Datos Identificativos 2012/13
Asignatura (*) Farmacoloxía Código 661G01011
Titulación
Grao en Enfermaría
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Segundo Formación básica 6
Idioma
Castelán
Galego
Prerrequisitos
Departamento
Coordinación
Martín Herranz, Isabel
Correo electrónico
isabel.martin.herranz@sergas.es
Profesorado
Martín Herranz, Isabel
Correo electrónico
isabel.martin.herranz@sergas.es
Web
Descrición xeral O proposito desta materia é adquirir os coñecementos necesarios para integrar eficientemente, nos coidados de enfermería, a aplicación da terapéutica medicamentosa, especialmente no referente aos aspectos da administración do medicamento e monitorización do resultado no paciente : eficacia e seguridade .


Competencias do título
Código Competencias da titulación

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Coñecer os aspectos básicos sobre a regulación e rexistro dos medicamentos en España A5
B8
B9
C3
C6
Comprender os principios da farmacocinética e farmacodinamia dos medicamentos e súa aplicación ao proceso de utilización, especialmente no relativo a eficacia e seguridade uini A5
A6
B8
B9
C3
C6
Identificar e coñocer as diferentes formas farmacéuticas dos medicamentos e seleccionar as mais adecuadas segun as características dos pacientes A5
A6
B5
B8
B9
C3
C6
Coñocer os principais grupos terapéuticos dos medicamentos e a súa aplicación para a prevención, tratamento e curación das enfermidades. Coñocer os usos clinicos, accions e efectos adversos mais frecuentes e forma de administración dos medicamentos mais correcta A5
A6
B5
B7
B8
B9
C3
C6
C7

Contidos
Temas Subtemas
CAPITULO 1 : INTRODUCCIÓN A FARMACOLOXÍA XERAL , FORMAS DE DOSIFICACIÓN E CONSERVACIÓN DOS MEDICAMENTOS.


CAPITULO 2 : REGULACIÓN E REXISTRO DOS MEDICAMENTOS


CAPITULO 3 : PRESCRIPCIÓN DE MEDICAMENTOS

CAPITULO 4 : VIAS DE ADMINISTRACIÓN DE MEDICAMENTOS , FARMACODINAMIA E FARMACOCINÉTICA DOS MEDICAMENTOS. INTERACCIONES DOS MEDICAMENTOS


CAPITULO 5 : ESTUDIO DESCRIPTIVO DOS PRINCIPIAIS GRUPOS TERAPÉUTICOS de ANTIINFECCIOSOS

CAPITULO 6 : ESTUDIO DESCRIPTIVO DOS PRINCIPIAIS MEDICAMENTOS QUE ACTÚAN SOBRE O CÁNCER


CAPITULO 7 : ESTUDIO DESCRIPTIVO DOS PRINCIPIAIS MEDICAMENTOS SOBRE A INFLAMACION E INMUNIDADE


CAPITULO 8 : MEDICAMENTOS QUE ACTÚAN A NIVEL DO SISTEMA NERVIOSO CENTRAL

CAPITULO 9 : MEDICAMENTOS QUE ACTÚAN A NIVEL DO SISTEMA NERVIOSO AUTONOMO


CAPITULO 10: SISTEMA CARDIOVASCULAR, DIXESTIVO, RESPIRATORIO E HEMATOLOXICO.


CAPITULO 11 : MEDICAMENTOS QUE ACTÚAN A NIVEL DO SISTEMA ENDOCRINO .





•Tema 1.1 .- Farmacoloxía : concepto e obxetivo.Fármaco. Medicamento. Outros conceptos .
•Tema 1.2 .- A forma de dosificación o forma galénica: Concepto . Características esenciales das formas de dosificación de administración oral
•Tema 1.3 .- Características esenciales das formas de dosificación de administración parenteral.
•Tema 1.4 .- Outras formas de dosificación: rectal, tópicas, oftálmicas
•Tema 1.5 .- Condiciones de conservación dos medicamentos. Concepto de caducidade .


•Tema 2.1.- Regulación e rexistro dos medicamentos en España . Prestación farmacéutica . Medicamento xenérico , medicamento horfo.


•Tema 3.1.- Prescripción de medicamentos : unidades de dosificación. Interpretación. Cálculos mais frecuentes.


•Tema 4.1 .- Administración dos medicamentos. Clasificación das vías de administración. Características principias.

•Tema 4.2 .- Farmacocinética : Absorción e distribución dos medicamentos no organismo. Factores influyentes.

•Tema 4.3 .- Farmacocinética : Metabolización e excreción dos medicamentos. Principais vías de excreción. Vida media biolóxica.

•Tema 4.4.- Efectos terapéuticos. Efectos secundarios. Toxicidad dos medicamentos. Farmacovixilancia. Respos a medicamentos. Idiosincrasia, taquifilaxia. Tolerancia.

•Tema 4.5 – Interacciones Farmacolóxicas : tipos . Exemplos prácticos

•Tema 5.1.- Antibióticos. Concepto. Clasificación. Antisépticos. Clasificación. Desinfectante.

•Tema 5.2.-Antibióticos betalactámicos: penicilinas, céfalosporinas,carbapenemicos.

•Tema 5.3.-Aminoglucósidos. Glicopéptidos, Macrólidos. Quinolonas

•Tema 5.4.-Antifúnxicos e Antivirais : Terapéutica do VIH.

•Tema 6.1.-Terapéutica do cáncer. Bases farmacolóxicas. Clasificación dos antineoplásicos. Novos antineoplñasicos .

•Tema 6.2.- Principias medicamentos para o tratamento do cancer e terapia de soporte: antieméticos, factores estimulantes de colonias. Mucosite .

•Tema 7.1.- Medicamentos que actúan en la regulación de la histamina : antialérgicos .

•Tema 7.2.- Medicamentos antiinflamatorios no esteroídicos (AINEs ) : clasificación, acciones, usos clínicos e efectos adversos.

•Tema 8.1 .-Medicamentos analxésicos. Clasificación. Analxésicos menores e opioides.

•Tema 8.2.-Ansioliticos e hipnóticos: benzodiacepinas

•Tema 8.3.-Neurolepticos. Antidepresivos. Medicamentos utilizados nas crises convulsivas.

•Tema 9.1 .-Farmacoloxia adrenerxica: clasificacion, acción e usos clínicos

•Tema 9.2.- Medicamentos beta-bloqueantes e medicamentos colinerxicos: clasificación, acción e usos clínicos.
•Tema 10.1 .-Medicamentos cardiovasculares : Inotrópicos, Hipolipemiantes e vasodilatadores coronários .

•Tema 10.2 .-Hipotensores : Medicamentos sobre o sistema renina-angiotensina e diuréticos .

•Tema 10.3.- Medicamentos que actúan sobre a coagulación. Anticoagulantes. Antiagregantes plaquetarios.

•Tema 10.4.- Medicamentos que actúan sobre o aparato dixestivo: antiácidos, antiulcerosos, laxantes.

•Tema 10.5.-Medicamentos que actúan sobre o aparato respiratorio :mucolíticos. Antitusíxenos, broncodilatadores.



Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Traballos tutelados 10 20 30
Presentación oral 2 10 12
Proba mixta 4 28 32
Sesión maxistral 17 17 34
Estudo de casos 10 15 25
Solución de problemas 3 9 12
 
Atención personalizada 5 0 5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Traballos tutelados Actividade na que os estudantes de forma autonoma profundizan ou relacionan coñecementos expostos polo profesor
Presentación oral Actividade na que os estudantes expoñen verbalmente o contido/resultados dos traballos tutelados. Podense tamben utilizar medios informaticos para as presentacions.
Proba mixta Proba escrita con pregunta curta e tipo test para avaliar, fundamentalmente , a aprendizaxe dos contidos teoricos
Sesión maxistral Actividade na que o profesor expón de maneira oral e con medios audivisuais contidos teóricos do programa e a orientación bibliográfica dos mesmos.
Estudo de casos Estudio de casos (habitualmente en grupo) utilizando as modalidades que se especifican : - Resolución de problemas
Solución de problemas Analise e resolución de problemas prácticos sobre a materia teórica impartida , habitualmente se requiere un calculo matematico para a busqueda do resultado . Esta actividad realizarase en grupos.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Presentación oral
Proba mixta
Estudo de casos
Solución de problemas
Descrición
En xeral consiste na atención personalizada desenvolvida polo profesor , individual ou en pequeno grupo, que ten como finalidade atender as necesidades e consultas do alumnado relacionadas co estudo e/ou temas vinculados coa materia, proporcionándolle orientación, apoio e motivación no proceso de aprendizaxe. Esta actividade pode desenvolverse de forma presencial (directamente na aula e nos momentos que o profesor ten asignados a titorías de despacho) ou de forma non presencial (a través do correo electrónico ou do campus virtual).

No caso dos traballos tutelados e na presentación oral , a atención personalizada ten como finalidade orientar os estudantes na realización dos traballos e a forma de facer e preparar a presentación oral .
No estudo de casos, o estudante poderá solitar a profesor a orientación de como encaminar a resolución do caso e a bibliografía mais axeitada para o mesmo.

A solucion de problemas pode requerir tambén atención personalizada en caso de dúbidas sobre a metodoloxía a emplear polo alumno para resolver a problema.

No caso da proba mixta ,ten como obxectivo atender as consultas do alumno relacionadas co estudo dos temas.


Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Traballos tutelados A avaliación dos traballos farase tendo en conta os seguintes apartados : descripción e sintese da informacion dos contidos ou temas relativos ós traballos. Os contidos axutaranse a tematica do traballo. Utilización do léxico específico. Puntuará sobre un minimo de 0 e un máximo de 10. A puntuación mínima para superar a proba será de 5 10
Proba mixta A proba constará de preguntas curtas e de tipo test, relacionadas con contidos teóricos , lecturas, estudo de casos e trballos tutelados. Puntuará sobre un minimo de 0 e un máximo de 10 puntos. A puntuación minima para superar a proba será de 5. 80
Solución de problemas Consistirá na resolucion acertada de problemas sobre a materia impartida sobre calculos para la dosificacion de medicamentos. 10
 
Observacións avaliación
Poderanse realizar dous avaliaciones parciais coa mesma metodoloxia descrita ( traballos tutelados, proba mixta e solución de problemas ).
De realizarse, concertarase a data segundo o desenvolvimiento do programa .

Fontes de información
Bibliografía básica (). .
  1. Farmacologia . HP Rang & Dale. 6 ed. Editorial Elsevier España 2008.
  2. Farmacologia y practica de Enfermeria . Pacheco del Cerro E. 1ed. Editorial Masson 2006.
  3. FARMACOLOGÍA BÁSICA y CLÍNICA . Velázquez (Lorenzo - Moreno - Leza - Lizasoain - Moro - Portolés) .2009 .Ed. 18
  4. Farmacologia Humana . Jesus Florez. 5 ed. Editorial Masson 2008. .
  5. Pharmacology Drug Therapy and Nursing considerations. Rogar T. Malseed.
  6. Las Bases farmacológicas de la Terapéutica. Goodman y Gilman. 10 ed. Ed. McGraw-Hill

7. Farmacología Clínica para enfermería. JM Mosquera; P.Galdos. Editorial Mc Graw Hill

8. Interamericana Basica y Clínica . Bertran G. 10 ed. Editorial El Manual Moderno Mexico 2007 .

9. Avery´s Drug Treatment . 4 th Addis 1997.

10. Guía de Farmacologia y Terapéutica. Rodriguez-Carranz . Editorial McGraw-Hill Interamericana. Madrid 2007 .

11. Farmacología para enfermeras. Rodriguez, C. Editorial McGraw-Hill / Interamericana de España, S.A.

12. Farmacología práctica para las diplomaturas en ciencias de la salud.María Luisa Santana Falcon, J. S. Serrano Molina, José Ignacio de Ahumada Vázquez.Editorial Díaz de Santos, S.A. 1 ed 2002.

13. Administración de medicamentos y cálculo de dosis.Zabalegui, A. / Tuneu, L. / Molina, J.V. / Mangues, I. Editorial Elsevier.1 ed. edición 2005

  1. FARMACOLOGÍA Y PRESCRIPCIÓN ENFERMERA .Ed. Mad .ISBN: 9788467618938 .2009 .Ed. 1ª

  1. Farmacologia .HP Rang & Dale. 6 ed6 ed. Editorial Elsevier España 2008.
  2. Farmacologia y practica de Enfermeria . Pacheco del Cerro E. 1ed. Editorial  Masson 2006.
  3. FARMACOLOGÍA BÁSICA y CLÍNICA . Velázquez (Lorenzo - Moreno - Leza - Lizasoain - Moro - Portolés) .2009 .Ed. 18
  4. Farmacologia Humana . Jesus Florez. 5 ed. Editorial Masson 2008.  .
  5. Pharmacology Drug Therapy and Nursing considerations. Rogar T. Malseed.
  6. Las Bases farmacológicas de la Terapéutica. Goodman y Gilman. 10 ed. Ed. McGraw-Hill

7.      Farmacología Clínica para  enfermería. JM Mosquera; P.Galdos. Editorial Mc Graw Hill

8.      Interamericana Basica y Clínica . Bertran G. 10 ed. Editorial  El Manual Moderno  Mexico 2007 .

9.      Avery´s Drug Treatment . 4 th Addis 1997.

10.  Guía de Farmacologia y Terapéutica. Rodriguez-Carranz . Editorial McGraw-Hill Interamericana. Madrid 2007 .

11.  Farmacología para enfermeras. Rodriguez, C. Editorial McGraw-Hill / Interamericana de España, S.A.

12.  Farmacología práctica para las diplomaturas en ciencias de la salud.María Luisa Santana Falcon, J. S. Serrano Molina, José Ignacio de Ahumada Vázquez.Editorial Díaz de Santos, S.A. 1 ed 2002.

13.  Administración de medicamentos y cálculo de dosis.Zabalegui, A. / Tuneu, L. / Molina, J.V. / Mangues, I. Editorial Elsevier.1  ed. edición 2005

  1. FARMACOLOGÍA Y PRESCRIPCIÓN ENFERMERA .Ed. Mad .ISBN: 9788467618938 .2009 .Ed. 1ª
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías