Datos Identificativos 2014/15
Asignatura (*) Historia da Empresa Código 650G01005
Titulación
Grao en Ciencias Empresariais
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Primeiro Formación básica 6
Idioma
Castelán
Prerrequisitos
Departamento Economía Aplicada 1
Coordinación
Lindoso Tato, Elvira
Correo electrónico
elvira.lindoso.tato@udc.es
Profesorado
Alonso alvarez, Luis
Lindoso Tato, Elvira
Correo electrónico
luis.alonso@udc.es
elvira.lindoso.tato@udc.es
Web
Descrición xeral A materia Historia da Empresa ofrece unha formación básica ao futuro graduado, orientado a traballar no ámbito empresarial e onde o coñecemento da evolución da empresa resulta determinante á hora de tomar decisións executivas.

O obxectivo da materia é estudar e comprender a figura da empresa e do empresario e o seu papel no desenvolvemento económico (relación entre determinadas formas de empresa e a intensidade do crecemento económico). Estudar os cambios experimentados en tamaño e forma. Posibilitar a análise dos diferentes tipos de empresas incardinados nun contexto histórico. É dicir, a análise dos axentes e as organizacións empresariais en perspectiva histórico-económica ata o século XXI. E, así mesmo, establecer comparacións entre os distintos modelos empresariais ao longo do tempo e dos países.

A materia contribúe a proporcionar unha formación que permite un coñecemento extenso e profundo da evolución da empresa moderna no longo prazo, o seu desenvolvemento e a súa situación actual, capacitando aos futuros graduados para responder de xeito crítico e responsable aos diferentes retos que se lle presenten, contribuíndo á potenciación e mellora da empresa. Permite examinar como se resolveron problemas similares aos que se enfrontan as empresas na actualidade e, xa que logo, é unha ferramenta útil para a toma de decisións. Móstrase que a realidade empresarial é plural, diversa e dinámica. Non pode ser aprehendida cunha teoría universal, nin existe unha única solución organizativa ou tecnolóxica que garanta a excelencia empresarial.

Competencias do título
Código Competencias da titulación

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Recoñecer as diferentes fases da evolución económica e comprender as variacións que se produciron na empresa co paso do tempo A11
A19
Estudar e comprender a figura da empresa e do empresario e o seu papel no desenvolvemento económico A11
A19
Coñecer as principais formas de empresa, a súa evolución e a súa problemática nun contexto histórico A11
A19
Establecer comparacións entre os distintos modelos empresariais ao longo do tempo e dos países A11
A19
Coñecer e avaliar criticamente as distintas aproximacións teóricas sobre o desenvolvemento empresarial e como se relacionan co mundo real A3
Apreciar como as diferenzas nas contornas culturais, legais, políticas, sociais, etc. afectaron ás empresas e ao seu desenvolvemento en diferentes partes do mundo A11
A19
Identificar e explicar as principais vantaxes competitivas das empresas A3
A5
A11
A13
Facilitar o proceso de toma de decisións nas empresas a partir da familiarización cunha perspectiva histórica e temporal das mesmas A11
A13
A19
Analizar como os empresarios e os directivos afrontaron no pasado os problemas derivados da xestión das súas empresas A3
A11
A13
A19
Comprender como as empresas reaccionaron ante os cambios nos mercados, as tecnoloxías e as institucións e como, á súa vez, influíron nos mesmos A3
A5
A11
A19
Explicar os principais cambios estructurais que permitan ás empresas aumentar de tamaño A5
A11
A19
C8
Mostrar a existencia dunha realidade empresarial plural, diversa e dinámica, que non pode aprehenderse cunha teoría ou un modelo universal C4
Capacidade de expresión, oral e escrita C1
Capacidade analítica, lóxica e sintética A24
C6
Capacidade de percura, selección e elaboración de información C3
C6
Capacidade de traballo en equipo e de relación A1
C4
Capacidade de aplicación dos coñecementos adquiridos á interpretación do material estatístico, gráfico e documental A20
A21
A24
Destreza na aplicación de técnicas cuantitativas para o tratamento de repertorios estatísticos A21
Avaliar o comportamento, a cultura e a estratexia das empresas A12
C5
C8
Comprender a rápida dinámica de cambio dos negocios e os factores que inflúen nos ritmos e patróns dese cambio A9
A11
A19
Aprendizaxe de organización, planificación e administración do tempo de traballo A13
A22
Estimular o desenvolvemento do afán de superación e o liderado, favorecendo a capacidade de convicción e de aceptación dos puntos de vista dos demais C1
C4
C6
Potenciar a creatividade e a innovación A5
A19
C8
Fomentar a iniciativa persoal e emprendedora C5
Xestionar o cambio con eficacia e responder a demandas cambiantes A19
Asumir responsabilidades á hora de lograr unha aprendizaxe e un desenvolvemento persoal e profesional (Planificación do Desenvolvemento Persoal) A1
C3
C7
Contribuír ao recoñecemento da diversidade e a multiculturalidad C4
Facilitar o desenvolvemento dun compromiso ético A9
C4

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1: A empresa no mundo preindustrial 1. As baixas taxas de crecemento da economía preindustrial: unha visión a longo prazo da historia económica precapitalista occidental
2. A organización da produción precapitalista: a empresa antes da industrialización
Tema 2: A empresa na Primeira Revolución Industrial, 1780-1870 1. A Revolución Industrial Británica e a difusión da industrialización
2. A xénese da empresa moderna
Tema 3: A Segunda Revolución Industrial e o desenvolvemento da gran empresa, 1870-1973 1. A Segunda Revolución Industrial e a integración do mercado internacional
2. As estratexias de crecemento empresarial no marco da primeira "ruptura industrial". A difusión do capitalismo xerencial. O capitalismo cooperativo xaponés
3. As alternativas á gran empresa. Continuidades e cambios
Tema 4: A empresa ante os desafíos da globalización, 1973-2014 1. A economía mundial entre dúas crises
2. Os últimos desenvolvementos da gran empresa e outras respostas empresariais
3. A empresa nos procesos recentes de industrialización

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais 2 0 2
Estudo de casos 6 18 24
Lecturas 11 22 33
Presentación oral 3 9 12
Proba obxectiva 3 0 3
Sesión maxistral 17 51 68
 
Atención personalizada 8 0 8
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Exposición previa das líneas maestras da materia e orientación inicial en función dos recursos bibliográficos, docentes e informáticos dos que dispón o alumnado.
Estudo de casos Inclue as prácticas con material cuantitativo e cualitativo, así como determinadas lecturas.
Lecturas Lecturas obrigatorias complemento das clases maxistrais.
Presentación oral Exposición e discusión en horario lectivo das lecturas e do diverso material gráfico-estadístico que integran as clases prácticas.
Proba obxectiva Consistirá na realización dun exame escrito sobre os contidos do programa nas convocatorias oficiais.
Sesión maxistral Nestas sesións, o profesor impartirá as pautas chave de cada un dos puntos do temario da asignatura que o alumno debe conocer e preparar co traballo persoal e coa axuda dos restantes instrumentos que ofrece o curso.

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Lecturas
Presentación oral
Sesión maxistral
Actividades iniciais
Descrición
En cada un dos casos, procurase a atención persoalizada nas correspondentes sesións de clase o en horario de tutoría.
Asimesmo, realizaránse actividades de orientación docente nas tutorías de grupos reducidos (4 horas para cada un dos dous subgrupos en que se divide o grupo) durante o curso.


Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Estudo de casos Incluen as prácticas con material cuantitativo y cualitativo, así como determinadas lecturas.
A súa avaliación será conxunta coa das lecturas.
0
Lecturas Complemento das clases maxistrais de lectura obrigatoria. A realización das mesmas tamén será complementaria da actividade de estudo de casos e da presentación oral. O longo do curso, efectuárase tres probas nas que se avaliarán os coñecementos do alumno nestes aspectos. O calendario das mesmas facilitarase aos alumnos ao comezo do curso. Cada unha das probas computará dez puntos dos trinta que corresponden a este apartado. 30
Presentación oral Esta presentación correspóndese coa discusión de lecturas e dos diversos materiais gráfico-estadísticos que integran as clases prácticas. A súa avaliación será conxunta coa das lecturas e os estudos de caso. 0
Proba obxectiva Consistirá na realización dun examen escrito sobre os contidos do programa nas convocatorias oficiais (materiales teóricos, prácticas, lecturas, etc.). Para superala proba, e que ésta compute na avaliación final, haberá que obter como mínimo trinta puntos dos setenta. Valoraráse a capacidade de expresión, o manexo e o dominio do vocabulario específico, a capacidade analítica e sintética, e o coñecemento dos contidos do programa. 70
 
Observacións avaliación

A avaliación do alumno comenzará dende o primeiro día do curso en cada un dos apartados sinalados, con independencia da data de matrícula do alumno. Por iso, recoméndase a asistencia a clase dende o primeiro día aínda que o estudante éste pendente de completar o proceso de matrícula.

Para superala asignatura, o alumno debe obter como mínimo 50 puntos dos 100 totais. No caso de que o alumno realice como máximo dous estudos de caso ou duas lecturas evaluables durante o curso (máximo 20 puntos dos 100 totais) e non se presente ó exame oficial da materia, a calificación final recibida polo alumno será de "non presentado". 

Respecto da oportunidade adiantada extraordinaria, valorase da mesma maneira que a de xullo ou xaneiro (70% da nota final). Por tanto, o estudante pode superala materia na oportunidade adiantada obtendo 5 puntos dos 7 potenciais.

Está prohibido acceder á aula do exame/probas con cualquer dispositivo que permita a comunicación co exterior e/ou o almacenaxe de información. Asimesmo, é necesario que cada alumno que desexe realizar as probas identifique correctamente co D.N. I. ou carnet de estudiante, con foto actualizada, na aula onde se vaia realizar a proba.

Os alumnos/as deben consultar obrigatoria e frecuentemente a plataforma virtual da materia (moodle), onde os profesores colocan a información mais relevante da mesma. Ademáis, os estudantes deben subir unha foto actualizada ao seu perfil de moodle.


Fontes de información
Bibliografía básica (). .

Aldcroft, D. H., Morewood, S. (2013): The European economy since 1914,  New York, Routledge, 5ª edición.

Álvarez Arza, Mª José (2001): Historia económica de la empresa (guía didáctica) , Madrid, UNED.

Álvarez Arza, María José et al. (1998): Historia económica (guía didáctica) , Madrid, UNED.

Cameron, Rondo (2009): Historia económica mundial. Desde el Paleolítico hasta el presente , Madrid, Alianza, 2ª edición [3ª reimpresión].

Catalán, J., Miranda, J. A., Ramón, R. (2011): Distritos y clusters en la Europa del Sur , Madrid, Lid.

Chandler, Alfred D. Jr. (1996): Escala y diversificación: la dinámica del capitalismo industrial , Zaragoza, Prensas Universitarias de Zaragoza.

Chandler, Alfred D. Jr. (2008): La mano visible: la revolución de la gestión en la empresa norteamericana , Barcelona, Ediciones de Belloch.

Comín, Francisco (2011): Historia económica mundial. De los orígenes a la actualidad, Madrid, Alianza.

Comín, Francisco y Díaz Fuentes, Daniel (2004): La empresa pública en Europa , Madrid, Síntesis.

Comín, Francisco y Martín Aceña, Pablo (eds.) (1996): La empresa en la historia de España , Madrid, Civitas.

Comín, Francisco, Hernández, Mauro y Llopis, Enrique (eds.) (2005): Historia económica mundial, siglos X-XX , Barcelona, Crítica.

Di Vittorio, Antonio (coord.) (2003): Historia económica de Europa siglos XV-XX , Barcelona, Crítica.

Díaz Morlán, Pablo (2009): Capitalistas y empresarios. El mercado de la función empresarial , Alicante, Universidad de Alicante.

Dunning, John H. (comp.) (1976): La empresa multinacional , México, Fondo de Cultura Económica.

Dunning, John H. y Lundan, Sarianna M. (2008): Multinational enterprises and the global economy , 2ª ed., Cheltenham y Northampton, EE.

Erro, Carmen (2003): Historia empresarial. Pasado, presente y retos de futuro , Barcelona, Ariel.

Estella, Mª. Concepción, Arribas, Victoria y de Haro, Dionisio (2001): Prácticas de historia económica mundial y de España , Madrid, ESIC.

Feliú, Gaspar y Sudrià, Carles (2007): Introducción a la historia económica mundial , Valencia, Universitat de Valencia.

Fernández, P. (coor.) (2013): La profesionalización de las empresas familiares , Madrid, Lid.

García Ruíz, José Luis (1994): Historia económica de la empresa moderna , Madrid, Istmo.

García Ruíz, José Luis (coord.) (1998): Historia de la empresa moderna , Madrid, Síntesis.

García Ruiz, José Luis (coord.) et al. (1998): Historia de la empresa mundial y de España , Madrid, Síntesis.

García-Blanch Menárguez, Francisco (2002): Crecimiento económico en Corea del Sur (1961-2000). Aspectos internos y factores internacionales , Madrid, Síntesis.

Goodall, Francis, Gouvirsh, Terence R. and Tolliday, Steven (eds.) (1997): International Bibliography of Business History , London, Routledge.

Hannah, Leslie (1996): “La evolución de las grandes empresas en el siglo XX: un análisis comparativo”, Revista de Historia Industrial , nº 10, pp. 93-125.

Hébert, Robert F., Link, Albert N. (2010): A History of Entrepreneurship, London-New York, Routledge, reprinted.

Hernández Andreu, Juan y García Ruiz, José Luis (1994): Lecturas de Historia empresarial , Madrid, Civitas.

Jensana Tanehashi, Amadeu (2004): Empresa y negocios en Asia Oriental. Estrategias y acciones, Barcelona, UOC.

Jones, Geoffrey, Zeitlin, Jonathan (2008): The Oxford Handbook of Business History, Oxford, Oxford University Press.

Junqueras, O. y otros (2012): Historia de Japón: economía, política y sociedad , Barcelona, UOC.

Landes, D. S. (2008): La riqueza de las naciones: por qué algunas son tan ricas y otras tan pobres , Barcelona, Crítica.

Landes, David S., Mokyr, Joel, Baumol, William J. (2010): The invention of enterprise. Entrepreneurship from ancient Mesopotamia to modern times, Princenton y Oxford, Princenton University Press.

Marichal, Carlos (2010): Nueva historia de las grandes crisis financieras: una perspectiva global, 1873-2008, Barcelona, Debate.

Martín Martín, Victoriano et al. (coord.) (2006): Lecciones de historia económica, Madrid, McGraw Hill.

Martín Martín, Victoriano, (coord.) (2012): Historia de la Empresa, Madrid, Pirámide.

Nolan, Peter (2001): China and the Global Economy: National Champions, Industrial Policy, and the Big Business Revolution , Houndsmill, Palgrave.

Nuñez, Gregorio y Segreto, Luciano (eds.) (1994): Introducción a la historia de la empresa en España , Madrid, Abacus.

Ocampo Suárez-Valdés, Joaquín (1998): Historia económica mundial y de España , Oviedo, Universidad de Oviedo.

Palafox, Jordi, ed. (2014): Los tiempos cambian. Historia de la economía. Valencia, Tirant lo Blanch.

Pelegrín Solé, Àngels y Jensana Tanehashi, Amadeu (2011): Economía de Japón, Barcelona, UOC.

Piore, Michael J. y Sabel, Charles F. (1990): La segunda ruptura industrial, Madrid, Alianza.

Pollard, Sidney (1987): La génesis de la dirección de la empresa moderna. Estudios sobre la revolución industrial en Gran Bretaña , Madrid, Ministerio de Trabajo.

Porter, Michael E. (1991): La ventaja competitiva de las naciones , Barcelona, Plaza y Janés.

Prieto, Enrique, de Haro, Dionisio y Santos, Marta (2005): Historia Económica. Lecturas y materiales , Madrid, Dykinson.

Salort, S. (2012): Revoluciones industriales, trabajo y Estado del Bienestar. La gran ruptura mundial contemporánea, Madrid, Sílex.

Teichova, Alice, Lévy-Leboyer, Maurice y Nissbaum, Helga (comps.) (1990): Empresas multinacionales, finanzas, mercados y gobiernos en el siglo XX , Madrid, Ministerio de Trabajo y Seguridad Social, 2 vols.

Tortella, G. y otros (2008): Educación, instituciones y empresa: los determinantes del espíritu empresarial , Madrid, Academia Europea de Ciencias y Artes.

Valdaliso, Jesús M.ª y López, Santiago (2007): Historia económica de la empresa , Barcelona, Crítica [reimpresión de 2008].

Wu Xiaobo (2009): La China emergente. La transformación del gigante asiático desde dentro , Madrid, Kailas.

Yoshimori, Masaru (1993): "Claves de la competitividad japonesa", Harvard-Deusto Business Review , nº 56, pp. 20-30.

Zamagni, Vera (2004): Historia económica de la Europa contemporánea: de la revolución industrial a la integración europea , Barcelona, Crítica.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

A materia non esixe requisitos previos. Nembargantes, considéranse recomendables alguns prerrequisitos e coñecementos previos: – Coñecementos de Historia Universal. - Familiaridade con conceptos básicos de Economía e de Empresa. 



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías