose y Miose


UNIDADE III: INTRODUCCIÓN Á BIOQUÍMICA.
TEMA 1.- Principios inmediatos.
TEMA 2.- Vitaminas, encimas e hormonas.
TEMA 3.- Reguladores e menxaseiros celulares.
TEMA 4.- Os ciclos fundamentais do metabolismo.
UNIDADE IV: INTRODUCCIÓN Á XENÉTICA
TEMA 1.- Os ácidos nucleicos.
TEMA 2.- A síntese proteica.
TEMA 3.- Genética mendeliana.
TEMA 4.- Genética molecular.
TEMA 5 .-Neodarwinismo e evolucionismo contemporáneo
UNIDADE V: INTRODUCCIÓN Á HISTOLOXÍA. TEMA 1. A diferenciación celular.
TEMA 2. Descripción dos tecidos.


UNIDADE V: INTRODUCCIÓN Á EMBRIOLOXÍA TEMA 1. Embrioloxía descrpitiva.
TEMA 2. "Evo devo" a nova embrioloxía.

UNIDADE V: INTRODUCCIÓN Á ECOLOXÍA TEMA 1. Biodiversidade.
TEMA 2. Bioloxía e ecoloxía humana.
INTRODUCCIÓN Á PALEOANTROPOLOXIA
UNIDADE DIDÁCTICA VI: MICROBIOLOXÍA E PARASITOLOXÍA TEMA 1. Introducción e desenrolo histórico
TEMA 2. Observación dos microorganismos
TEMA 3. As bacterias.
TEMA 4. Os virus
TEMA 5. Micoloxía
TEMA 6. Parasitoloxía
TEMA 7. Control dos microorganismos
TEMA 8. Os microorganismos e a súa relación co ser humano
TEMA 9. Vacinas e soros
TEMA 10. Toma de mostraxes clínicas para análises microbiolóxicos

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Proba mixta 2 31 33
Presentación oral 1 10 11
Traballos tutelados 5 18 23
Sesión maxistral 28 28 56
Estudo de casos 10 15 25
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Proba mixta Proba escrita con pregunta curta e tipo test para avaliar, fundamentalmente, a aprendizaxe dos contidos teóricos.
Presentación oral Actividade na que os estudantes expoñen verbalmente o contido/ resultados dos traballos tutelados.
Traballos tutelados Actividade na que os estudantes de forma autónoma profundizan ou relacionan coñecementos expostos polo profesor.
Sesión maxistral Actividade na que o profesor expón de maneira oral e con medios audiovisuais contidos teóricos do programa e a orientación bibliográfica dos mesmos.
Estudo de casos Actividade na que os estudantes analizan um suposto dentro das seguintes modalidaes: resolución de problemas ou comprensión

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba mixta
Traballos tutelados
Descrición
A atención personalizado relacionada coa proba mixta ten como finalidade atender as consultas do alumnado relacionadas co estudo e/ou temas vinculados coa materia. Farase de forma individualizada, ben de maneira presencial ou a través do correo electrónico.

A atención personalizada relacionada cos traballos tutelados ten como finalidade orientar os estudantes na realización dos traballos. O seguimento farase de forma individual ou en pequenos grupos, ben de maneira presencial ou a través do correo electrónico.


Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Proba mixta A proba constará de preguntas curtas e tipo test, relacionadas con contidos teóricos, lecturas, estudio de casos e traballos tutelados.
Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. A puntuación mínima para superar a proba será de 5.
90
Traballos tutelados A avaliación dos traballos farase tendo en conta os seguintes apartados:
. Descripción e sintese da información dos contidos ou temas relativos ós traballos
. Utilización de léxico específico.
Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. A puntuación mínima para superar a proba será de 5.
10
 
Observacións avaliación
Poderase realizar una avaliación parcial madiante una proba mixta das mesmas características cás descritas na avaliación. De realizarse, concertarase a data segundo o desenvolvemebto do programa.

Fontes de información
Bibliografía básica KARP, J. (2005). Biología Celular. 4ª ed Ed. McGraw.HiII, México.
PANIAGUA, R.; NISTAL, M.; SESMA, P.; ALVAREZ-URIA, M.; FRAILE, B.; ANADON, R.; SAEZ; F.J. (2003). Biología Celular. 2ª ed. Ed. McGraw-Hill – Interamericana. Madrid.
FERNANDEZ, B.; BODEGA, G.; SUAREZ, I.; MUÑIZ, E. ( 2000). Biología Celular. Ed. Síntesis. Madrid.
MADIGAN, M. T., J. M. MARTINKO & J. PARKER. (2003. ). Biología de los Microorganismos. . 10ª ed. Prentice Hall
STRYER, L.; BERG, J.M.; TYMOCZKO, J.L. ( 2003). Bioquímica. . 5ªed. Ed Reverté, Barcelona.
CURTIS, H.; BARNES, N.S.; SCHNEK, A.; MASSARINI A. (2008). Curtis Biología. . 7ª ed. Ed. Panamericana, Buenos Aires.
MARGULIS, L. ( 1986). El Origen de la Célula.. Ed. Reverté, Barcelona.
ALBERTS, B.; JOHNSON, A.; LEWIS,J.; RAFF,M.; ROBERTS,K.; (). Introducción a la Biología Molecular de la célula. . . 4ª ed. Ed. Omega, Barcelona.
CURTIS, H.; BARNES, N.S.; SCHNEK, A.; FLORES, G. (2006). Invitación a la Biología.. . 6ª ed. Ed. Panamericana, Buenos Aires.
COOPER, G.M.; HAUSMAN, R.E. ( 2004 ). La Célula. . 3ª ed. Ed. Marbán. Madrid.
NELSON, D.L.; COX, M.M.; CUCHILLO, C.M. (2005). Lehninger Principios de Bioquímica. 4ª ed. Omega, Barcelona.
MANUEL DE LA ROSA, JOSÉ PRIETO (2003). Microbiologia em Ciências de La Salud. Concepto y aplicaciones,. 2ª Ed Elsevier
PRESCOTT, L. M., J. P. HARLEY, & D. A. KLEIN. (2004). Microbiología. . 5ª Ed. McGraw-Hill-Interamericana de España, S.A.U.
MARGULIS, L.; SAGAN, D. (1997). ¿Qué es la vida?. Ed Tusquets. Barcelona.

Recursos internet

http://www.microbiol.org/vl_micro

www.seimc.org

www.cdc.org

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Fisioloxía II/661G01010
Enfermaría Comunitaria I/661G01014
Enfermaría clínica III/661G01017
Estancias Clinicas I/661G01025
Enfermaría Clínica I/661G01034
Enfermaría Clínica II/661G01035

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Anatomía/661G01001
Fisioloxía I/661G01005

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías