Datos Identificativos 2014/15
Asignatura (*) FISIOTERAPIA COMUNITARIA E SAÚDE PÚBLICA Código 651G01030
Titulación
Grao en Fisioterapia
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Saúde
Fisioterapia
Coordinación
Martinez Rodriguez, Alicia
Correo electrónico
alicia.martinez@udc.es
Profesorado
Martinez Rodriguez, Alicia
Saleta Canosa, Jesus Luis
Correo electrónico
alicia.martinez@udc.es
jesus.luis.saleta.canosa@udc.es
Web
Descrición xeral Con esta materia abórdanse contidos de saúde comuntaria e saúde pública,desde a perspectiva da Fisioterapia e do sistema sanitario español, a partir de ferramentas fundamentais como a promoción da saúde, prevención e educación da saúde, programación, traballo en equipo e epidemioloxía.

Competencias do título
Código Competencias da titulación
A12 Intervenir en los ámbitos de promoción, prevención, protección y recuperación de la salud.
A13 Saber trabajar en equipos profesionales como unidad básica en la que se estructuran de forma uni o multidisciplinar e interdisciplinar los profesionales y demás personal de las organizaciones asistenciales.
B3 Contexto administrativo e organizativo.
B4 Contexto socio-político.
B7 Intervir en promoción da saúde e prevención da enfermidade.
B9 Incorporar a investigación científica e a práctica baseada na evidencia como cultura profesional.
B10 Desenvolver a función docente.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Comprender os conceptos fundamentais da saúde e a epidemiología da saúde para poder trasladar ao campo de acción da fisioterapia a perspectiva da Saúde Comunitaria e a Medicina Preventiva e Saúde Pública. A12
B3
B4
B7
C4
C6
Coñecer os distintos tipos de demografía, as súas fontes de información e as principais aplicacións da demografía á Saúde Pública. B7
Coñecer a cadea epidemiolóxica e as medidas preventivas das principais enfermidades transmisibles. B7
Coñecer a situación epidemiolóxica, factores de risco e medidas preventivas principais a adoptar fronte a diversas patoloxías crónicas. B7
Coñecer os distintos conceptos de saúde, organización e administración sanitaria, así como os diversos organismos de saúde tanto de ámbito nacional como internacional, especialmente o Sistema Nacional de Saúde e asumir a función que realiza o fisioterapeuta nos ámbitos da Atención Primaria, Especializada e da Saúde Laboral. B3
Mellorar a capacidade de traballo en equipo. A13
- Aplicar o coñecemento epidemiolóxico para abordar calquera problemática e elaborar un deseño ou estudo epidemiolóxico na súa práctica diaria. A12
B3
B4
B9
C1
C4
C6
Desenvolver un programa de prevención ou de promoción da saúde, así como identificar os distintos campos de acción da educación para a saúde. A12
B3
B4
B7
B9
B10
C1
C4
C6

Contidos
Temas Subtemas
UNIDAD 1. INTRODUCCIÓN; CONCEPTOS BÁSICOS EN SALUD COMUNITARIA Y SALUD PÚBLICA DESDE LA PERSPECTIVA DE LA FISIOTERAPIA.


Tema 1. Concepto de salud.
La salud y sus determinantes
Tema 2. Fisioterapia comunitaria y Salud pública Perspectiva biopsicosicial y sus implicaciones.
Concepto de salud comunitaria y niveles de acción.
Concepto de Salud pública y acciones.
Niveles de prevención
Tema 3. Organización social de atención a la salud. Modelos de atención sanitaria.
Sistema Nacional de salud.
Intervención en espacios comunitarios formales e informales. Atención primaria de salud. Atención domiciliaria y en entornos comunitarios laborales y de ocio. Cooperación.
UNIDAD 2.METODOLOGÍA DE TRABAJO

Tema 4. Promoción de la salud. Educación para la salud.
Concepto y métodos
Tema 5. Planificación en salud Planificación y programación en salud
Tema 6. Trabajo en equipo Concepto de trabajo en equipo versus trabajo en grupo. Fucionamiento, organización y comunicación.
UNIDAD 3. Epidemiología y demografía.

Tema 7. Demografía
Concepto de demografía. Demografía estátita y dinámica. Ajuste de tasas.
Tema 8. Tipos de estudios epidemiológicos Criterios para la clasificación
Tema 9. Medidas de frecuencia de la enfermedad Incidencia y prevalencia
Tema 10. Estudios de cohortes Riesgo relativo. Ventajas y limitaciones
Tema 11. Estudios casos-control Odds ratio. Ventajas y limitaciones
Tema 12. Estudios para la evaluación de pruebas diagnósticas Sensibilidad, especificidad y valores predictivos
Tema 13. Investigación cualitativa Concepto y fases.
Técnicas de recogida de información individuales y grupales
Tema 14. Epidemiología general de las enfermedades transmisibles Bases generales para su prevención
Tema 15. Epidemiología general de las enfermedades crónicas Doble carga de enfermedad. Indicadores de enfermedades crónicas. Años de vida ajustados por discapacidad.
Tema 16. Vacunas Concepto. Clasificación. Composición

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral 16 4 20
Discusión dirixida 16 32 48
Aprendizaxe colaborativa 16 32 48
Proba mixta 3 30 33
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuales e aintroducción dalgunhas perguntas dirixidas aos estudiantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe. A este efecto, poderá usarse parte da interactiva.
Discusión dirixida Módulo de fisioterapia comunitaria

Análise e discusión de materiais (publicacións e artígos, trípticos, materiais audiovisuais, noticias, etc) relacionados coa fisioterapia comunitaria, promoción da saúde e prevención, ou conceptos íntimamente ligados (determinantes da saúde, equidade e saúde, organización social para a atención á saude, bioética, investigación cualitativa, etc).

Módulo de saúde pública

Presentación para discusión e resolución de diferentes tipos de exercicios nos que se identificará o tipo de estudio epidemiolóxico e se calculará a medida de risco oportuna.
Aprendizaxe colaborativa Módulo de fisioterapia comunitaria

Programa de fisioterapia comunitaria, prevención ou promoción da saúde (en equipo). Terá unha parte de exposición oral.

Módulo de saúde pública

Desenvolver en grupo un tipo de estudio epidemiolóxico cos seus obxetivos, metodóloxía e análise de datos.
Proba mixta Exame dos contidos e competencias traballados tanto nas sesións maxistrais (clases expositivas) como nas discusiónd dirixidas (clases interactivas) como na aprendizaxe colaborativa (clases prácticas e traballo non presencial).

Atención personalizada
Metodoloxías
Aprendizaxe colaborativa
Descrición
Se realizará un seguimiento do traballo do alumnado por equipos.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Proba mixta Módulo de fisioterapia comunitaria

Exame que poderá constar de preguntas tipo test, preguntas abertas e análise dun texto, co fin de avaliar as competencias deste módulo. Contabilizará ata o 30 % da nota final, sempre e cando se teña superado o módulo de saúde pública.

Módulo de saúde pública

Para avaliar os coñecementos adquiridos na parte da asignatura impartida polo profesor Saleta, os alumnos deberán superar un exame escrito que constará de preguntas tipo test, preguntas cortas e resolución de exercicios que precisarán cálculo. Esta proba equivalerá ata o 40% da nota final, sempre e cando se teña superado o módulo de fisioterapia comunitaria.

Será imprescindible superar cada un dos módulos da asignatura para poder aprobar facendo media co outro módulo.
70
Aprendizaxe colaborativa Módulo de fisioterapia comunitaria

Diseño e exposición dun programa de fisioterapia comunitaria, promoción da saúde ou prevención, en equipos de sobre 5 persoas. Contabilizará ata un 20% de la nota final.

Módulo de saúde pública

Evaluación dun traballo de investigación que será realizado en grupos de aproximadamente 10 alumnos. Contabilizará ata un 10 % de la nota final.
30
 
Observacións avaliación

Sólo se fará a media si ambos módulos son superados. Para aprobar a
parte da asignatura impartida polo profesor Saleta é imprescindible acudir ás
clases prácticas e participar co resto dos compañeros do grupo na realización
dun traballo de investigación. Se poderá faltar como máximo unha vez ás clases
prácticas e  NON CUMPLIR ESTES REQUISITOS (participar no traballo de
investigación ou faltar máis dunhna vez ás clases prácticas)  SUPORÁ
NON PODER SUPERAR A PARTE  DA ASIGNATURA IMPARTIDA POR ESTE PROFESOR
. Para
as seguintes convocatorias será requisito indispensable presentar un traballo
de investigación realizado de maneira individual, se non ten participado no
traballo de grupo durante o curso. Non cumplir este requisito tambén suporá non
poder superar a parte impartida polo profesor Saleta  


Fontes de información
Bibliografía básica Argimón Pallás JM, Jiménez Villa J (1997). Diseño de investigaciones en ciencias de la salud. Barcelona: Signo
Sánchez Moreno A et al. (2000). Enfermería comunitaria 1. Concepto de salud y factores que la condicionan. Madrid: McGraw-Hill Interamericana
Sánchez Moreno A et al. (2000). Enfermería comunitaria 3. Actuación en enfermería comunitaria. Sistemas y programas de salud. . Madrid: McGraw-Hill Interamericana
Lemus JD, Aragües y Oroz V, Lucioni MC (2008). Epidemiología y salud comunitaria. Rosario: Corpus
Martínez Rodríguez, A. (2008). Fisioterapia en atención primaria . Madrid: Síntesis
Hernández-Aguado I et al. (2011). Manual de epidemiología y salud pública para grados en ciencias de la salud. Madrid: Editorial Médica Panamericana
Piédrola Gil (2008). Medicina Preventiva y salud pública. Barcelona: Elsevier Masson
Malagón-Londoño G, Moncayo Medina A (2011). Salud pública. Perspectivas. Bogotá:Editorial Médica Panamericana

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
TRABALLO FINAL/651G01034

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
DOCUMENTACIÓN E ESTADÍSTICA SANITARIA/651G01028
LEXISLACIÓN E ADMINISTRACIÓN SANITARIA/651G01029

Materias que continúan o temario
MARCO TEÓRICO DA FISIOTERAPIA E A REHABILITACIÓN FÍSICA/651G01006
PSICOLOXÍA/651G01012
ESTANCIAS CLÍNICAS I/651G01035

Observacións

Organizar o traballo para ir xestionar o estudo e posta en marcha de actividades non presenciais ao longo de todo o semestre, a fin de facilitar a aprendizaxe e éxito na avaliación.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías