Datos Identificativos 2014/15
Asignatura (*) Bioquímica e Bioloxía Molecular Código 610G02013
Titulación
Grao en Bioloxía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Prerrequisitos
Departamento Bioloxía Celular e Molecular
Coordinación
Rodriguez Belmonte, Esther
Correo electrónico
esther.belmonte@udc.es
Profesorado
Freire Picos, María Ángeles
Rodriguez Belmonte, Esther
Rodriguez Torres, Ana Maria
Correo electrónico
maria.freirep@udc.es
esther.belmonte@udc.es
ana.rodriguez.torres@udc.es
Web http://ciencias.udc.es/bcm
Descrición xeral A Bioquímica e a Bioloxía Molecular abordan o estudo da vida ó nivel das moléculas e das interaccions que se dan entre elas. Hoxe en día estos estudos son a base de moitas investigacions (dende investigación biomédica a aspectos moleculares aplicables ó estudo de poboacións naturais, aplicacions agrícolas, medio-ambientais, etc). Nesta asignatura afondarase en aspectos moleculares básicos para a vida dende la síntese de mRNA e proteínas ata a regulación da expresión xénica mediada por sistemas de transducción de señais. Ista asignatura do 3º curso do grado en Bioloxía busca tanto aumentar os coñecementos do alumnado na materia como desenrolar a súa capacidade de relacionar información e aplicala cara á resolución de distintos casos e a proposta de experimentos ou pequenos proxectos de investigación.

Competencias do título
Código Competencias da titulación

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
O enfoque das conferencias é mellorar o coñecemento ea capacidade de reflexionar sobre unha disciplina que tamén xa no campo profesional esixen unha boa práctica e unirse aos principios éticos. As prácticas están máis enfocados na experiencia e know-how para ser e estar relacionado co campo de Bioquímica e Bioloxía Molecular. A8
A12
A17
A27
A29
A30
A31
B1
B2
B3
B4
B5
B7
B10
B11
B13
C3
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
1.-Transcrición basal RNA polimerasas elementos do promotor proximal, factores xerais de transcrición Mecanismo da transcrición: inicio elongación e terminación. Técnicas para o estudo de selección dos puntos de inicio e terminación transcripcional e estudo de interaccións acedos nucleicos-Proteínas.
2.-Transcrición regulada e implicación da cromatina na regulación transcripcional. Activadores e represores. Dominios de unión a DNA: Interaccións DNA-Proteínas. Complexos remodeladores da cromatina. Acetilación, desacetilación e outras modificacións de histonas na regulación da expresión génica. Técnicas para o estudo de regulación transcripcional. Exemplos de regulación de xenes concretos.
3.-Procesamiento de RNA e coordinación dos procesos cotranscripcionales en eucariotas Corte e poliadenilación de RNA. Eliminación de intrones. Procesamiento de RNA ribosómico e transferente.
4.-O RNA como regulador da expresión génica Edición de RNA. Control da calidade do mRNA. Papel de SnRNA e regulación da trancripción. sncRNAs e o mecanismo de silenciamiento génico. O RNA antisentido na regulación da tradución. Aplicacións do RNA antisentido. RNomicas.
5.-Tradución de proteínas. Elementos implicados na tradución e pasos esenciais: mRNA, tRNA e ribosomas. Etapas: Inicio, elongación e terminación. Diferenzas en eucariotas. Síntese proteica na mitocondria. Inhibidores traduccionales. Mutacións supresoras.
6.-Procesamiento proteico Modificacións postraduccionales das proteínas. Plegamiento: Chaperonas e Priones. Ubiquitinación e SUMOilación. Degradación programada: o Proteasoma.
7.-Direccionamiento de Proteínas. Translocación cotraduccional e postraduccional. Clasificación e distribución das proteínas recentemente sintetizadas. Tráfico entre nucleo e citoplasma. Regulación do transporte e destino das biomoléculas na célula.
8.-Principios xerais da sinalización celular.
Tipos de comunicación intercelular. Pasos da comunicación intercelular. Organización da sinalización e vías de regulación. As moléculas señalizadoras: tipos e funcións.
9.-Recepción dos sinais e transducción intracelular dos sinais. Receptores de membrana e intracelulares: tipos e mecanismos de activación. Sistemas de segundos mensaxeiros, fervenzas de fosforilación e transducción de sinais ao núcleo.
10.-Exemplos de coordinación da actividade fisiológica. Sinais do crecemento e proliferación celular: regulación do ciclo celular, a apoptosis e o cancro. Sinais da senescencia celular.

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Prácticas de laboratorio 15 22.5 37.5
Solución de problemas 8 16 24
Sesión maxistral 24 60 84
Proba mixta 2.5 0 2.5
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Prácticas de laboratorio Enfocadas ao estudo da expresión xénica, tanto co traballo en bases de datos, como pola análise de expresión de xenes reporteiros e/ou co estudo de expresión de proteínas.
Solución de problemas Neste apartado se incluira a formulación e resolución de problemas de distinta índole que se traballarán fundamentalmente en grupos reducidos.
Sesión maxistral Exposición oral complementada con medios audiovisuais co fin de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe. Potenciarase ademais a participación dos alumnos.
Proba mixta Proba utilizada para a avaliación dos coñecementos, capacidades, destrezas, aptitudes, actitudes, etc. adquiridos polo alumno ao longo do curso, e que inclúe distintos tipos de preguntas: curtas, de desenvolvemento, de resposta múltiple, etc.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Solución de problemas
Sesión maxistral
Descrición
As tarefas que deberá realizar o alumnado serán guiadas polo profesorado.

É importante a asistencia a tutorías de modo individual para aclarar dúbidas concretas, de sesións maxistrais ou de tarefas encomendadas. As colectivas son ademais necesarias para comentar formulación e desenvolvemento de seminarios, interpretación de resultados de prácticas, etc.

O horario de TUTORÍAS especificarase ao comezo do curso. Os alumnos tamén poderán solicitar cita previa e resolver dúbidas concretas, por correo electrónico.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Prácticas de laboratorio A asistencia é obrigatoria. O alumnos interpretarán os resultados obtidos e presentarán un traballo que incluirá un pequeno proxecto de investigación relacionado co traballado nas prácticas.
Avaliaranse as siguintes competencias:
A8, A12, A17, A30, A31.
20
Proba mixta Avaliaranse os coñecementos adquiridos po-los alumnos-as tanto nas sesions maxistrais como nos problemas traballados en grupo.
Avaliaranse as seguintes competencias: A8.
50
Solución de problemas Traballo do alumno no grupos reducidos: seminarios e posibles controies .
Avaliaranse as seguintes competencias: A27.
30
 
Observacións avaliación
.-É necesario ter APROBADAS as 3 partes: Problemas, Prácticas e Proba Mixta de forma independente para facer a suma e superar a materia.

.-A asistencia a Prácticas é obrigatoria.

.-Os alumnos que superasen as prácticas en cursos anteriores poderán solicitar a sua convalidación por un Aprobado.

.-De cara á Cualificación Final (en calquera das 2 oportunidades: Xuño ó Xullo), se a suma das notas é Maior de 5 pero algunha das partes está suspensa, nas Actas aparecerá un 4,9.

.-Para obter un Non Presentado os alumnos non poden participar en máis dun 15% das actividades avaliables programadas.

.-No exame final da 2ª oportunidade_ Xullo poderase recuperar o 100% da nota da materia xa sexa só das partes pendentes do exame da 1ª oportunidade de Xuño, ou ben un exame xeral que inclúa todas as partes co contido da materia.

.-Segundo a normativa de cualificacións e actas nos Graos e Másteres, a Comisión de Calidade da Facultade, acordou a recomendación de que se concederán matricúlalas de Honra a aqueles alumnos que obtivesen as máximas cualificacións na primeira avaliación (Xuño).

Fontes de información
Bibliografía básica Lodish, Berk, Matsudaria, Kaiser et al., (2008). Biología Celular y Molecular. Ed. Médica Panamericana
Karp G. (2011). Biología Celular y Molecular. Conceptos y experimentos. McGraw-Hill Interamericana Eds., S.A. de C.V., traducción de la 6ª ed. de Cell and Molecular Biology
Elliot, W.H. & Elliot, D.C. (2002). Bioquimica y Biologia Molecular. Ariel, S.A.
Stryer,L, Berg, J.M. %Tymoczko, J.L. (2013). Bioquímica: con aplicaciones clínicas. Ed. Reverté, 7ª Ed.
Lewin B. (2011). Genes X. Jones and Bartlett Publishers, LLC
Bruce, Alberts [et al.]. (2008). Molecular biology of the cell. New York : Garland Science, 5th ed.
Lodish, Berk, Krieger, Kaiser et al., (2013). Molecular Cell Biology. WhFreeman
Whitford, D. (2005). Proteins: Structure and Function. John Wiley & Sons, Ltd.
Meister G. (2011). RNA Biology. Wiley-VHH
Herráez, A. (2012). Texto inlustrado de Biología Molecular e ingeniería genética. Elsevier
En la plataforma moodle se incluirán enlaces a páginas web relacionadas con los diferentes contenidos de los temas.
Bibliografía complementaria Krauss, Gerhard. (2008). Biochemistry of signal transduction and regulation.. Weinheim : Wiley-VCH. 2nd ed.
Rhoads R. (2010). miRNA Regulation of the translational machinery. Springer
Dalbey, R.E. & von Heijne, G. (2002). Protein targeting, transport & translocation. Academic Press
Meyers, R.A. (2007). Proteins: from analytical to structural genomics (Volume I and II). Wiley-VCH Verlag GmbH & Co.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Fundamentos Bioquímicos de Biotecnoloxía/610212620

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Bioquímica I/610212101
Bioquímica II/610212202
Xenética molecular/610G02020

Observacións
Se recomienda asistir a las tutorías tanto grupales como individuales para conseguir mejores resultados.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías