Datos Identificativos 2012/13
Asignatura (*) Enfermaría clínica III Código 661G01017
Titulación
Grao en Enfermaría
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao Anual
Terceiro Obrigatoria 9
Idioma
Castelán
Galego
Prerrequisitos
Departamento
Coordinación
Pita Vizoso, Rosa
Correo electrónico
rosapita@udc.es
Profesorado
Pita Vizoso, Rosa
Correo electrónico
rosapita@udc.es
Web
Descrición xeral O propósito desta materia é capacitar ao estudante para identificar as alteracións de saúde nas persoas adultas, as súas consecuencias a nivel persoal, familiar e comunitario; planificar e avaliar os coidados de enfermaría, adaptándoos ao ámbito de actuación profesional, sendo o obxectivo dos coidados conseguir o maior grao de independencia das persoas.

Competencias do título
Código Competencias da titulación

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Comprender e identificar as alteracións de saúde da persoa adulta: identificando os factores que inflúen, os mecanismos fisiopatolóxicos, as manifestacións que aparecen nas súas distintas fases, os métodos diagnósticos e os tratamentos médicos e cirúrxicos específicos. A34
B1
B3
B4
B6
B9
C1
C3
Comprender e identificar as necesidades de coidado en persoas adultas con problemas de saúde, asi como as derivadas dos tratamentos, probas diagnóticas e procedementos terapeuticos. A34
A35
B1
B3
B4
B5
B6
B7
B9
B15
B16
C1
C3
C6
Identificar e priorizar os diagnósticos de enfermaría e complicacións potenciais relativos as necesidades de coidados en persoas adultas con problemas de saúde. A34
A35
A36
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B8
B9
B11
B13
B15
B16
B24
C1
C3
C6
C8
Planificar coidados de enfermaría en persoas adultas con problemas de saúde. A34
A35
A36
A37
A38
A39
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B11
B12
B13
B15
B16
B24
C1
C3
C6
C7
C8
Comprender os principios científicos de técnicas e procedementos de enfermaría, identificando a información que favoreza a comprensión por parte do paciente, familia e coidadores. A34
A37
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B8
B9
B11
B12
B15
B16
C1
C3
C4
C7
Comprender e identificar os sistemas de documentación de coidados. A35
A36
A37
A38
A39
B4
B5
B6
B7
B8
B11
B19
C1
C3
C7
C8
Comprender e identificar a función da enfermeira como membro do equipo de saúde na atención as persoas no ámbito clínico. A34
A35
A36
A37
A38
A39
B1
B2
B3
B4
B5
B6
C1
C3
C7
C8
Comprender e identificar os procesos patoloxicos que desencadenan riscos vitais e identificar as necesidades das persoas adultas en situación crítica e as das suas familias. A15
A34
A35
B1
B2
B3
B4
B8
B9
C1
C3
Valorar e planificar coidados de enfermaría en persoas adultas en situación crítica e comprender os principios científicos e recursos tecnolóxicos das técnicas, procedementos e tratamentos que se precisan no coidado do paciente critico. A15
A34
A35
A36
A37
A38
A39
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B12
B13
B16
C1
C3
C4
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
UNIDADE DIDÁCTICA I: ATENCIÓN DE ENFERMARÍA A PACIENTES CON ALTERACIÓNS NEUROLÓXICAS
TEMA 1. Técnicas diagnósticas en Neuroloxía
TEMA 2. Accidente cerebro-vascular agudo (ACVA)
TEMA 3. Síndrome menínxeo / Meninxite
TEMA 4. Epilepsias
TEMA 5. Esclerose múltiple
TEMA 6. Enfermidade de Párkinson
TEMA 7. Trastornos da transmisión neuromuscular. Miastenia gravis
TEMA 8. Neuropatías periféricas
TEMA 9. Tumores cerebrais
TEMA 10.Enfermidades da medula espiñal. Hernia de disco
TEMA 11. Valoración de enfermaría a doentes con alteracións neurolóxicas. Problemas / diagnósticos de enfermaría máis frecuentes en doentes con alteracións neurolóxicas. Actividades específicas.
UNIDADE DIDÁCTICA II:
ATENCIÓN DE ENFERMARÍA A PACIENTES CON ALTERACIÓNS HEMATOLÓXICAS
TEMA 1. Xeneralidades
TEMA 2. Métodos diagnósticos
TEMA 3. Valoración de enfermaría a pacientes con alteracións hematolóxicas. Problemas/diagnósticos
de enfermaría máis frecuentes. Actividades específicas.
TEMA 4. Anemias
TEMA 5. Policitemias
TEMA 6. Leucemias
TEMA 7. Linfomas
TEMA 8. Neoplasia de células plasmáticas
TEMA 9. Aplasia medular
TEMA 10. Trastornos da hemostasia
UNIDADE DIDÁCTICA III:
ATENCIÓN DE ENFERMARÍA A PACIENTES CON ALTERACIÓNS CARDÍACAS
TEMA 1. Insuficiencia coronaria
TEMA 2. Insuficiencia cardíaca.
TEMA 3. Endocardite infecciosa
TEMA 4. Enfermidades do pericardio
TEMA 5. Tromboembolismo pulmonar.
TEMA 6. Valoración de enfermaría a pacientes con alteracións cardíacas. Problemas/diagnósticos
de enfermaría máis frecuentes. Actividades específicas.
UNIDADE DIDÁCTICA IV: ATENCIÓN DE ENFERMARÍA
A PACIENTES CON ALTERACIÓNS DA RESPOSTA INMUNOLÓXICA
TEMA 1. Xeneralidades
TEMA 2. Hipersensibilidade
TEMA 3. Autoinmunidade e enfermidades autoinmunes
TEMA 4. Síndrome de inmunodeficiencia adquirida. SIDA
TEMA 5. Transplantes
TEMA 6. Enfermidades con base inmunolóxica
TEMA 7. Valoración de enfermaría a pacientes con alteracións da resposta inmune.Problemas/diagnósticos
de enfermaría máis frecuentes. Actividades específicas.
UNIDADE DIDÁCTICA V: ATENCIÓN DE ENFERMARÍA A PACIENTES CON ALTERCIÓNS DE PEL TEMA 1. Lesións elementais da pel
TEMA 2. Coidado de enfermaría a doentes con problemas dermatolóxicos
TEMA 4. Dermatite
TEMA 5. Procesos infecciosos
TEMA 6. Procesos inflamatorios
TEMA 7. Tumores cutáneos
UNIDADE DIDÁCTICA VI:
ATENCIÓN DE ENFERMARÍA A PACIENTES CON ALTERACIÓNS VISUAIS
TEMA 1. Métodos diagnósticos
TEMA 2. Principais alteracións da córnea
TEMA 3. Principais alteracións da úvea
TEMA 4. Principais alteracións do cristalino
TEMA 5. Principais alteracións da cámara anterior do ollo
TEMA 6. Principais alteracións da retina
TEMA 7. Principais alteracións das pálpebras
TEMA 8. Principais alteracións da conxuntiva
TEMA 9. Principais alteracións do aparato lacrimal
TEMA 10. Trastornos de refracción
TEMA 11. Estrabismo
TEMA 12. Plano de coidados estandarizado para persoas con déficit visual
UNIDADE DIDÁCTICA VII:
ATENCIÓN DE ENFERMARÍA A PACIENTES CON ALTERACIÓNS AUDITIVAS.
TEMA 1. Problemas de audición
TEMA 2. Trastornos de oído externo
TEMA 3. Trastornos do oído medio
TEMA 4. Trastornos do oído interno
TEMA 6. Plano de coidados estandarizado para persoas con déficit auditivo
UNIDADE DIDÁCTICA VIII:
ATENCIÓN DE ENFERMARÍA A PERSOAS CON INTOXICACIÓNS.
TEMA 1: Intoxicacións
TEMA 2. Atención de enfermaría a persoas intoxicadas.
UNIDADE DIDÁCTICA IX:
ATENCIÓN DE ENFERMARÍA A PERSOAS EN ESTADO CRÍTICO.
TEMA 1. Unidades especiais de hospitalización
TEMA 2. Problemas frecuentes en doentes críticos
TEMA 3. O doente politraumatizado
TEMA 4. Traumatismo craneoencefálico
TEMA 5. Trastornos da conciencia. Comas
TEMA 6. Shock
TEMA 7. Insuficiencia respiratoria aguda
TEMA 8. Trastornos do ritmo cardíaco
TEMA 9. Atención de enfermaría a doentes con parada cardiorespiratoria
TEMA 10. Doentes sometidos a cirurxía cardíaca

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral 25 25 50
Solución de problemas 2 15 17
Lecturas 0 10 10
Traballos tutelados 4 25 29
Proba mixta 4 27 31
Prácticas de laboratorio 1 10 11
Estudo de casos 30 45 75
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
Solución de problemas Actividade na que un grupo pequeno de estudantes (5-6), coa facilitación do profesor, analizan e resolven un problema seleccionado e diseñado para o logro de obxectivos de aprendizaxe. O obxectivo non é resolver o problema sinon que se utilice como base para identificar os temas de aprendizaxe.
Lecturas Son un conxunto de textos e documentación escrita que se recolleron e editaron como fonte de profundización nos contidos traballados.
Traballos tutelados Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor.
Proba mixta Integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas referidas aos contidos desenvoltos a través das distintas metodoloxías durante o curso, .
En canto a preguntas de ensaio, recolle preguntas abertas de desenvolvemento. Nas preguntas obxectivas, pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación.
Prácticas de laboratorio Actividade na que o estudante a través da realización de actividades prácticas adquire destreza na realización de técnicas e procedementos de enfermaría. A asistencia é obrigatoria.
Estudo de casos Actividade na que sitúase os estudantes ante un caso (situación real da actividade profesional) e deben ser capaces de analizar os feitos (habitualmente en grupo) para comprender a situación ou desenvolver as accións para resolver o problema.

Atención personalizada
Metodoloxías
Solución de problemas
Traballos tutelados
Proba mixta
Descrición
A atención personalizado relacionada coa proba mixta ten como finalidade atender as consultas do alumnado relacionadas co estudo e/ou temas vinculados coa materia. Farase de forma individualizada, ben de maneira presencial ou a través do correo electrónico.

A atención personalizada relacionada cos traballos tutelados e a solución de problemas ten como finalidade orientar os estudantes na realización dos traballos. O seguimento farase de forma individual ou en pequenos grupos, ben de maneira presencial ou a través do correo electrónico.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Estudo de casos Valorase a capacidade para relacionar o coñecemento xeral con problemas concretos , a capacidade de análise e comprensión da situación, asi como a idoneidade das solucións formuladas.
Cando a asistencia aos estudios de casos sexa obrigatoria valorarase a capaciade de interacción dentro do grupo e as aportacións durante o proceso de reflexión colexiada.
15
Traballos tutelados A realización dos traballos tutelados será obrigatoria. A avaliación dos traballos inclúe a valoración de competencias específicas e transversais e farase tendo en conta, fundamentalmente, os seguintes aspectos:relación entre valoración, diagnósticos e planificación de resultados e intervencións de enfermaría. Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. Suporá o 15% da cualificación final. 15
Proba mixta Realizaranse unha proba escrita coincidindo coa data oficial do exame da materia ao finalizar o curso. As probas constarán de preguntas curtas, tipo test e casos clínicos, relacionadas con contidos teóricos, lecturas, estudio de casos e traballos tutelados Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. Esta proba suporá o 70 % da cualificación final. 70
Prácticas de laboratorio A asistencia ás prácticas de laboratorio e obrigatoria. A superación lograrase cando o estudante adquira as habilidades e destrezas necesarias no desenvolvemento dos procedementos e técnicas. A avaliación dos coñecementos incluese nas preguntas da proba mixta. 0
 
Observacións avaliación

A aplicación das porcentaxes na avaliación final para a superación da materia quedará suxeita a que cada unha das metodoloxias que computen na avaliación sexan superadas polo estudante segundo os criterios que se establezan.


Fontes de información
Bibliografía básica
  • ÁRIAS J, ALLER M.A, ARIAS J.I., ALDAMENDI I. Enfermería Médico-Quirúrgica(2 vol.). Madrid: Tebar; 2000.
  • BARDAJÍ FANDOS T, NAVARRO GÓMEZ, M.V. Enfermería Médico-Quirúrgica: Necesidad de movimiento. 2ª ed. Barcelona: Masson; 2000.
  • BEARE PG, MYERS J, editores. Enfermería Médico-Quirúrgica.(2 vol.). Madrid: Mosby; 1999.
  • BULECHEK GLORIA M, BUTCHER HOWARD K, DOCHTERMAN JOANNE C. McCLOSKEY. Clasificación de Intervenciones de Enfermería (NIC).Barcelona: Elsevier-Mosby; 2008
  • CANOBBIO M.Serie Mosby de Enfermería Clínica: Trastornos cardiovasculares. Barcelona: Mosby; 1996.
  • CHIPPS E., CLANIN N, CAMPBELL V. Serie Mosby de Enfermería Clínica: Trastornos neurológicos. Barcelona: Mosby / Doyma Libros; 1995.
  • DOUGHTY D, JACKSON D. Serie Mosby de Enfermería Clínica: Trastornos gastrointestinales. Barcelona: Mosby / Doyma Libros; 1995.
  • FARRERAS / ROZMAN. Medicina Interna. (2 vol.). Madrid: Elsevier; 2004.
  • HARRISON. Principios de Medicina Interna (2 vol.). Madrid: McGraw-Hill Interamericana; 2002.
  • HILL M. Serie Mosby de enfermería Clínica: Trastornos Cutáneos. Barcelona: Mosby; 1996
  • LINDNER U, DUBIN D. Introducción a la electrocardiografía: Método autodidacta de interpretación de ECG. Barcelona: Masson; 2005.
  • LONG B, PHIPPS W., CASSMEYER VL. Enfermería Médico-Quirúrgica (2 vol). Madrid: Mosby; 1997.
  • LUIS RODRIGO MT.Diagnósticos Enfermeros. Revisión y guía práctica. Barcelona: Masson; 2008.
  • MOORHEAD S, JOHNSON M, MERIDEAN LM, SWANSON E.Clasificación de Resultados de Enfermería (NOC). Barcelona: Harcourt;
  • NANDA Internacional. Diagnósticos Enfermeros: Definiciones y Clasificación: 2009-2011. Madrid: Elsevier; 2010.
  • NANDA Internacional. Razonamiento crítico para alcanzar resultados de salud positivos. Barcelona: Elsevier; 2011.
  • ·NAVARRO GÓMEZM.V, NOVEL MARTÍ, G.Enfermería Médico-Quirúrgica: Necesidad de Comunicación y seguridad. Barcelona: Masson; 2005.
  • ·Netter. Cardiología. Barcelona: Masson; 2006.
  • OTO CAVERO I, SANZ MONCUSÍ M, MONTIEL PASTOR M. Enfermería Médico-Quirúrgica: necesidad de oxigenación. Barcelona:Masson; 2001.
  • OTO CAVERO I, ARQUÉ BM, BARRACHINA BL. Enfermería Médico-Quirúrgica: Necesidad de oxigenación. Barcelona: Masson; 2001
  • ·PÍRIZ CAMPOS R, DE LA FUENTE RAMOSM. Enfermería Médico-Quirúrgica. (3 vol.)Madrid: Difusión Avances en Enfermería; 2001
  • ·Planes de Cuidados. Complexo Hospitalario Universitario Juan Canalejo. A Coruña, 2002.
  • ·SMELTZER S.C, BARE BG. Brunner y Suddarth,Tratado de Enfermería Médico-Quirúrgica. (2 vol.). Madrid: McGraw-Hill Interamericana; 2002.
  • ·SWEARINGEN P, ROSS D. Manual de Enfermería Médico-Quirúrgica: Intervenciones Enfermeras y Tratamientos Interdisciplinarios. Barcelona: Harcourt-Mosby; 2000.
  • ·WILSONS, THOMPSON J.Serie Mosby de Enfermería Clínica: Trastornos respiratorios. Barcelona: Mosby ; 1996.

ATENCIÓN DE ENFERMARÍA A PERSOAS EN ESTADO CRÍTICO.

  • JEAN A. PROEHL. Enfermería de urgencias. Técnicas y procedimientos. Madrid: Elsevier; 2005.
  • Barcelona: Springer – Verlag Ibérica; 2000.
  • J.M. WILLIAMS . Decisiones en Enfermería de Cuidados Críticos. Barcelona: Doyma; 1992.
  • JOSEPH S. ALPERT, GARY S. FRANCIS. Cuidados Coronarios.Madrid: Marban; 2002.
  • LOGSTON BOGGS, WOOLDRDGE- KING.Terapia Intensiva. Procedimientos de la American Association of Critical-Care Nurses. Buenos Aires: Panamericana; 1995.
  • N. PERALES RODRIGUEZ DE VIGURI. Avances en emergencias y resucitación VI. Barcelona: Edikamed; 2004.
  • N. PERALES RODRIGUEZ DE VIGURI, N. LESMES SERRANO, C. TORMO CALANDÍN. Guía de resucitación cardiopulmonar básica y desfibrilación semiautomática. 5º ed. Barcelona: Masson; 2006.
  • N. PERALES RODRIGUEZ DE VIGURI, J. LÓPEZ MESSA, M. RUANO MARCO. Manual de soporte vital avanzado. 4ª ed. Barcelona: Elsevier Masson; 2007.
  • PAMELA STISON HIDD, KATHLEEN DORMAN WAGNER. Enfermería clínica avanzada: atención a pacientes agudos. Madrid: Síntesis; 1997
  • PAUL L. MARIÑO PL. El libro de la UCI. Barcelona: Masson, 1998.
  • ROBRET J. HUSZAR. Arritmias. Principios, interpretación y tratamiento. Madrid: Harcourt; 2002
  • URDEN, STACY. Cuidados Intensivos en Enfermería. Madrid: Harcourt; 2001.

En red:

Revistas:

  • Enfermería clínica
  • Metas de Enfermería
  • Nursing
  • Rol de enfermería
  • Index de enfermería
  • Enfermería intensiva.
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Estancias Clínicas IV/661G01028
Estancias Clínicas V/661G01029
Practicum/661G01032

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Enfermaría Comunitaria II/661G01019
Enfermaría Xerontolóxica/661G01020
Xestión dos servizos da Enfermaría/661G01021

Materias que continúan o temario
Anatomía/661G01001
Bioloxía/661G01002
Sistemas da información e comunicación en ciencias da saúde/661G01004
Fisioloxía I/661G01005
Coidados Básicos en Enfermaría/661G01006
Fundamentos da Enfermaría/661G01007
Nutrición/661G01009
Fisioloxía II/661G01010
Farmacoloxía/661G01011
Situacións de risco para a saúde /661G01013
Ética profesional, marco legal e filosofía do coidado/661G01016
Estancias Clinicas I/661G01025
Estancias Clinicas II/661G01026
Enfermaría Clínica I/661G01034
Enfermaría Clínica II/661G01035

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías