Datos Identificativos 2012/13
Asignatura (*) Enfermaría Clínica II Código 661G01035
Titulación
Grao en Enfermaría
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Saúde
Coordinación
Fernández Fraga, Inés
Correo electrónico
inesff@udc.es
Profesorado
Fernández Fraga, Inés
Garcia Martinez, Carmen Maria
Correo electrónico
inesff@udc.es
maria.garciam@udc.es
Web
Descrición xeral O propósito desta materia é capacitar ao estudante para identificar as alteracións de saúde nas persoas adultas, as súas consecuencias a nivel persoal, familiar e comunitario; planificar e avaliar os coidados de enfermaría, adaptándoos ao ámbito de actuación profesional, sendo o obxectivo dos coidados conseguir o maior grao de independencia das persoas.

Competencias do título
Código Competencias da titulación

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Comprender e identificar as alteracións de saúde da persoa adulta: identificando os factores que inflúen, os mecanismos fisiopatolóxicos, as manifestacións que aparecen nas súas distintas fases, os métodos diagnósticos e os tratamentos médicos e cirúrxicos específicos. A34
B1
B2
B3
B4
B8
B9
C1
C3
Comprender e identificar as necesidades de coidado en persoas adultas con problemas de saúde, tratamentos, probas diagnóticas e procedementos terapeuticos. A34
A35
B1
B3
B4
B5
B6
B8
B9
B11
B15
B16
B24
C1
C3
C4
C6
Identificar e priorizar os diagnósticos de enfermaría e complicacións potenciais en persoas adultas con problemas de saúde, tratamentos, probas diagnóticas e procedementos terapeuticos. A34
A35
A36
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B8
B9
B11
B13
B15
B16
B24
C1
C3
C4
C6
C8
Planificar coidados de enfermaría en persoas adultas con problemas de saúde, tratamentos, probas diagnóticas e procedementos terapeuticos. A34
A35
A36
A37
A38
A39
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B11
B12
B13
B15
B16
B24
C1
C3
C4
C6
C7
C8
Comprender os principios científicos de técnicas e procedementos de enfermaría, identificando a información que favoreza a comprensión por parte do paciente, familia e coidadores. A34
A35
A36
A37
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B8
B9
B11
B12
B15
B16
C1
C3
C4
C6
C7
C8
Comprender e identificar os sistemas de documentación de coidados. A35
A36
A37
A38
A39
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B11
B19
C1
C3
C6
C7
C8
Comprender e identificar a función da enfermeira como membro do equipo de saúde na atención as persoas no ámbito clínico. A34
A35
A36
A37
A38
A39
B1
B2
B3
B4
B5
B6
C1
C3
C4
C6
C7
C8
Comprender e identificar as necesidades específicas e planificar coidados de enfermaría as persoas con enfermidade avanzada e terminal e as súas familias. A34
A35
A36
A37
A38
A39
A60
B1
B2
B3
B8
B9
C4

Contidos
Temas Subtemas
Unidade didáctica VI: Atención de enfermaría as persoas con trastornos da función dixestiva. Recordo anatomo-fisilóxico.
Síntomas e signos.
Métodos de diagnóstico.
Atención de enfermería as persoas con:
Trastornos gástricos e duodenais.
Trastornos intestinais e rectais.
Trastornos hepáticos.
Trastornos biliares.
Trastornos pancreáticos.



Unidade didáctica VII: Atención de enfermaría as persoas con trastornos da función endócrina e metabólica. Recordo anatomo-fisilóxico.
Atención de enfermería as persoas con:
Diabetes mellitus.
Trastornos da hipófise.
Trastornos da glándulas suprarrenais.
Trastornos de tiroide.
Trastornos de paratiroide.
Unidade didáctica VIII: Atención de enfermaría as persoas con trastornos da función muscular e esquelética. Atención de enfermería as persoas con:
Alteracións traumáticas do aparello locomotor.
Trastornos dexenerativos do aparello locomotor.
Trastornos inflamatorios do aparello locomotor.
Trastornos infeciosas do aparello locomotor.
Unidade didáctica IX: Atención de enfermaría ao paciente queimado. Concepto, tipos de lesión por queimadura, clasificación. Valoración.
Atención extrahospitalaria e hospitalaria. Tratamento.
Plan de coidados estandarizado para as persoas con queimaduras.
Unidade didáctica X: Atención de enfermaría as persoas en situación de enfermidade avanzada e terminal. Fundamentos de los Coidados Paliativos
Visión social de la muerte
Comunicación con el paciente terminal y su familia
Cuidados de Enfermería en el paciente terminal.
Control de síntomas.
Vías y técnicas de administración de fármacos.
La agonía.
El duelo.

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral 20 20 40
Análise de fontes documentais 1 3 4
Estudo de casos 20 30 50
Traballos tutelados 1 15 16
Presentación oral 1 2 3
Proba mixta 2 33 35
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
Análise de fontes documentais Técnica metodolóxica que supón a utilización de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise dos mesmos. Pódese empregar como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación de situacións complexas ou como síntese de contidos de carácter teórico ou práctico.
Estudo de casos Metodoloxía onde o suxeito se enfronta ante a descrición dunha situación específica de saúde que suscita un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de estudantes, a través dun proceso de discusión. O/a alumno/a sitúase ante un problema concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo.
Traballos tutelados Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor.
Presentación oral Exposición verbal a través da que o estudante expón temas e/ou traballos realizados de xeito individual ou en grupo.
Proba mixta Integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas referidas aos contidos desenvoltos a través das distintas metodoloxías durante o curso, .
En canto a preguntas de ensaio, recolle preguntas abertas de desenvolvemento. Nas preguntas obxectivas, pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación.

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Proba mixta
Sesión maxistral
Traballos tutelados
Análise de fontes documentais
Descrición
Durante o curso, as profesoras da materia dedicarán tempo a atención personalizada do estudante para seguimento, consultas e orientación do estudio e elaboración dos traballos. O espazo de comunicación pode ser con titoría presencial e/ou de forma non presencial a través do correo electrónico.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Estudo de casos A asistencia e participación activa na aula a través dos grupos de traballo, onde se avaliará a adquisición de competencias específicas e transversais, suporá o 10% da cualificación final.
As probas específicas de resolución de casos, supora un 10%.
20
Proba mixta Realizaranse unha proba escrita coincidindo coa data oficial do exame da materia ao finalizar o curso. As probas constarán de preguntas curtas e tipo test, relacionadas con contidos teóricos, lecturas, estudio de casos e traballos tutelados Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. Esta proba suporá o 65 % da cualificación final. 65
Traballos tutelados A realización dos traballos tutelados será obrigatoria. A avaliación dos traballos inclúe a valoración de competencias específicas e transversais. Puntuará sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. Suporá o 15% da cualificación final. 15
Presentación oral A avaliación desta metodoloxía forma parte dos criterios de avaliación dos traballos e/ou temas que prepara o estudante e que inclúan a exposición oral. 0
 
Observacións avaliación

A aplicación das porcentaxes na avaliación final para a superación da materia quedará suxeita a que cada unha das metodoloxias que computen na avaliación sexan superadas pola/o alumna/o segundo os criterios que establezan as profesoras.


Fontes de información
Bibliografía básica Rol de Enfermería (). .
Enfermería Clínica (). .
Nursing (). .
Metas de Enfermería (). .
http://www.fisterra.com/ (). .
BAYÉS R (2006). Afrontando la vida, esperando la muerte. Madrid: alianza editorial
BULECHEK GLORIA M, BUTCHER HOWARD K, DOCHTERMAN JOANNE C. McCLOSKEY. (2008). Clasificación de Intervenciones de Enfermería (NIC).. Barcelona: Elsevier-Mosby
MOORHEAD S, JOHNSON M, MERIDEAN LM, SWANSON E. (2008). Clasificación de Resultados de Enfermería (NOC). Barcelona: Harcourt
ASTUDILLO W, MENDINUETA C, ASTUDILLO E. (2008). Cuidados del enfermo en el final de la vida y atención a su familia. . Pamplona: Eunsa
BRUERA E, LIMA L (eds). (). Cuidados paliativos. Guías para el manejo clínico [en línea]. [S.I.]: ORGANIZACIÓN PANAMERICANA DE LA SALUD, [s.a]. Disponible en: http://www.paho.org/Spanish/AD/
SÁNCHEZ MANZANERA R (2007). Cuidados Paliativos: Avances sin final. Jaén: CEP
LUIS RODRIGO MT. (2008). Diagnósticos Enfermeros. Revisión y guía práctica. Barcelona: Masson
N.A.N.D.A. (2009). Diagnósticos enfermeros: Definiciones y clasificación 2009-2011. Barcelona: Elsevier
KIDD PS, WAGNER KD. (1997). Enfermería clínica avanzada. Atención a pacientes agudos. Madrid: Editorial Síntesis
LÓPEZ IMEDIO, E. (2003 reimp). Enfermería en cuidados paliativos. Madrid: Médica Panamericana
ÁRIAS J, ALLER MA, ARIAS JI, ALDAMENDI I. (2000). Enfermería Médico-Quirúrgica (2 vol.). Madrid: Tebar
LONG B, PHIPPS W, CASSMAYER VL. (1997). Enfermería Médico-Quirúrgica (2 vol.).. Madrid: Mosby 2000
BEARE P, MYERS J. (1999). Enfermería Médico-Quirúrgica (2 vol.). . Madrid: Mosby
BARDAJÍ FANDOS T, NAVARRO GÓMEZ MV. (2000). Enfermería Médico-Quirúrgica: Necesidad de movimiento.. Barcelona: Masson
OTO CAVERO I, SANZ MONCUSÍ M, MONTIEL PASTOR M. (2003). Enfermería Médico-Quirúrgica: Necesidad de nutrición y eliminación.. Barcelona: Masson
LEWIS SM, HEITKEMPER MM, DIRKSEN SR. (2004). Enfermería Medicoquirúrgica. Valoración y Cuidados de Problemas Clínicos (2 vol.). . Madrid: Elsevier-Mosby
SOCIEDAD ESPAÑOLA DE CUIDADOS PALIATIVOS ( SECPAL (). Guía de Cuidados Paliativos [en línea].. [S.I.]: SECPAL, [s.a.]. Disponible en: http://www.secpal.com/guiacp/index.php
(2008). GUÍA DE PRÁCTICA CLÍNICA SOBRE CUIDADOS PALIATIVOS. . Bilbao: Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco
MENCIA SECO V R, DÍEZ CAGIGAL R A. (2006). Manejo del enfermo terminal en su domicilio. Actitudes y aptitudes de los profesionales ante la enfermedad, la agonía y la muerte. Jaén: Formación Alcalá
NAVARRO GÓMEZ MV, NOVEL MARTÍ G. (2005). Médico-Quirúrgica: Necesidad de Comunicación y seguridad.. Barcelona: Masson
GÓMEZ SANCHO M. (2005). Morir con Dignidad. Madrid: Arán Ediciones SL
(2002). PLANES DE CUIDADOS. Complexo hospitalario Universitario Juan Canalejo. A Coruña
DOUGHTY D, JACKSON D. (1995). Serie Mosby de Enfermería Clínica: Trastornos gastrointestinales. Barcelona: Mosby / Doyma Libros
WILSON S, THOMPSON,J. (1996). Serie Mosby de Enfermería Clínica: Trastornos respiratorios. Barcelona: Mosby
KÜBLER ROSS E (1989). Sobre la muerte y los moribundos. Barcelona: Grijalbo
SMELTZER SC, BARE BG. BRUNNER Y SUDDARTH. (2004). Tratado de Enfermería Médico-Quirúrgica (2 vol.). . Madrid: McGraw-Hill Interamericana
GONZÁLEZ BARÓN M. (2007). Tratado de Medicina Paliativa y tratamiento de soporte del paciente con cáncer. Madrid: Médica Panamericana

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Enfermaría clínica III/661G01017
Enfermaría Comunitaria II/661G01019
Enfermaría Xerontolóxica/661G01020
Estancias Clínicas III/661G01027
Estancias Clínicas IV/661G01028
Estancias Clínicas V/661G01029
Practicum/661G01032

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Enfermaría Comunitaria I/661G01014
Ética profesional, marco legal e filosofía do coidado/661G01016
Estancias Clinicas II/661G01026

Materias que continúan o temario
Anatomía/661G01001
Bioloxía/661G01002
Psicoloxía/661G01003
Fisioloxía I/661G01005
Coidados Básicos en Enfermaría/661G01006
Fundamentos da Enfermaría/661G01007
Nutrición/661G01009
Fisioloxía II/661G01010
Farmacoloxía/661G01011
Situacións de risco para a saúde /661G01013
Estancias Clinicas I/661G01025
Enfermaría Clínica I/661G01034

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías