Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Avances en Bioquímica e Aplicacións Código 610212601
Titulación
Licenciado en Bioloxía
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
1º e 2º Ciclo 2º cuadrimestre
Todos Optativa 5.5
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Bioloxía Celular e Molecular
Coordinación
Rodriguez Belmonte, Esther
Correo electrónico
esther.belmonte@udc.es
Profesorado
Rodriguez Belmonte, Esther
Correo electrónico
esther.belmonte@udc.es
Web http://ciencias.udc.es/bcm
Descrición xeral Dentro de la licenciatura de Biología, esta asignatura profundiza en el conocimiento de los procesos bioquímicos que permiten la señalización entre células, de los aspectos clínicos debidos a fallos en dichos procesos, así como de las herramientas que se utilizan para su estudio y de las aplicaciones industriales que derivan de dichas investigaciones.

Competencias do título
Código Competencias do título
A3 Obter, manexar, conservar e observar especímenes.
A7 Illar, analizar e identificar biomoléculas. Identificar e utilizar bioindicadores.
A8 Avaliar actividades metabólicas.
A9 Identificar e analizar material de orixe biolóxica e as súas anomalías.
A11 Realizar o illamento e cultivo de microorganismos e virus.
A14 Realizar cultivos celulares e de tecidos.
A15 Realizar bioensaios e diagnósticos biolóxicos.
A17 Analizar e interpretar o comportamento dos seres vivos.
A24 Deseñar experimentos, obter información e interpretar os resultados.
A25 Dirixir, redactar e executar proxectos en Bioloxía.
A27 Capacidade de impartir coñecementos de Bioloxía.
A28 Capacidade para o manexo de instrumentación científica.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B7 Comunicarse de maneira efectiva nun entorno de traballo.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Familiarización con revistas científicas del área de Bioquímica y Biología Molecular, con la base de datos PubMed y con técnicas novedosas en el campo de la investigación biomédica A8
B3
B4
C3
Análisis y crítica de trabajos de investigación de bioquímica, publicados en revistas científicas internacionales A8
B2
B3
B4
C3
C4
C5
C6
C7
C8
Capacidad de actualización, mediante búsquedas bibliográficas A27
B1
B3
B4
B7
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8
Cultivo y manipulación de microorganismos para análisis de rutas de señalización A3
A11
A14
A15
A17
A24
A25
A28
B3
B5
B7
C1
C3
C6
C7
C8
Capadidad de análisis de rutas de señalización celular A7
A8
A9
A14
A24
A25
A28
B2
B3
B5
B7
C2
C3
C6
C8
Capacidad de diseño de experimentos, de análisis de datos, interpretación de resultados y divulgación y discusión de los mismos A24
A25
B2
B3
B5
B7
C1
C2
C3
C6
C8
Capacidad de propuesta de seminarios sobre las herramientas más actuales y novedosas que se utilizan en bioquímica para la investigación en señalización celular, así como de dirigir un grupo de discusión científica sobre trabajos publicados A27
B1
B3
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
Bloque I Comunicación celular yuxtacrina y transportadores Tema 01. Introducción a la señalización celular
Tema 02. Señalización directa célula-célula I
Tipos de interacciones. Uniones de oclusión, de anclaje y uniones de tipo gap
Tema 03. Señalización directa célula-célula II
Moléculas de adhesión célula-célula
Tema 04. Señalización célula-matriz I
Estructura y funciones en señalización de la MEC
Tema 05. Señalización célula-matriz II
Transportadores. Introducción, clasificación y ejemplos
Tema 06. Señalización célula-matriz III
Canales iónicos y acuaporinas
Bloque II Mecanismos Bioquímicos de señalización extracelular Tema 07. Tipos y mecanismos de la señalización celular no yuxtacrina.
Tema 08. Proteínas G
Mecanismos generales de activación y regulación de GTPasas señalizadoras. Receptores asociados a proteínas G (GPCRs). Proteínas G heterotriméricas. GTPasas monoméricas interruptoras
Tema 09. Receptores con actividad enzimática o asociados a enzimas y sus mecanismos de transducción
Tema 10. Otros receptores
Receptores regulados por RIPing (Regulated Intramembrane Proteolysis). El sistema de señalización Patched-Smoothened. Receptores Frizzled y la señalización Wnt y otros.
Tema 11. Efectos intracelulares
Tema 12. Transducción de señales al núcleo
Bloque III Ejemplos de mecanismos celulares de señalización Tema 13. Señales del ciclo celular
Tema 14. Señalización en la apoptosis o muerte celular programada
Tema 15. Señalización en la transformación maligna
Tema 16. Señalización en el envejecimiento celular
Tema 17. Señales del movimiento celular

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Proba obxectiva 3.5 130 133.5
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Proba obxectiva EXAMEN
Constará de una parte de tipo test
Cuestiones cortas
Cuestiones de relacionar

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba obxectiva
Descrición
Los alumnos podrán acudir, en horario de tutorías, a resolver cualquier duda sobre la materia impartida en la asignatura.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba obxectiva Prueba de conocimientos teóricos mediante un examen tipo test, y de cuestiones cortas y/o de relacionar 100
 
Observacións avaliación
CONVOCATORIAS DE DICIEMBRE/JUNIO/JULIO

PRUEBA OBJETIVA
  • En la PRUEBA OBJETIVA deberán obtenerse al menos 50/100 puntos para aprobar la asignatura.
  • La no presentación al examen final de teoría supondrá una calificación final en actas de NO PRESENTADO


Fontes de información
Bibliografía básica

LODISH H, DARNELL J., BERK A., ZIPURSKY L., MATSUDAIRA P. y BALTIMORE D. Biología Celular y Molecular, 4ª ed. Editorial Médica Panamericana. S.A. (2002)

ALBERTS B, JOHNSON J, LEWIS J, RAFF M, ROBERTS K, WALTER P. Molecular Biology of the Cell 4ª ed. Garland Publishers (2002)

GARRET RH y GRISHAM CM. Biochemistry 2ª ed. Thomson-Brooks-Cole (1998)

KARP G. Cell and Mollecular Concepts and Experiments. John Wiley. New York (2002)

WILSON J y HUNT T. Molecular Biology of the Cell. A problems approach. 4ª ed. Garland Science Publishers (2002)

Bibliografía complementaria

HELMREICH (2002). The Biochemistry of Cell Signalling. Oxford University Press Inc. NewYork.

KRAUSS (2008) Biochemistry of Signal Transduction and Regulation. 4th ed. Wiley-VCH. Weinhein.

KARP G. Bilogía Celular y Molecular. Conceptos y Experimentos. McGraw-Hill (2012)

ANDERSON y COCKAYNE. Química Clínica. Interamericana. Mc Graw Hill (1995)

GARRET RH y GRISHAM CM. Biochemistry 2ª ed. Thomson-Brooks-Cole (1998)

WILSON J y HUNT T. Molecular Biology of the Cell. A problems approach. 4ª ed. Garland Science Publishers (2002)

  • Artículos científicos relacionados con los temas (colgados en Moodle en cada caso)

Outros materiais de apoio:

CD-115. Complemento de la obra: LODISH H, BERK A, ZIPURSKY K, MATSUDAIRA P, BALTIMORE D, DARNELL J. (2002) Biología Celular y Molecular, 4ª ed. Ed. Médica Panamericana, S.A. Madrid.

CD-101. Complemento de la obra: DEVLIN TM (1997) Textbook of Biochemistry with clinical correlations, 4ª ed. Wiley-Liss. NY

Recursos web:

BioROOM 2011 http://www.bmbq.uma.es

ExPasy http://us.expasy.org

CMS Molecular Biology Resource http://restools.sdsc.edu

Cell & Molecular Biology On Line http://www.cellbio.com

Games and Simulations at Nobelprize http://nobelprize.org/search/games-simulations.html

Molecular Biology Web Book http://www.web-books.com/MoBio/

Molecular Biology Jump Station http://www.highveld.com/pages/molbiol.html

Biome http://biome.ac.uk

PubMed http://www.ncbi.nlm.nih.gov/

SciCentral http://www.scicentral.com/


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Bioloxía Molecular/610212606
Bioquímica I/610212101
Citoloxía/610212103
Bioquímica II/610212202
Microbioloxía/610212204
Xenética/610212303
Citoxenética/610212610

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Citoxenética/610212610
Técnicas Experimentais en Bioquímica/610212505

Materias que continúan o temario
Bioloxía do Desenvolvemento/610212605
Neurobioloxía/610212627

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías