Datos Identificativos 2013/14
Asignatura (*) Bioinformática e Modelado de Biomoléculas Código 610441020
Titulación
Mestrado Universitario en Bioloxía Molecular , Celular e Xenética
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Prerrequisitos
Departamento Bioloxía Celular e Molecular
Computación
Tecnoloxías da Información e as Comunicacións
Coordinación
Dorado de la Calle, Julian
Correo electrónico
julian.dorado@udc.es
Profesorado
Becerra Fernandez, Manuel
Dorado de la Calle, Julian
Perez Otero, Ramon
Correo electrónico
manuel.becerra@udc.es
julian.dorado@udc.es
ramon.otero@udc.es
Web
Descrición xeral La gestión del conocimiento en biología es el terreno de la bioinformática, e incluye tanto la formalización de la información obtenida como su organización en bases de datos adecuadas, la extracción de relaciones entre la información dispersa, el modelado de los procesos biológicos y la generación de hipótesis para sustentar nuevas aproximaciones experimentales. Desde un punto de vista técnico, la bioinformática utiliza métodos computacionales (el propio desarrollo de métodos en esta área se suele denominar biología computacional) y recibe aportaciones de las matemáticas, la física y la ingeniería informática. Sin embargo, desde el punto de vista de los objetivos, la bioinformática es una rama de la biología, como pueden serlo la bioquímica o la microbiología. En este carácter claramente interdisciplinario de la bioinformática reside tanto su fuerza como su debilidad: por una parte, la aplicación de ideas traídas de otros campos produce constantemente avances espectaculares; pero, por otra parte, es difícil desarrollar los programas de formación adecuados.

Para darse cuenta de la importancia de la bioinformática en la biología actual, quizás sea suficiente decir que el método más citado en las publicaciones de esta área es Blast, un método computacional que busca e identifica secuencias de proteínas y ácidos nucleicos en bases de datos: es decir, la operación técnica más realizada por biólogos es computacional, y no experimental. De hecho, la interpretación de cualquier experimento complejo en biología requiere, casi ineludiblemente, el análisis bioinformático, algo especialmente obvio si se trata de experimentos masivos.

Competencias do título
Código Competencias da titulación

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Conocer el acceso a los principales canales de recursos Web de Bioinformática AI3
BI3
CM3
Conocer y manejar con propiedad la nomenclatura del área de Bioinformática AI3
BI1
BI2
BI3
BI4
BI5
BI6
BI7
BI8
BI9
CM1
CM2
CM3
CM4
CM5
CM6
CM7
CM8
Ser capaz de desenvolverse de forma autónoma para encontrar información sobre los distintos programas y sus parámetros modificables y comprender las repercusiones en el resultado de los análisis AI3
BI2
BI3
BI4
CM3
Tener conocimientos bioinformáticos de cómo hacer una predicción de las características unidimensionales de una proteína AI3
BI2
CM1
CM2
CM3
CM4
CM5
CM6
CM7
CM8
Ser capaz de realizar un predicción sencilla de la estructura tridimensional de una proteína basándose en datos y programas disponibles en la Web AI3
BI2
CM3
Conocer los métodos básicos de simulación molecular y de cómo se utilizan para el estudio de las proteínas AI3
BI2
CM3

Contidos
Temas Subtemas
Bioinformática Recursos Web y Bases de datos en biología molecular. Análisis y comparación de secuencias.
Alineamiento de secuencias. Localización de motivos. Búsqueda de genes. Anotación de
genes. Navegadores del proyecto genoma. Ejemplos de aplicaciones. Análisis de datos.
Modelado de Biomoléculas Predicción de
características de la estructura de proteínas. Obtención de modelos tridimensionales.
Modelado por homología. Modelado mediante threading o diseño por homología remota.
Métodos ab initio. Evaluación de los métodos de predicción.

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral 11 19.8 30.8
Seminario 4 7.2 11.2
Prácticas de laboratorio 10 20 30
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada con el uso de medios audiovisuales con la finalidad de transmitir conocimientos y facilitar el aprendizaje.
Seminario Técnica de trabajo que tiene como finalidad la elaboración de documentos en powerpoint y word sobre un tema propuesto por el profesor.
Prácticas de laboratorio Metodología que permite al alumnado aprender de forma efectiva, a través de actividades de carácter práctico (demostraciones, simulaciones, etc.) la teoría de un ámbito de conocimiento, mediante la utilización de las tecnologías de la información y las comunicaciones.

Atención personalizada
Metodoloxías
Seminario
Prácticas de laboratorio
Descrición
La atención personalizada que se describe en relación a estas metodologías se conciben como momentos de trabajo presencial del alumno con el profesor por lo que implican una participación obligatoria para el alumno.
La forma y el momento en que se desarrollará se indicará en relación a cada actividad a lo largo del curso según el plan de trabajo de la asignatura

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Sesión maxistral Se realizará una prueba para evaluar los conocimientos adquiridos durante la realización de las clases magistrales. 30
Seminario Se evaluará el seminario realizado por el alumno teniendo en cuenta la capacidad para la extracción de lo más relevante del total de la información conseguida, la capacidad para trabajar en grupo y la capacidad para exponer en público. 25
Prácticas de laboratorio Se evaluará la asistencia regular y la participación activa a las prácticas de laboratorio, así como el boletín de respuestas elaboradas por los alumnos. Se realizará además una prueba para evaluar los conocimientos adquiridos. 45
 
Observacións avaliación
Podrán optar a MH aquellos alumnos que se evalúen en la primera oportunidad de Junio.

Fontes de información
Bibliografía básica

BIOINFORMÁTICA
• Attwood, T.K. & D.J. Parry-Smith. 1999. Introduction to Bioinformatics. Addison Wesley Longman Limited, Edimburgo.
• Baxevanis, A.D. & B.F. Francis Oullette (Eds.). 2002. Bioinformatics. A practical guide to the analysis of genes and proteins. 2nd Ed.
Wiley-Interscience.
• Bishop, M. 1999. Bioinformatics. Taylor & Francis, UK.
• Claverie, J.M. and C. Notredame. 2003. Bioinformatics for dummies. Wiley Publishing, Inc.
• Gibas, C. y P. Jambeck. 2001. Developing Bioinformatics Computer Skills. O'Reilly
• Higgins, D. y W. Taylor. 2000. Bioinformatics: Sequence, structure and databanks. Oxford University Press.
• Higgs, P. & T.K. Attwood 2005. Bioinformatics and molecular evolution. Blackwell Publishing.
• Kanehisa, M. 2000. Post-genome informatics. Oxford University Press
• Li, W-H. 1999. Molecular evolution. Sinauer Associates Inc., Massachusetts, 2nd. Ed.
• Mount, David W. 2001. Bioinformatics. Sequence and Genome Analysis. Cold Spring Harbor Laboratory Press.
• Nei, M. y S. Kumar. 2000. Molecular Evolution and Phylogenetics. Oxford University Press.
• Pevsner, J. 2003. Bioinformatics and Functional Genomics. John Wiley & Sons, Inc.
• Rashidi, H.H. and L.K. Buehler. 2000. Bioinformatics Basics. Applications in Biological Science and Medicine. CRC Press, Boca Raton.
• Salzberg, S., D. Searls, and S. Kasif (Eds). 1998. Computational Methods in Molecular Biology. Elsevier Science.
• Swindell, S.R., R.R. Miller y G.S.A. Myers. 1997. Internet for the Molecular Biologist. Horizon Scientific Press, Norfolk, UK.
• Tisdall, J. 2001. Beginning Perl for Bioinformatics. O'Reilly
MODELADO DE BIOMOLÉCULAS
• Bnaszak,L. J. 2000. Foundations of structural biology. Academic Press.
• Bourne, P. E., Weissig,H. 2003. Structural Bioinformatics. John Wiley & Sons.
• Branden,C. & Tooze, J. 1998. INTRODUCTION TO PROTEIN STRUCTURE. 2nd editionGarland Publishing, Inc, New York .
• Creighton,T. E. 1993. PROTEINS: STRUCTURES AND MOLECULAR PROPERTIES, 2nd edition. W.H.Freeman & Company, New York .
• Gómez-Moreno,C. & Sancho, J. (Coords). 2003. ESTRUCTURA DE PROTEÍNAS. Ariel Ciencia, Barcelona .
• Lesk, A.M. 2000. INTRODUCTION TO PROTEIN ARCHITECTURE. THE STRUCTURAL BIOLOGY OFPROTEINS. Oxford University Press, Oxford .
• Tramontano,A. 2006. Protein Structure Prediction. Wiley-Vch.

Bibliografía complementaria

Programas de visualización molecular:

Rasmol: http://www.umass.edu/microbio/rasmol

Swiss-PdbViewer: http://www.expasy.ch/spdbv/

MOLMOL http://www.mol.biol.ethz.ch/wuthrich/software/molmol

Cn3D http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Structure/CN3D/cn3d.shtml

Chime http://www.umass.edu/microbio/chime

Servidores de predicción e modelización:

SWISS-MODEL http://expasy.ch/swissmod/

The PredictProtein Server http://ww.embl-heidelberg.de/predictprotein/predictprotein.html

Center for Molecular Modeling: http://cmm.info.nih.gov/modeling/

GRAMM: http://reco3.musc.edu/gramm/

PQS (Probable Quat. Structure): http://msd.ebi.ac.uk/services/quaternary/quaternary.html


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Traballo de Máster/610441022

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Dinámica e Estructura de Proteínas/610441011
Proteómica/610441013
Xenómica/610441014

Materias que continúan o temario
Técnicas Moleculares/610441002

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías