Datos Identificativos 2014/15
Asignatura (*) Meteoroloxía e Oceanografía Código 631G01302
Titulación
Grao en Enxeñaría Náutica e Transporte Marítimo
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Navegación e da Terra
Coordinación
Manteiga Outeiro, Minia
Correo electrónico
minia.manteiga@udc.es
Profesorado
Campa Portela, Rosa Mary de la
Río Romero, Joaquin Del
Correo electrónico
rosa.mary.campa@udc.es
joaquin.del.rio@udc.es
Web
Descrición xeral El objetivo de esta materia consiste en proporcionar los conocimientos básicos en ambas disciplinas, Meteorología y Oceanografía, para afrontar con eficacia y seguridad el desarrollo de la profesión de marino, y servir de herramienta científica introductoria que permita orientar la actividad profesional al estudio técnico o científico del medio marino.

Competencias do título
Código Competencias da titulación
A8 Modelizar situacións e resolver problemas con técnicas ou ferramentas físico-matemáticas.
A9 Avaliación cualitativa e cuantitativa de datos e resultados, así como representación e interpretación matemática de resultados obtidos experimentalmente.
A10 Redactar e interpretar documentación técnica e publicacións náuticas.
A28 Planificar e controlar a derrota meteo-oceanográfica.
B2 Resolver problemas de xeito efectivo.
B5 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B6 Traballar de forma colaboradora.
B9 Capacidade para interpretar, seleccionar e valorar conceptos adquiridos noutras disciplinas do ámbito marítimo, mediante fundamentos físico-matemáticos.
B12 Uso das novas tecnoloxías TIC, e de Internet como medio de comunicación e como fonte de información.
B13 Comunicar por escrito e oralmente os coñecementos procedentes da linguaxe científica.
B15 Capacidade para adquirir e aplicar coñecementos.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Conocer las leyes que rigen la dinámica atmosférica y oceánica. A9
A10
B5
B12
B13
C1
C2
C3
C8
Cuantificar las variables meteorológicas y conocer el uso de la instrumentación meteorológica A9
A10
B5
B6
B9
B12
B15
C1
C2
C3
Interpretar y analizar la información meteo-oceanográfica que se recibe a bordo de buques, e identificar situaciones de riesgo para la navegación A9
A10
A28
B2
B5
B6
B9
B12
B13
B15
C1
C2
C3
Conocer los formatos de los boletines y partes meteorológicos cifrados A9
A10
B5
B6
B9
B12
B13
B15
C1
C2
C3
Planificar la derrota meteo-oceanográfica A8
A9
A28
B2
B5
B6
B9
B12
B13
B15
C1
C2
C3

Contidos
Temas Subtemas
TEMA 1: METEOROLOGÍA DESCRIPTIVA 1-1. LOS MEDIOS OCEÁNICO Y ATMOSFÉRICO
1-2. LA RADIACIÓN SOLAR Y TERRESTRE
1-3. LA ATMÓSFERA Y LAS VARIABLES METEOROLÓGICAS,
1-4. HIDROMETEOROS, NUBES Y NIEBLA
1-5. EL VIENTO
TEMA 2: METEOROLOGÍA FÍSICA 2-1. SISTEMAS METEOROLÓGICOS: MASAS DE AIRE Y FRENTES
2-2. SISTEMAS METEOROLÓGICOS: BORRASCAS Y ANTICICLONES
2-3. SISTEMAS METEOROLÓGICOS: CICLONES TROPICALES
2-4. CIRCULACIÓN GENERAL DE LA ATMÓSFERA
TEMA 3: OCEANOGRAFÍA DESCRIPTIVA 3-1. LAS CORRIENTES MARINAS
3-2. EL OLEAJE
3-3. LOS HIELOS
TEMA 4: PARTES Y CARTAS DEL TIEMPO. CIFRADO METEOROLÓGICO CLAVE MAFOR
CLAVE SHIP
CLAVE IAC
TEMA 5: PREDICCIÓN METEO-OCEANOGRÁFICA FUNDAMENTOS DE PREDICCIÓN DEL TIEMPO
MODELOS DE PREDICCIÓN NUMÉRICA DEL TIEMPO
MODELOS DE PREDICCIÓN DE OLEAJE

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Estudo de casos 10 4 14
Prácticas a través de TIC 10 0 10
Presentación oral 6 10 16
Solución de problemas 10 5 15
Saídas de campo 3 0 3
Proba obxectiva 4 6 10
Seminario 6 6 12
Lecturas 0 6 6
Sesión maxistral 24 36 60
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Estudo de casos 1- Interpretación de mapas sinópticos del tiempo en superficie: identificación de sistemas, frentes y masas de aire. Estima del viento. Localización de zonas de temporal.
2- Interpretación de mapas de altura. Topografías relativas. Predición del tiempo.
3- Interpretación básica de sondeos meteorológicos.
4- Interpretación de derrotas de ciclones tropicales: posicionamiento, estima y evolución del viento, semicírculo manejable y peligroso, normas generales de maniobra
Prácticas a través de TIC 1- Práctica sobre información meteorológica en la web de la AEMET, MetOffice y MeteoFrance
2- Información meteoro-oceanográfica en la web de Puertos del Estado
3- Modelos de oleaje y viento
4- Corrientes marinas (Plataforma MetEd)
5- Mareas (Plataforma MetEd)
Presentación oral Presentación de trabajos individuales o en grupo sobre contenidos ampliados del curso
Solución de problemas - Problemas de la fórmula hipsométrica. Reducción de la presión al nivel del mar
- Problemas de viento aparente a bordo
- Uso de ábacos de viento y oleaje
- parámetros del oleaje
Saídas de campo - Visita a la sede de la AEMET en A Coruña
Proba obxectiva -Evaluación de conocimientos y comprensión de los contenidos básicos de la materia, considerando las habilidades y destrezas del alumno, sus estrategias y planteamientos en la resolución de problemas. Se valorará expresamente el grado de evolución del alumno y su capacidad para analizar, enjuiciar y resolver problemas puntuales, requiriéndose una formación teórico-práctica equilibrada.
La prueba objetiva global reportará un 70% del total de la evaluación de la materia.
Seminario - Exposición por de temas elaborados conjuntamente por el profesor y el alumno/os sobre tema de especial actualidad o interés: ciclogénesis explosiva, el problema del calentamiento global y la navegabilidad del Océano Ártico, el fenómeno oceanográfico El Niño, etc.
Lecturas - Se recomendará la ampliación de contenidos mediante la lectura de temas específicos. Por ejemplo artículos de investigación sobre la clasificación, propiedades y estadística de temporales en Galicia.
Sesión maxistral - Clases expositivas clásicas orientadas a la adquisición de conocimientos y sus aplicaciones.

Atención personalizada
Metodoloxías
Presentación oral
Solución de problemas
Prácticas a través de TIC
Seminario
Estudo de casos
Saídas de campo
Descrición
- Análisis de mapas sinópticos en superficie
-Análisis de mapas de altura
- Interpretación de sondeos meteorológicos
- Prácticas sobre el curso en internet en la plataforma MetEd sobre mareas, corrientes y oleaje
-Resolución de problemas sobre cambio de viento aparente a verdadero
-Resolución de problemas sobre la fórmula hipsométrica
- Resolución de problemas sobre el uso de los ábacos para estimar vientos y oleaje
- Codificación en clave SHIP, IAC y MAFOR
- Instrumentos meteorológicos y su uso
-Seminario sobre derrotas meteorológicas y modelos de predicción meteoro-oceanográficos.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Presentación oral Presentación oral de temas con soporte informático o pizarra
Competencias availadas: A9, B5, B9, B15, C1
1
Solución de problemas -Realización de problemas sobre el paso de viento aparente a verdadero
- Realización de problemas sobre las claves de codificación meteorológicas
-Realización de problemas sobre el uso de ábacos de viento y oleaje
-Realización de problemas sobre la fórmula hipsometrica
Competencias availadas: A9, B2, B5, B9, C1
10
Prácticas a través de TIC Prácticas sobre corrientes, mareas y oleaje en la plataforma MetEd
Competencias availadas: A9, A10, B6, B9, B12, C2, C3
15
Seminario Extensión de algunos temas mediante exposición de casos ilustrativos o ejercicios prácticos avanzados
Competencias availadas: A28, A8, A9, B2, B9, C1
1
Estudo de casos Análisis de mapas sinópticos de superficie y altura.
Competencias availadas; A8, A10, A28, B9, B12, B15, C2, C3
5
Sesión maxistral Presentación oral de temas 1
Proba obxectiva -Evaluación de conocimientos y comprensión de los contenidos básicos de la materia, considerando las habilidades y destrezas del alumno, sus estrategias y planteamientos en la resolución de problemas. Se valorará expresamente el grado de evolución del alumno y su capacidad para analizar, enjuiciar y resolver problemas puntuales, requiriéndose una formación teórico-práctica equilibrada.
La prueba objetiva global reportará un 70% del total de la evaluación de la materia.
Competencias availadas: A10, A28, B2, B9, B15, C1
66
Saídas de campo En el caso de que se pueda realizar, la asistencia a la visita al centro meteorológico de la AEMET es obligatoria.
Competencias availadas: B9, C8
1
 
Observacións avaliación

Los criterios de evaluación contemplados en los cuadros A-II/1, A-II/2, A-III/1 y A-III/2    del Código STCW y sus enmiendas relacionados con esta materia se tendrán en cuenta a la hora de diseñar y realizar su evaluación.


Fontes de información
Bibliografía básica

Ramón Fisure Lanza (2006). Meteorología y Oceanografía. colección ITSASO n29

Sánchez Reus y Zabaleta Vidales (1972). Meteorología y Oceanografía. Secretaria de la Marina Mercante

Varios. Met Office británica (). Meteorology for Mariners. V

Hernandez Yzal, S (). Meteorología y Oceanografía. Editorial Cadi, Barcelona

Conesa, G. (). Análisis meteorológico en la mar. Ediciones UPC, Barcelona

Varios. The open University team (). The Open University course team, “Waves, Tides and shallow water processes. Open University. UK.

Hydrographic Department of the USA. (). The Mariners handbok. . Hydrographic Department of the USA.

J.M. Cuadrat y M.F. Pita (1997). Climatología. Ed. Cátedra. Madrid

The COMET program (). MeEd. Introducción a las corrrientes oceánica. https://www.meted.ucar.edu/

The COMET program (). Introducción a las mareas . https://www.meted.ucar.edu

The COMET program (). El ciclo de vida de las olas I y II. https://www.meted.ucar.edu

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Física/631G01103
Inglés I/631G01108
Navegación I/631G01202

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías