Datos Identificativos 2014/15
Asignatura (*) Atención Temperá e Discapacidade Infantil Código 653862216
Titulación
Mestrado Universitario en Asistencia e Investigación Sanitaria (plan 2012)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Prerrequisitos
Departamento Medicina
Coordinación
Montoto Marqués, Antonio
Correo electrónico
antonio.montoto@udc.es
Profesorado
Montoto Marqués, Antonio
Rodríguez Sotillo, Antonio
Correo electrónico
antonio.montoto@udc.es
antonio.rodriguez.sotillo@udc.es
Web
Descrición xeral O estudo de esta materia proporciona a comprensión sistemática dunha área de estudo e o dominio das habilidades e métodos de investigación relacionados coa atención temperá e rehabilitación infantil, así como o deseño de programas de rehabilitación infantil

Competencias do título
Código Competencias da titulación

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Coñecer a comprensión sistemática dunha área de estudo e o dominio das habilidades e métodos de investigación relacionados coa atención temperá e rehabilitación infantil. AI3
AI4
AI5
BM1
BM2
BM4
BM5
BM7
CM4
CM6
CM7
CM8
Concebir, deseñar, poñer en práctica e adoptar un proceso substancial de investigación con seriedade académica. AI3
AI4
AI5
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM6
BM7
CM4
CM6
CM7
CM8
Fomentar en contextos académicos e profesionais o avance tecnolóxico, social ou cultural de atención integral dos nenos. AI3
AI4
AI5
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM6
BM7
CM4
CM6
CM7
CM8
Analizar as diferentes alteracións ou enfermedades que provocan discapacidade na infancia. AI3
AI4
AI5
BM1
BM2
BM4
BM5
CM6
CM7
CM8
Valorar a súa incidencia no desenvolvemento persoal e funcional do neno e no seu entorno familiar e escolar. AI3
AI4
AI5
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
CM4
CM6
CM7
CM8
Deseñar programas de rehabilitación infantil en casos concretos a partir da situación e do pronóstico funcional. AI3
AI4
AI5
BM1
BM2
BM4
BM5
BM7
CM4
CM6
CM7
CM8
Coñecer os principais tratamentos existentes actualmente e a súa aplicación na rehabilitación infantil. AI3
AI4
AI5
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
CM4
CM6
CM7
CM8
Intercambiar información sobre o desenvolvemento da atención temperá e a rehabilitación infantil en España. AI3
AI4
AI5
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM6
BM7
CM4
CM6
CM7
CM8

Contidos
Temas Subtemas
TEMA 1: INFANCIA E DISCAPACIDADE -Apuntes históricos.
-Concepto de infancia e discapacidade.
-Discapacidade e dereitos da infancia.
-Epidemioloxía e factores asociados á discapacidade na infancia.
-Implicacións da discapacidad infantil para a familia.
TEMA 2: ATENCIÓN TEMPERÁ -Concepto de Atención Temperá.
-Fundamentos e obxectivos.
-Indicacións da Atención Temperá.
-Equipo multidisciplinar e Atención Temperá.
-Papel da familia
TEMA 3: DESARROLLO NEUROBIOLÓXICO DO CEREBRO -Desarrollo psicomotor nos primeiros anos de vida
-Prematuridade
TEMA 4: ESTIMULACIÓN PRECOZ -Concepto.
-Programas E recursos terapéuticos de estimulación precoz.
TEMA 5: PARALISIS CEREBRAL INFANTIL -Concepto e epidemioloxía
-Fisopatoloxía e clasificación
-Formas clínicas
-Escalas de avaliación
-Pronóstico
-Opcións terapéuticas
-Intervención específica da Terapia Ocupacional
TEMA 6: ATENCIÓN INTEGRAL Ó NENO CON MIELOMENINGOCELE
SEMINARIO -Casos prácticos: presentación de casos clínicos: prematuridade: deseño de programas de Estimulación precoz e Atención Temperá

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral 11 22 33
Seminario 7 14 21
Prácticas clínicas 4 8 12
Proba obxectiva 2 0 2
Estudo de casos 2 4 6
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe. A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia.
Seminario Actividades que se levan a cabo antes de iniciar calquera proceso de ensino-aprendizaxe a fin de coñecer as competencias, intereses e/ou motivacións que posúe o alumnado para o logro dos obxectivos que se queren alcanzar, vinculados a un programa formativo. Con ela preténdese obter información relevante que permita articular a docencia para favorecer aprendizaxes eficaces e significativos, que partan dos saberes previos do alumna
Prácticas clínicas Estadías prácticas nun Servizo de Rehabilitación infantil para familiarizarse coas técnicas de estimulación precoz e atención temperá
Proba obxectiva Realizarase unha proba escrita que consistirá no estudo dun caso clínico sobre o que se farán cuestións relativas a teoría explicada mas sesións magistrales y nos seminarios, así como relativas o deseño dun programa de rehabilitación para o caso concreto
Estudo de casos Metodoloxía onde o suxeito se enfronta ante a descrición dunha situación específica que suscita un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de persoas, a través dun proceso de discusión. O alumno sitúase ante un problema concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Descrición
Resolución de dúbidas relacionadas coas sesións maxistrais e otros aspectos da asignatura. A atención personalizada farase mediante titorías personalizadas directas e virtuais a demanda, previa cita.


Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Seminario Valorarase a asistencia e participación activa do alumno. Será obrigatoria a asistencia ao 80% das sesións maxistrais 10
Proba obxectiva Realizarase unha proba escrita que consistirá no estudo dun caso clínico sobre o que se farán cuestións relativas a teoría explicada mas sesións magistrales y nos seminarios, así como relativas o deseño dun programa de rehabilitación para o caso concreto 70
Sesión maxistral Valorarase a asistencia e participación activa do alumno. Será obrigatoria a asistencia ao 80% das sesións maxistrais 20
 
Observacións avaliación




Sistemas e criterios de avaliación da aprendizaje: 

1.- Parte presencial (30%): valorarase a asistencia a sesións maxistrais e seminarios; para poder terse en conta será obrigatorio a asistencia ó 80% das sesións e seminarios.

2.-Proba obxectiva: consistirá nunha proba escrita que versará sobre o estudo dun caso clínico, sobre o que se farán cuestións relativas a teoría explicada nas sesións maxistrais e seminarios, así como relativas o reseño din programa de rehabilitación para o caso concreto. Para poder superar a asignatura o alumno deberá superar dita proba a lo menos con un 50% do seu valor ( non se poderá facer media co apartado anterior se non se supera a proba obxectiva)

En caso de non poder realizar dita proba, o alumno deberá presentar para superar a asignatura un traballo tutelado que versará sobre os contidos da asignatura


Fontes de información
Bibliografía básica
  • Downwey JA. Enfermedades incapacitantes en el niño. Madrid:Salvat; 1987.
  • Finnie NR. Atención en el hogar del niño con Paralisis Cerebral Infantil. México:La Prensa Médica Mexicana; 1976.
  • Le Metayer M. Reeducación cerebromotriz del niño pequeño. Educación Terapeutica. M. Barcelona: Masson; 2000.
  • Gassier J. Manual del desarrollo psicomotor del niño. Barcelona: Masson; 1990.
  • Hellbrugge T. Diagnóstico funcional del desarrollo durante el primer año de vida. Madrid:Marfil; 1980..
  • Illingworth RS. Desarrollo del niño. Londres:Churchill Livingstone; 1987.
  • Bobath K. Base neurofisiológica para el tratamento de la Paralisis Cerebral. Panamericana; 1982.
  • Vojta V. Alteraciones motoras cerebrales infantiles. A Coruña:Atam-Paideia; 1991.
  • Bobath B. Desarrollo motor en distintos tipos de Parálisis Cerebral. Panamericana; 1976.
  • Pueschel SM. Síndrome de Down. Problemática biomédica. Barcelona: Masson-Salvat; 1993.
  • Cunningham C. El Síndrome de Down. Una introducción para padres. Paidos, 1999.
  • Kumin L. ¿Cómo favorecer las habilidades comunicativas de los niños con Síndrome Down?. Paidós; 1997.
  • Springer Sp. Cerebro izquierdo Cerebro derecho. Gedisa; 1.994.
  • Cobos Álvarez. El desarrollo psicomotor y sus alteraciones. Pirámide, 1995.
  • Hernández FJ. Torpeza motriz. EUB; 1995.
  • Barkley RA. Niños hiperactivos. ¿Cómo comprender y atender sus necesidades especiales?. Paidós; 1999.
  • Moreno García I. Hiperactividad. Pirámide; 1998.
  • Arnaiz Sánchez P. Evolución y contexto de la práctica psicomotriz. Amarúa ediciones; 1991.
  • Domingo Calco Q. Psicomotricidad. Una propuesta de actividades lúdicas para el desarrollo. Seco Olea; 1990.
  • Taylor EA. El Niño Hiperactivo. Martinez Roca; 1990.
  • Trombly C. Terapia Ocupacional para enfermos incapacitados físicamente. México: Prensa Médica Mexicana; 2001.
  • Ruiz Estremera. Niños de riesgo. Programas de Atención Temprana. Norma Capitel; 2004.
  • Porres E. Tocame mamá. Edad; 2000.
  • Dolto F. Las etapas de la infancia. Paidós; 2000.
  • Cairo Antelo FJ. Avances en la atención al niño con discapacidad. A Coruña: Unidad de Rehabilitación Infantil y Atención Temprana; 1999.
  • Rochet Morata PH. El mundo del bebé. Serie Bruner; 2004.
  • Toldedo González M. La escuela ordinaria ante el niño con necesidades especiales. Santillana; 1999.
  • Gallardo Jáuregui MV. Discapacidad motórica. Aspectos psicoevolutivos y educativos. Aljibe; 1994.
  • Ruiz Pérez LM. Desarrollo Motor y Actividades Físicas. Gymnos Editorial; 1987.
  • Turner A, Foster M, Johnson S E. Terapia Ocupacional y Disfunción Física: Principios, Técnicas y Práctica. Madrid: Elsevier España; 2003.
  • Sánchez I., Ferrero A., Aguilar J.J., Climent J.M., Conejero J.A., Flórez M.T., Peña A., Zambudio R. (2006). Manual SERMEF de Rehabilitación y Medicina Física. Madrid: Panamericana
  • Miranda Mayordomo JL. Rehabilitación Médica. Madrid:Aula Médica; 2004.
  • Frontera WR, Gans BM; Walsh NE, Robinson LR. Delisa´s Physical Medicine and Rehabilitation:Principles and Practice. Lippincott Williams & Wilkins. Philadelphia 2010.
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías