Datos Identificativos 2013/14
Asignatura (*) Literatura e espectáculo Código 613484008
Titulación
Mestrado Universitario en Literatura, Cultura e Diversidade
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Galego
Prerrequisitos
Departamento Galego-Portugués, Francés e Lingüística
Coordinación
Tato Fontaiña, Laura
Correo electrónico
laura.tato@udc.es
Profesorado
Tato Fontaiña, Laura
Correo electrónico
laura.tato@udc.es
Web
Descrición xeral Estudo da literatura en relación coas diferentes manifestacións escénicas: teatro, danza, música, cine, festa.


Competencias do título
Código Competencias da titulación
A1 Coñecer as principais correntes teóricas que integraron e integran a reflexión sobre a literatura e a cultura, así como os seus antecedentes.
A2 Comprender os procesos históricos dos estudos literarios e culturais e os seus cambios de paradigma.
A3 Ser capaz de desenvolver un enfoque orixinal e creativo na investigación avanzada no ámbito dos estudos literarios e culturais.
A4 Analizar e interpretar textos, aplicando diferentes modelos teóricos e xenéricos.
A6 Integrar os estudos literarios nun contexto cultural máis extenso que transcenda os límites dunha soa lingua e / ou nación, atendendo á diversidade cultural.
A7 Ampliar o concepto de literatura, a través da súa relación coas TICS, os medios de comunicación, o cinema, as artes, no marco da diversidade cultural.
A8 Aplicar unha perspectiva comparatista de carácter transnacional e plurilingüístico aos estudos literarios, artísticos e culturais.
A10 Aplicar as técnicas de análise cultural en contextos diversos.
A11 Adquirir as habilidades necesarias para analizar e investigar os mecanismos dos procesos de comunicación.
A12 Coñecer e valorar a diversidade cultural, con especial atención aos ámbitos anglófono, hispánico e galego-portugués.
A13 Adquirir a capacidade de manexar ferramentas e recursos de investigación aplicados no ámbito dos estudos literarios e culturais.
B1 Traballar de maneira interdisciplinar en entornos diversos.
B3 Promover o entendemento intercultural desde a comprensión da diversidade.
B4 Desenvolver habilidades cognitivas avanzadas (capacidade de síntese, análise e pensamento crítico) relacionadas co desenvolvemento e a creación dun perfil investigador.
B5 Integrar coñecementos de campos de estudo diversos.
B6 Aplicar coñecementos e habilidades na resolución de problemas en entornos novos ou non familiares en contextos interdisciplinares.
B7 Adquirir a capacidade de concebir e deseñar proxectos de investigación con rigor académico.
B8 Desenvolver habilidades de xestión da información para propósitos académicos e de investigación.
B9 Adquirir capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Coñecer as relacións entre a literatura e o teatro, o audiovisual, a música e a danza a través da historia e en contextos culturais diversos. AM1
AM2
AM4
AM7
BM4
BM5
BM8
CM4
CM5
CM7
CM8
Coñecer os principais focos de información e de reflexión teórica relativas aos estudos das relacións entre a literatura e as producións espectaculares e saber integrar as achegas dos principais grupos investigadores do ámbito académico AM1
AM2
AM6
AM8
AM10
AM12
BM1
BM3
BM4
BM5
BM6
CM2
CM3
CM6
CM7
CM8
Saber empregar a rede informática na obtención de información e na comunicación de datos e, en xeral, adquirir a capacidade de utilizar as ferramentas TIC necesarias para o exercio profesional e investigador AM7
AM11
AM13
BM1
BM4
BM6
BM8
BM9
CM3
CM4
CM5
CM6
CM7
Deseñar e realizar un traballo de investigación orixinal, rigoroso e de extensión limitada en que se analicen as relacións de certos productos espectaculares coa literatura, pondo en relación os estudos literarios con contextos culturais diversos. AM3
AM6
AM10
BM1
BM7
BM8
BM9
CM6
CM8
Traballar de forma autónoma con iniciativa tendo en conta a importancia da aprendizaxe ao longo de toda a vida. AM2
AM10
AM13
BM1
BM4
BM5
BM9
CM3
CM6
CM7

Contidos
Temas Subtemas
1. Literatura e teatro 1.1. Teatralidade. Relacións texto-espectáculo
1.2. Novas perspectivas nos estudos teatrais: aproximacións semiótica, antropolóxica, pragmática e da recepción aplicacadas ao texto dramático e ao espectáculo
1.3. O dramaturxista: tipoloxía e funcións
1.4. Narradores e poetas performativos. Estratexias performativas de identidade cultural.
1.4. Dous pólos extremos: O happening como superación do texto e a "non-encenación" de Claude Régy
2. Literatura e cine 2.1. Transposicións narrativas e dramáticas ao cinema. As adaptacións.
2.2. O roteiro cinematográfico
2.3. Fontes literarias na televisión: series e "TV movies" a partir da literatura
3. Música, danza e literatura 3.1. Canónicos e marxinalizados en relación coa danza

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Discusión dirixida 6 5 11
Presentación oral 2 3 5
Lecturas 0 20 20
Proba mixta 4 20 24
Actividades iniciais 1 0 1
Sesión maxistral 8 0 8
 
Atención personalizada 6 0 6
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Discusión dirixida Os alumnos participarán en debates dirixidos pola profesora, sobre temas atinentes aos contidos da materia. Previamente, deberán preparar as discusións coa lectura de artigos especializados.
Presentación oral Destinaranse as sesións presenciais pertinentes á presentación oral, destinando uns minutos ás preguntas e retroalimentación do mesmo por parte dos compañeiros.
Lecturas Será preciso realizar nos prazos determinados unha serie de lecturas básicas, así como as necesarias para a elaboración do traballo.
Proba mixta Proba escrita que combinará actividades de carácter ensaístico, de análise de fontes....
Actividades iniciais Realizarase unha breve presentación individual relativa aos intereses persoais sobre a materia.
Sesión maxistral Exposición por parte da profesora de conceptos e estratexias que posteriormente se desenvolverán nas sesións prácticas e cuxo coñecemento será esixido para a superación do curso.

Atención personalizada
Metodoloxías
Discusión dirixida
Presentación oral
Proba mixta
Descrición
A través destas metodoloxías avaliarase a evolución individual de cada alumno ou alumna, de maneira que en calquera momento se podan activar mecanismos compensatorios ou de consolidación de coñecementos ou destrezas.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Discusión dirixida A participación activa e con argumentos madurecidos e criativos nas discusións dirixidas representará o 20% da cualificación final. 20
Presentación oral Serán avaliadas tanto a presentación oral como a participación retroalimentadora nas outras presentacións. 20
Lecturas As lecturas avaliaranse a través do traballo individual e da incorporación dos seus contidos ás discusións dirixidas e aos comentarios retroalimentadores das presentacións dos compañeiros.
30
Proba mixta Proba escrita que combinará actividades de carácter ensaístico, de análise de fontes.... 30
 
Observacións avaliación

O alumnado de ensino semipresencial ou con dispensa académica deberá dirixirse á profesora (laura.tato@udc.es ) para fixar o traballo que debe realizar.

Na segunda oportunidade, en xullo, haberá que superar as mesmas probas
que teñan realizado os(as) alumnos(as) que superaran a materia na
primeira oprtunidade.


Fontes de información
Bibliografía básica Valverde, A. (2004). "A performance en Rompente", Anuario de Estudios Literarios Galegos 2004, 96-105.. Compostela: Universidade de Santiago de Compostela
Zavala, Lauro (). "Cine y literatura. Puentes, analogías y extrapolaciones", en Razón y Palabra nº 71.
Lehmann, H-T (1999). "El teatro postdramático: una introdución", Posdramatisches Theater (traduc. de Paula Riva), Telondefondo n°12-decembro 2010.
Ubersfeld, Anne (1997). "La escena y el texto", en La escuela del Espectador, 20-58. Madrid: Publicaciones de la Asociación de Directores de Escena de España
Alonso de Santos, José Luis (2007). "Las reglas de la teatralidad" e "La recepción teatral", en Manual de Teoría y Práctica Teatral, 165-194 e 519-545. Madrid: Castalia
Gil, A. (2004). "Literatura e banda deseñada", en Arturo Casas (coord.) Elementos de Crítica Literaria, 593-613.. Vigo: Xerais
Alonso, S. (2004). "Literatura e música (A Chanson espagnole de Maurice Ravel: harmonización dunha canción galega), en Arturo Casas (coord.) Elementos de Crítica Literaria, 493-508.. Vigo: Xerais
Pavis, Patrice (2010 (2007)). "Nas fronteiras da encenação" e "Encenação, Perfomance: Qual é a diferença?", en A Encenação Contemporânea, 25-59.. São Paulo: Perspectiva
Bermúdez, S. (2002). "O capital simbólico das literaturas subalternas: a poesía galega no serodio século XX", Anuario de Estudios Literarios Galegos 2002, 201-208.. Compostela: Universidade de Santiago de Compostela
Abuín, A. (2006). "Performance y textualidad", Escenarios del caos, 151-157.. Valencia: Tirant Lo Blanch
Biscainho Fernandes, C. C. (2004). Capítulos V, VI, IX e X de Conformando o brinquedo, 53-73 e 97-125. A Coruña: Deputación Provincial
Tenschert, Bataillon, Dort e Raoul-Davis (2003). Questões de Dramaturgia I. Lisboa: Escola Superior de Teatro e Cinema
Sullà, Enric (2001). “Literatura comparada: las relaciones entre la literatura y el cine”, en Pulido Tirado, Genara (ed.) Literatura y arte: actas del IV Seminario del Aula de Literatura Comparada de la Universidad de Jaé. Jaén: Universidad de Jaén

Bibliografía complementaria (1999). "A propósito de Guy Debord y la crítica situacionista del espectáculo", en Archipiélago cuadernos de crítica de la cultura n. 39, 87-115. Castelldefels: Pamiela
Trancón, S. (2006). "Componentes básicos del teatro" en Teoría del Teatro, 151-253. Madrid: Editorial Fundamentos
Schechner, Richard (1988). "Drama, script, theater and performance", en Performance Theory. New York: Routledge
Gil, A. J. (2004). "Literatura e banda deseñada", en Arturo Casas (coord.) Elementos de Crítica Literaria, 593-613. Vigo: Xerais
Abuín González e Rodríguez González (2004). "Literatura e cinema: recreacións fílmicas e transferencias culturais", en Arturo Casas (coord.) Elementos de Crítica Literaria, 569-591. Vigo: Xerais
Abuín González, A. e A. Casas (2004). "O texto espectacular", en Casas (coord.) Elementos de crítica literaria, 415- 470. Vigo: Xerais
Creton, L., Palmer, M. e Sarrazac J-P (dir.) (2005). Arts du espectacle, métiers et industries culturelles: penser la généalogie. Paris: Presses Sorbonne nouvelle
Sánchez Noriega, J. L. (2000). De la literatura al cine. Barcelona: Paidós
Pavis, Patrice (1983). Diccionario del Teatro. Dramaturgia, estética, semiología. Barcelona: Paidós
Becerra de Becerreá, Afonso (2007). Dramaturxia. Teoría e práctica. Vigo: Galaxia
McKee, R. (2002). El guión. Sustancia, estructura, estilo y principios de la escritura de guiones. Barcelona: Alba
Alemany Ferrer e Chico Rico (eds.) (2012). Literatura i espectacle / Literatura y espectáculo. Alacant: Universitat de Alacant
Alonso de Santos, José Luis (2007). Manual de Teoría y Práctica Teatral. Madrid: Castalia
Sarrazac, Jean-Pierre (2003). O futuro do drama. Porto: Campo das Letras
Schechner, Richard (2006 [2002]). Performance Studies. New York: Routledge
Carlson, Marvin (2005). Performance: unha introdución crítica. Vigo: Galaxia
Ubersfeld, Anne (1993). Semiótica Teatral. Madrid: Cátedra / Universidad de Murcia
Cabo Aseguinolaza e Rábade Villar (2006). Teoría del teatro", en Manual de Teoría de la Literatura, 315-373. Madrid: Castalia Universidad
Werneck et alii (2009). Texto e imagem: estudos de teatro. Rio de Janeiro: 7 letras
Hormigón, J. A. (1991). “Dramaturgia y trabajo dramatúrgico”, Trabajo dramatúrgico y puesta en escena. 31-58.. Madrid: Publicaciones de la Asociación de Directores de Escena de España
Rábade Villar, M. do C. (2006). “O personaxe como categoría transversal do comparatismo. De Ofelia a Marilyn Monroe”, en Boletín Galego de Literatura 33. 135-157..
Abuín, Ángel (1996). “Para una teoría de la puesta en escena. Hermenéutica y transformación de un texto literario”, Tropelías 5/6, 1994-1995, pp. 5-15.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías