Datos Identificativos 2013/14
Asignatura (*) CIENCIA E ENXEÑARÍA DOS MATERIAIS Código 730G02113
Titulación
Grao en Enxeñaría en Propulsión e Servizos do Buque
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Prerrequisitos
Departamento Enxeñaría Industrial 2
Enxeñaría Naval e Oceánica
Coordinación
Fernandez Feal, Maria Mercedes del Coro
Correo electrónico
coro.ffeal@udc.es
Profesorado
Fernandez Feal, Maria Mercedes del Coro
Correo electrónico
coro.ffeal@udc.es
Web
Descrición xeral Nesta materia daranse os fundamentos de Ciencia de Materiais cos cales o estudante coñecerá a íntima relación entre microestrutura e propiedades dos materiais que lle servirá para realizar unha correcta selección e manexo deles no ámbito naval.

Competencias do título
Código Competencias da titulación

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Coñecemento da ciencia e tecnoloxía de materiais e capacidade para a súa selección e para a avaliación do seu comportamento. A8
Uso de diversos sistemas de información. A51
Aprender a aprender. B1
Resolver problemas de forma efectiva. B2
Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo. B3
Traballar de forma autónoma con iniciativa. B4
Comportase con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional. B5
Actitude creativa. B10
Capacidade para encontrar e manexar a información. B11
Capacidade de comunicación oral e escrita. B12
Capacidade de abstracción, comprensión e simplificación de problemas complexos. B17
Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. C3
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. C6
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. C7

Contidos
Temas Subtemas
Estructura cristalina de los materiales Celda Unitaria
Redes de Bravais
Sistemas cristalinos
Estructura cúbica centrada en el cuerpo.
Estructura cúbica centrada en las caras.
Estructura hexagonal compacta.
Direcciones y planos cristalográficos. Índices de Miller.
Cálculos de densidad en las celdas unitarias.
Polimorfismo
Materiales Amorfos
Soluciones sólidas metálicas imperfecciones cristalinas y fenómenos de difusión. Soluciones sólidas sustitucionales
Soluciones sólidas intersticiales.
Defectos de punto.
Defectos lineales. Dislocaciones.
Mecanismos de difusión.
Difusión en estado estacionario.
Difusión en estado no estacionario.
Efecto de la temperatura en la difusión de los sólidos
Estructura granular Factores que influyen en el tamaño de grano.
Determinación del tamaño de grano.
Influencia del tamaño de grano sobre el comportamiento mecánico.
Formas de los granos.
Diagramas de fase Diagramas de fases en sustancias puras.
Regla de las fases de Gibbs.
Curvas de enfriamiento.
Sistema de aleaciones binarias isomórficas.
Regla de la palanca.
Solidificación fuera del equilibrio.
Sistema de aleaciones binarias eutécticas y eutectoides.
Sistema de aleaciones binarias peritécticas y peritectoides.
Sistemas binarios monotécticos.
Compuestos intermetálicos.
Diagramas de fases ternarios.
Propiedades mecánicas Deformaciones elásticas y plásticas. Acritud. Recuperación y recristalización.
Ensayo de tracción.
Dureza y Ensayo de dureza. Escalas de dureza.
Tenacidad y resiliencia : temperatura de transición. Comportamiento dúctil y frágil.
Mecánica de la fractura elástica lineal. Exaltación de tensiones. Factor de intensidad de tensión. Tensión y deformación.
Conformación de los materiales metálicos Clasificación de los procesos de conformado.
Breve descripción de los principales procesos y su aplicación
Sistema hierro-carbono Diagramas Fe-Fe3C y Fe-C (grafito).
Fases solidas en el diagrama Fe-Fe3C.
Diagramas invariantes en el diagrama Fe-Fe3C.
Enfriamiento lento de aceros al carbono simples.
Tratamientos térmicos de los aceros Martensita.
Descomposición térmica de la austenita: Curvas T.T.T. Curvas de enfriamiento continuo.
Temple de los aceros. Ensayo Jominy.
Revenido.
Normalizado.
Recocido
Tratamientos isotérmicos : recocido isotérmico, austempering, martempering.
Tratamientos termomecánicos.
Tratamientos termoquímicos de los aceros. Cementación
Nitruración.
Otros tratamientos termoquímicos.
Aleaciones férreas Aceros al carbono.
Aceros aleados. Aceros inoxidables.
Fundiciones.
Aleaciones no férreas Aleaciones de aluminio. Envejecimiento natural y artificial.
Aleaciones de cobre.
Aleaciones de titanio.
Aleaciones de níquel. Superaleaciones.
Cerámicos Vidrios. El estado vítreo. Estructura y propiedades del vidrio.
Refractarios: tipo de refractarios.
Cementos y hormigón: tipos y propiedades
Polímeros Polimerización. Grado de polimerización. Peso molecular de un polímero.
Polímeros cristalinos y no cristalinos. Temperatura de transición vítrea.
Termoplásticos.
Termoestables.
Elastómeros.
Propiedades de los polímeros.
Materiales Compuestos Clasificación de los materiales compuestos.
Materiales compuestos de matriz polimérica.
Tecnologías de fabricación de los materiales compuestos de matriz polimérica.
Propiedades mecánicas de los materiales compuestos de matriz polimérica.

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Presentación oral 1 5 6
Proba obxectiva 4 16 20
Traballos tutelados 5 15 20
Sesión maxistral 30 30 60
Prácticas de laboratorio 10 5 15
Solución de problemas 14 14 28
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Presentación oral Intervención inherente aos procesos de ensino-aprendizaxe baseada na exposición verbal a través da que o alumnado e profesorado interactúan dun modo ordenado, propoñendo cuestións, facendo aclaracións e expoñendo temas, traballos, conceptos, feitos ou principios de forma dinámica.
Proba obxectiva Proba escrita utilizada para a avaliación da aprendizaxe, cuxo trazo distintivo é a posibilidade de determinar se as respostas dadas son ou non correctas. Constitúe un instrumento de medida, elaborado rigorosamente, que permite avaliar coñecementos, capacidades, destrezas, rendemento, aptitudes, actitudes, intelixencia, etc. É de aplicación tanto para a avaliación diagnóstica, formativa como sumativa.

A Proba obxectiva pode combinar distintos tipos de preguntas: preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación. Tamén se pode construír con un só tipo dalgunha destas preguntas.
Traballos tutelados Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor.
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia.
Prácticas de laboratorio Metodoloxía que permite que os estudantes aprendan efectivamente a través da realización de actividades de carácter práctico, tales como demostracións, exercicios, experimentos e investigacións
Solución de problemas Técnica mediante a que se ten que resolver unha situación problemática concreta, a partir dos coñecementos que se traballaron, que pode ter máis dunha posible solución.

Atención personalizada
Metodoloxías
Presentación oral
Proba obxectiva
Traballos tutelados
Prácticas de laboratorio
Solución de problemas
Descrición
A atención personalizada realizarase nas titorías ben por iniciativa do alumnado para aclarar ou resolver as súas dúbidas ou dificultades ou ben por iniciativa do profesor convocando persoalmente o alumnado cando a ocasión o requira.

No caso de solución de problemas poderánse realizar titorías vía teléfono e correo electrónico co profesor/a que lles facilitará o correo electrónico e telefóno/s a usar para iso e no caso que se desexen titorías presenciais estas deben ser previamente concertadas co profesor/a.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Presentación oral Realizaranse presentacións orais dos traballos tutelados realizados en grupo 15
Proba obxectiva Haberá un exame final que constará de dúas partes: unha parte teórica e outra práctica (problemas e prácticas de laboratorio). Para ter opción ao aprobado haberá que sacar 3.0 ou máis en cada unha das partes. A nota final do exame será a media das dúas partes. 70
Traballos tutelados Realizaranse traballos tutelados en grupo sobre distintos aspectos do temario da materia que posteriormente se expoñerán oralme 15
Prácticas de laboratorio A realización de prácticas de laboratorio é obrigatoria para os alumnos de nova matriculación na materia. A non realización delas levará consigo o suspenso. 0
 
Observacións avaliación

Para aprobar a nota global mínima será de 5.0.


La asistencia a prácticas de laboratorio es obligatoria. La no asistencia conlleva el suspenso de la asignatura.

A los alumnos que asistan a más del 80% de las clases (sin contar las prácticas de laboratorio) se les añadirá 0,5 puntos en la nota final

 

La asistencia a las clases tutoriales se contabiliza en la nota de los trabajos tutelados y la presentación oral

Fontes de información
Bibliografía básica ASKELAND D.R. (2001). Ciencia e ingeniería de los materiales.. Thomson Editores
AMIGÓ V.; SALVADOR M.D., (1999). Fundamentos de ciencia de los materiales. Cuaderno de ejercicios. . Universidad Politécnica de Valencia
AMIGÓ V. (1999). Fundamentos de la ciencia de materiales. Universidad Politécnica de Valencia
SMITH W.F.; HASHEMI J., (2006). Fundamentos de la ciencia e ingeniería de materiales.. Mc Graw Hill
SHACKELFORD J.F. (2005). Introducción a la ciencia de materiales para ingenieros.. Prentice-Hall
CALLISTER W.D. (1996). Introducción a la ciencia e ingeniería de materiales.. Editorial Reverté
BARROSO S.; IBÁÑEZ J. (1999). Introducción al conocimiento de los materiales. . UNED
GIL F.J.; CABRERA J.M.; MASPOCH M.L.; LLANES L.M.; SALÁN N. (1997). Materiales en ingeniería. Problemas resueltos.. Edicións UPC
VARELA A. (2001). Problemas de ciencia de los materiales .. Servicio de reprografía de la UDC

Bibliografía complementaria NÚÑEZ C.; ROCA A:; JORBA J. (2002). Edicions Comportamiento mecánico de materiales (Volumen 1 : Conceptos fundamentales).. Universitat de Barcelona
JOHN V.B. (1994). Ingeniería de los materiales. Cuadernos de trabajo.. Addison-Wesley Iberoamericana
BLÁZQUEZ V.; COBO P.; GAMBOA R.; PUEBLA J.; VARELA A. (1990). Metalotecnia.. Sección de Publicaciones de la ETSII (UPM)
VARELA A. (1990). Problemas de metalotecnia.. Sección de Publicaciones de la ETSII (UPM)


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías