Datos Identificativos 2013/14
Asignatura (*) Literatura Portuguesa 1 Código 613G02026
Titulación
Grao en Galego e Portugués: Estudos Lingüísticos e Literarios
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Portugués
Prerrequisitos
Departamento Galego-Portugués, Francés e Lingüística
Coordinación
Martinez Pereiro, Carlos Paulo
Correo electrónico
carlos.pereiro@udc.es
Profesorado
Martinez Pereiro, Carlos Paulo
Correo electrónico
carlos.pereiro@udc.es
Web
Descrición xeral Estudo das grandes liñas da literatura portuguesa a partir do tema da viaxe entre os ss XV e XVIII

Competencias do título
Código Competencias da titulación
A2 Saber analizar e comentar textos e discursos literarios e non literarios utilizando apropiadamente as técnicas de análise textual.
A8 Ter dominio instrumental oral e escrito dunha segunda lingua estranxeira.
A18 Ter un coñecemento avanzado da literatura portuguesa.
A20 Coñecer a historia e a cultura das comunidades lusófonas.
B5 Relacionar os coñecementos cos doutras áreas e disciplinas.
B8 Apreciar a diversidade.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Saber analizar e comentar textos e discursos literarios e non literarios utilizando apropiadamente as técnicas de análise textual. A2
Ter dominio instrumental oral e escrito dunha segunda lingua estranxeira. A8
Ter un coñecemento avanzado da literatura portuguesa. A18
Coñecer a historia e a cultura das comunidades lusófonas. A20
Relacionar os coñecementos cos doutras áreas e disciplinas B5
Apreciar a diversidade. B8
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. C4

Contidos
Temas Subtemas
1. O RENASCIMENTO PORTUGUÊS E A LITERATURA CLÁSSICA PORTUGUESA 1.1- A expansão ultramarina e os problemas histórico-culturais particulares do Renascimento português.
1.2 - Questões metodológicas e de periodização.
2 . O TRATAMENTO LITERÁRIO DA VIAGEM: A íNDIA VISTA DESDE A PÁTRIA ABANDONADA 2.1 - A expansão em modelos literários medievais
2.1.1 - O teatro de Gil Vicente
2.1.2 - A poesia do Cancioneiro Geral de Garcia de Resende
2.2 - A via racional e a "aurea mediocritas" na poesia classicizante
2.2.1 - A poesia de Sá de Miranda
2.2.2 - O "Velho do Restelo"
3. O TRATAMENTO LITERÁRIO DA VIAGEM: O EXÍLIO 3.1 - Exílio, estranhamento e interrogação do eu
3.1.1 - A "Menina e Moça" de Bernardim Ribeiro
3.1.2 - A lírica de Camões
4. O TRATAMENTO LITERÁRIO DA VIAGEM: A LITERATURA DE VIAGENS 4.1 - A épica camoniana
4.1.1 - Género antigo e experiência moderna
4.1.2 - O encontro com a diferença e os limites da racionalidade
4.2 - A visão disfórica
4.2.1 - A Peregrinação de Fernão Mendes Pinto
4.2.2 - A História Trágico-marítima
5. A IDEIA DE REFUNDAÇÃO NO BARROCO PORTUGUÊS 5.1 - A oratória sacra do padre António Vieira
5.2 - Francisco Rodrigues Lobo
6. O NEO-CLASSICISMO. 6.1 Distanciamento crítico e despersonalizaçao.
7. O INDIVIDUALISMO PRÉ-ROMÂNTICO 7.1 - O auto-retrato em Bocage

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral 14 21 35
Obradoiro 22 33 55
Lecturas 1 30 31
Traballos tutelados 1 10 11
Recensión bilbiográfica 1 4 5
Presentación oral 1 1 2
Proba mixta 2 8 10
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Sesións de traballo en que o profesorado explica a contextualización e os elementos necesarios do temario para que o alumnado poda desenvolver o seu traballo posterior.
Obradoiro Nestas sesións, o conxunto do alumnado realizará actividades de diferente tipoloxía destinadas á consolidación dos contidos presentados nas sesións maxistrais, así como das destrezas e das estratexias relacionadas cos obxectivos e contidos da materia.
Entre estas actividades contémplanse, alén doutras, a análise de fontes documentais, os comentarios de textos, a resolución de problemas, as prácticas a través de TIC, probas de varia tipoloxía e estudos de casos.
Lecturas No Paso 8 desta Guia, está a relación de obras que o/a alumno/a debe ler ao longo do curso.
Traballos tutelados Texto(s) orai(s) e/ou escrito(s) en que o alumnado analizará algunha(s) da(s) obra(s) de lectura obrigatoria.
Recensión bilbiográfica Reseña(s) avaliativa(s) de determinadas aportacións bibliográficas
Presentación oral Presentación oral dalgún(s) dos comentarios de textos realizados.
Proba mixta Proba escrita que combinará actividades de carácter ensaístico con comentario de textos e análise de fontes documentais.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
Para alén da atención individualizada nas sesións presenciais de diferente tipo, durante as horas de atendemento do profesorado, o/a alumno/a recibirá toda a guía e axuda que precise para a realización dos seus traballos.
O alumnado con dispensa académica deberá entrar en contacto co profesor ao inicio do curso para fixar as actividades e traballos substitutivos da asistencia académcia que necesariamente deberá realizar.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Lecturas Avaliación das obras indicadas que o/a alumno/a debe ler ao longo do curso. 10
Obradoiro Avaliación das actividades de diferente tipoloxía referidas na metodoloxía. 20
Proba mixta Proba escrita que combinará actividades de carácter ensaístico con comentario de textos e análise de fontes documentais. 40
Presentación oral Avaliación da presentación oral dalgún dos comentarios de textos realizados. 10
Traballos tutelados Texto(s) orai(s) e/ou escrito(s) en que o alumnado analizará algunha(s) da(s) obra(s) de lectura obrigatoria 15
Recensión bilbiográfica Avaliación da(s) reseña(s) avaliativa(s) de determinadas aportacións bibliográficas. 5
 
Observacións avaliación

Para superar a materia, o alumnado deberá conseguir unha
cualificación igual ou superior a 5 puntos sobre 10. Así mesmo, na proba mixta
deberá obter como mínimo 4 puntos sobre 10, para poder sumar os restantes
elementos avaliables/instrumentos de avaliación.

O alumnado terá que entregar os traballos e actividades no
prazo fixado.

O alumnado con matrícula parcial e/ou dispensa académica deberá realizar e entregar
as mesmas probas e exercicios que o restante; se non puider asistir ás
titorías, deberá pórse en contacto co profesor a través do correo electrónico.

A cualificación de NON PRESENTADO/A será considerada cando o
alumno/a non asistir á proba mixta e/ou cando tiver entregado un número das
actividades contempladas inferior ao 50%


Fontes de información
Bibliografía básica Centeno, Y. K / Reckert, S. (orgs.) (1981). A Viagem de "Os Lusíadas": Símbolo e Mito. Lisboa: Arcádia
Ribeiro, Mª. A. (2006). "Que gentinha!": a viagem pitoresca e histórica de Jean-Baptiste Debré. Mérida: Junta de Extremadura
Reckert, S. / Centeno, Y. K. (orgs.) (1983). A Viagem entre o Real e o Imaginário. Lisboa: Arcádia
Reis, C. (dir.) (1993). História Crítica da Literatura Portuguesa. Lisboa: Verbo
Saraiva, A. J. / Lopes, O. (1992). História da Literatura Portuguesa. Porto: Porto Editora
Seixo, Mª. A. (1998). O discurso literário da "Peregrinação": aproximações. Lisboa: Cosmos
Lanciani, G. (1979). Os Relatos de Naufrágios na Literatura Portuguesa dos Séculos XVI e XVII. Lsboa: Biblioteca Breve
Seixo, Mª. A. (1998). Poéticas da Viagem na Literatura. Lisboa: Cosmos
Léry, J. de (1980). Viagem à Terra do Brasil. São Paulo/Belo Horizonte: EDUSP-Itatiaia
Gil, F. / Macedo, H. (1998). Viagens do Olhar: Retrospecção, visão e profecia no Renascimento português. Porto: Campo das Letras

OBRAS DE LEITURA OBRIGATÓRIA:

- Cantos IX e X de Os Lusíadas de Luís de Camões

- Episódio da "Ilha dos Ladrões" da Peregrinação de Fernão Mendes Pinto

- "Relação da muito notavel perda do Galeão Grande S. João" da História Trágico-marítima

- Auto da índia de Gil Vicente

- Doce canto em terra alheia? Antologia da lírica camoniana

- Sermão da Sexagésima do P. António Vieira

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías