| Temas |
Subtemas |
Primeira parte. Elementos de análise xurídica: a estructura da orde xurídica |
__________________________________________________ |
Tema 1. Breve aproximación fenomenolóxica ao mundo do Dereito. |
1. Un mundo de suxeitos en relación: seres humanos, e outros. 2. Un mundo de cousas. 3. Un mundo de feitos. 4. Un mundo de accións e controversias. 5. Un mundo de normas. 6. Un mundo de normas que gardan entre si unha certa orde. |
Tema 2. Introdución á teoría das normas |
1. A natureza das normas. 1.1. Algúns usos e funcións da linguaxe. 1.2. Linguaxe e pensamento: proposicións e enunciados. 1.3. A norma como proposición ou enunciado prescriptivo. 1.4. A teoría da norma como mandato: o imperativismo clásico. Crítica. 1.4. Alternativas ao imperativismo. 1.4.1. A teoría das normas de von Wright. Clases de normas. 1.4.2. A teoría das normas de Hart: a) as normas como razóns para a acción; b) normas primarias e normas secundarias: a teoría da norma xurídica conduce á teoría do sistema xurídico; c) algúns problemas. 1.5. Conclusións sobre a natureza da norma xurídica. 2. A estrutura da norma xurídica. 2.1. A solución tradicional: suposto de feito e consecuencia xurídica. 2.2. Algúns corolarios: a) a necesidade de distinguir entre normas completas e incompletas; b) Os tipos de normas xurídicas incompletas. 2.3. Crítica do modelo tradicional. 3. Fenomenoloxía das normas xurídicas: normas, disposicións e corpos xurídicos. 4. A validez ou existencia das normas xurídicas: a fronteira entre a teoría da norma e a teoría da orde ou do sistema xurídico. 5. A dimensión espacio-temporal da validez das normas: a vixencia. 6. Outras nocións: eficacia, aplicabilidade. |
Tema 3. Nocións de teoría do ordenamento e dos sistemas xurídicos
|
1. Caracterización xeral: ordenamento, Estado e sistema. 2. A vocación sistemática do ordenamento xurídico. Os caracteres tradicionalmente atribuídos aos ordenamentos xurídicos: unidade, coherencia, plenitude e independencia. Problemas que xorden actualmente. Que é un sistema xurídico. 3. Outra forma de caracterizar os sistemas xurídicos: reglas, principios e procedementos. 4. Normas primarias e normas secundarias, de Kelsen a Hart. 5. O problema da pertenza das normas a un sistema (identidade dos sistemas xurídicos). O sistema xurídico como sistema dinámico. 6. A validez das normas. 7. A validez no Dereito actual. |
| Tema 4. Nocións de teoría das fontes do Dereito e introdución ao sistema español de fontes |
1. Significados da expresión "fontes do Dereito". 2. Fontes formais e fontes materiais. 3. As fontes formais: aproximación teórica. 3.1. A lei. 3.2. O costume. 3.3. A xurisprudencia. Xurisprudencia e precedente. 3.4. A doutrina. 4. A evolución histórica das fontes do Dereito. 5. O sistema de fontes do Dereito no Dereito español.
5.1. As "fontes das fontes": o título preliminar do Código civil e a Constitución de 1978. 6.2. A Constitución. As sentenzas do Tribunal Constitucional. 5.3. A lei no noso ordenamento xurídico. O principio de legalidade. Normas con rango de lei. Os tratados internacionais. 5.4. As normas regulamentarias. 5.5. O costume no noso ordenamento xurídico. 5.6. Os principios xerais do Dereito. Concepto e funcións no noso ordenamento xurídico. 5.7. A xurisprudencia e a creación xudicial do Dereito. 5.8. Outras fontes do Dereito: en particular, os instrumentos nos que se plasman os actos da autonomía da vontade. |
| Tema 5. O suxeito de Dereito |
1. A orde xurídica, orde humana: a persoa. 2. O concepto xurídico de persoa e a súa evolución: as modificacións recentes 3. Elementos para unha crítica do concepto xurídico de persoa. 4. A extensión da personalidade xurídica: capacidade xurídica e capacidade de obrar. 5. Outros suxeitos de dereito: a persoa xurídica. |
| Tema 6. A relación xurídica |
1. Concepto. 2. Presupostos. 3. Elementos. 4. Relación xurídica e situación xurídica. 5. Situacións xurídicas activas e pasivas. |
| Tema 7. O deber xurídico |
1. Aproximación a partir do uso lingüístico. "Ter o deber de" e "verse obrigado a". 2. Deber xurídico e deber moral. 3. Características do deber xurídico. 4. As garantías do deber xurídico. 5. Límites do deber xurídico. |
| Tema 8. O dereito subxectivo |
1. Idea xeral. Aproximación desde o uso lingüístico e desde as clasificacións científicas máis estendidas. 2. Dereito subxectivo e deber xurídico. 3. Estrutura do dereito subxectivo. 3. Dimensión dinámica do dereito subxectivo. Condicións de exercicio, extensión e límites. 4. Recapitulación: os deberes xurídicos son concretos e determinados, os dereitos subxectivos formulados legalmente, porén, son construcións abstractas. 6. Outras situacións de poder xurídico: as potestades. |
| Tema 9. Os feitos e as accións ante o Dereito |
1. Actos e feitos. 1.1. Feitos e feitos xurídicos. 1.2. Os actos xurídicos. 2. A violación da orde xurídica. 2.1. O acto ilícito. Ilícitos típicos e ilícitos atípicos. 2.2. A responsabilidade. 2.3. A sanción. Concepto e clases. |
| Tema 10. Aproximación á aplicación ou determinación do Dereito. |
1. Os problemas da linguaxe das normas e a necesidade da interpretación. Noción e tipos. 2. Interpretación e aplicación. A aplicación do dereito e a resolución de controversias como actividade complexa: subsunción e decisión. 3. A xustificación das decisións xudiciais. A tarefa creativa dos xuíces. |
Segunda parte. Cara a unha comprensión global: o Dereito como práctica social |
__________________________________________________ |
| Tema 11. O Dereito como instrumento para a vida social. |
1. A orde social. 2. A orde social non é unha orde espontánea: funcións do Dereito en relación coa orde social. 3. Dereito, Estado e poder. 3.1. A comunidade política como creadora e conservadora da orde xurídica. 3.2. O Dereito como factor de organización, lexitimación e conservación da comunidade política. |
| Tema 12. O Dereito como conxunto de materiais vinculantes para a resolución de conflitos. |
1. O Dereito non é só o sistema de normas que se deriva ou extrae do sistema de fontes. 2. A técnica xurídica. 3. O elemento ideal: os valores. Valores xurídicos. 4. A interrelación entre o elemento ideal, a técnica e os preceptos. |
| Tema 13. Fins do Dereito e valores xurídicos |
1. A xustiza. 1.1. Aproximación á noción de xustiza. Xustiza material e xustiza formal. 1.2. Principais proxeccións da xustiza. 2. A seguridade. 2.1. A seguridade como condición e esixencia da vida humana. 2.2. A seguridade xurídica, cualidade do Dereito que introduce certeza e orde. 2.3. Principais proxeccións e limitacións da seguridade xurídica. 3. Relacións entre xustiza e seguridade. |
| Tema 14. As formas activas da vida xurídica. |
1. A produción de normas: en particular, a lexislación. 2. O tráfico xurídico. 3. A adxudicación. 3. Relación entre as actividades anteriores e o Dereito como conxunto de materiais vinculantes. |
| Tema 15. En definitiva, que é o Dereito? O Dereito como práctica social. |
1. A unificación dos sentidos de "Dereito".
2. Proposta dunha definición descritiva do Dereito.
3. Carácteres do Dereito como práctica social: 3.1. Carácter institucional. 3.2. Normatividade. 3.3. Coactividade. 3.4. Pretensión de comprehensividade e pretensión de supremacía. |
Asignaturas