Datos Identificativos 2011/12
Asignatura (*) Educación matemática III Código 652G02024
Titulación
GRAO EN EDUCACIÓN PRIMARIA
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Prerrequisitos
Departamento Pedagoxía e Didáctica
Coordinación
Peñamaría Ramón, Carmen
Correo electrónico
carmen.penamaria@udc.es
Profesorado
Naya Riveiro, Maria Cristina
Peñamaría Ramón, Carmen
Correo electrónico
cristina.naya@udc.es
carmen.penamaria@udc.es
Web
Descrición xeral Esta materia pretende completar a formación en Educación Matemática dun futuro mestre de Educación Primaria.
Nesta materia describiránse e analizaránse os procesos de ensino-aprendizaxe das Matemáticas na etapa de Educación Primaria, favorecendo o coñecemento de métodos, técnicas e recursos para o seu traballo na aula.
Tamén se quere mostrar o papel que representa a Matemática na sociedade actual e o papel que xoga no camiño hacia unha educación crítica, interdisciplinar e multicultural.

Competencias do título
Código Competencias da titulación
A38 Adquirir competencias matemáticas básicas (numéricas, cálculo, xeométricas, representacións espaciais, estimación e medida, organización e interpretación da información, etc.).
A39 Coñecer o currículo escolar de matemáticas. Analizar, razoar e comunicar propostas matemáticas.
A40 Formular e resolver problemas vinculados coa vida cotiá.
A41 Valorar a relación entre matemáticas e ciencias como un dos pilares do pensamento científico.
A42 Desenvolver e avaliar contidos do currículo mediante recursos didácticos apropiados e promover as competencias correspondentes nos estudantes.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa.
B8 Capacidade para elaborar discursos coherentes e organizados loxicamente.
B9 Capacidade para expoñer as ideas elaboradas, de forma oral e na escrita.
B10 Capacidade de expresión oral e escrita en varias linguas (a lo menos nunha lingua estranxeira).
B11 Capacidade de comprensión dos distintos códigos audiovisuais e multimedia e manexo das ferramentas informáticas.
B12 Capacidade de selección, de análise, de avaliación e de utilización de distintos recursos na rede e multimedia.
B15 Capacidade para utilizar diversas fontes de información, seleccionar, analizar, sintetizar e extraer ideas importantes e xestionar a información.
B18 Compromiso ético para o exercicio das tarefas docentes.
B19 Capacidade de adaptarse a novas situacións nunha sociedade cambiante e plural.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Competencias de materia (Resultados de aprendizaxe) Competencias da titulación
Adquisición de conceptos matemáticos básicos. A38
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
C1
C3
C4
C6
C7
C8
Coñecer o currículum escolar da etapa de Educación Primaria. A39
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
C1
C3
C4
C6
C7
C8
Analizar e resolver problemas da vida cotiá. A40
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
C1
C3
C4
C6
C7
C8
As Matemáticas están presentes en tódalas Ciencias, favorecendo o desenrolo social e económico da Sociedade. A41
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
C1
C3
C4
C6
C7
C8
Coñecer os recursos e material didactico para a etapa de Educación Primaria, para o seu correcto uso nas aulas e avaliación. A42
B1
B2
B3
B4
B5
B8
B9
B10
B11
B12
B15
B18
B19
C1
C3
C4
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
A xeometría do espazo e do plano. A representación do espazo: da topoloxía á xeometría métrica.
Os obxetos xeométricos: descripción, propiedades e relacións.
O proceso de clasificar, definir e demostrar en xeometría.
O pensamento espacial na Educación Primaria. A xeometría no currículum.
Modelos de ensinanza e aprendizaxe dos obxetos xeométricos.
Os obxetos xeométricos. Os obxetos xeométricos do plano.
Os obxetos xeométricos do espazo.
Movementos e transformacións xeométricas. Os movementos planos: traslacións, rotacións e simetrías.
Semellanzas e homotecias.
A medida de magnitudes. Estimación e medida de magnitudes. Propiedades da medida.
A unidade de medida. Tipos de medida.
O sistema Métrico Decimal.
Análise didáctica da medida.
Medida de obxetos xeométricos. Medida de lonxitudes.
Medida de superficies.
Medida de volúmenes.

Planificación
Metodoloxías / probas Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Prácticas de laboratorio 21 21 42
Proba mixta 3 22 25
Foro virtual 0 6 6
Lecturas 0 7 7
Presentación oral 0.5 5.5 6
Prácticas a través de TIC 0.5 9.5 10
Traballos tutelados 0 10 10
Sesión maxistral 21 21 42
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Prácticas de laboratorio Traballo na aula, en grupos reducidos ou de forma individual sobre aspectos concretos dos diferentes temas, seguindo guións máis ou menos abertos, e coa axuda de materiais.
Proba mixta Proba escrita (exame) onde combinaranse preguntas abertas e pechadas. En principio referirase o exame final da materia, aínda que pode haber outras probas ó longo do curso.
Foro virtual Participación nunha rede social da materia, onde os estudantes proporán foros e participarán neles.
Lecturas Material escrito que se lle propoñerá ós estudantes para coñecer diferentes cuestións do temario.
Presentación oral Exposición na aula dos traballos realizados en equipo por cada un dos membros do grupo.
Prácticas a través de TIC Presentación e traballo sobre diferentes ferramentas das novas tecnoloxía, baseadas en internet, na pizarra dixital, etc. Os estudantes deberán familiarizarse con estes recursos, e pode que algúns dos traballos a realizar sexan baseados nalgunhas destas ferramentas.
Traballos tutelados Propoñeranse varios traballos relacionados con algún ou algúns dos temas ou contidos da materia. Serán realizados en equipo ou de forma individual.
Sesión maxistral Exposición dos distintos contidos da materia por parte do profesor, buscando presentar a información, motivar o estudo e o traballo e a participación do alumnado.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Proba mixta
Presentación oral
Prácticas a través de TIC
Traballos tutelados
Descrición
A atención personalizada descríbese en torno a estas metodoloxías como momentos de traballo presencial co profesor polo que se pide unha participación obrigatoria do alumnado.
A forma e o momento no que se desenvolve indicarase en relación a cada actividade ó longo do curso mediante o plan de traballo da materia.

Avaliación
Metodoloxías Descrición Cualificación
Prácticas de laboratorio Terase en conta a participación, o interese mostrado, a realización razoada das tarefas, ... 12
Proba mixta Exame: valorarase a argumentación e o rigor da resposta en cada unha das probas realizadas.
Será imprescindible obter máis de 3 puntos sobre 10 nesta proba para poder superar con éxito a materia.
50
Foro virtual Cada estudante proporá un foro de debate, ó redor dunha noticia ou evento e participará nos foros propostos por outros estudantes. 4
Presentación oral Valorarase a claridade, a habilidade para presentar a información e a comunicación dos resultados e as conclusións. 4
Prácticas a través de TIC Valorarase o material realizado polos estudantes, a destreza e a orixinalidade na súa realización, a pertinencia e o interese dos contidos. 15
Traballos tutelados Valorarase o grado de consecución de cada un dos traballos propostos que deben cumprir as directrices expostas de cada un deles. 15
 
Observacións avaliación

A avaliación é orientativa, pode modificarse ó longo do curso
escolar.
As faltas de ortografía nos traballos, nos materiais presentados e
no exame reducirán a puntuación final.
A asistencia considérase obrigatoria.

Todo estudante cunha asistencia inferior ó 80% das horas presenciais será
avaliado de xeito diferente
.


Fontes de información
Bibliografía básica

ALSINA, C.  BURGUES, C. - FORTUNY, J.M. (1987) "Invitación a la didáctica de la geometría" (Síntesis:Madrid)

ALSINA, C.  BURGUES, C. - FORTUNY, J.M. (1988) "Materiales para construir la Geometría" (Síntesis:Madrid)

ALSINA, C.  PEREZ, R.  RUIZ, C.(1989) "Simetría dinámica" (Síntesis:Madrid)

BRIALES, F.J.  JIMENEZ, M. (1989) "Matemática viva" (Alhambra: Madrid)

CASTELNUOVO, EMMA (1990) Didáctica de la matemática moderna (Trillas: México)

CHAMORRO, Mª del CARMEN (coord.) (2003) Didáctica de las Matemáticas para Primaria. (Pearson: Madrid)

DEL OLMO, M.A. – MORENO, M.F. – GIL, F. (1989) “Superficie y volumen. ¿Algo más que el trabajo con fórmulas?” (Síntesis:Madrid)

DICKSON, L. BROWN, M.  GIBSON, O. (1991) "El aprendizaje de las matemáticas" (Labor / M.E.C.:Madrid)

FISHER, R. - VINCE, A. (1990) "Investigando las Matemáticas" 4 vol. (Akal:Madrid)

GERDES, Paulus (1999) “Geometry from Africa: Mathematical and Educational Explorations”. Mathematical Association of America, Washington.

GODINO, JUAN D. (2003) “Proyecto Edumat-Maestros. Matemáticas y su Didáctica para Maestros” URL: http://www.ugr.es/~jgodino/edumat-maestros/welcome.htm

N.C.T.M. (2003) "Principios y Estándares para la educación matemática" (S.A.E.M. Thales:Sevilla)

Bibliografía complementaria

ALSINA, Claudi (2005) “Geometria cotidiana. Placeres y sorpresas del diseño”. Ed. Rubes. Barcelona.

ALSINA, C.  FORTUNY, J.M. (1994) "La matemática del consumidor" (Institut Català del Consum:Barcelona)

ALSINA, C. y otros. (1996) "Enseñar matemáticas" (Graó:Barcelona)

BOLT, B. (1992) "Matemáquinas" (Labor:Barcelona)

CALVO, XELO... [et al.] (2002) La geometría de las ideas del espacio al espacio de las ideas en el aula (Graó: Barcelona)

CASADO BARRIO, MARÍA JESÚS (2002) Geometría dinámica con papel (Proyecto Sur. Colec. 2 Puntos: Granada)

CLEMENS, S.R.  O'DAFFER, P.G.  COONEY, T.J. (1989) "Geometría con aplicaciones y soluciones de problemas" (Addison?Wesley Iberoameri:Mexico)

COMAP (1999) Las matemáticas en la vida cotidiana (Addison-Wesley: Madrid)

CORBALÁN, F. (1995) "La matemática aplicada a la vida cotidiana" (Graó:Barcelona)

CHAMOSO, JOSÉ; RAWSON, WILLIAM (2003) Matemáticas en una tarde de paseo (Nivola: Madrid)

CHAMOSO, JOSÉ; RAWSON, WILLIAm (2004) Contando la geometría (Nivola: Madrid)

EMMER, Michael – MANARESI, Mirella (2002) Matematica, arte, tecnologia, cinema. Springer. Milano.

FIOL, M.L. – FORTUNY, J.M. (1990) “Proporcionalidad directa. La forma y el número” (Síntesis:Madrid)

GALLEGO LÁZARO, CARLOS... [et al.] (2005) Repensar el aprendizaje de las matemáticas: Matemáticas para convivir comprendiendo el mundo (Graó: Barcelona)

GARCIA ARENAS, J.  BERTRAN, C. (1987) "Geo­metría y experiencias" (Alhambra:­Madrid)

GERDES, P. (1991) "Cultura e o despertar do pensamento geométrico" (Instituto superior Pedagógico: Mozambique)

GIMÉNEZ, JOAQUIM; SANTOS, LEONOR; DA PONTE, JOAO PEDRO (coords.) (2004) La actividad matemática en el aula Homenaje a Pablo Abrantes (Graó: Barcelona)

GRACIA ALCAINE, F. (1995) "Imágenes" (Proyecto Sur:Granada)

GUIBERT, A.  LEBEAUME, J. ? MOUSSET, R. (1993) "Actividades geométricas para Educación Infantil y Primaria" (Narcea:Madrid)

MORA, J.A.  RODRIGO, J. (1993) "Mosaicos I y II" (Proyecto Sur:Granada)

MORA, J.A.  RODRIGO, J. (1993) "Mosaicos. Actividades" (Proyecto Sur:Granada)

VILARRASA, A.  COLOMBO, F. (1988) "Ejercicios de exploración y representación del espacio" (Graó:Barcelona)


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Resolución de problemas en matemática/652G02030

Materias que continúan o temario
Educación matemática I/652G02008
Educación matemática II/652G02018

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías