Temas Subtemas
I CONCEPTOS PRELIMINARES

TEMA 1. Evolución histórica do coñecemento en Edafoloxía


TEMA 2. Métodos en Edafoloxía 		Precursores da Edafoloxía. Nacemento da Edafoloxía. Evolución histórica recente. Estado actual do coñecemento en Edafoloxía e perspectivas. Relación con outras ciencias. O solo. Perfil e horizontes. Nomenclatura.

Descrición do solo no campo. Técnicas de estudo de laboratorio.
II COMPOSICIÓN DO SOLO



TEMA 3. Composición mineral do solo. Arxilas.



TEMA 4. Materia orgánica, caracterización e dinámica 		Granulometría: clasificación das partículas e as texturas. Superficie específica. Textura e propiedades dos solos. Mineraloxía do solo. As arxilas: estrutura e propiedades das principais arxilas. Oxihidróxidos.

Conceptos xerais. Constituíntes non húmicos do solo. Materia prima do humus. Clasificación e tipos de humus. Significado da materia orgánica para o solo e a vexetación. Separación e fraccionamento do humus. Asociacións órgano-metálicas e organo-minerais. A materia orgánica nos ecosistemas: ciclo bioxeoquímico e turnover.
III PROPIEDADES DO SOLO

TEMA 5. Propiedades físicas e estrutura do solo





TEMA 6. Retención e dinámica da auga no solo







TEMA 7. Temperatura do solo. Atmosfera do solo





TEMA 8. Reacción do solo e intercambio catiónico




TEMA 9. Bioloxía do solo



TEMA 10. Fertilidade do solo 		Densidade real e aparente. Porosidade. Distribución de tamaño de poro. Morfoloxía da estrutura. Niveis de organización: macro e microestructura. Mecanismos de formación dos agregados. Estabilidade da estrutura e mecanismos de degradación estrutural. Accións biolóxicas, climáticas e antropóxenas sobre a estrutura. Consistencia. Esforzos e deformacións: estabilidade mecánica.

Contido de humidade. Potencial hídrico. Métodos de medida da auga no solo. Retención de auga no solo: curva característica de humidade. Factores que afectan o movemento de auga. Fluxo saturado e insaturado. Condutividade hidráulica. Infiltración, redistribución e evaporación. Balance hídrico a través do solo. Abastecemento hídrico da vexetación.


Propiedades térmicas do solo. Réxime diario e anual de temperatura. Manexo da temperatura do solo. Composición da atmosfera do solo. Fluxo de gases no solo. O solo e os gases de efecto invernadoiro.

Concepto de pH e acidez do solo. Clasificación dos solos segundo o seu pH. Acidez actual e potencial. Efectos da acidez. Corrección da acidez. Complexos de superficie. Dobre capa difusa e solución externa. Equilibrio entre a solución do solo e o complexo de cambio. Cationes de cambio: orixe e valores característicos. Capacidade de intercambio aniónico. Complexo adsorbente e distribución das plantas.

Principais organismos do solo. Actividade encimática no solo. Ácidos nucleicos. Os organismos do solo como indicadores de calidade do solo.

Macronutrientes e micronutrientes. Ciclo do nitróxeno, fósforo e potasio. Calcio e magnesio. Manganeso. Hierro, Cobre, Zinc, Boro, Molibdeno. Outros oligoelementos.
IV FACTORES E PROCESOS DE FORMACIÓN


TEMA 11. Factores de formación do solo



TEMA 12. Procesos de formación do solo 		Rocha nai e material de partida. Alteración física, química e biolóxica das rocas: procesos xerais. Litosecuencias. Clima: climosecuencias; parámetros climáticos. Topografía: concepto de catena. Tempo: cronosecuencias. Importancia relativa dos factores de formación. Organismos. Actividade humana.


Procesos edáficos sinxelos: ganancias, perdas, transferencias e transformacións. A diferenciación do perfil. Haploidización e horizonación. Mestura: bioturbación, crioturbación, peloturbación, acumulación en gretas. Procesos edáficos complexos Empardecimiento e rubefacción. Acumulación de arxila e argiluviación. Podzolización. Procesos edáficos en ambiente hidromorfo: gley seudogley e stagnogley. Salinización e alcalinización: consecuencias morfolóxicas, físicas e químicas. Calcificación e petrocalcificación. Alteración ferralítica: formación de plintitas. Outros procesos edáficos complexos.
V SISTEMÁTICA E CLASIFICACIÓN DE SOLOS



TEMA 13. Sistemática de solos




TEMA 14. Introducción á Soil Taxonomy




TEMA 15. Base de Referencia Mundial para o Recurso Solo





TEMA 16. Solos de España e de Galicia

Horizontes xenéticos. Horizontes de diagnóstico: Sol Taxonomy e WRB. Designación e equivalencias. O perfil do solo. O solo como un continuo tridimensional: superficie, posición, límites. Epipedión e endopedión. Nomenclatura e designación dos horizontes. Fundamentos das clasificacións modernas. Soil Taxonomy. Unidades de solos na Base de Referencia Mundial para o Recurso Solo.

Características de diagnóstico. Réximes de humidade e temperatura. Estrutura xeral. Categorías taxonómicas e regras de nomenclatura. Ordenes, subordenes, grupos, grandes grupos, familias, series e fases. Taxonomía a escala de suborden. Uso e aplicación da clave taxonómica

Leptosol, Regosol, Gleisol, Fluvisol, Antrosol, Arenosol, Andosol, Vertisol, Criosol, Histosol, Planosol, Albelubisol, Podsol, Luvisol, Umbrisol, Cambisol, Kastanozem, Chernozem, Phaeozem, Calcisol, Gypsisol, Solonchack, Solonetz, Durisol, Alisol, Lixisol, Acrisol, Nitosol, Ferralsol, Plintosol.

Os solos das comunidades atlánticas e cantábricas. Os solos de Asturias, Santander e País Vasco. Os solos da Submeseta Norte. Os solos da Conca do Ebro. Os solos dos Pireneos. Os solos da área mediterránea. Os solos da Submeseta Sur. Os solos da Conca Guadalquivir. Os solos sobre materiais volcánicos. Os solos de Galicia. Factores de formación. O clima de Galicia. A vexetación de Galicia. Relacións coa topografía. Tipos de solos máis frecuentes. Distribución e uso.





VI EDAFOLOXÍA APLICADA

TEMA 17. Aplicacións da Ciencia do Solo 		Cartografía de solos. Interacción entre o solo e a paisaxe.
Funcións do solo e a súa importancia na sociedade actual.
O solo e o medio ambiente: capacidade de filtración, amortiguación e transformación.
Erosión eólica e hídrica. Contaminación do solo. Recuperación de solos degradados.
ACTIVIDADES PRÁCTICAS

Prácticas de Laboratorio






Saída ao campo 		Análise granulométrica
Densidade aparente, densidade real e porosidade
Estabilidade da agregados
Reacción do solo
Carbono total
Capacidade de intercambio catiónico
Fósforo extraído segundo Olsen
Actividade biolóxica

Estudo de Umbrisoles, Cambisoles, Fluvisoles e Gleysoles