|
Guía DocenteCurso Escola Técnica Superior de Náutica e Máquinas |
| Diplomado en Navegación Marítima |
 Asignaturas |
| Navegación I |
| Contidos |
| Datos Identificativos | 2020/21 | |||||||||||||
| Asignatura | Navegación I | Código | 631211201 | |||||||||||
| Titulación |
|
|||||||||||||
| Descriptores | Ciclo | Período | Curso | Tipo | Créditos | |||||||||
| 1º e 2º Ciclo | Anual |
Segundo | Troncal | 9.5 | ||||||||||
|
||||||||||||||
| Temas | Subtemas |
| Tema 1: A TERRA | Forma e dimensiós.- Xeoide.- Elipsoide.- Esfera. Liñas principais do elipsoide.- Mínima distancia entre dous puntos do elipsoide.- Idea sobre a liña xeodésica. Liñas principaiss da esfera: Círculo máximo (ortodrómica).- Mínima distancia entre dous puntos da superficie esférica.- Polos dun círculo máximo.-Liña loxodrómica. Coordenadas xeográficas, Terra elipsoide: Elipse meridiana.- Primeiro meridiano.- Lonxitude.- Diferencia en lonxitude.- Ecuador e paralelos.- Latitude.- Diferencia en latitude.- Latitude xeodésica e xeocéntrica. Coordenadas xeográficas, Terra esférica: Meridianos.- Primeiro meridiano.- Lonxitude.- Diferencia en lonxitude.- Ecuador e paralelos.- Latitude.- Diferencia en latitude.- Relación entre un arco de paralelo e o seu correspondiente arco de ecuador. Introducción á Cartografía: Representación plana da Terra.- Deformación angular, liñal e superficial.- Definicións: líñas automecoicas, isom étricas e isomorfas.- Escala.- Variabilidade da escala.- Proxeccións conformes.- Proxeccións equivalentes.- Proxeccións acimutais. Aproximación á proxección de Mercátor: Terra esfera e Terra elipsoide. Ideas xerales sobre outros tipos de proxeccións: Ortográfica, gnomónica, estereográfica e acimutal equidistante.- Xeralidades sobre as súas propiedades, trazado e aplicacións náuticas. Campo magnético terrestre: Variación do campo.- Polos magnéticos.- Ecuador magnético.- Meridianos e paralelos magnéticos.- Declinación magnética.- Variación da declinación magnética.- Líñas isodinámicas e isogónicas.- Línea agónica.- Líñas isalodinámicas e isalogónicas.- Cartas magnéticas. |
| Tema 2: RUMBOS, DEMORAS E MARCACIÓNS | Ángulo de rumbo, definición.- Meridiano da agulla.- O desvío.- A Corrección total da agulla.- Rosa dos ventos.- Cuarteo da rosa.- Rumbos verdadeiro, da agulla e magnético.- Distintos modos de expresar os rumbos.- Cuadrantal e circular.- O vector rumbo/velocidade. Corrientes.- Efectos sobre la derrota del buque.- Deriva.- Rumbo efectivo.- Velocidad efectiva.- Casos particulares. El viento.- Efectos sobre la derrota del buque.- Abatimiento.- Rumbo de superficie. La línea loxodrómica como línea de rumbo.- Rumbo directo y distancia directa.- Casos particulares. Demora y marcación.- Definiciones.- Formas de contarlas: circular y cuadrantal.- Demoras verdadera, de la aguja y magnética.- Casos particulares: enfilación y oposición. |
| Tema 3: A AGULLA NÁUTICA | Nomenclatura e características da agulla náutica.- Mortero, flotador, rosa , chapitel e estilo.- Momento magnético.- Periodo de oscilación.- Sensibilidade e estabilidade.- Amortiguamento e coeficiente de amortiguamento.- Precisión e limitaciones.-Instalación a bordo.- Recheno do morteiro.- Revisións, conservación e coidados. Forma de obter as características dunha agulla. Explicación da orixe do desvío da agulla: Campos magnéticos que obran sobre a agulla.- Definicións.- Campo magnético terrestre: Componente orientadora.- Campos permanente, inducido e subpermanente.- Forza ó leste.- Ideas xerales sobre a súa anulación.- Elementos compensadores. Agullas tipo flush-gate. |
| Tema 4: A MEDIDA DA VELOCIDADE | Unidades de lonxitude empregadas en Náutica: Millas náutica, mariña e terrestre.- Cable. O nó.- Definición. Corredeira.- Evolución histórica.- Distintos tipos de corredeira: Corredeira holandesa.- Corredeira de barquiña.- Orixe do nó coma unidade de medida da velocidade do buque.- Corredeira de fondo.- Corredeira mecánica.- Corredeiras de presión.- Corredeira eléctrica.- Corredeira electromagnética.-Efecto Doppler.- Corredeira Doppler. Coeficiente de corredeira.- Definición, cálculo e utilidade. Medida da velocidade do buque por medio da súa máquina.- Breve referencia ás bases corridas. Errores na velocidade de corredeira. |
| Tema 5: A MEDIDA DA PROFUNDIDADE |
Importancia do coñecemento da sonda.- Unidades de medida.- Nivel de reducción de sondas.- Liñas isobáticas.- Clases de sonda: maiores menores e de contorno. Sondadores: Escandallo de man: Descripción e manexo.- Escandallo mecánico.- Escandallo automático.- Escandallos sonoros.- Bombas de sonda.- Tubos de sondar: Diversos tipos.- Escandallos ultrasonoros: Efectos pezoeléctrico e de magnetoestricción: Transductores.- Outros tipos de sondadores.- Reducción da sonda por calado, marea e presión barométrica. |
| Tema 6: PUBLICACIÓNS NÁUTICAS |
Cartas Náuticas. Clasificación das cartas según a súa escala.- Cartas de punto menor: Cartas xerales e cartas de arrumbamento.- Cartas de punto maior: Cartas de navegación costeira, aproches e portulanos. Cartuchos. Signos e abreviaturas empregados nas Cartas náuticas. Catálogos. Correccións das cartas náuticas. Cartas en blanco. Outras publicacións: Libros de faros.-Libros de Radiofaros.- Sinais horarias.- Anuarios de Mareas.- Roteiros. |
| Tema 7: NAVEGACIÓN. | Xeralidades e definicións: As variables situación, rumbo e velocidade. Navegación de estima: Situación estimada. Navegación Costeira: Situación observada por medios terrestres. Navegación Astronómica: Situación observada por medios astronómicos. Navegación Radioeléctrica: Situación observada por medios radioeléctricos. |
| Tema 8: NAVEGACIÓN DE ESTIMA | A navegación estimada para pequenas distancias.- Triángulo plano de estima.- O apartamento medio ou de cálculo.- Relacións que ligan os distintos elementos do triángulo de estima: Fórmulas da estima. A navegación estimada para grandes distancias.- Triángulo mercatoriano: fórmula exacta do rumbo.- Corrección do apartamento medio para o cálculo do rumbo e da distancia.-Problemas que resolve a navegación estimada.- Problema directo: dadas as coordenadas do punto de saída, o rumbo e a distancia navegada, obter as coordenadas do punto de chegada.- Problema inverso: Dadas as coordenadas dos puntos de saída e recalada, obter o rumbo directo e a distancia directa.- Casos particulares: Navegación por meridiano.- Navegación por paralelo.- Outros problemas: Fixado o rumbo e a velocidade, navegar ata acadar un paralelo ou un meridiano dados.- Resolución dos problemas da estima con vento corrente.- A estima na carta náutica.- Solución gráfica dos problemas de estima para pequenas distancias. |
| Tema 9: NAVEGACIÓN COSTEIRA |
Liña de posición: definicións. Liñas de posición empregadas na navegación costeira: Recta de demora.- Arco de distancias.- Ángulo horizontal.- Liñas isobáticas. Recta de demora.- Natureza da recta de demora. Dispositivos empregados na observación da demora dun punto: Pínula.- Alidadas acimutais: distintos tipos.- Alidada acimutal Thomson.- Alidada acimutal tipo Kelvin.- Alidada acimutal tipo Ritchie.- Círculo de Doral.-Cubichete de marcar.- Taxímetros. Situación observada por corte de dúas ou máis rectas de demora simultáneas.- Ídem non simultáneas, con ou sin cambio de rumbo e/ou velocidade.- Caso de existir corrente e/ou vento.- Situación ás catro e oito cuartas.- Cálculo do rumbo e intensidade horaria da corrente por dúas situacións observadas a distintas horas, coñecidos o Rº e a velocidade do buque.- Cálculo da situación observada e da velocidade, por observación de tres demoras a distintos puntos da costa, coñecido o rumbo.- Cálculo de rum bo por tres demoras non simultáneas ó mismo punto da costa (método ciclónico).- Cálculo da situación observada, rumbo efectivo e rumbo e intensidade horaria da corrente, por observación de tres demoras non simultáneas ó mismo punto da costa, coñecidos o rumbo e a velocidade.- Cálculo da situación observada por tres demoras non simultáneas ó mismo punto da costa e cuarta demora a outro punto (demora “fantasma”).- Cálculo da situación observada e da intensidade horaria da corrente de rumbo coñecido, por observación de tres demoras non simultáneas ó mismo/distintos puntos da costa, dados o rum bo e a velocidad.- Cálculo da situación observada e do rumbo da corrente, de intensidade horaria coñecida, por observación de tres demoras ó mismo/distintos puntos da costa, coñecidos o rumbo e a velocidade.- Método Las Heras. A enfilación coma caso particular da recta de demora.-A oposición coma caso particular da recta de demora.- Utilidade dunha soa recta de demora. Límite da aplicación da recta de demora. Arco de distancias.- Natureza do arco de distancias. Dispositivos empregados na medida de distancias: Estadímetro.- Sextante.- Telémetro.- Radar.- Eco. Situación observada por corte de arcos de distancias simultáneas, a dous ou máis puntos da costa.- Ídem non simultáneas, con ou sin cambio de rumbo e/ou velocidade.- Ídem con corrente e/ou vento.- Cálculo da velocidade do buque por observación de tres distancias ó mism o punto da costa.- Aplicación do método ciclónico ó caso das distancias.- Aplicación do método Las Heras ó caso das distancias.- Distancia a un punto da costa, de altura coñecida, por ángulo vertical.- Fórmula abreviada.- Ángulo vertical de seguridade e guía.- Distancia ó horizonte visible.- Distancia a un faro que se observa no límite do horizonte visible.- Distancia a un obxeto entre o observador e o horizonte visible.- Distancia a un punto cando a base cae detrás do horizonte visible.- Tablas e nomogramas para a solución destes casos.- Situación observada por demora e distancia simultáneos.- Ídem non simultáneos.- Resolución de distintos supostos para o cálculo da situación, rumbo, velocidade e rumbo e intensidade horaria dunha corrente, por corte de rectas de demora e arcos de distancias. Límite de aplicación do arco de distancias.- Utilidade dunha soa distancia. Ángulos horizontais.- Natureza do ángulo horizontal. O ángulo horizontal com a lugar xeom étrico por diferencia de demoras.- Ídem de marcacións.- Casos particulares: Enfilación e oposición.- Medida có sextante.- Dispositivos para o trazado do ángulo horizontal: Compás de tres puntas.- Caso de indeterminación do ángulo horizontal.-Cálculo da situación observada e corrección total da agulla por corte de ángulos horizontais simultáneos, obtidos por diferencia de dem oras da agulla: Métodos de trazado.- Cálculo da situación observada por corte de ángulos horizontais non simultáneos.- Ídem con cambio de rumbo e/ou velocidade.- Ídem con corrente e/ou vento.- Tanxente de posición.- Secante de posición.- Ángulos horizontais de seguridade e guía.- Situación por corte de ángulo horizontal e demora ou distancia.- Resolución de distintos supostos combinando as tres liñas de posición estudiadas. Isobáticas .- Natureza da isobática ou liña de igual sonda. Traslado dunha isobática ó tempo de observación da segunda. Situación observada por corte de isobáticas.- Situación observada por corte de liña isobática e recta de demora simultáneas.- Ídem por corte con arco de distancias.- Ídem con ángulo horizontal.-Ídem non simultáneas con cambio de rum bo e/ou velocidade.- Ídem con corrente e/ou vento. Casos de ambigüedade na situación observada, por cortes múltiples próximos. Erros na observación: Erros sistemáticos e accidentais.- Definicións. A simultaneidade nas observacións.- Erro na situación observada ó considerar coma simultáneas liñas de posición que non o son.- Lei de variación da demora e lei de variación da distancia.- Conclusións: Eleccións dos puntos de referencia e orde cronolóxico na observación.- Atenuación do erro cando as liñas de posición non se cortan no mismo punto. Erro sistemático nos ángulos horizontais: Arco de certidume.- A súa eliminación cando se obteñen por diferencia.- Erro accidental no ángulo horizontal.- Caso particular da enfilación: Ángulo límite de percepción.- Curva de dispersión lateral para o ángulo límite.- Enfilación sensible: Distancia límite. Erro nas liñas de posición.- Estudio dos distintos casos: Área de certidume.- Ángulo óptimo de corte. Erro na situación observada obtida por corte de liñas de posición non simultáneas: Influencia do ángulo de corte, intervalo navegado, do erro no rumbo e do erro na velocidade.- Conclusións. |
| Tema 10: FUNDAMENTOS DA NAVEGACIÓN ASTRONÓMICA |
Esfera celeste.- Definición.- Eixo e polos do mundo.- Ecuador celeste.- Meridianos e paralelos celestes.- Vertical astronómica.- Puntos cenit e nadir.- Horizonte astronómico.- Horizonte racional o geocéntrico.- Horizonte aparente ou sensible.- Horizonte visible ou do mar.- Hemisferios visible e invisible.- Meridianos superior e inferior do lugar. Coordenadas celestes dos astros. Coordenadas horizontais: Plano fundamental, eixo e orixe.- Liñas auxiliares: Vertical e almicantarat.-Vertical primario.- Altura e distancia cenital.- Acimut e amplitude. Coordenadas horarias relativas: Plano fundamental, eixo e orixe.- Liñas auxiliares: Círculo horario e paralelo de declinación.- Primeiro círculo horario.- Declinación e distancia polar.- Horario e diferencia ascensional.- Eclíptica.- Polos da Eclíptica.- Inclinación da eclíptica.- Liña dos equinoccios.- Liña dos solsticios. Coordenadas horarias absolutas .- Plano fundamental, eixo e orixe.- Liñas auxiliares: Máximos de ascensión e paralelos de declinación.- Máximos principal e oposto.- Ascensión recta e ángulo sidéreo.- Declinación.- Coluros. Ideas xerais sobre outros sistemas de coordenadas: Coordenadas uranográficas eclípticas.- Latitude e lonxitude celestes.- Sistemas de coordenadas según a súa orixe: Heliocéntricas, topocéntricas, xeocéntricas... O triángulo de posición: Seus elementos. Movemento propio dalguns astros.- Estudio do movemento aparente do Sol.- Aceleración das fixas.- Trópicos e círculos polares.- Zodiaco. Relación entre as distintas clases de coordenadas que se miden no ecuador. |
| Tema 11: MOVEMENTO DIURNO DA TERRA | Polo de iluminación dun astro.- Coordenadas do polo de iluminación .-Círculo racional de iluminación.- Hemisferio escuro e hemisferio iluminado.-Movemento diurno aparente dos astros.- Orto.- Paso polo meridiano superior.- Ocaso.- Paso polo meridiano inferior.- Pasos polo primeiro vertical.- Caso do ángulo paraláctico recto.- Arcos diurno e nocturno.- Movemento diurno aparente do Sol.- Crepúsculos.-Crepúsculo civil.- Crepúsculo náutico.- Crepúsculo astronómico.- Astros circumpolares e anticircumpolares.- Latitude para a que Sol ou Lúa son circumpolares nunha data dada. Variación do horario dos astros.- Variación en altura.- Altura máxima ou de culminación e altura meridiana: diferencia conceptual.- Altura no meridiano inferior e altura mínima ou culminación inferior: diferencia conceptual.-Variación en acimut.- Relación entre as variacións en altura e acimut.- Casos particulares: Esfera recta e esfera paralela. |
| Tema 12: ESTUDIO DO TEMPO | Concepto xeral da medida do tempo.- Unidades naturais para a medición do tempo.- Tempo sidéreo.- Expresión da hora sidérea.- Tempo verdadeiro.- desigualdade dos días verdadeiros.- Tempo medio.- Ecuación do tempo.- Tempo Civil.- Tempo Universal.- Diferencia de hora entre dous lugares.- Hora reducida.- Hora oficial.- Hora legal.- Liña internacional de cambio de fecha. |
| Tema 13: ALMANAQUE NÁUTICO | Obxeto e descripción. Problemas que resolve o Almanaque Náutico: Posicións aparentes: Ángulo sidéreo e declinación. Horario en Greenwich de Sol, Lúa, planetas e Aries. Dada a hora TU determinar o horario e a declinación dun astro. Horas de TU do paso dos astros polo meridiano superior de Greenwich. Horas de saída e posta de Sol e Lúa. Crepúsculos. Horas oficiais en diferentes países. Observacións da estrela Polar. Correccións ás alturas observadas. |
| Tema 14: O SEXTANTE | Teoría do sextante: Lei da doble reflexión. Descripción e partes do sextante. Punto inicial ou de paralelismo. Punto de colimación. Exame e rectificación.- Erros de excentricidade, prismatismo e graduación. Erro de índice: distintas formas de calculalo. Técnicas de observación das alturas dos astros. Medición de ángulos verticais e horizontais. Horizonte artificial: ventaxas e inconvenientes.- Observación de alturas sobre este tipo de horizonte. Manexo e conservación. |
| Tema 15: CORREXIR AS ALTURAS OBSERVADAS | Depresión do horizonte.- Depresión da liña de costa. Semidiámetro: Semidiámetro aparente e xeocéntrico.- Semidiámetro horizontal e en altura ( contracción do semidiámetro luar coa altura ). Paralaxe diurna: Paralaxe horizontal.- Paralaxe horizontal ecuatorial.- Paralaxe en altura ( reducción da paralaxe coa altura ). Posicións aparentes e posicións verdadeiras. Refracción astronómica: Estudio da refracción.- Distintos modelos.- Factores termométrico e barométrico.-Refracción media.- Refracción horizontal media. Correccións ás alturas de Sol.- Correccións ás alturas de Lúa.- Correccións ás alturas de planetas e estrelas.-Orde de aplicación das distintas correccións.- Simplificación das correccións por medio de tablas. Corrección das alturas observadas con horizonte artificial. |
| Tema 16: CRONÓMETROS | Descripción e xeralidades. Partes dun cronómetro clásico. Estado absoluto e movemento diario.- Cronómetros maxistral e acompañantes: Comparación. Dada a hora do acom pañante, determinar a hora do maxistral. Dada a hora do cronómetro, determinar a hora do primeiro meridiano. Os cronómetros modernos. Instalación a bordo. Diarios de cronómetros. |
| Tema17: MAREAS | Xeralidades.- Forzas xeradoras das mareas.- Teoría do equilibrio. Clasificación das mareas. Nivel de reducción de sondas. Mareas de sicixias ou vivas.- Mareas de cuadratura ou mortas.- Retardo da m area- Establecimento de porto.- Amplitude e semiamplitude da marea.- Altura da marea.- Altura da baixamar.- Altura da pleamar.- Nivel medio.- Unidade de altura.- Coeficiente da marea.- Desigualdades. Influencia dos sistemas isobáricos fixos e móbiles. Cálculo da hora e altura das mareas: Fórmula de La Place ou das constantes non armónicas. Idea xeral sobre a predicción por medio das constantes armónicas. Liñas cotidales.- Puntos anfidrómicos. Anuario de Mareas: Horas e alturas de pleam ares e baixamares.- Porto patrón.- Porto secundario. Dada a hora , determinar a altura da marea.- Determinar a hora á que se terá unha sonda dada. Correntes de marea.- Atlas de mareas. |
| Tema 18: RESOLUCIÓN DO TRIÁNGULO DE POSICIÓN |
Cálculo da latitude.- Distintos casos: Cálculo da latitude nun instante calqueira.-Cálculo da latitude ó paso dos astros polo meridiano superior e inferior.- Cálculo da latitude observada coa estrela Polar.- Cálculo da declinación.- Cálculo da altura.- Cálculo do horario: Distintos casos.- Diferencia ascensional.- Cálculo do horario ó corte có primeiro vertical.- Cálculo do horario ó ser recto o ángulo de posición.- Cálculo da hora de paso dos astros polo meridiano do observador.- Ídem polo meridiano móbil do buque.- Cálculo do azimut: Distintos casos.- Amplitude .- Acimut da Polar.- Cálculo do ángulo de posición.- Cálculo da hora de ortos e ocasos verdadeiros e aparentes.- Manexo de tablas para a solución dos diferentes casos.- Recoñecem ento dos astros.- Distintos casos: Recoñecemento ó paso polo meridiano superior e inferior.- Recoñecimento no primeiro vertical.- Recoñecemento por procedimientos gráficos.- Planisferios, Taboas e identificadores.- Descripción e manexo.- Determinación dos astros que poden observarse nos crepúsculos. Influencia dos erros nos distintos elementos: Causas dos erros.- Erro na altura calculada, por erro no horario, en latitude e en declinación.- Erro na latitude calculada, por un error no horario, altura e declinación.- Erro no horario calculado, por un erro en latitude, altura e declinación .- Interpretación gráfica dos anteriores supostos.- Erros no azimut.- Conclusións: Circunstancias favorables para a observación. |
| Tema 19: AGULLAS XIROSCÓPÌCAS: | Xeralidades.- Descripción do xiroscopio con dous graos de libertade.- Representación de pares e velocidades angulares.-Propiedade do xiroscopio: Rixidez e precesión.- Determinación da velocidade de precesión.- Nutación.- Tempo empregado polo xiroscopio en cumplir unha revolución completa entorno ó eixo vertical.- Explicación dos movementos de precesión nutación: Reaccións de inercia.- Comportamento dun xiroscopio de dous graos de libertade suxeto a un par de eixo horizontal: Precesión forzada.- Xiroscopio ligado a un plano vertical: Posición de equilibrio.- Xiroscopio ligado ó plano horizontal: Posición de equilibrio.- Orientación do eixo .-Expresión da forza orientadora.- Movemento do eixo do xiroscopio no plano horizontal: Periodo de oscilación.- Principio do xiroscopio pendular.- Traxectoria descrita polo eixo do xiroscopio.- Desenrolo plano da traza do extremo do eixo do xiroscopio.- Agullas xiroscópicas: Distintos tipos.- Elemento sensible.- Sistemas de amortiguamento das oscilacións.- Factor de amortiguamento.- Desvíos nas xiroscópicas: Desvío de amortiguamento.- Desvío debido ó movemento do buque.- Desvíos por cambios de rumbo e/ou velocidade.- Desvíos por balances e cabezadas. O moderno xirocompás: Estudio do efecto Sagnac.- O xiro láser.- A xiroscópica a fibra óptica. Sistemas automáticos de goberno: Autotimonel Estabilizadores de balance. Rexistradores de rumbo. Idea xeral sobre o compás por satélite. |
| Tema 20: ORGANIZACIÓN DA ROTA | Catálogos.- Organización das cartas.- Avisos ós navegantes.- Correccións ás cartas.- Preparación e ordenación das cartas para a viaxe.- Organización das demás publicacións: Roteiros.- Libros de faros e Sinais de néboa.- Libros de Radiosinais.- Almanaques.- Anuarios de mareas.- Taboas.- Símbolos e abreviaturas.- Cuadernos de bitácora.- Cadernos de radar.- Cadernos de cronóm etros.- Cadernos das correccións da agulla.- Guide to Port Entry.- Correccións e postas ó día. Disposición dos útiles propios da rota: Transportadores, lápices, com pases etc. Rutinas de comprobación antes de facerse ó mar: Chequeo dos diferentes equipos.-Gobernos de man e autom ático.- Sondas.- Agullas.- Radares.- Comunicacións.- Receptores dos sistemas de axuda á Navegación.- Acumuladores.- Telégrafo de órdes.- Luces de Navegación.- Sinais fónicas.- Equipos de seguridade etc. Rutinas de comprobación previas á manobra de atraque, Anotacións no Caderno de Bitácora. |
|
