Datos Identificativos 2014/15
Asignatura (*) Didáctica da matemática para profesorado de educación secundaria Código 652602223
Titulación
2 Mestrado Universitario en Profesorado de Educación Secundaria: Tecnoloxía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial Anual
Primeiro Obrigatoria 4
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Prerrequisitos
Departamento
Coordinación
Naya Riveiro, Maria Cristina
Correo electrónico
cristina.naya@udc.es
Profesorado
Naya Riveiro, Maria Cristina
Correo electrónico
cristina.naya@udc.es
Web
Descrición xeral Iniciar a formación do estudante das distintas titulacións para optar a ser profesor de secundaria para tecnoloxía mediante a Didáctica da Matemática.
Coñecer e reflexionar sobre os contidos máis relevantes das Matemáticas, obxecto de ensinanza nos distintos niveis da Educación Secundaria.

Competencias do título
Código Competencias da titulación
A1 Coñecer o valor formativo e cultural das materias correspondentes á especialización.
A2 Coñecer os contidos que se cursan nos respectivos ensinos.
A3 Coñecer a historia e os desenvolvementos recentes das materias e as súas perspectivas para poder transmitir unha visión dinámica das mesmas.
A4 Coñecer contextos e situacións en que se usan ou aplican os diversos contidos curriculares.
A6 Transformar os currículos en programas de actividades e de traballo.
A7 Adquirir criterios de selección e elaboración de materiais educativos.
A8 Fomentar un clima que facilite a aprendizaxe e poña en valor as achegas dos estudantes.
A9 Integrar a formación en comunicación audiovisual e multimedia no proceso de ensino-aprendizaxe.
A11 Coñecer e aplicar propostas docentes innovadoras no ámbito da especialización cursada.
A12 Analizar críticamente o desempeño da docencia, das boas prácticas e da orientación utilizando indicadores de calidade.
A13 Identificar os problemas relativos ao ensino e a aprendizaxe das materias da especialización e expor alternativas e solucións.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Coñecer os elementos esenciais da Didáctica das Matemáticas que permitirá construír un conxunto de coñecementos relacionados coa natureza das matemáticas escolares, coa finalidade de conseguir unha visión global dos elementos da Educación Matemática e do papel que o docente terá que desenvolver no futuro. AP1
AP2
AP3
AP4
AP6
AP7
AP8
AP9
AP11
AP12
AP13
CM1
CM2
CM3
CM4
CM5
CM6
CM7
CM8
Coñecer e analizar as variables que inflúen e determinan todo o proceso da ensinanza. AP1
AP2
AP3
AP4
AP6
AP7
AP8
AP9
AP11
AP12
AP13
CM1
CM2
CM3
CM4
CM5
CM6
CM7
CM8
Proporcionar os coñecementos necesarios para que o futuro docente realice propostas didácticas acordes coas tendencias actuais na ensinanza das Matemáticas. AP1
AP2
AP3
AP4
AP6
AP7
AP8
AP9
AP11
AP12
AP13
CM1
CM2
CM3
CM4
CM5
CM6
CM7
CM8

Contidos
Temas Subtemas
Análise curricular da área. ¿Que son as matemáticas?
O currículum de matemáticas de Secundaria.
Competencia matemática.
Deseño de unidades didácticas en matemáticas.
Traballar na aula de matemáticas. A metodoloxía da aula.
Dificultades, obstáculos e erros na aprendizaxe das matemáticas.
A avaliación en Matemáticas.
Traballo por proxectos.
Materiais e recursos educativos.
Estándares clásicos de Matemáticas. Da Aritmética a Álxebra.
Estatística e Probabilidade.
Xeometría.
Análise.

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Prácticas a través de TIC 0 7.5 7.5
Sesión maxistral 14 7 21
Traballos tutelados 1 9 10
Proba mixta 3 21 24
Prácticas de laboratorio 14 7 21
Presentación oral 0.5 2 2.5
Lecturas 0 10 10
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Prácticas a través de TIC Presentación e traballo sobre diferentes ferramentas das novas tecnoloxía, baseadas en internet, na pizarra dixital, etc. Os estudantes deberán familiarizarse con estes recursos, e pode que algúns dos traballos a realizar sexan baseados nalgunhas destas ferramentas.
Sesión maxistral Exposición dos distintos contidos da materia por parte do profesor, buscando presentar a información, motivar o estudo e o traballo e a participación do alumnado.
Traballos tutelados Propoñeranse varios traballos relacionados con algún ou algúns dos temas ou contidos da materia. Serán realizados en equipo ou de forma individual.
Proba mixta Proba escrita (exame) onde combinaranse preguntas abertas e pechadas. En principio referirase o exame final da materia, aínda que pode haber outras probas ó longo do curso.
Prácticas de laboratorio Traballo na aula, en grupos reducidos ou de forma individual sobre aspectos concretos dos diferentes contidos, seguindo guións máis ou menos abertos, e coa axuda de materiais.
Presentación oral Exposición na aula dos diferentes traballos realizados.
Lecturas Material escrito bibliográfico que se lle propón ós estudantes para coñecer diferentes cuestións do temario.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Prácticas a través de TIC
Traballos tutelados
Proba mixta
Presentación oral
Descrición
A atención personalizada descríbese en torno a estas metodoloxías como momentos de traballo presencial co profesor polo que se pide unha participación obrigatoria do alumnado.
A forma e o momento no que se desenvolve indicarase en relación a cada actividade ó longo do curso mediante o plan de traballo da materia.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Prácticas de laboratorio Terase en conta a participación, o interese mostrado, a realización razoada das tarefas, ...
10
Prácticas a través de TIC Valorarase o material realizado polos estudantes, a destreza e a orixinalidade na súa realización, a pertinencia e o interese dos contidos. 30
Traballos tutelados Valorarase o grado de consecución de cada un dos traballos propostos que deben cumprir as directrices expostas de cada un deles.
20
Proba mixta Exame: valorarase a argumentación e o rigor da resposta en cada unha das probas realizadas.
30
Presentación oral Valorarase a claridade e a habilidade para presentar a información, a comunicación de resultados e as conclusións. 10
 
Observacións avaliación
A avaliación é orientativa, pode modificarse ó longo do curso escolar e pode depender da asistencia e participación na aula.

As faltas de ortografía nos traballos, nos materiais presentados e no exame reducirán a puntuación final.

A asistencia considerarase obrigatoria. Todo estudante cunha asistencia inferior ó 80% das horas presenciais será avaliado de xeito diferente.

Fontes de información
Bibliografía básica
ALDA, F.L. - HERNÁNDEZ, M.D. (1998) “Resolución de problemas”. Cuadernos de Pedagogía, 265.
ALSINA, - C. BURGUÉS, C- FORTUNY, J.M. – GIMÉNEZ, J. – TORRA, M. (1996) "Enseñar matemáticas". Graó. Barcelona.
ARIAS CORREA, A. - RIAL FERNÁNDEZ, Mª D., 1996, "Traballar por proxectos nas aulas de infantil e primaria" (Xerais: Vigo).
AZCÁRATE, P. (1996) “Proyecto docente. Didáctica de la matemática”. Universidad de Cádiz.
AZCÁRATE, P. (1997) “¿Qué matemáticas necesitamos para comprender el mundo actual?” Investigación en la Escuela, 32; 77-86.
AZCÁRATE GODED, P. - SERRADÓ BAYÉS, A. (2003) Seminario de Didáctica de las Matemáticas en Educación Secundaria.
BANDURA, A. (1977): «Self - efficacy toward a unifiyinf theory of behavioral change», Psychological Review, 84; 191-215.
BISHOP, A. J. (1999) “Enculturación matemática. La educación matemática desde una perspectiva cultutral”, Paidós Barcelona).
BROUSSEAU, G. (1983) “Les Obstacles epistemologiques et les problemes en Matematiques” Revista Recherches en Didactique des Mathématiques, vol. 4, 2; 165 - 180.
CORIAT, M. (1997) “Materiales, recursos y actividades: un panorama” en RICO (1997c) “La Educación matemática en la Enseñanza Secundaria”.
DICKSON, L. BROWN, M. - GIBSON, O. (1984) “Children Learning Mathematics: A Teacher’s Guide to Recent Research”. London: Cassell.
FERNANDO, F. - VENTURA, M., 1993, "La organización del curriculum por proyectos de trabajo". Graó.
FISCHBEIN, E. (1993). “The theory of figural concepts”. Educational Studies in Mathematics, 24: 139-162.
FREIRE, P. (1972) Pedagogy of the Oppressed, Harmondsworth: Penguin.
GODINO, J. D. - BATANERO, C. (1994). “Significado institucional y personal de los objetos matemáticos”. Recherches en Didactiques des Mathématiques, 14, nº 3: 325-355 p. 143.
GONZÁLEZ, P.M. (2004), “La historia de las matemáticas como recurso didáctico e instrumento para enriquecer culturalmente su enseñanza”, Suma 45, pp. 17-28.
GRAÑO, N. - LLONA, A. - SUAU, F. (1997) “El problema de la fotografía” Butlletí de la Societat Catalana de Matemàtiques, vol. 12, 1;. 73-83.
GUZMÁN, M. (1992), “Tendències innovadores en educació matemática”. Butlletí de la Societat Catalana de Matemàtiques, nº 7, 7–33.
JIMÉNEZ. J. (1997) “Diagnosticar y orientar en Educación Secundaria”. Comunicación aportada a las III Jornadas Andaluzas de Orientación.
KLINE, M. (1972) “Mathematical Thought from Ancient to Modern Times”. Oxford University Press, Oxford. (Traducción española a cargo de Mariano Martínez, Juan Tarrés y Alfonso Canal. Alianza Editorial, Madrid, 1992).
MALET, A. y otros (1983): Història de les matemàtiques: cultura y didáctica. Papers de Batxillerat, n.º 3, 7477.
MATEO ANDRÉS, M. (1997) “Diagnosticar y orientar en Educación Secundaria” Terceras Jornadas Andaluzas de Orientación: Diagnosticar en Educación. Granada: FETE-UGT, pag. 381-401.
N.C.T.M. (1995) “Assessment Standards for School Mathematics” N.C.T.M. Reston, VA.
NOLLA, R. (2001) “Estudis i activitats sobre problemes clau de la Història de la Matemàtica.”
PÉREZ ECHEVARRÍA, M.P. (1987) “Los problemas matemáticos”. Cuadernos de Pedagogía, 144.
PÉREZ GÓMEZ, A. (1998) “La cultura escolar en la Sociedad neoliberal”. Editorial Morata. Madrid.
PIAGET, J. y otros (1978): La Enseñanza de las Matemática modernas. Alianza Universidad, n.º 207, Madrid.
POLYA, G. (1965) “Cómo plantear y resolver problemas” Ed. Trillas. México (pp. 18-19, 25-48) (título original “How to solve it”, Princenton, 1945).
PUIG, L. (1997) “Análisis fenomenológico” en RICO (1997c) “La Educación matemática en la Enseñanza Secundaria”.
RICO, L. (coord..) (1997) “La Educación matemática en la Enseñanza Secundaria” Cuadernos de Formación del Profesorado. Educación Secundaria. ICE Universidad de Barcelona. Ed. Horsori. Bilbao.
SALOMON, G. (1984): “Television is easy and print is tough: the diffrential investment of mental effort in learning as a funtion of perceptions and attributions”, Journal of Educational Psycology, 78, 4; 647-658.
SANZ LERMA, I (1990) “Comunicación, lenguaje y Matemáticas” En LLINARES - SÁNCHEZ (1990) Teoría y Práctica de la Educación Matemática.
SIERRA, M. (1997) “Notas de historia de las Matemáticas para el Curriculo de Secundaria” en RICO (1997c) “La Educación matemática en la Enseñanza Secundaria”.
SKOVSMOSE, OLE (1999) “Hacia una filosofía de la Educación Matemática Crítica”(una empresa docente:Bogotá)
SOCAS, M. (1997) “Dificultades, obstáculos y errores en el aprendizaje de las Matemáticas en la Educación Secundaria” en RICO (1997c) “La Educación matemática en la Enseñanza Secundaria”.
SOLÉ, I. (1993) “Disponibilidad para el aprendizaje y sentido del aprendizaje” en COLL y OTROS (1993) “El constructivismo en el aula” Editorial Grao, Barcelona.
TANN, C.S., 1990, "Diseño y desarrollo de unidades didácticas en la escuela primaria". Morata. Cuadernos de Pedagogía, nº 243, enero, 1996.

Bibliografía complementaria
ALDA, F.L. - HERNÁNDEZ, M.D. (1998) “Resolución de problemas”. Cuadernos de Pedagogía, 265.
ARIAS CORREA, A. - RIAL FERNÁNDEZ, Mª D., 1996, "Traballar por proxectos nas aulas de infantil e primaria" (Xerais: Vigo).
AZCÁRATE, P. (1996) “Proyecto docente. Didáctica de la matemática”. Universidad de Cádiz.
AZCÁRATE, P. (1997) “¿Qué matemáticas necesitamos para comprender el mundo actual?” Investigación en la Escuela, 32; 77-86.
AZCÁRATE GODED, P. - SERRADÓ BAYÉS, A. (2003) Seminario de Didáctica de las Matemáticas en Educación Secundaria.
BANDURA, A. (1977): «Self - efficacy toward a unifiyinf theory of behavioral change», Psychological Review, 84; 191-215.
BISHOP, A. J. (1999) “Enculturación matemática. La educación matemática desde una perspectiva cultutral”, Paidós Barcelona).
BROUSSEAU, G. (1983) “Les Obstacles epistemologiques et les problemes en Matematiques” Revista Recherches en Didactique des Mathématiques, vol. 4, 2; 165 - 180.
CORIAT, M. (1997) “Materiales, recursos y actividades: un panorama” en RICO (1997c) “La Educación matemática en la Enseñanza Secundaria”.
DICKSON, L. BROWN, M. - GIBSON, O. (1984) “Children Learning Mathematics: A Teacher’s Guide to Recent Research”. London: Cassell.
FERNANDO, F. - VENTURA, M., 1993, "La organización del curriculum por proyectos de trabajo". Graó.
FISCHBEIN, E. (1993). “The theory of figural concepts”. Educational Studies in Mathematics, 24: 139-162.
FREIRE, P. (1972) Pedagogy of the Oppressed, Harmondsworth: Penguin.
GODINO, J. D. - BATANERO, C. (1994). “Significado institucional y personal de los objetos matemáticos”. Recherches en Didactiques des Mathématiques, 14, nº 3: 325-355 p. 143.
GONZÁLEZ, P.M. (2004), “La historia de las matemáticas como recurso didáctico e instrumento para enriquecer culturalmente su enseñanza”, Suma 45, pp. 17-28.
GRAÑO, N. - LLONA, A. - SUAU, F. (1997) “El problema de la fotografía” Butlletí de la Societat Catalana de Matemàtiques, vol. 12, 1;. 73-83.
GUZMÁN, M. (1992), “Tendències innovadores en educació matemática”. Butlletí de la Societat Catalana de Matemàtiques, nº 7, 7–33.
JIMÉNEZ. J. (1997) “Diagnosticar y orientar en Educación Secundaria”. Comunicación aportada a las III Jornadas Andaluzas de Orientación.
KLINE, M. (1972) “Mathematical Thought from Ancient to Modern Times”. Oxford University Press, Oxford. (Traducción española a cargo de Mariano Martínez, Juan Tarrés y Alfonso Canal. Alianza Editorial, Madrid, 1992).
MALET, A. y otros (1983): Història de les matemàtiques: cultura y didáctica. Papers de Batxillerat, n.º 3, 7477.
MATEO ANDRÉS, M. (1997) “Diagnosticar y orientar en Educación Secundaria” Terceras Jornadas Andaluzas de Orientación: Diagnosticar en Educación. Granada: FETE-UGT, pag. 381-401.
NOLLA, R. (2001) “Estudis i activitats sobre problemes clau de la Història de la Matemàtica.”
PÉREZ ECHEVARRÍA, M.P. (1987) “Los problemas matemáticos”. Cuadernos de Pedagogía, 144.
PÉREZ GÓMEZ, A. (1998) “La cultura escolar en la Sociedad neoliberal”. Editorial Morata. Madrid.
PIAGET, J. y otros (1978): La Enseñanza de las Matemática modernas. Alianza Universidad, n.º 207, Madrid.
POLYA, G. (1965) “Cómo plantear y resolver problemas” Ed. Trillas. México (pp. 18-19, 25-48) (título original “How to solve it”, Princenton, 1945).
PUIG, L. (1997) “Análisis fenomenológico” en RICO (1997c) “La Educación matemática en la Enseñanza Secundaria”.
SALOMON, G. (1984): “Television is easy and print is tough: the diffrential investment of mental effort in learning as a funtion of perceptions and attributions”, Journal of Educational Psycology, 78, 4; 647-658.
SANZ LERMA, I (1990) “Comunicación, lenguaje y Matemáticas” En LLINARES - SÁNCHEZ (1990) Teoría y Práctica de la Educación Matemática.
SIERRA, M. (1997) “Notas de historia de las Matemáticas para el Curriculo de Secundaria” en RICO (1997c) “La Educación matemática en la Enseñanza Secundaria”.
SKOVSMOSE, OLE (1999) “Hacia una filosofía de la Educación Matemática Crítica”(una empresa docente:Bogotá)
SOCAS, M. (1997) “Dificultades, obstáculos y errores en el aprendizaje de las Matemáticas en la Educación Secundaria” en RICO (1997c) “La Educación matemática en la Enseñanza Secundaria”.
SOLÉ, I. (1993) “Disponibilidad para el aprendizaje y sentido del aprendizaje” en COLL y OTROS (1993) “El constructivismo en el aula” Editorial Grao, Barcelona.
TANN, C.S., 1990, "Diseño y desarrollo de unidades didácticas en la escuela primaria". Morata. Cuadernos de Pedagogía, nº 243, enero, 1996.

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías