| Competencias do título |
|
Código
|
Competencias da titulación
|
| A1 |
Coñecer e aplicar os métodos e as técnicas de análise lingüística e literaria. |
| A2 |
Saber analizar e comentar textos e discursos literarios e non literarios utilizando apropiadamente as técnicas de análise textual. |
| A3 |
Coñecer as correntes teóricas da lingüística e da ciencia literaria. |
| A5 |
Ter un dominio instrumental avanzado oral e escrito da lingua española. |
| A9 |
Elaborar textos orais e escritos de diferente tipo en lingua galega, española e inglesa. |
| A10 |
Ter capacidade para avaliar criticamente o estilo dun texto e para formular propostas alternativas e correccións. |
| A11 |
Ter capacidade para avaliar, analizar e sintetizar criticamente información especializada. |
| A14 |
Ser capaz para identificar problemas e temas de investigación no ámbito dos estudos lingüísticos e literarios e interrelacionar os distintos aspectos destes estudos. |
| A15 |
Ser capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos e literarios á práctica. |
| A17 |
Ter un coñecemento avanzado das literaturas en lingua española. |
| A18 |
Coñecer a historia e a cultura das comunidades hispanofalantes. |
| A19 |
Dominar a gramática da lingua española. |
| A20 |
Coñecer a situación sociolingüística da lingua española. |
| A21 |
Coñecer a variación lingüística da lingua española. |
| A22 |
Coñecer a evolución histórica externa e interna da lingua española. |
| A23 |
Ter coñecementos de terminoloxía e neoloxía. |
| B1 |
Utilizar os recursos bibliográficos, as bases de datos e as ferramentas de busca de información. |
| B2 |
Manexar ferramentas, programas e aplicacións informáticas específicas. |
| B3 |
Adquirir capacidade de autoformación. |
| B4 |
Ser capaz de comunicarse de maneira efectiva en calquera contorno. |
| B5 |
Relacionar os coñecementos cos doutras áreas e disciplinas. |
| B6 |
Ter capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva. |
| B7 |
Ter capacidade de análise e síntese, de valorar criticamente o coñecemento e de exercer o pensamento crítico. |
| B8 |
Apreciar a diversidade. |
| C1 |
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
| C3 |
Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. |
| C4 |
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
| C5 |
Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras. |
| C6 |
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
| C8 |
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. |
| Resultados de aprendizaxe |
| Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) |
Competencias da titulación |
| Coñecer os métodos e conceptos básicos na análise morfolóxica do castelán. |
A1
A3
A11
A19
A23
|
|
C6
|
| Coñecer as correntes teóricas e metodolóxicas da lingüística e das súas técnicas e métodos de traballo. |
A1
A3
A11
A14
A23
|
B1
B5
B8
|
|
| Adquirir e organizar novos coñecementos (que completen os xa adquiridos) sobre o funcionamento da lingua española (especialmente no nivel morfolóxico). |
A1
A3
A11
A15
A19
A20
A21
|
|
C6
|
| Analizar a lingua castelá no seu nivel morfolóxico. |
A1
A3
A11
A14
A19
A20
A21
A22
A23
|
B1
B3
|
|
| Saber utilizar métodos de análise lingüística na resolución de problemas formulados no nivel morfolóxico do español mediante o traballo individual e cooperativo. |
A1
A2
A9
A11
A19
A23
|
B1
B3
B5
B6
B7
|
C1
C3
C5
C8
|
| Analizar e comentar no nivel morfolóxico textos españois de diferente natureza. |
A1
A2
A5
A9
A10
A17
A19
A20
A21
A22
A23
|
B1
B3
B4
B5
B8
|
C1
|
| Achegarse sen prexuízos aos novos coñecementos sobre a análise lingüística (no nivel morfolóxico) e a diversidade lingüística do español. |
A2
A11
A18
A19
A20
A21
A22
|
B1
B8
|
C4
|
| Coñecer os principais procedementos para a formación de palabras novas e o enriquecemento do léxico (en español). |
A1
A2
A3
A5
A9
A10
A19
A21
A22
A23
|
B1
B2
B4
B8
|
C1
|
| Contidos |
| Temas |
Subtemas |
| 1. A morfoloxía como disciplina lingüística. |
1.1. A morfoloxía na historia da lingüística.
1.2. A morfoloxía léxica e a morfoloxía flexiva.
1.3. Relación entre a morfoloxía e outras disciplinas lingüísticas. |
| 2. As unidades morfolóxicas (1). O morfema. |
2. Definición de morfema.
2.1. Procedementos de análise morfolóxica. Problemas na identificación de morfemas: Morfema, morfo e alomorfo. Morfo cero, morfo baleiro, amalgama, sincretismo, morfo discontinuo.
2.2. Clasificación dos morfemas. |
| 3. As unidades morfolóxicas (2). A palabra. |
3.1. Definicións de palabra.
3.2. Clases de palabras.
3.3. Estrutura morfolóxica da palabra. |
| 4. A morfoloxía flexiva. Categorías gramaticais do español: categorías nominais. |
4.1. Xénero.
4.2. Número.
4.3. Caso. |
| 5. Categorías gramaticais do español: as categorías verbais. |
5.1. Persoa e número.
5.2. Tempo, aspecto e modo.
5.3. Voz. |
| 6. A morfoloxía léxica ou derivativa. A formación de palabras en español. |
6.1. Procesos morfolóxicos.
6.2. Tipos de procesos morfolóxicos:
6.2.1. A adición: derivación, composición, parasíntese.
6.2.2. Outros procedementos: modificación, conversión, substracción, acurtamento, acronimia, siglas. |
| 7. A análise morfolóxica de textos. |
|
| Planificación |
| Metodoloxías / probas |
Horas presenciais |
Horas non presenciais / traballo autónomo |
Horas totais |
| Sesión maxistral |
18 |
18 |
36 |
| Recensión bilbiográfica |
1 |
17 |
18 |
| Solución de problemas |
14 |
14 |
28 |
| Proba mixta |
2 |
22 |
24 |
| Traballos tutelados |
1 |
20 |
21 |
| Lecturas |
0 |
14 |
14 |
| Eventos científicos e/ou divulgativos |
4 |
0 |
4 |
| Actividades iniciais |
3 |
0 |
3 |
| |
| Atención personalizada |
2 |
0 |
2 |
| |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
| Metodoloxías |
|
Metodoloxías |
Descrición |
| Sesión maxistral |
Nas sesións maxistrais desenvolveranse os contidos teóricos ou teórico-prácticos indicados na programación. Procurarase que sexa interactiva, en constante diálogo co alumnado, e acompañarase de material de diverso tipo (informático, fotocopias, etc.). |
| Recensión bilbiográfica |
Lectura crítica dunha obra seleccionada polo profesor preferentemente entre a bibliografía recomendada. |
| Solución de problemas |
Nas sesións interactivas e en grupo reducido presentaranse diferentes tipos de exercicios que poñan en práctica os coñecementos adquiridos ao longo do curso. |
| Proba mixta |
Realizarase na data aprobada pola Xunta de Facultade. Terá carácter teórico-práctico. |
| Traballos tutelados |
Dirixido polo profesor, consistirá na elaboración dun traballo de tipo teórico, teórico-práctico ou práctico sobre cuestións relacionadas co temario da materia. |
| Lecturas |
As lecturas recomendadas de entre a bibliografía serán de carácter voluntario ou complementario (non avaliables directamente) salvo aquelas que se utilicen para a recensión bibliográfica (de carácter obrigatorio e avaliables). |
| Eventos científicos e/ou divulgativos |
Los alumnos asistirán a los eventos científicos organizados en la facultad –conferencias, seminarios– cuyos temas estén relacionados con la materia y la profesora considere convenientes como complemento a su formación. |
| Actividades iniciais |
Nas primeiras sesións realizaranse actividades de presentación da materia así como de coñecemento do nivel e intereses do alumnado. |
| Atención personalizada |
|
Metodoloxías
|
| Proba mixta |
| Recensión bilbiográfica |
| Traballos tutelados |
| Lecturas |
|
| Descrición |
| Realizarase nas horas de titoría. Centrarase na preparación e desenvolvemento do traballo tutelado ou en todo aquilo para o que o alumno solicite información. |
|
| Avaliación |
|
Metodoloxías
|
Descrición
|
Cualificación
|
| Proba mixta |
Terá carácter teórico-práctico en consonancia coa organización do curso. Ademais dos coñecementos e competencias adquiridas valorarase a corrección lingüística, como se sinala nas observacións. |
50 |
| Recensión bilbiográfica |
Terase en conta a adecuación do resumo na recensión (extensión, ideas principais) con respecto á obra salientada, a achega crítica (axeitada ao nivel do curso) e a corrección lingüística. |
10 |
| Solución de problemas |
Valorarase tanto que a solución sexa a axeitada coma que tamén estea convenientemente xustificada. |
25 |
| Traballos tutelados |
Valorarase a habilidade no manexo de diferentes fontes documentais (tradicionais ou electrónicas), a capacidade de síntese, os resultados obtidos e a adecuación lingüística. |
15 |
| |
|
Observacións avaliación |
Para superar a materia é necesario obter un catro (sobre 10) na proba mixta. Será cualificado como "non presentado" o alumno que non asista a esa proba.
Se a cualificación da primeira oportunidade é "suspenso" ou "non presentado", na segunda oportunidade (xullo) débe(n)se recuperar a(s) parte(s) pendiente(s). Para iso o profesor propoñerá actividades de carácter similar.
As probas e actividades escritas deben cumprir unhas esixencias mínimas de corrección lingüística. Por este concepto, poderá descontarse na cualificación final ata un 25% da nota.
|
| Fontes de información |
|
Bibliografía básica
|
|
|
ALVAR EZQUERRA, M. (1993): La formación de palabras en español. Cuadernos de lengua española, Madrid, Arco Libros,
BOSQUE, I (1983): "La morfología" en Abad, F. y A. García Be­rrio (eds.): Introducciónala lingüística, Madrid, Alhambra, 115-153.
–––––– (ed.) 1990. Tiempo y aspecto en español. Madrid: Cátedra.
–––––– (ed.) 1990. Indicativo y subjuntivo. Madrid: Taurus Universitaria.
–––––– y V. Demonte (eds.) (1999): Gramática descriptiva de la lengua española. vol. 3. Madrid, Espasa.
LANG, M. F. (1992): Formación de palabras en español. Madrid, Cátedra.
LIEBER, Rochelle (2010): Introducing Morphology. Cambridge University Press.
MATTHEWS, P. H. (1974): Morphology: an introduction to the theory of word-structure, Cambridge, CUP. Traducción de R. Monroy: Morfología: Introducción a la teoría de la estructura de la palabra, Madrid, Paraninfo.
PENA, J. (1991): “La palabra : estructura y procesos morfológicos”, Verba 18, 69-128.
REAL ACADEMIA ESPAÑOLA (2009): Nueva gramática de la lengua española. Madrid, Espasa.
ROJO, G. (1974): “La temporalidad verbal en español”, Verba 1, 69-149.
VARELA, S. (1990): Fundamentos de morfología, Madrid, Síntesis.
–––––– (ed.) (1993): La formación de palabras. Madrid. Taurus.
RECURSOS NA REDE:
Grupo de estructuras de datos y lingüística computacional (U. de Las Palmas), “Relaciones Morfoléxicas”: http://gedlc.ulpgc.es/index.html
Instituto Cervantes, Banco de neologismos: http://cvc.cervantes.es/obref/banco_neologismos
Instituto Universitario de Lingüística Aplicada (IULA) de la Universitad Pompeu Fabra de Barcelona: http://www.iula.upf.edu/recurs04es.htm |
|
Bibliografía complementaria
|
|
|
Almela Pérez, R. (1999): Procedimientos de formación de palabras en español, Barcelona, Ariel.
Ambadiang, T. (1994): La morfología flexiva. Madrid. Taurus.
Bargalló, Mª e Garriga, C. (eds.) (2000): 25 años de investigación en la lengua española. Tarragona. Universitat Rovira y Virgili.
Díaz Hormigo, Mª T. (2003): Morfología. Universidad de Cádiz, Servicio de publicaciones.
González Ollé, F. e M. Casado Velarde (1992): "Formación de palabras", en Holtus, G., M. Metzeltin y C. Schmitt (coords.): Lexikon der Romanis­tischen Lingüistik (LRL), VI,1. Tubinga, Max Niemeyer, 91-109.
Martín, J. C. (2002): El problema lingüístico de los interfijos españoles. Cáceres, Universidad de Extremadura.
Matthews, P. H. (1991): Morphology, Cambridge, CUP. 2ª ed. muy revisada.
Miranda, J. A. (1994): La formación de palabras en español. Salamanca, Ediciones Colegio de España.
Morera, M.(2005): La complementación morfológica en español. Frankfurt am Main. Peter Lang.
Rodríguez, Mª I. (2002): La prefijación apreciativa en español. Cáceres, Universidad de Extremadura.
Serrano. D. (1995): Las formaciones parasintéticas en español. Madrid. Arco Libros.
Varela, S. (2005), Morfología léxica: la formación de palabras, Madrid, Gredos.
DICIONARIOS:
Alvar Ezquerra, Manuel (1994): Diccionario de voces de uso actual. Madrid, Arco-Libros.
Seco, M., O. Andrés y G. Ramos (1999): Diccionario del español actual. Madrid: Aguilar.
Corominas, J. e J. A. Pascual (1991-1997): Diccionario crítico etimológico castellano e hispánico. Madrid: Editorial Gredos. |
| Recomendacións |
| Materias que se recomenda ter cursado previamente |
|
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
|
| Materias que continúan o temario |
| Lingua Española 1/613G01001 | | Lingua Española 2/613G01013 |
|
|