Datos Identificativos 2013/14
Asignatura (*) Química Orgánica 1 Código 610G01026
Titulación
Grao en Química
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Prerrequisitos
Departamento Química Fundamental
Coordinación
Ruiz Pita-Romero, Maria
Correo electrónico
maria.ruiz.pita-romero@udc.es
Profesorado
Peinador Veira, Carlos
Rodriguez Gonzalez, Jaime
Ruiz Pita-Romero, Maria
Correo electrónico
carlos.peinador@udc.es
jaime.rodriguez@udc.es
maria.ruiz.pita-romero@udc.es
Web http://campusvirtual.udc.es/moodle/
Descrición xeral A materia pretende proporcionar os coñecementos básicos de Química Orgánica ao alumno do Grao en Química

Competencias do título
Código Competencias da titulación
A1 Utilizar a terminoloxía química, nomenclatura, convenios e unidades.
A4 Coñecer os tipos principais de reacción química e as súas principais características asociadas.
A6 Coñecer os elementos químicos e os seus compostos, as súas formas de obtención, estrutura, propiedades e reactividade.
A9 Coñecer os rasgos estruturais dos compostos químicos, incluíndo a estereoquímica, así como as principais técnicas de investigación estrutural.
A10 Coñecer a cinética do cambio químico, incluíndo a catálise e os mecanismos de reacción.
A12 Relacionar as propiedades macroscópicas coas de átomos e moléculas.
A13 Comprender a Química dos principais procesos biolóxicos.
A14 Demostrar o coñecemento e comprensión de conceptos, principios e teorías relacionadas coa Química.
A15 Recoñecer e analizar novos problemas e planear estratexias para solucionalos.
A16 Adquirir, avaliar e utilizar os datos e información bibliográfica e técnica relacionada coa Química.
A21 Comprender os aspectos cualitativos e cuantitativos dos problemas químicos.
A24 Explicar, de xeito comprensible, fenómenos e procesos relacionados coa Química.
A25 Relacionar a Química con outras disciplinas e recoñecer e valorar os procesos químicos na vida diaria.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B7 Comunicarse de maneira efectiva nun entorno de traballo.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Comprender e coñecer os conceptos, principios e teorías relacionadas coa Química Orgánica. A1
A4
A6
A9
A10
A12
A13
A14
A15
A16
A21
A24
A25
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C6
C7
C8
Utilizar a terminoloxía en Química Orgánica incluíndo nomenclatura, convenios e unidades. A1
A4
A6
A9
A10
A12
A13
A14
A15
A16
A21
A24
A25
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C6
C7
C8
Coñecer as características e propiedades dos compostos orgánicos. A1
A4
A6
A9
A10
A12
A13
A14
A15
A16
A21
A24
A25
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C6
C7
C8
Adquirir a capacidade para a resolución de problemas estruturais e sintéticos en Química Orgánica mediante a análise dos grupos funcionais presentes e a aplicación dos coñecementos adquiridos sobre as propiedades e a reactividade destes. A1
A4
A6
A9
A10
A12
A13
A14
A15
A16
A21
A24
A25
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C6
C7
C8
Coñecer os tipos principais de reaccións orgánicas, os seus mecanismos e as suas principais características e implicacións estereoquímicas. A1
A4
A6
A9
A10
A12
A13
A14
A15
A16
A21
A24
A25
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C6
C7
C8
Deseño, planificación e desenvolvemento de estratexias de síntese de moléculas orgánicas. Relacionar datos espectroscópicos e grupos funcionais en Química Orgánica. A1
A4
A6
A9
A10
A12
A13
A14
A15
A16
A21
A24
A25
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C6
C7
C8
Adquirir a capacidade para manexar bibliografía, así como para a busca de información específica en Química Orgánica. A1
A4
A6
A9
A10
A12
A13
A14
A15
A16
A21
A24
A25
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C6
C7
C8
Relacionar a Química Orgánica con outras disciplinas e recoñecer e valorar os procesos químicos na vida diaria. A1
A4
A6
A9
A10
A12
A13
A14
A15
A16
A21
A24
A25
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Estrutura e enlace nas moléculas orgánicas Estruturas de Lewis. Estruturas de resonancia: características e contribución ao híbrido de resonancia. Orbitais atómicos híbridos. Estrutura e enlace do metano, o eteno e o etino.
Tema 2. Reaccións orgánicas Características dos compostos orgánicos. Tipos de mecanismos de reacción.Tipos de reactivos: ácidos e bases, oxidantes e redutores electrófilos e nucleófilos. Clasificación das reaccións orgánicas. Estudo termodinámico e cinético das reaccións orgánicas. Control cinético e control termodinámico. Intermedios de reacción.
Tema 3. Alcanos e cicloalcanos Propiedades físicas. n-Alcanos: Barreiras de rotación. Isomería conformacional. Cicloalcanos: Tensión anular.
Tema 4. Estereoisomería Actividade óptica. Quiralidad e enantiómeros. Nomenclatura. Diastereoisómeros. Estereoisomería en moléculas cíclicas.
Tema 5. Espectroscopia de RMN Principios básicos na RMN. Núcleos máis importantes en Química Orgánica. O desprazamento químico: factores que inflúen neste na RMN de próton. O acoplamento espín-espin: regra N+1. Recoñecemento dos grupos funcionais mediante RMN.
Tema 6: Reaccións dos alcanos. Haloxenación. Pirólise. Cracking. Combustión.
Tema 7. Haloxenuros de alquilo Estrutura e propiedades. Reaccións de substitución nucleófila. Factores que determinan o mecanismo da SN: substrato (estrutura do grupo alquilo e natureza do grupo saínte), nucleofilia do reactivo e influencia do disolvente. Reaccións de eliminación. Procesos competitivos da SN: Transposicións e eliminación. Compostos organometálicos. Redución dos derivados haloxenados.
Tema 8. Alcoholes Estrutura. Propiedades ácido-base. Reaccións do enlace O-H. Reaccións de enlace C-O. Oxidación.
Tema 9. Éteres Estrutura. Rotura de éteres. Reaccións na posición alfa. Epóxidos.

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Proba mixta 4 0 4
Seminario 10 25 35
Sesión maxistral 20 30 50
Prácticas a través de TIC 10 10 20
Solución de problemas 10 30 40
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Proba mixta Prográmase 1 exame final, que permitirá avaliar obxectivamente o grao de asimilación e a capacidade de aplicación dos contidos da materia por parte do alumno. A proba mixta incluirá un único tipo de preguntas, que estarán relacionadas coa estrutura, a determinación estrutural, a reactividad e a síntese de compostos orgánicos, e que permitirán determinar se as respostas son correctas.
Seminario Sesións dedicadas á resolución de problemas e cuestións coa participación activa do alumno. Impartirase ao grupo grande.
Sesión maxistral O profesor expoñerá os contidos fundamentais de cada tema que serán previamente subministrados aos alumnos co fin de que os preparen pola súa conta con anterioridade ao desenvolvemento da clase. Impartirase ao grupo grande.
Prácticas a través de TIC As prácticas estarán centradas fundamentalmente en dous aspectos:
1. A utilización de ferramentas informáticas para a representación tridimensional de compostos orgánicos e a súa aplicación á resolución de problemas de estereoquímica e análise conformacional.
2. A determinación estrutural de compostos orgánicos baseada en RMN de protón co apoio de programas de simulación de espectros.
Solución de problemas O profesor asignará aos alumnos a preparación dalgúns problemas, que requirirán a integración de contidos de diferentes temas. Os alumnos deberán estudar os problemas e preparar unha solución por escrito, que deberá ser entregado con anterioridade ao desenvolvemento das clases en grupo moi reducido. Durante as clases, os alumnos presentarán oralmente algún dos problemas encomendados, e responderán ás cuestións que se formulen ao respecto.

Atención personalizada
Metodoloxías
Seminario
Prácticas a través de TIC
Solución de problemas
Descrición
Resolución de cuestións individuais formuladas nas sesións maxistrais.

Nas sesións prácticas os alumnos recibirán atención personalizada por parte do profesor.

Ademais, o alumno poderá recibir atención personalizada sobre calquera aspecto da materia durante o horario de titorías do profesor.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Proba mixta Proba escrita 70
Seminario A asistencia, participación e realización dos boletíns de problemas terase en conta na avaliación. 5
Prácticas a través de TIC Ter superadas as prácticas é condición necesaria para alcanzar a cualificación de apto.
A asistencia, seguimento e participación nas prácticas contribuirá cun 5% á avaliación.
Na última sesión de prácticas os alumnos expoñerán un problema similar aos resoltos nas prácticas que contribuirá con outro 5% á avaliación.

10
Solución de problemas Avaliarase a calidade das solucións escritas aos problemas encomendados, que deberán entregarse de xeito previo, así como a asistencia e participación na actividade. Durante a presentación oral avaliarase o emprego da nomenclatura axeitada para os compostos e reaccións implicadas, e a claridade e concreción das explicacións e das respostas ás cuestións que se formulen. 15
 
Observacións avaliación

A realización das prácticas é requisito imprescindible para superar a materia. Para superar a materia será preciso obter, tanto na proba mixta coma no resto de actividades avaliables, unha nota non inferior a 4 sobre 10 e conseguir, sumadas as cualificacións de todas as actividades, unha nota mínima de 5 sobre 10. As cualificacións das prácticas, dos seminarios e das clases de solución de problemas conservaranse na segunda oportunidade dun curso académico. Para obter a cualificación de non presentado, os alumnos non poderán ter participado en máis dun 25% das actividades programadas. Os alumnos avaliados na "segunda oportunidade" só poderán optar a
matrícula de honra se o número máximo destas para o correspondente curso
non se cubriu na súa totalidade na "primeira oportunidad. Polo que se refire aos sucesivos cursos académicos, o proceso de ensino-aprendizaxe, incluída a avaliación, refírese a un curso académico, e polo tanto volvería comezar cun novo curso, incluídas todas as actividades e procedementos de avaliación que se programe para o devandito curso.


Fontes de información
Bibliografía básica E. QUIÑOÁ y R. RIGUERA (2004). CUESTIONES Y EJERCICIOS DE QUÍMICA ORGÁNICA (2ª ed). Madrid, McGraw-Hill
K.P.C. VOLLHARDT y N.E. SCHORE (2007). QUÍMICA ORGÁNICA (5ª ed). Barcelona, Omega
L.G. WADE, Jr. (2004). QUÍMICA ORGÁNICA (5ª ed). Madrid, Pearson Educación

Bibliografía complementaria P.Y. BRUICE (2008). QUÍMICA ORGÁNICA (5ª ed). México, Pearson-McGraw-Hill


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Química Orgánica 2/610G01027
Ampliación de Química Orgánica/610G01028
Experimentación en Química Orgánica/610G01029
Química Orgánica Avanzada/610G01030

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Química 1/610G01007
Química 2/610G01008
Química 3/610G01009
Química 4/610G01010

Observacións

Recoméndase o seguimento dos libros de texto (Wade, 2004 e Vollhardt, 2007) como lectura previa ás clases expositivas e como fonte de información precisa dos conceptos explicados.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías