| Competencias do título |
| Código | Competencias da titulación |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) | Competencias da titulación | ||
| Identificar a fauna das augas doces | A1 |
||
| Participar na catalogación e avaliación de recursos naturais en ecosistemas de augas doces | A5 |
||
| Participar na caracterización de poboacións e comunidades en ecosistemas de augas doces | A18 |
||
| Participar na avaliación do impacto ambiental no medio doceacuícola | A21 |
||
| Participar na xestión, conservación e restauración de poboacións e comunidades nas augas doces | A22 |
||
| Participar na aplicación de técnicas de biocontrol nas augas doces | A23 |
||
| Aprender a aprender no campo da docencia e da investigación sobre a bioloxía nas augas doces | B1 |
||
| Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo a respeito da bioloxía e da ecoloxía nos diferentes ecosistemas de augas doces | B3 |
||
| Traballar de forma autónoma con iniciativa | B4 |
||
| Traballar de forma colaborativa | B5 |
||
| Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional | B6 |
||
| Comunicarse de maneira efectiva nun etorno de traballo | B7 |
||
| Expresarse coa terminoloxía científica axeitada na lingua propia do espacio xeográfico no que se desenvolve o ensino | C1 |
||
| Valorar criticamente o coñecemento, e a información dispoñible para resolver problemas | C6 |
||
| Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida | C7 |
||
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| INTRODUCIÓN CARACTERIZACIÓN DE BIOTOPOS E COMUNIDADES PLANCTO E NEUSTO BENTOS NECTO CONCEPTOS INTEGRADORES BIOLOXÍA APLICADA |
TEORÍA I.- INTRODUCIÓN Tema 1. Introdución. Augas doces e fauna doceacuícola: conceptos e significado dos termos. Diversidade faunística e orixes da fauna doceacuícola. Adaptacións da fauna á vida nas augas doces. II.- CARACTERIZACIÓN DE BIÓTOPOS E COMUNIDADES Tema 2. Medios lóticos e medios lénticos.- Breve tipoloxía. Principais factores ambientais. Distribución da fauna e caracterización de comunidades. Adaptacións. Tema 3. Biótopos atípicos ou en condicións extremas.- Augas subterráneas. Augas temporais. Augas contaminadas. Outros ambientes. Principais factores ambientais. Caracterización de comunidades e adaptacións. III.- PLANCTO E NEUSTO Tema 4. Principais trazos anatómicos, bioloxía e ecoloxía de Rotíferos, Cladóceros e Copépodos. Outros compoñentes do plancto. Tema 5. Principais trazos anatómicos, bioloxía e ecoloxía de Heterópteros. Outros compoñentes do neusto. IV.- BENTOS Tema 6. Invertebrados non artrópodos I (diblásticos, acelomados e pseudocelomados).- Principais trazos anatómicos, bioloxía e ecoloxía de Esponxas, Turbelarios e Nematodos. Outros grupos. Tema 7. Invertebrados non artrópodos II (celomados).- Principais trazos anatómicos, bioloxía e ecoloxía de Moluscos e Anélidos. Outros grupos. Tema 8. Artrópodos I (Crustáceos).- Principais trazos anatómicos, bioloxía e ecoloxía de Ostrácodos, Isópodos, Anfípodos e Decápodos. Outros grupos. Tema 9. Artrópodos II (Insectos hemimetábolos).- Principais trazos anatómicos, bioloxía e ecoloxía de Efemerópteros, Odonatos e Plecópteros. Tema 10. Artrópodos III (Insectos holometábolos).- Principais trazos anatómicos, bioloxía e ecoloxía de Coleópteros Dípteros e Tricópteros. Outros grupos. Tema 11. Outros compoñentes do bentos. V. NECTO Tema 12. Peixes.- Principais trazos anatómicos, biolóxicos e ecolóxicos. Bioloxía e ecoloxía das especies máis representativas. Outros compoñentes do necto. VI.- CONCEPTOS INTEGRADORES Tema 13. Zooxeografía.- Patróns de distribución. Dispersabilidade, illamento e especiación. Pautas xerais de distribución dos principais grupos faunísticos. Zooxeografía das augas doces da península Ibérica. Fauna doceacuícola de Galicia. Tema 14. Interaccións no seo das comunidades.- Competencia e segregación de nichos. Relacións tróficas entre os distintos compoñentes das comunidades fluviais e lacustres. Parasitismo. VII.- BIOLOXÍA APLICADA Tema 15. Fauna e contaminación.- Efectos dos diversos tipos de contaminación sobre os organismos, as poboacións e as comunidades. Índices de calidade. O coñecemento taxonómico e biolóxico como bases para unha correcta elaboración e aplicación dos índices biolóxicos de calidade de augas. Tema 16. Xestión piscícola.- Consideracións xerais. Principios básicos para a conservación e recuperación de hábitats. Repoboacións. Nocións de piscicultura. PRÁCTICAS OBSERVACIÓN DE ZOOPLANCTO OBSERVACIÓN E IDENTIFICACIÓN DE INVERTEBRADOS NON ARTRÓPODOS OVSERVÁCIÓN E IDENTIFICACIÓN DE CRUSTÁCEOS OBSERVACIÓN E IDENTIFICACIÓN DE INSECTOS HEMIMETÁBOLOS OBSERVACIÓN E IDENTIFICACIÓN DE INSECTOS HOLOMETÁBOLOS OBSERVACIÓN E IDENTIFICACIÓN DE PEIXES EMPREGO DOS MACROINVERTEBRADOS NO CONTROL DA CONTAMINACIÓN |
| Planificación | |||
| Metodoloxías / probas | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Proba mixta | 4 | 133 | 137 |
| Atención personalizada | 0.5 | 0 | 0.5 |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | |||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Proba mixta | Nesta proba, trátanse de avaliar os coñecementos adquiridos sobre a materia impartida polo profesor nas sesións maxistrais, un traballo de seminario sobre un dos temas do programa teórico de docencia proposto polo profesor, un breve resumo dunha separata de investigación sobre aspectos relacionados coa materia, e os coñecementos adquiridos nas clases prácticas. As/os alumnas/os que teñen presentado seminarios e asistido ás prácticas en cursos pasados poderán optar voluntariamente por que se lles manteña a cualificación adquirida nestes apartados. As/os alumnas/os que teñan ou opten por preparar novos seminarios de docencia e/ou investigación deberán poñerse en contacto co profesor para que este lles asigne un tema de docencia e/ou unha separata de investigación. A entrega, exposición e debate sobre estes seminarios producirase ao remate do exame teórico. Quen non teña realizado as prácticas ou prefira que non se lles coumpute a nota obtida no seu día, realizará un exame de prácticas no laboratorio ao remate das probas anteriores. |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | ||
| Metodoloxías | Descrición | Cualificación |
| Proba mixta | Nesta proba, trátanse de avaliar os coñecementos adquiridos sobre a materia impartida polo profesor nas sesións maxistrais (70%), un traballo de seminario sobre un dos temas do programa teórico de docencia proposto polo profesor (20%), un breve resumo dunha separata de investigación sobre aspectos relacionados coa materia (5%) e os coñecementos adquiridos nas clases prácticas (5%). O exame sobre a materia teórica impartida polo profesor consistirá nun cunxunto de preguntas de diferente entidade e puntuación, formuladas para valorar os coñecementos adquiridos e a comprensión dos mesmos. O traballo de seminario sobre un tema docente constará de entre 25 e 30 folios a doble espacio, con letra de 12. Será exposto ao remate do exame teórico, durante un tempo de 20 a 30 minutos, e o profesor poderá formular as preguntas que estime oportuno sobre a súa organización e o seu contido. Para a avaliación deste traballo serán considerados os seguintes aspectos: organización, contido, comprensión e presentación. O resumo da separata de investigación será exposto moi brevemente (3 a 5 minutos) e sobre el o profesor poderán formular as preguntas que estime oportuno. Serán avaliadas a comprensión e a exposición do traballo. O exame de prácticas terá lugar no laboratorio e versará sobre aspectos que foran tratados nas prácticas durante o curso académico 2012/13. As/os alumnas/os que, tendo sido cualificados por prácticas e/ou seminarios en curso pasados, desexen que se lles manteña a cualificación nalgún ou en todos estes apartados, deberán comunicalo ao profesor con anterioridade á realización do exame. |
100 |
| Observacións avaliación | ||
| Fontes de información |
| Bibliografía básica |
GUTHRIE, M. (1989). Animals of the surface film. Richmond Publishing, Slough
THORP, J.H. & COVICH, P. (2001). Ecology and classification of North American freshwater invertebrates. Academic Press, San Diego
ROSENBERG, D.M. & RESH, V.H. (1993). Freshwater biomonitoring and benthic macroinvertebrates. Chapman & Hall, New York
TACHET, H. et al. (2002). Invertébrés d’eau douce. Systématique, biologie, écologie. CNRS Editions, Paris
MARGALEF, R. (1983). Limnología. Omega, Barcelona
GONZÁLEZ, M. A. & COBO, F. (2006). Macroinvertebrados de las aguas dulces de Galicia. Hércules de Ediciones, A Coruña
BRUNO, S. & MAUGERI, S (1995). Peces de agua dulce de Europa. Omega, Barcelona
GARCIA DE JALON, D. et al. (1993). Principios y técnicas de gestión de la pesca en aguas continentales. Mundi-Prensa, Madrid
PETTS, G. & CALOW, P. (1996). River biota. Diversity and dynamics. Blackwell Science, Oxford
BANARESCU, P. (1990). Zoogeography of fresh waters. Vol. 1. General distribution and dispersal of freshwater. AULA-Verlag, Wiesbaden |
|
|
|
| Bibliografía complementaria |
MEMBIELA, P.; COBO, F.; GONZÁLEZ, M. & MARTÍNEZ-ANSEMIL, E. (1990). A investigación limnolóxica en Galicia con especial referencia ós macroinvertebrados: precedentes, estado actual e perspectivas. Ingenium, 2: 81-94
WILLIANS D.D. & FELTMATE, B.W. (1994). Aquatic insects. CAB International, Wallinford
NILSSON, A. (1996). Aquatic insects of North Europe. Apollo Books Aps, Stenstrup
S.G.H.N. (1995). Atlas de vertebrados de Galicia. Vol. 1. Peixes, anfibios, réptiles e mamíferos. Consello da Cultura Galega, Santiago de Compostela
DOADRIO, I. (2002). Atlas y libro rojo de los peces continentales de España. Dirección General Conservación Naturaleza, Madrid
HELLAWELL, J.M. (1986). Biological indicators of freshwater pollution and environmental management. Elsevier Applied Science, London
MAITLAND, P.S. & MORGAN, N.C. (1990). Conservation management of freshwater habitats: lakes, rivers and wetlands. Chapman & Hall
GRANADO LORENZO, C. (1996). Ecología de peces. Pub. Univ. Sevilla, Sevilla
ANGELIR, E. (2000). Ecologie des eaux courantes. Technique & Documentation, Paris
RUNDLE, S.D.; ROBERTSON, A.L. & SCHIMID-ARAYA, J.M. (2002). Freshwater meiofauna. Biology and ecology. Backhuys Publishers. Leiden
GIBERT, J.; DANIELOPOL, D.L. & STANFORD, J.A. (1994). Groundwater ecology. Academic Press, San Diego
WETZEL, R.G. (2001). Limnology. Lake and river ecosystems. Academic Press, San Diego
CAMPAIOLI, S. et al. (1994). Manuale per il riconoscimento dei macroinvertebrati delle acque dolci italiane. I. APR&B, Trento
DOADRIO, I.; ELVIRA, B. & BERNAT, Y. (1991). Peces continentales españoles. Inventario y clasificación de zonas fluviales. ICONA, Madrid
SMITH, D. G. (2001). Pennak’s freshwater invertebrates of the United States. Protozoa to Crustacea. John Wiley & Sons, New York
GONZÁLEZ DEL TÁNAGO, M & GARCÍA DE JALÓN, D. (2001). Restauración de ríos y riberas. Mundi-Prensa, Madrid
HASLAM, S.M. (1994). River pollution: an ecological perspective. Jhon Wiley & Sons, Chichester
BRÖNMARK, C. & HANSSON, L-A. (1998). The biology of lakes and ponds. Oxford University Press, Oxford
RESH, V.H. & ROSENBERG, D.M. (1984). The ecology of aquatic insects. . Praeger Publishers, New York
GORE, J.A. (1985). The restoration of rivers and streams. Butterworth Publishers, Stoneham
BANARESCU, P. (1991). Zoogeography of fresh waters. Vol. 2. Distribution and dispersal of freshwater animals in North America and Eurasia. AULA-Verlag, Wiesbaden
COBO, F.; GONZÁLEZ, M.A.; VIEIRA-LANEIRO, R. & SERVIA, M.J. (2006). “O río animado”. Biodiversidade dos ecosistemas acuáticos continentais galegos. Servizo Publicacións USC, Santiago de Compostela |
|
|
| Recomendacións | |||
| Materias que se recomenda ter cursado previamente |
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
| Materias que continúan o temario | |||
|
| Observacións | |
|
Recoméndase a quen teña que preparar seminarios, que se poña en contacto co profesor alomenos cunha anterioridade de 2 meses á data fixada oficialmente para o exame da materia. |