| Competencias do título |
| Código | Competencias da titulación |
| A5 | Analizar e caracterizar mostras de orixe humana. |
| A11 | Identificar e analizar material de orixe biolóxica e as súas anomalías. |
| A12 | Manipular material xenético, realizar análises xenéticas e levar a cabo asesoramento xenético. |
| A15 | Deseñar e aplicar procesos biotecnológicos. |
| A18 | Levar a cabo estudos de produción e mellora animal e vexetal. |
| A29 | Impartir coñecementos de Bioloxía. |
| A30 | Manexar adecuadamente instrumentación científica. |
| A31 | Desenvolverse con seguridade nun laboratorio. |
| B1 | Aprender a aprender. |
| B2 | Resolver problemas de forma efectiva. |
| B3 | Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo. |
| B4 | Traballar de forma autónoma con iniciativa. |
| B5 | Traballar en colaboración. |
| B6 | Organizar e planificar o traballo. |
| B7 | Comunicarse de maneira efectiva nunha contorna de traballo. |
| B8 | Sintetizar a información. |
| B9 | Formarse unha opinión propia. |
| B10 | Exercer a crítica científica. |
| B11 | Debater en público. |
| B12 | Adaptarse a novas situacións. |
| B13 | Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional. |
| C1 | Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
| C3 | Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. |
| C6 | Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) | Competencias da titulación | ||
| Coñecemento da base molecular da organización, expresión, variación e manipulación do material xenético | A11 A12 A15 A18 A29 |
B1 B2 B3 B4 B5 B6 B8 B9 B10 |
C6 |
| Coñecemento das metodoloxías básicas empleadas en Xenética Molecular. | A5 A11 A12 A15 A18 A29 A30 A31 |
B1 B2 B3 B4 B5 B6 B12 B13 |
C3 C6 |
| Manexo de fontes de información de interés en Xenética Molecular. | A11 A12 A15 A18 A29 |
B1 B3 B8 B9 B10 |
C3 C6 |
| Capacidade de transmitir e interpretar información propia da Xenética Molecular | A29 |
B1 B3 B5 B7 B8 B9 B10 B11 |
C1 C6 |
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| 1.- ORGANIZACIÓN DOS XENOMAS | Paradoxa do valor C. Xenomas de procariotas e eucariotas. Secuencias únicas e secuencias repetidas. Familias xénicas. Centrómeros. Telómeros. Xenoma dos orgánulos. |
| 2.- REPLICACIÓN DO DNA | Replicación semiconservativa do DNA: experimentos de Meselson e Stahl. Modos de replicación. Enzimoloxía da replicación. Replicación do DNA de E. coli. Replicación do DNA de eucarióticas. Síntese de telómeros. Replicación do DNA mitocondrial e cloroplástico. |
| 3.- SÍNTESE E PROCESAMENTO DO RNA | Clases de RNA. RNA polimerasas. Promotores e aparato de transcripción. Transcripción en procariotas e eucariotas: iniciación, elongación e terminación. Xenes interrumpidos: exons e intróns. Procesamento do pre-mRNA eucariota. Síntese e procesamento do pre-rRNA. Síntese e procesamento do pre-tRNA. Edición do RNA. Revisión do concepto de xene |
| 4.- TRADUCCIÓN | Hipótese un xene-un enzima. O código xenético: descubrimento e características. Iniciación da tradución. Elongación do polipéptido. Finalización da tradución. Vixilancia do mRNA. |
| 5.- MUTACIÓN E REPARACIÓN DO DNA | Base molecular das mutacións espontáneas: erros na replicación; entrecruzamento desigual; cambios químicos espontáneos. Base molecular das mutacións inducidas: axentes físicos e químicos. Mecanismos de reparación do DNA: reversión do dano; reparación por escisión, reparación postreplicativa, reparación propensa a erro; reparación de roturas de dobre cadea. |
| 6.- MECANISMO MOLECULAR DA RECOMBINACIÓN | Papel da recombinación xenética. Conversión xénica. Modelos de recombinación homóloga: modelo de Holliday e modelo de doble rotura. Enzimoloxía da recombinación. Recombinación específica de sitio. Ensamblaxe dos xenes de inmunoglobulinas. |
| 7.- ELEMENTOS XENÉTICOS TRANSPOÑIBLES | Elementos xenéticos transpoñibles de procariotas: secuencias de inserción e transposóns. Mecanismos de transposición en procariotas. Elementos xenéticos transpoñibles de eucarióticas: transposóns e retrotransposons. Significado evolutivo dos elementos xenéticos transpoñibles. |
| 8.- TECNOLOXÍA DO DNA RECOMBINANTE | Enzimas de restricción. Vectores de clonación. Xenotecas de DNA: construcción e rastreo. Southern e Norther blot. Mapas de restricción. Secuenciación de DNA. PCR. Mutaxénesis dirixida. |
| 9.- APLICACIONS DA TECNOLOXÍA DO DNA RECOMBINANTE | Expresión de xenes eucarióticos en bacterias. Transferencia de DNA a células eucarióticas. Animales transxénicos. Plantas transxénicas. Terapia xénica. Marcadores moleculares. Perfíl de DNA. Diagnóstico xenético. Xenomas sintéticos. |
| 10.- XENÓMICA | Mapas físicos e xenéticos. Secuenciación de xenomas enteiros. Anotación xenómica. Micorarrays de DNA. Xenética inversa. Xenómica comparada. Metaxenómica. |
| 11.- REGULACIÓN DA EXPRESIÓN XÉNICA EN BACTERIAS | Modelo do operón de Jacob e Monod para a regulación dos xenes lac de E. coli. O operón arabinosa en E. coli: control positivo e negativo. O operón triptófano en E. coli: control negativo e atenuación. Control por moléculas de RNA. |
| 12.- REGULACIÓN DA EXPRESIÓN XÉNICA EN EUCARIOTAS | Cambios na estructura da cromatina. Metilación do DNA. Control da transcripción. Control do procesamiento do RNA. Control da estabilidade do mRNA. Control a nivel da traducción. Interferencia por RNA. Epixenética. |
| 13.- XENÉTICA DO CANCRO | O cancro como enfermidade xenética. Oncoxenes. Xenes supresores de tumores. Inestabilidade xenómica no cancro. MicroRNAs e cancro. Proxectos xenoma do cancro. O cancro como proceso de múltiples pasos |
| 14.- CONTROL XENÉTICO DO DESENVOLVEMENTO | Eventos básicos no desenvolvemento. Etapas do desenvolvemento de Drosophila. Xenes de efecto materno, xenes de segmentación e xenes homeóticos de Drosophila. Xenes homeobox en outros organismos. Aspectos xerais do desenvolvemento de Caenorhabditis. Control xenético do desenvolvemento da flor en Arabidopsis. |
| PRÁCTICA 1: EXTRACCIÓN DE DNA XENÓMICO | Extracción de DNA xenómico de Drosophila e células humanas. Electrophorese de DNA en xel de agarosa. Avaliación da concentración e pureza do ADN en xeles de agarosa. |
| PRÁCTICA 2: PCR | Amplificación por PCR do locus PV92. Análise de un polimorfismo de inserción de secuencias Alu. |
| PRÁCTICA 3: DOT-BLOT | Detección de secuencias microsatélite mediante hibridación con unha sonda marcada. |
| PRÁCTICA 4: BIOINFORMÁTICA | Búsqueda en bases de datos e comparación de secuencias de ácidos nucleicos. Diseño de cebadores. Identificación de ORFs. |
| Planificación | |||
| Metodoloxías / probas | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Sesión maxistral | 28 | 42 | 70 |
| Seminario | 8 | 20 | 28 |
| Prácticas de laboratorio | 15 | 7.5 | 22.5 |
| Traballos tutelados | 0 | 21.5 | 21.5 |
| Proba mixta | 6 | 0 | 6 |
| Atención personalizada | 2 | 0 | 2 |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | |||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Sesión maxistral | O profesor explica os contidos fundamentais de cada tema do programa e sinala as actividades asociadas. |
| Seminario | Resólvense cuestións e problemas e/ou sométense a discusión aspectos da materia. |
| Prácticas de laboratorio | O alumno leva a cabo experiencias de laboratorio seguindo un guión, baixo a supervisión do profesor. |
| Traballos tutelados | Resolución de problemas, cuestións e/ou elaboración de traballos relacionados con algún aspecto da materia. Realizaranse en grupo. |
| Proba mixta | Preguntas de resposta curta e/ou tipo test e resolución de problemas. |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | ||
| Metodoloxías | Descrición | Cualificación |
| Traballos tutelados | Valorarase a calidade do traballo presentado polo grupo (10%) e a contribución individual (10%) reflectida na participación e calidade das intervención nun foro do grupo ou noutro medio. Competencias avaliadas: A11, A12, A15, A18 |
20 |
| Proba mixta | Constade dúas partes. Unha relacionada cos contidos teóricos e representa o 70% da cualificación final. Competencias avaliadas: A11, A12, A15, A18, A29 Outra relacionada coas prácticas e representa o 10% da cualificación final. Competencias avaliadas: A5, A11, A30, A31 |
80 |
| Observacións avaliación | ||
|
Para superar a materia debe acadarse polo menos un 4 en cada parte da proba mixta. Se a cualificación resultante da suma de todas as actividades avaliables fose superior a 5, pero nunha das partes da proba mixta se obtivese menos de 4, a cualificación sería 4,9 (suspenso). Considerase NON PRESENTADO cando se realice menos do 30% das actividades avaliables. As matrículas de honra concédense preferentemente entre os alumnos que acaden a cualificación igual ou superior a 9 na primeira oportunidade da convocatoria (xaneiro). Realizarase un exame parcial en novembro que en caso de aprobarse non terá que repetirse nas oportunidades de xaneiro e xullo. Na segunda oportunidade (xullo), realizarase unicamente a proba mixta, as cualificación obtidas nos traballos tutelados mantéñense da primeira oportunidade. |
||
| Fontes de información |
| Bibliografía básica |
Klug, W.S., Cummings, M.R., Spencer, C.A (2013). Conceptos de Genética . Pearson/Prentice Hall, Madrid
Griffiths, A.J.F., Wessler, S.R., Suzuki, Lewontin, R.C. Carroll, S.B. (2008). Genética. McGraw-Hill/Interamericana de España, Madrid
Pierce, B.A. (2010). Genética: un enfoque conceptual. Médica Panamericana |
|
|
|
| Bibliografía complementaria |
Lodish, H., Berk, A., Zipursky, S.L., Matsudaira, P., Baltimore, D., Darnell, J. (2002). Biología celular y Molecular (4ª ed) . Médica Panamericana, Madrid
Alberts, B., Johnson, A., Lewis, J., Raff, M., Roberts, K., Walter, P. (2010). Biología Molecular de la célula. Omega, Barcelona
Lewin, B. (2008). Genes IX. McGraw-Hill. México
Benito, C., Espino, F.C. (2013). Genética: conceptos esenciales. Médica Panamericana, Madrid
Brooker, R.J. (2005). Genetics: Analysis and Principles (2nd ed). . McGraw-Hill, Boston, USA
Hartwell, L.H., Hood, L., Goldberg, M.L., Reynols, A.E., Silver, L.M., Veres, R.C. (2008). Genetics: from genes to genomes (3ª ed.) . McGraw-Hill, Boston, USA
Brown, T.A. (2008). Genomas (3ª ed.). Médica Panamericana, Buenos Aires
Russell, P.J. (2010). iGenetics: a molecular approach (3º ed.) . Benjamin Cummings, San Francisco, USA
Perera, J., Tormo, A., García, J.L. (2002). Ingeniería genética. Vol. I: Preparación, análisis, manipulación y clonaje de DNA. Síntesis, Madrid
Perera, J., Tormo, A., García, J.L. 2002b (2002). Ingeniería genética. Vol. II. Expresión de DNA en sistemas heterólogos. Síntesis, Madrid
Krebs, J.E., Goldstein, E.S., Kilpatrick, S.T. (2012). Lewin genes: fundamentos. Médica Panamericana, Madrid
Snustad, D.P., Simmons, M.J. (2006). Principles of Genetics (4ed). John Wiley and Sons, Inc. New York, USA |
|
Consultar la plataforma Moodle para fuentes de información adicionales. |
| Recomendacións | |||||
| Materias que se recomenda ter cursado previamente | ||
|
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
| Materias que continúan o temario | |||||
|
| Observacións | |
|
Recoméndase: Asistir a clase e seguir de forma continuada o desenvolvemento da materia. Consultar regularmente a plataforma Moodle e o correo electrónico para dispoñer dos materiais e estar ao corrente da programación das actividades. Asistir a titorías para resolver calquera dúbida ou dificultade que poida ter. Consultar a bibliografía recomendada. Levar o día o traballo da materia. |