Datos Identificativos 2013/14
Asignatura (*) Contaminación ambiental Código 610475401
Titulación
Mestrado Universitario en Biotecnoloxía Avanzada
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Prerrequisitos
Departamento Métodos Matemáticos e de Representación
Química Física e Enxeñaría Química 1
Coordinación
Veiga Barbazan, Maria del Carmen
Correo electrónico
m.carmen.veiga@udc.es
Profesorado
Kennes , Christian
Suarez Lopez, Joaquin
Veiga Barbazan, Maria del Carmen
Correo electrónico
c.kennes@udc.es
joaquin.suarez@udc.es
m.carmen.veiga@udc.es
Web http://webs.uvigo.es/masterbiotecnoloxiaavanzada/
Descrición xeral EN LA DOCENCIA DE ESTA MATERIA PARTICIPAN TAMBIÉN LOS SIGUIENTES PROFESORES DE LA UVIGO:
Mª Pilar Combarro Combarro (e-mail: pcombarro@uvigo.es)
Marta Mª Pazos Curras (e-mail: mcurras@uvigo.es)
Mª Ángeles Sanromán Braga (e-mail: sanroman@uvigo.es)


Competencias do título
Código Competencias da titulación
A12 Coñecer e saber aplicar os sistemas de control de calidade vixente.
A13 Saber xestionar e traballar con garantías en calquera laboratorio biotecnolóxico do ámbito público ou privado.
A28 Coñecer e saber aplicar as técnicas de detección e tratamento da contaminación ambiental.
A29 Coñecer e saber aplicar as técnicas de biorremedación e biorecuperación de ambientes contaminados.
A30 Coñecer e saber utilizar as medidas de prevención e xestión da contaminación ambiental enfocada ao control da mesma e á minimización dos seus efectos.
B1 Capacidade de análise e síntese (localización de problemas e identificación das causas e a súa tipoloxía).
B5 Capacidade de identificar problemas, buscar solucións e aplicalas nun contexto biotecnolóxico profesional ou de investigación.
B6 Capacidade de comunicación oral e escrita dos plans e decisións tomadas.
B8 Capacidade de comunicación eficazmente coa comunidade científica, profesional e académica, así como con outros sectores e medios de comunicación.
B10 Capacidade de Traballo nun contexto de sostibilidade, caracterizado por: sensibilidade polo medio ambiente e polos diferentes organismos que o integran así como concienciación polo desenvolvemento sostible.
B15 Sensibilización cara á calidade, o respecto medioambiental e o consumo responsable de recursos e a recuperación de residuos.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Conocimiento de los principales contaminantes en el medioambiente, sus fuentes, causas y efectos. AM12
AM13
AM28
AM29
AM30
BM1
BM5
BM6
BM8
BM10
BM15
CM6
CM8
Aplicación de las técnicas instrumentales de análisis de contaminantes. AM13
AM28
AM29
AM30
Interpretación de los datos medioambientales tomando como base la legislación o la normativa vigente. AM12
AM13
AM28
AM29
AM30
BM1
BM5
BM6
BM8
CM6
Manejar la bibliografía para la búsqueda de información científico-técnica. AM13
BM1
CM6
CM8

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Introducción Fundamentos. Fuentes naturales y antropogénicas. Causas de la contaminación ambiental. Tipos de contaminación. Efectos de la contaminación. Control y prevención de la contaminación. Normativas específicas.
Tema 2. Contaminación del agua Parámetros indicadores de la contaminación. Concepto de calidad del agua. Fuentes de contaminación: vertidos urbanos, industriales y agrícolas. Determinación analítica de diversos contaminantes.
Tema 3. Contaminación de la escorrentia urbana e industrial Contaminación de la escorrentia urbana e industrial
Tema 4. Contaminación del aire Principales contaminantes atmosféricos. Fuentes de contaminación. Cuantificación de la contaminación. Unidades y conversión de unidades. Efectos de los contaminantes sobre el medio ambiente. Efectos toxicológicos.
Tema 5. Contaminación de suelo Importancia ambiental y económica de los suelos. Clasificación práctica de los suelos. Parámetros básicos a tener en cuenta en supuestos de contaminación. El concepto de contaminación y riesgo en el marco de la normativa de suelos contaminados. Discusión sobre la forma de aplicar los niveles genéricos de referencia de los suelos. Análisis de los agentes causantes de la contaminación y claves de su comportamiento en función de características de los suelos. Breves consideraciones sobre actividades industriales de riesgo y la prevención. Reflexión desde la perspectiva de la Ley de responsabilidad ambiental.

Tema 6. Indicadores microbianos de contaminación ambiental Introducción: influencia de la contaminación en el medio ambiente y salud pública.
Microorganismos indicadores: características que deben reunir, ventajas e inconvenientes de su empleo
Detección de los principales microorganismos indicadores de contaminación fecal.

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral 22 33 55
Prácticas de laboratorio 8 4 12
Proba obxectiva 1 0 1
Estudo de casos 2 3 5
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral El profesor expondrá oralmente con apoyo de medios audiovisuales los contenidos básicos de la materia. Facilitará al alumno esquemas, tablas, y otro material que considere oportuno. Se fomentará el diálogo para la correcta compresión de los contenidos, la resolución de dudas y fomento del sentido crítico.
Prácticas de laboratorio Prácticas de laboratorio dedicadas al conocimiento de las distintas técnicas de caracterización de contaminantes.
Proba obxectiva Se realizará una prueba para evaluar la adquisición de los conocimientos adquiridos.
Estudo de casos Se estudiarán casos concretos de contaminación ambiental, que permitan reflexionar y completar los conocimientos adquiridos.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Descrición
La atención personalizada se realizará a través de tutorías, por correo electrónico y a través de las plataformas de teleenseñanza de las Universidades organizadoras del Máster.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Sesión maxistral Avaliación continuada de la participación activa del alumno 5
Estudo de casos Preparación individual o en grupo de un caso concreto y presentación en clase. Entrega de la presentación y de la memoria. 20
Prácticas de laboratorio Se evaluará de forma continua la realización de prácticas. Al final de las prácticas deberá entregar un informe del procedimiento, resultados obtenidos e interpretación de los mismos. 25
Proba obxectiva Pruebas de respuesta corta. 50
 
Observacións avaliación

La prueba objetiva de la primera oportunidad se realizará el lunes siguiente a la finalización de la impartición de la materia.
La segunda oportunidad para superar la materia se realizará en el mes de Julio.
Tendrán prioridad para optar a Matrícula de Honra aquellos alumnos que se presenten en la primera oportunidad.


Fontes de información
Bibliografía básica

Metcalf and Eddy. Ingeniería de Aguas Residuales. Tratamiento, vertido y reutilización. Labor. Barcelona (1995).

Gestión de las aguas pluviales. Implicaciones en el diseño y drenaje urbano. CEDEX. J. Puertas, J Suárez, J Anta. ISBN: 978 84 7790 475 5

World reference base for soil resources 2006. A framework for international classification, correlation and communication FAO (Edición 2006).

Guides for soil description. FAO, fourth edition.

GUÍA TÉCNICA para la evaluación y gestión de la contaminación del suelo por tanques de almacenamiento subterráneo. IHOBE.

GUIA TÉCNICA de identificación de medidas preventivas contra la contaminación del suelo. IHOBE, 2008.

MANUAL PRÁCTICO. Investigación del suelo. IHOBE.

Bruselas, 22.9.2006 COM(2006) 231 final COMUNICACIÓN DE LA COMISIÓN AL CONSEJO, AL PARLAMENTO EUROPEO, AL COMITÉ ECONÓMICO Y SOCIAL EUROPEO Y AL COMITÉ DE LAS REGIONES Estrategia temática para la protección del suelo (http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2006:0232:FIN:ES:DOC)

Ley 10/1998, de 21 de abril, de residuos.

REAL DECRETO 9/2005, de 14 de enero, por el que se establece la relación de actividades potencialmente contaminantes del suelo y los criterios y estándares para la declaración de suelos contaminadosLEY 26/2007, de 23 de octubre, de Responsabilidad Medioambiental.

Ley 26/2007, de 23 de octubre, de Responsabilidad Medioambiental.

REAL DECRETO 2090 /2008, de 22 de diciembre, por el que se aprueba el Reglamento de desarrollo parcial de la Ley 26/2007, de 23 de octubre, de Responsabilidad Medioambiental.

Eaton, A.D., L.S. Clesceri, E.W. Rice, A.E. Greenberg, M.A.H. Franson (eds). 2005. Standard Methods from the Examination of Water and Wastewater. 21th. A.P.H.A., A.W.W.A, and W.E.E. Washington.

Hurst, C.J., G.R. Knudsen, M.J. Mc Inermey, L.D. Stetzenbach, M.V. Walter 8eds). 2007. Manual of Environmental Microbiology. 3th ed. American Society for Microbiology. Washington.

Bibliografía complementaria

http://ec.europa.eu/environment/soil/index_en.htm

FAO: http://www.fao.org/DOCREP/005/X2570S/X2570S00.HTM: Evaluación de la contaminación del suelo Manual de referencia

Soil Quality: http://soilquality.org/home.html

EPA: http://www.epa.gov/

http://www.unep.org/

http://www.fao.org/landandwater/agll/ipns/index_en.jsp?term=e070&letter=e


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
PROXECTO FIN DE MÁSTER/610475006
PRÁCTICAS EXTERNAS/610475007

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Aspectos legais e éticos en Biotecnoloxía/610475203

Observacións
Dado que parte de la bibliografía recomendada para esta materia se encuentra en inglés, es aconsejable tener conocimientos de esta lengua, por lo menos, a nivel de comprensión de textos escritos.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías