Datos Identificativos 2014/15
Asignatura (*) Recuperación da información e web semántica Código 614502010
Titulación
Mestrado Universitario en Enxeñaría Informática (plan 2012)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
 Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Prerrequisitos
Departamento Computación
Tecnoloxías da Información e as Comunicacións
Coordinación
Barreiro Garcia, Álvaro
 Correo electrónico
alvaro.barreiro@udc.es
Profesorado
Barreiro Garcia, Álvaro
Cacheda Seijo, Fidel
Parapar López, Javier
Vázquez Naya, José Manuel
 Correo electrónico
alvaro.barreiro@udc.es
fidel.cacheda@udc.es
javier.parapar@udc.es
jose.manuel.vazquez.naya@udc.es
Web
Descrición xeral Os modelos, técnicas e algoritmos de recuperación de información estudados nesta materia permitirán aos estudantes comprender a arquitectura dos Search Engines para a web. Ademais os contidos prácticos da mesma capacitaranlles para construír os seus propios buscadores para traballar sobre repositorios de documento ou a web. Ademais durante os últimos anos houbo un interese crecente en idear unha web semántica a partir de meta-datos e anotacións. Unha web baseada en documentos xml e tags, meta-datos e esquemas, sen dúbida facilitaría os enormes retos aos que se enfronta a recuperación de información web. Nesta materia abórdanse tamén os modelos, técnicas e algoritmos de maior impacto desenvolvidos nos últimos anos co obxectivo de materializar unha web semántica. A Recuperación de Información en grandes coleccións de documentos e na web expón enormes retos (volume de datos, datos distribuídos, alta porcentaxe de datos volátiles, datos non estruturados e redundantes, heteroxeneidade, calidade dos datos e confianza) e a Web Semántica parte xa do gran reto da extracción de información cando os meta-datos non son expostos publicamente e expón novos retos como os do matching de ontologías, resolución de entidades ou unha dificultade maior en canto á heteroxeneidade e calidade dos datos e á indexación e procura semántica. Por todo iso a Recuperación de Información e a Web semántica constitúen un dos campos de mellores saídas profesionais en informática con oportunidades de negocio e emprego non só nas grandes compañías de Search Engines senón tamén en moitas pequenas e medianas compañías.

Competencias do título
Código Competencias da titulación

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Coñecer, comprender e analizar os distintos modelos Recuperación de Información e Web Semántica, as técnicas para a súa implementación eficiente e a metodoloxía de avaliación dos mesmos. AP5
 CP6
CP8
Coñecer, comprender e analizar as plataformas software para a creación destes sistemas. AP5
 CP6
CP7
CP8
Deseñar e construír novos sistemas ou melloras en sistemas existentes. AP5
AP12
 BP1
BP5
BP10
BP13
BP14
BP17
BM1
BM2
BM5
 CP6
CP7
Planear e realizar a avaliación dos sistemas de Recuperación de Información e Web Semántica . Analizar os resultados da avaliación dos sistemas para melloralos na súa eficacia e eficiencia. AP5
 BP1
BP5
 CP6
CP7
Ser capaces dun correcto tratamento dos aspectos éticos, de privacidade, confidencialidade e de seguridade dos estes sistemas. BM3
 CP4
CP6

Contidos
Temas Subtemas
Introducción.
 Recuperación de Información e o retos da Web
Recuperación de Información na Web.
 Topoloxía da web: o grafo web. Arquitecturas de Search Engines. Ranking baseado en contido e análise de ligazóns. Learning to rank. Web spam. Xestión de datos web: identificadores de documentos, metadatos, duplicados. Interfaces para procura e navegación.
Web Crawling. Tipos de crawlers. Arquitectura. Esixenciias de fresness e politeness. Algoritmos de crawling. Avaliación.
Indexación.
 Construcción e compresión de indices invertidos. Procesado de consultas.
Recuperación de Información na Web con paralelismo e distribución.
 Particionamiento e selección de colecciones. Particionamiento de índices. Recuperación de información paralela con arquitecturas MIMD e SIMD. Recuperación de Información basada en cluster. Recuperación de información distribuida e federada.
Sistemas de recomendación. Filtrado colaborativo. Modelos e algoritmos para recomendación. Sistemas de recomendación
Introducción a Web Semántica A Web Semántica. Ontoloxías: definición, tipos e exemplos.
Descripción e consulta de recursos
 Linguaxes XML, RDF e RDF Schema. Linguaxe de consultas SPARQL. Linguaxe OWL. Ferramentas de desenvolvemento de ontologías. Librarías para o manexo de ontologías. Repositorios RDF.
Razonamiento e regras Fundamentos de lóxica e razoamiento. Representación de regras semánticas. Motores de razoaamiento.
Aplicacións da Web Semántica Linked Data, FOAF, Dublin Core, WordNet. Anotación semántica. Buscadores semánticos. Servizos Web Semánticos.

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Lecturas 1 15 16
Prácticas de laboratorio 20 30 50
Solución de problemas 4 12 16
Proba mixta 2 18 20
Sesión maxistral 16 32 48
 
Atención personalizada 0 0
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Lecturas Lecturas para consolidar e complementar os coñecementos adquiridos
Prácticas de laboratorio Prácticas de laboratorio sobre plataformas de desenvolvemento de uso comercial (Lucene, Terrier, Apache Solr, Nutch, Jena, Protege, Pellet)
Solución de problemas Problemas e cuestións breves para asentar e profundizar os contidos expostos nas sesións maxistrais.
Proba mixta Prueba que versará sobre os contidos fundamentais da materia.
Sesión maxistral O estudante asistirá ás explicacións dadas polo profesor sobre os distintos modelos, técnicas e algoritmos de Recuperación de Información e Web Semántica. O profesor utilizará distintos niveis de abstracción-detalle e orientará ao estudante nas lecturas fundamentais e complementarias.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Solución de problemas
Descrición
Seguimento do desenvolvemento das prácticas nas horas reservadas de laboratorio e atención ao estudante nos casos necesarios de problemas de particular dificultade

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Prácticas de laboratorio Seguimento das prácticas e avaliación sobre o resultado alcanzado. 50
Proba mixta Cuestións sobre os coñecementos adquiridos. Cuestións que impliquen razoamento en base aos coñecementos adquiridos para resolver problemas prácticos de interese real en recuperación de información e web semántica. 50
 
Observacións avaliación

Aqueles estudantes con matrícula a tempo parcial ou calquer circunstancia xustificada que impida a asistencia as clases, deberán contactar cos docentes para determinar alternativas ao seguimento e avaliación da materia.

Fontes de información
Bibliografía básica Bob DuCharme (2011). Learning SPARQL. O'Reilly
C.D. Manning, P. Raghavan, H. Schutze. (2008). Introduction to Information Retrieval. Cambridge University Press
R. Baeza-Yates and B. Ribeiro-Neto. (2011). Modern Information Retrieval (second edition) . Addison Wesley/Pearson Education
F. Cacheda, J.M. Fernández, J. Huete (eds.) (2011). Recuperación de Información. Un enfoque práctico y multidisciplinar. Ra-Ma
W.B. Croft, D. Metzler, T. Strohman. (2009). Search Engines. Information Retrieval in Practice. Pearson Education
John Hebeler, Matthew Fisher, Ryan Blace, Andrew Perez-Lopez, Mike Dean. (2009). Semantic Web Programming. Wiley

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías