Datos Identificativos 2014/15
Asignatura (*) Enxeñaría xenética e transxénese Código 610475101
Titulación
Mestrado Universitario en Biotecnoloxía Avanzada
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 4.5
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Prerrequisitos
Departamento Bioloxía Celular e Molecular
Coordinación
Rodriguez Belmonte, Esther
Correo electrónico
esther.belmonte@udc.es
Profesorado
Rodriguez Belmonte, Esther
Correo electrónico
esther.belmonte@udc.es
Web http://webs.uvigo.es/masterbiotecnoloxiaavanzada/
Descrición xeral EN LA DOCENCIA DE LA MATERIA PARTICIPA TAMBIÉN EL SIGUIENTE PROFESOR DE LA UVIGO:
Alejandro Leonides De Carlos Villamarín (adcarlos@uvigo.es)

Esta materia pretende dar una cobertura amplia pero concisa a las técnicas de DNA recombinante. Está
pensada para Licenciados, graduados, investigadores de otros ámbitos que desean introducirse en estos
procedimientos y profesionales del sector biotecnológico. La materia comienza con una introducción de los
principios bioquímicos básicos en los que se fundamenta esta tecnología. Se describen a continuación la
reacción en cadena de la polimerasa y la clonación molecular utilizando a la bacteria E. coli como
hospedador y describiendo sus plásmidos, fagos y vectores híbridos asociados. Seguidamente se aborda la
construcción y rastreo de genotecas y cómo modificar, inactivar o expresar secuencias clonadas. Finalmente,
se discute la manipulación genética en otros organismos incluyendo otras bacterias, hongos, algas y plantas,
insectos y mamíferos. Además, se realizan unas sesiones prácticas en las que se llevan a cabo distintos
procedimientos de clonación y expresión de genes que permiten a los alumnos contrastar sus conocimientos
y ser evaluados de manera más completa.

Competencias do título
Código Competencias da titulación
A1 Saber buscar e analizar a biodiversidade de microorganismos, plantas e animais así como seleccionar os de maior interese biotecnolóxico (aplicado).
A2 Ter unha visión integrada do metabolismo e do control da expresión xénica para poder abordar a súa manipulación.
A3 Coñecer as aplicacións biotecnolóxicas dos microorganismos, plantas e animais e saber manipulalos de cara á súa aplicación biotecnolóxica.
A4 Coñecer e saber usar as técnicas de cultivo e a enxeñaría celular.
A5 Coñecer os principios da xenómica e a proteómica.
B1 Capacidade de análise e síntese (localización de problemas e identificación das causas e a súa tipoloxía).
B2 Capacidade de organización e planificación de todos os recursos (humanos, materiais, información e infraestruturas).
B3 Capacidade de xestión da información (con apoio de tecnoloxías da información e as comunicacións).
B4 Capacidade de planificación e elaboración de estudos técnicos en biotecnoloxía microbiana, vexetal e animal.
B5 Capacidade de identificar problemas, buscar solucións e aplicalas nun contexto biotecnolóxico profesional ou de investigación.
B6 Capacidade de comunicación oral e escrita dos plans e decisións tomadas.
B7 Capacidade para formular xuízos sobre a problemática ética e social, actual e futura, que propón a Biotecnoloxía.
B8 Capacidade de comunicación eficazmente coa comunidade científica, profesional e académica, así como con outros sectores e medios de comunicación.
B9 Capacidade de Traballo en equipo multidepartamental dentro da empresa.
B10 Capacidade de Traballo nun contexto de sostibilidade, caracterizado por: sensibilidade polo medio ambiente e polos diferentes organismos que o integran así como concienciación polo desenvolvemento sostible.
B11 Racionamento crítico e respecto profundo pola ética e a integridade intelectual.
B12 Adaptación a novas situacións legais, ou novidades tecnolóxicas así como a excepcionalidades asociadas a situacións de urxencia.
B13 Aprendizaxe autónoma.
B14 Liderazgo e capacidade de coordinación.
B15 Sensibilización cara á calidade, o respecto medioambiental e o consumo responsable de recursos e a recuperación de residuos.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Entender o interese, as vantaxes e a necesidade de traballar en equipos multidisciplinais, organizando e planificando adecuadamente os recursos, dentro do ámbito biotecnolóxico e promover dito traballo. BM2
BM9
CM1
CM2
CM3
CM4
CM8
Promover, dentro da industria biotecnolóxica, o traballo respetuoso co medio ambiente e cos organismos que o integran. BM10
BM11
CM4
CM5
CM6
CM7
CM8
Promover a capacidade de aprendizaxe autónoma, de liderazgo, a adaptación a novas situacións, así como a sensibilidade pola calidade e o respecto polo medio ambiente no ámbito da Biotecnoloxía. BM12
BM13
BM14
BM15
CM3
CM4
CM5
CM6
CM7
CM8
Promover a capacidade de xestión da información relacionada coa Biotecnoloxía e a transmisión e comunicación eficaz da mesma. BM1
BM3
BM6
BM7
BM8
CM3
CM4
CM6
CM7
CM8
Promover a capacidade para identificar problemas e buscar solucións así como para planificar e elaborar estudios técnicos dentro do ámbito da Biotecnoloxía. BM4
BM5
CM3
CM4
CM5
CM6
CM7
CM8
Conocer el funcionamiento y saber utilizar las enzimas que se emplean para manipular el DNA. AM1
AM2
AM5
Conocer el funcionamiento y saber utilizar la reacción en cadena de la polimerasa (PCR). AM1
AM2
AM3
AM5
Conocer el funcionamiento y saber utilizar los distintos vectores de clonación y expresión. AM1
AM2
AM3
AM4
AM5
Conocer el funcionamiento y saber utilizar las técnicas de mutagénesis del DNA. AM1
AM2
AM3
AM4
AM5

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Bases de la genética molecular y de la ingeniería genética.
Tema 2. Herramientas de la ingeniería genética y técnicas básicas para el análisis de los genes a nivel molecular.
Tema 3. La reacción en cadena de la polimerasa (PCR) y sus aplicaciones.
Tema 4. Clonación y construcción de genotecas.
Tema 5. Mutagénesis del DNA clonado.
Tema 6. Expresión de genes en células procariotas y eucariotas.
Tema 7. Plantas transgénicas: obtención y aplicaciones.
Tema 8. Modificación génica de animales: animales transgénicos y clónicos.

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral 22 44 66
Prácticas de laboratorio 12 20.5 32.5
Lecturas 0 10 10
Proba obxectiva 2 0 2
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Se explicarán los conceptos fundamentales de los contenidos de la materia. Se formularán, discutirán y resolverán cuestiones, ejercicios o problemas relativos a la materia.
Prácticas de laboratorio El alumno llevará a cabo la clonación, por PCR, de un ORF codificante de una enzima y, a continuación, realizará la expresión de la proteína producto en un sistema bacteriano o de levaduras. Finalmente, se realizara una valoración de la actividad de la proteína recombinante.
Lecturas Se recomendarán lecturas de artículos científicos de revisión y/o de investigación como material complementario a las sesiones magistrales.
Proba obxectiva Prueba escrita utilizada para la evaluación del aprendizaje, cuyo trazo distintivo es la posibilidad de determinar si las respuestas dadas son o no correctas. Constituye un instrumento de medida, elaborado rigurosamente, que permite evaluar conocimientos, capacidades, destrezas, rendimiento, aptitudes, actitudes, etc.
La prueba objetiva puede combinar distintos tipos de preguntas: preguntas de respuesta múltiple, de ordenación, de respuesta breve, de discriminación, de completar y/o de asociación. También se puede construir con un solo tipo de alguna de estas preguntas.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Prácticas de laboratorio
Lecturas
Descrición
Se intentará que toda la actividad docente sea participativa. Durante las sesiones prácticas se procurará que cada alumno reciba una atención individualizada.

Posibilidad de realizar una tutoría personalizada con anterioridad a la celebración de cada examen.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Sesión maxistral Seguimiento del trabajo del alumno. Se valorará la implicación del alumno y su comportamiento en las diversas actividades programadas. 20
Prácticas de laboratorio Presentación de una memoria de prácticas. 30
Proba obxectiva Una prueba objetiva al finalizar las dos semanas de docencia. 50
 
Observacións avaliación

Al igual que el resto de las materias del Máster, la evaluación se realizará de manera continua durante las semanas asignadas a la docencia presencial. En caso de realizar un examen final, la fecha del mismo coincidirá con el último día del periodo docente de la materia.


Fontes de información
Bibliografía básica

Rojo Izquierdo M, Curso de genética molecular e ingeniería genética, Ed. Pirámide, 2014

Brown TA, Gene cloning and DNA analysis, 6ed, Blackwell, 2010

Smith JE, Biotechnology, 5ed, Cambridge UP, 2009

Nicholl DST, An introduction to genetic engineering, 3ed, Cambridge UP, 2008

Renneberg R, Biotecnología para principiantes, Reverté, 2008

Watson JD, Baker TA, Bell SP, Gann A, Levine M, Losick R, Biología molecular del gen, 5ª Ed. Médica Panamericana, 2005

Perera J, Tormo A, García JL, Ingeniería genética, vols I y II, Ed. Pirámide, 2002

Bibliografía complementaria

Se recomienda la lectura de la obra "Biotecnología para principiantes" de Reinhard Renneberg (Ed. Reverté, 2008) como complemento al programa de la materia.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Organización e xestión: xestión empresarial e xestión eficaz do laboratorio/610475201
Auditoría de empresas biotecnolóxicas/610475202
Aspectos legais e éticos en Biotecnoloxía/610475203

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Enxeñaria Celular e Tisular/610475102
Xenómica e Proteómica/610475103
Bioinformática/610475104
Biotecnoloxía Industrial/610475105
Procesos e Produtos biotecnolóxicos/610475106
Técnicas de aplicación en biotecnoloxía/610475107

Materias que continúan o temario

Observacións

Es aconsejable que los alumnos tengan conocimiento de inglés a nivel de compresión de textos, ya que parte de las fuentes de información que consultarán están publicadas en esta lengua.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías