A avaliación dos contidos teóricos inclúe as actividades realizadas nas sesións maxistrais e nos seminarios. No que se refire as sesións maxistrais, se ofrece a posibilidade de realizar un exame final liberatorio ("proba obxectiva") previo ao exame final de carácter oficial. A superación dos exames de prácticas de laboratorio é requisito imprescindible para superar a asignatura.

A compensación de nota entre teoría (contidos das sesións maxistrais e os seminarios) e prácticas farase só a partires dunha nota mínima de 4 en cada unha das partes.

As cualificacións das prácticas de laboratorio e seminarios se conservan na convocatoria de Setembro. A cualificación da proba obxectiva de Setembro substituirá á obtida en Febreiro.

Para obter a cualificación de non presentado, os alumnos non poderán ter participado en máis dun 20% das actividades avaliables programadas.

A non asistencia ás sesións de prácticas de laboratorio ou ao obradoiro suporá a realización dun traballo extenso sobre un grupo taxonómico de fósiles a determinar polo profesor e á súa exposición oral.

A non asistencia á saída ao campo suporá a realización dun traballo extenso sobre a xeoloxía e paleontoloxía da zona a partires de mapa xeolóxico e outra información dispoñible que suministrará o profesor.

Polo que se refire a sucesivos cursos académicos, o proceso de ensinanza-aprendizaxe, incluida a avaliación, refírese a un curso académico, e polo tanto voltaría a comenzar cun novo curso, incluidas todas as actividades e procedementos de avaliación que fosen programados para dito curso.

Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe)	Competencias da titulación
Comprender o fenómeno da fosilización e a representatividade no rexistro fósil das biosferas primitivas	A2 A27	B1 B3	C1 C6 C7 C8
Entender cómo os procesos biolóxicos que funcionan a escala xeolóxica de tempo, coma a evolución ou as extincións en masa, non poden explicarse por meras proxeccións dos fenómenos que acontecen a escalas de tempo menor	A2 A27	B1 B3	C1 C6 C7 C8
Afondar no coñecemento da teoría evolutiva desde unha perspectiva mutidisciplinar	A2 A27	B1 B3	C1 C6 C7 C8
Coñecer de xeito práctico os principais grupos taxonómicos que conforman o rexistro fósil e a súa utilidade	A1 A2 A3 A27	B1 B3	C1 C6 C7 C8

Temas	Subtemas
BLOQUE-1.	HISTORIA E CONCEPTO DE PALEOBIOLOXÍA
Tema 1. Introducción á Paleobioloxía	1.1 Introducción 1.2 Rasgos teóricos e rasgos metodolóxicos 1.3 Divisións internas da Paleobioloxía
BLOQUE-2.	TAFONOMÍA
Tema 2. Concepto de Fósil. Tafonomía	2.1 Introducción 2.2 Concepto de fósil e tipos 2.3 Procesos bioestratinómicos 2.4 Procesos fosildiaxenéticos 2.5 Icnofósiles 2.6 Promediación temporal 2.7 Concentracións de fósiles 2.8 Modelo de destrucción selectiva vs. modelo de ganancia de información 2.9 Representatividade do rexistro fósil
BLOQUE-3.	BIOESTRATIGRAFÍA
Tema 3. Bioestratigrafía	3.1 Introducción 3.2 Fósiles guía 3.3 Biohorizontes e biozonas 3.4 Efecto Signor-Lipps 3.5 Taxóns Lázaro, Elvis i Efecto Zombie
BLOQUE-4.	ANÁLISE MORFOLÓXICA
Tema 4. Tamaño e Forma en Fósiles	4.1 Introducción 4.2 Análise da variabilidade morfométrica 4.3 Tipos de crecemento 4.4 Variabilidade poboacional 4.5 Variabilidade ecofenotípica 4.6 Dimorfismo sexual 4.7 Variabilidade tafonómica
Tema 5. Ontoxenia e Heterocronía	5.1 Introducción 5.2 Lei Bioxenética e Lei de von Baer 5.3 Heterocronía e os seus tipos 5.4 Heterocronía e alometría 5.5 Heterocronoclinas 5.6 Heterocronía disociada 5.7 Implicacións evolutivas das heterocronías
Tema 6. Morfodinámica y Evolución Morfológica	6.1 Introducción 6.2 Morfoloxía construccional. Factor filoxenético. Factor funcional. Factor fabricacional. Outros factores 6.3 Métodos de investigación en morfodinámica. Análise Biomecánica. Morfoloxía teórica
BLOQUE-5.	PALEOBIOLOXÍA EVOLUTIVA
Tema 7. Clasificación e Filoxenia	7.1 Introducción 7.2 Métodos de clasificación. Esencialismo, clasificacións evolutiva, fenética e cladística 7. 3 Fósiles e filoxenia. Estratocladística. Arbres filoxenéticas
Tema 8. Especiación	8.1 Introducción 8.2 Os conceptos de especie 8.3 Modelos de especiación 8.4 O problema do concepto de especie en Paleontoloxía
Tema 9. Modelos Evolutivos	9.1 Introducción 9.2 Darwinismo e Teoría Sintética da Evolución 9.3 Modelos de evolución e rexistro fósil. Gradualismo filético e equilibrios interrumpidos 9.4 Taxas de evolución 9.5 Tendencias evolutivas 9.6 Selección de especies 9. 7 Estase coordinada
Tema 10. Crises Bióticas	10.1 Introducción 10.2 Concepto e tipos de extinción 10.3 Causas das extincións en masa 10.4 As "Cinco Grandes" extincións en masa 10.5 Recuperación tras unha extinción masiva 10. 6 Efectos das extincións en masa sobre a evolución 10.7 Periodicidade das extincións masivas
Tema 11. Paleobioxeografía	11.1 Introducción 11.2 Bioxeografía da dispersión 11.3 Paleoxeografía e paleoclimatoloxía 11.4 Bioxeografía vicariante 11.5 Patróns bioxeográficos i extincións
Tema 12. Paleoecoloxía evolutiva	12.1 Introducción 12.2 Cambios globais de diversidade no Fanerozoico. Hipóteses explicativas 12.3 Lei de extinción constante. Hipótese da Raíña Vermella e Modelo do Estado Estacionario 12.4 Interaccións a nivel de clado

Metodoloxías / probas	Horas presenciais	Horas non presenciais / traballo autónomo	Horas totais
Sesión maxistral	25	37.5	62.5
Prácticas de laboratorio	8	8	16
Saídas de campo	9	10	19
Obradoiro	1	1.5	2.5
Proba obxectiva	4	16	20
Actividades iniciais	1	1	2
Seminario	4	2	6

Atención personalizada	9.5	0	9.5

*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías	Descrición
Sesión maxistral	Se desenvolverán segundo o calendario previsto. Cada unha terá unha duración de 50 minutos. Os materiais máis relevantes e outros de apoio estarán ao dispor dos estudantes vía web (https://campusvirtual.udc.es/moodle/)
Prácticas de laboratorio	As prácticas de laboratorio comprenderán o recoñecemento dos principais grupos de fósiles, tanto na súa morfoloxía xeral coma na súa sistemática. Os alumnos tomarán nota das súas observacións en libreta de prácticas e/ou segundo cuestionarios facilitados polo profesor
Saídas de campo	A saída terá unha duración aproximada de 9 horas, aínda que a duración total estimada é dun día debido á distancia á que se atopan as localidades a visitar. Se inspeccionarán algúns xacementos con fósiles do Silúrico e Devónico nas inmediacións de La Barosa e Salas de la Ribera (León). Posteriormente, os alumnos entregarán unha memoria recollendo os aspectos máis relevantes do realizado na mesma
Obradoiro	Como complemento ás prácticas de laboratorio, se realizará un obradoiro sobre procesos de fosilización
Proba obxectiva	A avaliación da asignatura comprende: 1) Calificación sobre os coñecementos teóricos realizada sobre os resultados de: 1.1 Un exame sobre contidos impartidos durante as leccións maxistrais 1.2 Controis sobre os contidos dos seminarios 2) Calificación sobre os coñecementos prácticos realizada sobre os resultados de: 2.1 Un exame de recoñecemento “de visu” de fósiles comúns nas formacións sedimentarias da Península Ibérica e nas oposicións a profesorado do ensino medio e/ou 2.2 Cuestionarios de obradoiros e prácticas
Actividades iniciais	Presentación da asignatura
Seminario	Consultas e debates no campo da Paleobioloxía e Bioloxía Evolutiva dirixidos polo profesor

Metodoloxías	Descrición	Cualificación
Prácticas de laboratorio	a) 1 exame de recoñecemento “de visu” de fósiles comúns nas formacións sedimentarias da Península Ibérica e nas oposicións a profesorado do ensino medio e/ou b) Cuestionarios de prácticas	10
Proba obxectiva	Consiste na realización dun exame escrito sobre os contidos teóricos impartidos durante as sesións maxistrais	70
Seminario	Controis rutinarios sobre os contidos dos seminarios	20

Observacións avaliación
A avaliación dos contidos teóricos inclúe as actividades realizadas nas sesións maxistrais e nos seminarios. No que se refire as sesións maxistrais, se ofrece a posibilidade de realizar un exame final liberatorio ("proba obxectiva") previo ao exame final de carácter oficial. A superación dos exames de prácticas de laboratorio é requisito imprescindible para superar a asignatura. A compensación de nota entre teoría (contidos das sesións maxistrais e os seminarios) e prácticas farase só a partires dunha nota mínima de 4 en cada unha das partes. As cualificacións das prácticas de laboratorio e seminarios se conservan na convocatoria de Setembro. A cualificación da proba obxectiva de Setembro substituirá á obtida en Febreiro. Para obter a cualificación de non presentado, os alumnos non poderán ter participado en máis dun 20% das actividades avaliables programadas. A non asistencia ás sesións de prácticas de laboratorio ou ao obradoiro suporá a realización dun traballo extenso sobre un grupo taxonómico de fósiles a determinar polo profesor e á súa exposición oral. A non asistencia á saída ao campo suporá a realización dun traballo extenso sobre a xeoloxía e paleontoloxía da zona a partires de mapa xeolóxico e outra información dispoñible que suministrará o profesor. Polo que se refire a sucesivos cursos académicos, o proceso de ensinanza-aprendizaxe, incluida a avaliación, refírese a un curso académico, e polo tanto voltaría a comenzar cun novo curso, incluidas todas as actividades e procedementos de avaliación que fosen programados para dito curso.

Bibliografía básica	FREEMAN, S. & HERRON, J.C. (2002). Análisis Evolutivo. Pearson Educación S. A PROTHERO, D. R. (2003). Bringing Fossils to Life. An Introduction to Paleobiology. McGraw-Hill, Boston BENTON, M. J. & HARPER, D. A. T. (2009). Introduction to Paleobiology and the Fossil Record. Wiiey-Blackwell FOOTE, M. & MILLER, A.I. (2007). Principles of Paleontology. W. H. Freeman, New York

Bibliografía complementaria	MELÉNDEZ, B. (1999). Tratado de Paleontología. . Consejo Superior de Investigaciones Científicas FUTUYMA, D. J. (2009). Evolution. Sinauer Associates SKELTON, P. (1993). Evolution. A Biological and Palaeontological Approach. Addison Wesley Longman - (-). Fósil. Revista de Paleontología. http://www.fosil.cl LEVINTON, J. S. (2001). Genetics, Paleontology, and Macroevolution. Cambridge University Press DOMÈNECH, R. & MARTINELL, J. (1996). Introducción a los Fósiles. Masson CLARKSON, E. N. K. (2001). Invertebrate Palaeontology and Evolution. Blackwell Science, Oxford BRIGGS, D. E. G. & CROWTHER, P. R. (2003). Palaeobiology II. Blackwell Science BRENCHLEY, P. J. & HARPER, D. A. T. (1998). Palaeoecology: Ecosystems, Environments and Evolution. Chapman & Hall, London LÓPEZ-MARTÍNEZ, N. & TRUYOLS-SANTONJA, J. (1994). Paleontología. Conceptos y Métodos. Editorial Síntesis LEVIN, H. L. (2010). The Earth through Time. John Wiley & Sons, Hoboken, New Jersey