Datos Identificativos 2014/15
Asignatura (*) Química Analítica Instrumental 1 Código 610G01013
Titulación
Grao en Química
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Prerrequisitos
Departamento Química Analítica
Coordinación
Soto Ferreiro, Rosa Maria
Correo electrónico
rosa.soto.ferreiro@udc.es
Profesorado
Gómez Carracedo, María Paz
Moreda Piñeiro, Jorge
Soto Ferreiro, Rosa Maria
Terán Baamonde, Javier
Correo electrónico
maria.paz.gomez.carracedo@udc.es
jorge.moreda@udc.es
rosa.soto.ferreiro@udc.es
javier.teran.baamonde@udc.es
Web
Descrición xeral Nesta materia preténdese que o alumno comprenda o fundamento e as posibilidades das técnicas espectroscópicas mais habituais. Pondrase especial atención nos fundamentos físicos e químicos das principais técnicas, configuración dos equipos, condicións experimentais e principais aplicacións.

En esta materia se pretende que el alumno comprenda el fundamento y las posibilidades de las técnicas espectroscópicas más habituales. Se pondrá especial atención en los fundamentos físicos y químicos de las principales técnicas, configuración de los equipos, condiciones experimentales y principales aplicaciones.

This course is intended for students to understand the fundamentals and the possibilities of the most common spectroscopic techniques. Focus will be on the physical and chemical bases of the main techniques, equipment configuration, experimental conditions and main applications.

Competencias do título
Código Competencias da titulación
A7 Coñecer e aplicar as técnicas analíticas.
A15 Recoñecer e analizar novos problemas e planear estratexias para solucionalos.
A19 Levar a cabo procedementos estándares e manexar a instrumentación científica.
A20 Interpretar os datos procedentes de observacións e medidas no laboratorio.
A21 Comprender os aspectos cualitativos e cuantitativos dos problemas químicos.
A23 Desenvolver unha actitude crítica de perfeccionamento na labor experimental.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Coñecer o fundamento e as caracterísiticas das técnicas espectroscópicas mías habituais A7
B4
Capacidade para seleccionar a técnica instrumental mais axeitada na resolución dun problema analítico concreto A7
A15
B4
C6
Destreza no manexo dos distintos instrumentos e no axuste das variables instrumentais A19
A21
A23
B4
B5
Capacidade de obter a maior cantidade de información fiable a partir dos datos experimentais. Realización de cálculos. A20
A21
B2
B3
B4
C6

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Introducción as técnicas analíticas instrumentais





Resolución de problemas analíticos. Parámetros de calidade das técnicas instrumentais. Calibración.
Características e clasificación das técnicas instrumentais. Compoñentes básicos dos instrumentos. Señales e ruido.


Tema 2.- Espectroscopia ultravioleta-visible.
Fundamento. Instrumentación. Aplicacións. Espectroscopia derivada.

Tema 3.- Espectroscopia IR


Espectroscopia de absorción no IR: fundamento, instrumentación, aspectos prácticos e aplicacións. Espectroscopia de reflexión no infravermello.

Tema 4.-Espectroscopia de luminiscencia molecular. Fundamento. Variables que afectan á fluorescencia. Relación entre concentración e fluorescencia. Espectros de emisión e excitación. Instrumentación. Aplicacións. Fosforescencia.

Tema 5.-Espectrometría de masas. Fundamento. Instrumentación. Aplicacións.

Tema 6.-Espectrometría de absorción atómica. Fundamento. Atomización de llama, atomización electrotérmica, xeración de vapores: Instrumentación. Aplicacións.

Tema 7.- Espectrometría de emisión atómica. Fundamento. Fontes de plasma. Instrumentación. Aplicacións. ICP-MS

Tema 8.- Espectrometría de rayos X Fundamentos. Espectros de fluorescencia, absorción e difracción. Consideracións analíticas. Instrumentación. Preparación da mostra. Aplicacións.
Traballos tutelados Espectroscopia Raman
Espectrometría fotoelectrónica de rayos X, espectroscopia Auger e microscopía de barridos con electrones.
Métodos radioquímicos de análisis
Espectroscopía de resonancia magnética nuclear.
Prácticas de laboratorio Práctica 1.- Evaluación da presencia de especies interferentes e determinación de mezclas mediante espectroscopia UV-VIS.
Práctica 2.- Identificación de plásticos por espectroscopía infrarroja con Transformada de Fourier.
Práctica 3.- Espectrometría de fluorescencia molecular. Determinación de hidrocarburos aromáticos policíclicos (PAH) totales.
Práctica 4.- Espectrometría de absorción atómica con chama. Determinación de Cu en auga. Estudio de interferencias na determinación de Cu e Ca.
Práctica 5.- Espectrometría de emisión atómica con chama. Determinación de Na en agua de mar.
Práctica 6.- Estudio das condicións experimentais en espectrometría de absorción atómica con atomización electrotérmica: optimización dun programa de atomización, uso de modificadores químicos.


Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral 17 51 68
Seminario 7 21 28
Prácticas de laboratorio 20 9 29
Traballos tutelados 0 5 5
Obradoiro 4 12 16
Proba obxectiva 2 0 2
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral A aprendizaxe implicará a incorporación de conceptos fundamentáis sobre cada unha das técnicas espectrométricas. Para tal fin impartiranse 17 Sesións Maxistráis sobre os contidos mais importantes do programa. Para un total aproveitamento destas, recomendase que o alumno teña lido previamente pola sua conta os aspectos fundamentais de ditos temas nos textos recomendados.
Seminario Nos seminarios realizaranse 7 sesións en grupo moi reducido nas que o profesor e os alumnos resolverán diferentes boletíns de problemas numéricos. O traballo dos alumnos nestos seminarios evaluarase de forma continua e mediante a resolución de problemas o mesmo día da proba obxectiva.
Prácticas de laboratorio A aprendizaxe dos contidos da asignatura implicará 7 sesións de prácticas de laboratorio nas que o alumno pondrá en práctica os conceptos teóricos adquiridos, manipulará instrumentos analíticos e resolverá problemas. O profesor asesorará estas actividades.
Traballos tutelados Esta actividade realizarase en grupo. A aprendizaxe dos contidos implicará a búsqueda de información en distintas fontes e a elaboración dun tema da asignatura a partir dun guión proporcionado polo profesor. O profesor asesorará a cada grupo nas distintas etapas desta actividade.
Obradoiro Os contidos explicados afianzaranse coa realización na aula dun obradoiro ao final de cada tema. Esta actividade consistirá na realización dun cuestionario utilizando apuntes, libros e outro material complementario e a orientación do profesor.
Proba obxectiva O examen constará de preguntas tipo test, cortas e de resposta razoada relacionadas cos contidos teóricos.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Seminario
Obradoiro
Traballos tutelados
Descrición
As prácticas de laboratorio, traballos tutelados, obradoiros e seminarios para a resolución numérica de problemas realizaranse baixo a supervisión do profesor, o cal resolverá dudas, organizará a búsqueda bibliográfica, etc

Para elo realizaranse Tutorías nas que se resolverán dudas e se revisará o traballo realizado, etc.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Proba obxectiva Os contidos teóricos da asignatura serán avaliados mediante un exame que poderá incluir preguntas tipo test (selección múltiple), preguntas cortas e de resposta razoada. As competencias A15, B2, B4 Y C6 serán avaliadas con esta metodoloxía.
50
Prácticas de laboratorio As Prácticas de laboratorio que terán que realizar obligatoriamente ao largo do cuatrimestre. Entregarán as cuestións e os cálculos plantexados. As competencias A7, A19, A23, B4 Y B5 serán avaliadas con esta metodoloxía. 20
Seminario Os seminarios avaliaranse mediante a avaliación continua do trabao do alumno e a resolución individual de problemas numéricos o mesmo día da proba obxectiva. As competencias A20, A21, B2, B3 y B4 serán avaliadas con esta metodoloxía. 20
Obradoiro Avaliaranse os cuestionarios realizados polo alumno ao final de cada tema. As competencias A7, A16 Y B4 serán avaliadas con esta metodoloxía. 5
Traballos tutelados Os Traballos Tutelados implican a realización dunha memoria a partir do guión entregado polo profesor. As competencias A9, A16 Y B5 serán avaliadas con esta metodoloxía. 5
 
Observacións avaliación

Para superar a asignatura plantexanse dous requisitos básicos: asistencia regular a todas as actividades avaliables e alcanzar unha cualificación final mínima de 5 puntos e ao menos un mínimo de 4 puntos en cada una das actividades avaliables. 

Para que se teñan en conta as cualificacións nas distintas actividades
suxeitas a avaliación e preciso obter a cualificación mínima indicada
anteriormente para cada unha delas. Polo tanto, de non alcanzarse dita
puntuación mínima nalgunha delas, no caso de que a media sexa superior ou  igual a 5 (sobre 10) a asignatura figurará como suspensa (4.5).

O alumno obterá a cualificación de Non Presentado cando realizara menos do 25% das actividades académicas programadas, e non se presente ao exame final. As cualificacións das prácticas de laboratorio, traballos tutelados, obradoiros e dos seminarios manteranse na segunda oportunidade de xullo. Mentres que a cualificación da proba obxectiva de xullo substituirá a obtida na proba obxectiva de febreiro.

Os alumnos avaliados na segunda oportunidad sólo poderán optar a matrícula de honra si o número máximo déstas para o correspondiente curso non se cubriu na sua totalidade na primeira oportunidade.

Polo que se refire aos sucesivos cursos académicos, o proceso de ensinanza-aprendizaxe, incluída a avaliación, refírese a un curso académico e, polo tanto, volvería a comenzar cun novo curso, incluídas todas as actividades e procedementos de avaliación que sexan programados para dito curso.


Fontes de información
Bibliografía básica RUBINSON, K.A., RUBINSON, J.F. (2001). Análisis Instrumental . Ed. PrenticE Hall
SKOOG, D.A., WEST, D.M., HOLLER F.J. (1996). Fundamentos de Química Analítica. Vol 2 . Editorial Reverté
PETROZZI, S. (2013). Practical Instrumental Analysis. Ed Wiley
SKOOG, D.; HOLLER, F.J.; NIEMAN T.A. (2000 ). Principios de Análisis Instrumental . Ed. McGraw-Hill
RÍOS CASTRO, A.; MORENO BONDI, M.C.; SIMONET SUAU, B.M. (2012). Técnicas Espectroscópicas en Química Analítica. Volumen I y II. Ed. Síntesis
GAVIRA VALLEJO, J.M.,HERNANZ GISMERO, A. (2007). Técnicas Físicoquímicas en Medio Ambiente. Universidad Nacional de Educación a Distancia

Utilizaranse distintos recursos web que axuden ao alumno a comprender e fixar os coñecementos que se imparten nas actividades. Ex: simulacións, esquemas, videos, etc.

Bibliografía complementaria SOGORB SÁNCHEZ, M.A., VILANOVA GISBERT, E. (2004). Técnicas Analíticas de Contaminantes Químicos . Ed. Díaz de Santos
Mc MAHON, G. (2007). Analytical Instrumentation. A guide to laboratory, portable and miniaturized instruments . Ed. Wiley
REEVE, R.N. (2002). Introduction to Environmental Analysis . Ed. John Wiley and Sons
ESTEBAN, L. (1993). La Espectrometría de Masas en Imágenes . ACK Editores
WILLARD, H.H., MERRITT Jr., L.L., DEAN J.A. y SETTLE Jr. J.A. (1991). Métodos instrumentales de análisis . Editorial Iberoamericana


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Química Analítica 1/610G01011
Química Analítica 2/610G01012

Observacións

Recomiendase: -Saber redactar, sintetizar e presentar ordenadamente un traballo, así como a aplicación a un nivel de usuario de ferramentas informáticas (uso de internet, procesador de textos, presentacións, etc.) -Saber manexar os libros de texto. -Ter coñecementos básicos de inglés -Estudar e revisar semanalmente a materia impartida, utilizando material bibliográfico para comprender e afondar na información obtida na clase. -Aclarar co profesor posibles dudas. -Realizar a preparación dos seminarios encomendados de forma exhaustiva. -Participar activamente na clase.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías