Datos Identificativos 2014/15
Asignatura (*) Biotecnoloxía vexetal Código 610475303
Titulación
Mestrado Universitario en Biotecnoloxía Avanzada
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Prerrequisitos
Departamento Bioloxía Animal, Bioloxía Vexetal e Ecoloxía
Coordinación
Pomar Barbeito, Federico
Correo electrónico
federico.pomar@udc.es
Profesorado
Pomar Barbeito, Federico
Silvar Pereiro, Cristina
Correo electrónico
federico.pomar@udc.es
c.silvar@udc.es
Web http://webs.uvigo.es/masterbiotecnoloxiaavanzada/
Descrición xeral EN LA DOCENCIA DE ESTA MATERIA PARTICIPAN TAMBIÉN LOS SIGUIENTES PROFESORES DE LA UVIGO:
Pedro Pablo Gallego Veigas (e-mail: pgallego@uvigo.es)
Mercedes Gallardo Medina (e-mail: medina@uvigo.es)

En este curso se aborda la historia y conceptos básicos de biotecnología vegetal: cultivo in vitro de células,
tejidos y órganos vegetales, tipos de cultivos y sus aplicaciones e ingeniería genética. Se aborda de forma
amplia la transformación genética de plantas (conceptos, métodos de transformación y uso biotecnológico
de plantas modificadas genéticamente) y la manipulación y mejora vegetal. Por último, se analizará en
profundidad el impacto y la visión que la sociedad tiene sobre la biotecnología y los organismos modificados
genéticamente, revisando aspectos como: patentes, normativas, cuestiones éticas, riesgos. Para ello, se
empleará la metodología del Aprendizaje Basado en Problemas (ABP) mediante el cual los estudiantes
tendrán que trabajar en un caso práctico.

Competencias do título
Código Competencias da titulación
A1 Saber buscar e analizar a biodiversidade de microorganismos, plantas e animais así como seleccionar os de maior interese biotecnolóxico (aplicado).
A2 Ter unha visión integrada do metabolismo e do control da expresión xénica para poder abordar a súa manipulación.
A3 Coñecer as aplicacións biotecnolóxicas dos microorganismos, plantas e animais e saber manipulalos de cara á súa aplicación biotecnolóxica.
A4 Coñecer e saber usar as técnicas de cultivo e a enxeñaría celular.
A10 Saber realizar o deseño, planificación, avaliación e optimización de sistemas de produción biotecnolóxica.
A17 Saber buscar e obter información das principais bases de datos sobre patentes e elaborar a memoria de solicitude dunha patente dun proceso biotecnolóxico.
A18 Posuír un amplo coñecemento dos aspectos éticos e legais que afectan as diferentes disciplinas relacionadas coa Biotecnoloxía.
A21 Coñecer os recursos microbianos, vexetais e animais de interese biotecnolóxico así como as súas aplicacións na industria alimentaria e agropecuaria.
A22 Coñecer, saber deseñar e controlar os procesos de produción nas industrias alimentarias e agropecuarias.
A23 Coñecer as técnicas de análise de alimentos e as súas aplicacións.
A24 Coñecer as estratexias de produción e mellora de alimentos por métodos biotecnolóxicos.
B1 Capacidade de análise e síntese (localización de problemas e identificación das causas e a súa tipoloxía).
B2 Capacidade de organización e planificación de todos os recursos (humanos, materiais, información e infraestruturas).
B3 Capacidade de xestión da información (con apoio de tecnoloxías da información e as comunicacións).
B4 Capacidade de planificación e elaboración de estudos técnicos en biotecnoloxía microbiana, vexetal e animal.
B5 Capacidade de identificar problemas, buscar solucións e aplicalas nun contexto biotecnolóxico profesional ou de investigación.
B6 Capacidade de comunicación oral e escrita dos plans e decisións tomadas.
B7 Capacidade para formular xuízos sobre a problemática ética e social, actual e futura, que propón a Biotecnoloxía.
B8 Capacidade de comunicación eficazmente coa comunidade científica, profesional e académica, así como con outros sectores e medios de comunicación.
B9 Capacidade de Traballo en equipo multidepartamental dentro da empresa.
B10 Capacidade de Traballo nun contexto de sostibilidade, caracterizado por: sensibilidade polo medio ambiente e polos diferentes organismos que o integran así como concienciación polo desenvolvemento sostible.
B11 Racionamento crítico e respecto profundo pola ética e a integridade intelectual.
B12 Adaptación a novas situacións legais, ou novidades tecnolóxicas así como a excepcionalidades asociadas a situacións de urxencia.
B13 Aprendizaxe autónoma.
B14 Liderazgo e capacidade de coordinación.
B15 Sensibilización cara á calidade, o respecto medioambiental e o consumo responsable de recursos e a recuperación de residuos.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Conocer los recursos vegetales, sus aplicaciones biotecnológicas, los procesos de producción y mejora vegetal y de alimentos por métodos biotecnológicos AM1
AM3
AM10
AM21
AM22
AM23
AM24
Tener una visión integrada del metabolismo vegetal y del control de la expresión génica para poder abordar su manipulación, mejora y/o conservación AM2
Conocer y saber usar las técnicas de cultivo in vitro y la ingeniería celular de plantas AM4
Saber buscar y obtener información de las principales bases de datos sobre patentes relacionadas con la biotecnología vegetal AM17
Poseer un amplio conocimiento de los aspectos éticos y legales relacionados con la biotecnología vegetal. AM18
Promover la capacidad de gestión de la información (análisis y síntesis) relacionada con la biotecnología vegetal y la transmisión y la comunicación eficaz de la misma BM1
BM3
BM6
BM7
BM8
CM3
CM6
CM7
CM8
Entender el interés, las ventajas y las necesidades de trabajar en equipos multidisciplinares, organizando y planificando adecuadamente los recursos, dentro del ámbito de la biotecnología vegetal y promover dicho trabajo. BM2
BM9
CM8
Promover la capacidad para identificar problemas y buscar soluciones así como para planificar y elaborar estudios técnicos dentro del ámbito de la biotecnología vegetal BM4
BM5
CM3
CM4
CM5
CM6
CM7
CM8
Promover, dentro de la industria biotecnológica vegetal, el trabajo respetuoso con el medio ambiente y con los organismos que lo integran BM10
BM11
CM4
CM8
Promover la capacidad de aprendizaje autónomo, de liderazgo, la adaptación a nuevas situaciones, así como la sensibilidad por la calidad y por el respeto al medio ambiente en el ámbito de la biotecnología vegetal BM12
BM13
BM14
BM15
CM3
CM4
CM5
CM6
CM7
CM8

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1 Introducción: contenidos, fuentes y objetivos, metodología y evaluación
Tema 2 Biotecnología Vegetal: conceptos básicos. Historia.
Tema 3 Cultivo in vitro de células, tejidos y órganos vegetales. Tipos de cultivos. Aplicaciones biotecnológicas.
Tema 4 Los genomas vegetales y los recursos fitosanitarios en la producción vegetal
Tema 5 Transformación genética de plantas: conceptos, métodos de transformación y uso biotecnológico de plantas modificadas genéticamente.
Tema 6 Manipulación y mejora vegetal.
Tema 7 Impacto de la biotecnología vegetal en la sociedad: aspectos legales, cuestiones éticas, riesgos
Prácticas Práctica: Cultivo in vitro de una especie de interés agronómico/forestal

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais 2 0 2
Sesión maxistral 11 11 22
Estudo de casos 12 38 50
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Toma de contacto alumnos/profesores. Presentación del curso: metodología docente, planificación, desarrollo, presentación del caso práctico. Sistemas de evaluación.
Sesión maxistral Exposición amena de los principales conceptos y debate de lo expuesto mediante preguntas
Estudo de casos Análisis de un caso práctico con la finalidad de que el estudiante, trabajando en pequeños grupos, protagonice su autoaprendizaje guiado por el profesor/tutor. El caso propone una serie de cuestiones prácticas que pretende que los estudiantes descubran que saben y que no, para ello han de: evaluar, interpretar, integrar y proponer soluciones

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Descrición
Se realizarán 3 tutorias personalizadas de 1 hora de duración por grupo de trabajo (físicamente o mediante videoconferencia): primera para presentación del caso práctico, segunda de seguimiento y final, de claves para su finalización.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Estudo de casos Entrega de un documento escrito en el que se resuelva el problema planteado en el caso.
Exposición oral, empleando un programa informático de presentación, del trabajo realizado.
Se realizará en grupo formado por 3-4 personas
100
 
Observacións avaliación


Los alumnos que no superen la evaluación deberán realizar de nuevo el caso práctico, presentando la parte escrita y la oral con la resolución del mismo.


Fontes de información
Bibliografía básica

Serrano M, Piñol T, Biotecnología vegetal,1991, Ed. Síntesis
Caballero JL, Muñoz J, Valpuesta V,Introducción a la biotecnología vegetal: métodos y aplicaciones, 2001, Ed.Publicaciones y Obra Social y Cultural Cajasur
Slater A., Scout N, Fowler M., Plant biotecnology: the genetic manipulation of plants, 2003, Ed. Oxford UniversityPress
Henry RJ, Plant conservation genetics , 2006,Food Products Press
Reinhard Renneberg, Darja SüBbier , Biotecnología para principiantes , 2008, Reverte
Herman, EB, Micropropagation systems,techniques and applications : 2006-2010 , 2010, Agritech Consultants

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
PROXECTO FIN DE MÁSTER/610475006
PRÁCTICAS EXTERNAS/610475007

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Tecnoloxía ambiental e xestión do solo e aire/610475403

Materias que continúan o temario
Enxeñaría xenética e transxénese/610475101
Enxeñaria Celular e Tisular/610475102
Organización e xestión: xestión empresarial e xestión eficaz do laboratorio/610475201
Aspectos legais e éticos en Biotecnoloxía/610475203

Observacións

Se recomienda conocimientos de inglés, a nivel de comprensión de fuentes de información científica (libros y documentos) escritas para el correcto aprendizaje de las competencias de la materia



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías