I Parte. Orixe dos animais terrestres e grupos presentes nos medios terrestres.
TEMA 1. Orixe e evolución dos animais terrestres.
TEMA 1. Orixe e evolución dos animais terrestres
1. Orixe acuática da vida
2. Primeiros animais terrestres
2.1. Invertebrados
2.2. Vertebrados
3. Evolución dos animais terrestres
TEMA 2. Grupos animais presentes nos medios terrestres
TEMA 2. Grupos animais presentes nos medios terrestres
1. Grupos animais que colonizaron os medios terrestres
2. Grupos animais que posúen especies en medios terrestres húmidos
3. Grupos animais con especies plenamente terrestres
3.1. Moluscos
3.2. Artrópodos
3.3. Vertebrados
II Parte. A adaptación dos animais á vida terrestre
TEMA 3. Factores que afectan á vida animal no medio terrestre.
TEMA 3. Factores que afectan á vida animal no medio terrestre
1. Introdución aos medios terrestres
2. Principais factores que afectan á vida animal no medio terrestre
2.1. Factores topográficos
2.2. Factores edáficos
2.3. Factores climáticos
2.4. Factores bióticos
3. Impacto humano: influencia do home sobre os medios e a fauna terrestre
TEMA 4. Adaptacións dos animais á vida terrestre
TEMA 4. Adaptacións dos animais á vida terrestre
1. Adaptacións locomotoras e mecánicas á vida terrestre
2. Adaptacións fisiolóxicas á vida terrestre
III Parte. Fauna dos grandes biomas da terra e patróns de distribución xeográfica dos animais terrestres
TEMA 5. Os grandes biomas da Terra e a súa fauna. I
TEMA 5. Os grandes biomas da Terra e a súa fauna. I
1. Os medios polares e a Tundra
1.1. Fauna dos medios polares e da tundra
1.1.1. Adaptacións dos animais ao frío
1.1.2. Fauna ártica
1.1.3. Fauna antártica
2. Os bosques boreais de coníferas ou Taiga e a súa fauna
3. Os bosques mornos
3.1. Tipos de bosques mornos
3.2. Adaptacións dos animais á estacionalidade
3.3. Fauna forestal
TEMA 6. Los grandes biomas de la Tierra y su fauna. II
TEMA 6. Os grandes biomas da Terra e a súa fauna. II
1. Os biomas herbáceos da Terra
1.1. Pradarías
1.2. Estepas
1.3. Sabanas
2. As selvas tropicais
1. Tipos de selvas
2. Fauna das selvas
3. Os desertos
3.1. Tipos de desertos
3.2. Adaptacións dos animais á seca e a calor
3.3. Fauna dos desertos
TEMA 7. Patróns de distribución xeográfica dos animais terrestres
TEMA 7. Patróns de distribución xeográfica dos animais terrestres
1. Rexións Zooxeográficas
2. Cambios climáticos do Plistoceno: o impacto das glaciacións sobre os animais terrestres
3. Principais rexións zooxeográficas
3.1. Rexión Paleártica
3.2. Rexión Neártica
3.3. Rexión Etiópica
3.4. Rexión Oriental
3.5. Rexión Neotropical
3.6. Rexión Australiana
4. Bioxeografía da fauna terrestre galega no contexto ibérico e Paleártico
IV Parte. Animais terrestres dos medios ibéricos
TEMA 8. Animais terrestres dos medios litorais
TEMA 8. Animais terrestres dos medios litorais
1. Tipos de medios litorais: costas acantiladas, costas areentas, rías, esteiros, lagoas costeiras e marismas
2. Vertebrados dos medios litorais
2.1. Aves mariñas
TEMA 9. Animais terrestres dos medios ribeiráns e humidais
TEMA 9. Animais terrestres dos medios ribeiráns e humidais
1. Tipos de medios húmidos
2. Anfibios, réptiles, aves e mamíferos ribeiráns
TEMA 10. Animais terrestres dos bosques
TEMA 10. Animais terrestres dos bosques
1. Tipos de bosques
2. A sucesión nos bosques caducifolios
3. A estratificación nos bosques
4. Fauna dos bosques
4.1. Vertebrados forestais
TEMA 11. Animais terrestres das zonas de matogueira
TEMA 11. Animais terrestres das zonas de matogueira
1. Tipos de matogueiras e a súa relación coa fauna terrestre
2. Fauna dos medios de matogueira
TEMA 12. Animais terrestres dos medios insulares e das montañas
TEMA 12. Animais terrestres dos medios insulares e das montañas
1. Animais terrestres das illas
1.1. Tipos de medios insulares
1.2. Grupos de animais terrestres colonizadores dos medios insulares
1.3. Adaptacións aos medios insulares
2. Animais terrestres das montañas
2.1. Adaptacións dos animais á alta montaña
2.2. Fauna dos medios de alta montaña
Planificación
Metodoloxías / probas
Horas presenciais
Horas non presenciais / traballo autónomo
Horas totais
Proba obxectiva
3
133.5
136.5
Atención personalizada
1
0
1
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado
Metodoloxías
Metodoloxías
Descrición
Proba obxectiva
1. Exame sobre os contidos teóricos da materia. Consistirá nunha serie de preguntas de extensión media. A puntuación alcanzada nesta parte do exame supoñerá o 80% da nota final (máximo de 8 puntos sobre 10).
2. Exame "de visu". Realizarase conxuntamente co exame dos contidos teóricos. Consistirá no recoñecemento por fotos dunha serie de especies animais terrestres (os máis característicos da fauna galega e ibérica) dunha lista que estará dispoñible na plataforma Moodle a comezo de curso. A puntuación alcanzada supoñerá o 20% da nota final (máximo de 2 puntos sobre 10).
Atención personalizada
Metodoloxías
Proba obxectiva
Descrición
Darase atención personalizada a todos os alumnos que a soliciten, aclarando individualmente cantas dúbidas poidan xurdir.
Ademais daranse titorías personalizadas sempre que o alumno o requira.
Avaliación
Metodoloxías
Descrición
Cualificación
Proba obxectiva
1. Exame sobre os contidos teóricos da materia. Consistirá nunha serie de preguntas de extensión media. A puntuación alcanzada nesta parte do exame supoñerá o 80% da nota final (máximo de 8 puntos sobre 10).
2. Exame "de visu". Realizarase conxuntamente co exame dos contidos teóricos. Consistirá no recoñecemento por fotos dunha serie de especies animais terrestres (os máis característicos da fauna galega e ibérica) dunha lista que estará dispoñible na plataforma Moodle a comezo de curso. A puntuación alcanzada supoñerá o 20% da nota final (máximo de 2 puntos sobre 10).
100
Observacións avaliación
A avaliación da materia terá en conta o coñecemento do programa teórico, así como o recoñecemento das especies máis importantes da fauna terrestre galega e ibérica.
Para aprobar a materia (exame teórico + exame de visu) haberá que obter unha puntuación mínima de 5,0 puntos. Terán o carácter de "non presentados" aqueles alumnos que non realicen a proba obxectiva.
Serán considerados como "Suspensos" os alumnos que presentándose a esta proba, non alcancen a puntuación global de 5,0 puntos.
En sucesivas convocatorias, igual que anteriormente, o 20% da nota total valorarase nun exame "de visu" que se describiu anteriormente, que se realizará conxuntamente co exame teórico. Este exame teórico computará, polo tanto, o 80% da nota.
Fontes de información
Bibliografía básica
Smith, R. L. & Smith, T. M. (2001). Ecology and Field Biology (6ª ed.). . Benjamin Cummings. San Francisco.
Willmer, P.; Stone, G. & Johnston, I. (2009). Environmental Physiology of Animals. (2ª ed.). . John Wiley & Sons.
Purroy, F. J. & Varela, J. M. (2005). Guía de las aves de España (2ª ed.).. Lynx Edicións. Barcelona.
Purroy, F. J. & Varela, J. M. (2005). Guía de los mamíferos de España. . Lynx Edicións. Barcelona.
del Hoyo, J.; Elliot, A. & Sargatal, J. (1992-2013). Handbook of the Birds of the World. Vol. 1-16. . Lynx Edicions. Barcelona.
Pough, F. H.; Heiser, J. B. & Janis, C. M. (2009). Vertebrate Life. (8ª ed.). Prentice Hall, Inc. New Jersey.
Pleguezuelos, J. M.; Márquez, R. & Lizana, M. (Eds.) (2002):
Atlas y libro rojo de los anfibios y reptiles de España. Dirección General de
Conservación de la Naturaleza-A.H.E., Madrid.
Pough, F. H.; Heiser, J. B. & Janis,
C. M. (1999): Vertebrate Life. International Edition. (5ª ed.). Prentice
Hall, Inc. New Jersey.
Purroy, F. J. & Varela, J. M. (2003): Guía de los mamíferos de
España. Lynx Edicións. Barcelona.
Purroy, F. J. & Varela, J. M. (2005): Guía de las aves de
España (2ª ed.). Lynx Edicións.
Barcelona.
Smith, R. L. & Smith, T. M. (2001):
Ecology and Field Biology (6ª ed.). Benjamin Cummings. San Francisco.
Willmer, P.; Stone, G. & Johnston, I. (2000): Environmental
Physiology of Animals. Blackwell Science. Oxford.
Bibliografía complementaria
Masó, A. & Pijoan, M. (2011). Anfibios y reptiles de la Península Ibérica, Baleares y Canarias.. Editorial Omega. Barcelona.
Levin, S. A. (Ed.) (2001). Encyclopedia of Biodiversity. . Academic Press. San Diego. 5 Vol.
Walker, W. F. & Liem, K. F. (1997). Functional Anatomy of the Vertebrates. An Evolutionary Perspective. (2ª ed.). . Saunders College Publishing. Philadelphia.
Penas Patiño, X. M.; Pedreira López, C. & Silvar, C. ( (2004). Guía das aves de Galicia. (2ª ed.). . Bahia Edicións. A Coruña.
Mullarney, K.; Svensson, L.; Zetterström, D. & Grant, P. J. (2009). Guía de Aves (2ª ed.).. Ediciones Omega. Barcelona.
del Hoyo, J.; Elliot, A. & Sargatal, J. (1992-2011). Handbook of the Birds of the World. Vol. 1-16. . Lynx Edicions. Barcelona.
Vitt, L. J. & Caldwell, J. P. (2009). Herpetology. (3ª ed.). . Academic Press. San Diego, CA.
Hare, T. (1995). Mundos Naturales.. Ed. Blume. Barcelona.
Macdonald, D. W. (2009). The Encyclopedia of Mammals.. Oxford University Press. Oxford.
Groombridge, B. & Jenkins, M. D. (2002). World Atlas of Biodiversity.. University of California Press. Los Angeles.
del Hoyo, J.; Elliot, A. & Sargatal,
J. (1992-2011): Handbook of the Birds of the World. Vol.
1-15. Lynx Edicions. Barcelona.
Forel, J. & Leplat, J. (1998): Faune des Carabus de la
Península Ibérique. Collection Systématique, vol 2. Magellanes. Paris.
Galán, P. (2002): La fauna en los espacios naturales protegidos de
Galicia. BioPress.
García-París, M.; Montori, A. & Herrero, P. (2004): Amphibia,
Lissamphibia. En: Ramos, M. A. et al. (Eds.). Fauna Ibérica, vol. 24. Museo
Nacional de Ciencias Naturales. CSIC. Madrid.
Hagemeijer, W. J. M. & Blair, M. J. (Eds.). (1997): The EBCC Atlas of European
Breeding Birds. T & D. Poyser. London.
Levin, S. A. (Ed.) (2001): Encyclopedia of Biodiversity. Academic Press. San Diego. 5 Vol.
Pough, F. H.; Andrews, R. M.; Cadle, J.
E.; Crump. M. L.; Savitzky, A. H. & Wells, K. D. (2004): Herpetology (3ª
ed.). Prentice Hall, Inc. New Jersey.
McGavin, G. C. (2000): Insectos, arañas y otros artrópodos
terrestres. Ed. Omega. Barcelona.
Mullarney, K.; Svensson, L.; Zetterström, D. & Grant, P. J.
(2001): Guía de Aves. Ediciones Omega. Barcelona.
Penas Patiño, X. M.; Pedreira López, C. & Silvar, C. (2004):
Guía das aves de Galicia. (2ª ed.). Bahia Edicións. A Coruña.
Soler, M. (Ed.). (2003): Evolución. La base de la biología. Proyecto
Sur de Ediciones. Granada.
Tellería, J. L.; Asensio, B. & Díaz, M. (1999): Aves ibéricas.
II. Paseriformes. J. M. Reyero Editor. Madrid.
Townsend, C. R.; Harper, J. L. &
Begon, M. (2000): Essentials of Ecology. Blackwell Science, Inc. Oxford.
Viéitez Cortizo, E. & Rey Salgado, J. M. (2005): A Natureza
Ameazada 2004. Consello da Cultura Galega. Santiago de Compostela.
Walker, W. F. & Liem, K. F. (1997): Functional Anatomy of the
Vertebrates. An Evolutionary Perspective. (2ª ed.). Saunders College Publishing. Philadelphia.
Vitt, L. J. & Caldwell, J. P. (2009): Herpetology. (3ª ed.).
Academic Press. San Diego, CA.
Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Zooloxía/610212205
Ecoloxía/610212301
Fisioloxía Animal/610212302
Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Materias que continúan o temario
Observacións
Debido a que a materia
sintetiza coñecementos de materias moi diversas de Bioloxía,
especialmente de Zooloxía, Ecoloxía, Fisioloxía e Bioloxía da
Conservación, e que non existe ningún texto que reúna toda a materia
impartida, recoméndase que os alumnos sigan os contidos teóricos e
prácticos que foron impartidos polo profesor. De xeito complementario,
para cada un dos apartados do temario, recoméndanse unha serie de
referencias bibliográficas, todas elas presentes na biblioteca da
Facultade, que os alumnos poderán consultar para ampliar coñecementos.
Tamén se recomenda contar cun coñecemento de inglés a un nivel de lectura medio.
Recoméndase contar con coñecementos a nivel de usuario de ferramentas informáticas básicas.
(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica
da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do
órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías