NA DOCENCIA DESTA MATERIA PARTICIPAN TAMÉN OS SEGUINTES PROFESORES DA UVIGO:
Pedro Pablo Gallego Veigas (e-mail: pgallego@uvigo.es)
Mercedes Gallardo Medina (e-mail: medina@uvigo.es)
Mª Esther Barreal Modroño (e-mail: edesther@uvigo.es)
Neste curso abordase a historia e os conceptos básicos da biotecnoloxía vexetal: cultivo in vitro de
células, tecidos e órganos vexetais, tipos de cultivos e as suas aplicacions e inxeñería xenética. De forma máis
amplia tratase a transformación xenética de prantas (conceptos, métodos de transformación e uso
biotecnolóxico de prantas modificadas xenéticamente), la manipulación das prantas e a sua mellora vexetal.
Por último, analizarase en profundidade o impacto e a visión que a sociedade ten sobre a biotecnoloxía e
os organismos modificados xenéticamente, revisando aspectos como: patentes, normativas, cuestións
éticas, riesgos. A metodoloxía empleada para a adquisición de coñecementos será a exposición e debate,
(estratéxia expositiva ou maxistral) pero incluese, de forma innovadora, o Aprendizaxe Basado en
Problemas (ABP), mediante o cal o estudiante tendrá que traballar nun caso práctico, que lles permitirá
adquirir as competencias de curso, sendo o protagonista do proceso de aprendizaxe (estratexia por
descubremento e construcción).
Competencias do título
Código
Competencias / Resultados do título
A1
Saber buscar e analizar a biodiversidade de microorganismos, plantas e animais así como seleccionar os de maior interese biotecnolóxico (aplicado).
A2
Ter unha visión integrada do metabolismo e do control da expresión xénica para poder abordar a súa manipulación.
A3
Coñecer as aplicacións biotecnolóxicas dos microorganismos, plantas e animais e saber manipulalos de cara á súa aplicación biotecnolóxica.
A4
Coñecer e saber usar as técnicas de cultivo e a enxeñaría celular.
A10
Saber realizar o deseño, planificación, avaliación e optimización de sistemas de produción biotecnolóxica.
A17
Saber buscar e obter información das principais bases de datos sobre patentes e elaborar a memoria de solicitude dunha patente dun proceso biotecnolóxico.
A18
Posuír un amplo coñecemento dos aspectos éticos e legais que afectan as diferentes disciplinas relacionadas coa Biotecnoloxía.
A21
Coñecer os recursos microbianos, vexetais e animais de interese biotecnolóxico así como as súas aplicacións na industria alimentaria e agropecuaria.
A22
Coñecer, saber deseñar e controlar os procesos de produción nas industrias alimentarias e agropecuarias.
A23
Coñecer as técnicas de análise de alimentos e as súas aplicacións.
A24
Coñecer as estratexias de produción e mellora de alimentos por métodos biotecnolóxicos.
B1
Capacidade de análise e síntese (localización de problemas e identificación das causas e a súa tipoloxía).
B2
Capacidade de organización e planificación de todos os recursos (humanos, materiais, información e infraestruturas).
B3
Capacidade de xestión da información (con apoio de tecnoloxías da información e as comunicacións).
B4
Capacidade de planificación e elaboración de estudos técnicos en biotecnoloxía microbiana, vexetal e animal.
B5
Capacidade de identificar problemas, buscar solucións e aplicalas nun contexto biotecnolóxico profesional ou de investigación.
B6
Capacidade de comunicación oral e escrita dos plans e decisións tomadas.
B7
Capacidade para formular xuízos sobre a problemática ética e social, actual e futura, que propón a Biotecnoloxía.
B8
Capacidade de comunicación eficazmente coa comunidade científica, profesional e académica, así como con outros sectores e medios de comunicación.
B9
Capacidade de Traballo en equipo multidepartamental dentro da empresa.
B10
Capacidade de Traballo nun contexto de sostibilidade, caracterizado por: sensibilidade polo medio ambiente e polos diferentes organismos que o integran así como concienciación polo desenvolvemento sostible.
B11
Racionamento crítico e respecto profundo pola ética e a integridade intelectual.
B12
Adaptación a novas situacións legais, ou novidades tecnolóxicas así como a excepcionalidades asociadas a situacións de urxencia.
B13
Aprendizaxe autónoma.
B14
Liderazgo e capacidade de coordinación.
B15
Sensibilización cara á calidade, o respecto medioambiental e o consumo responsable de recursos e a recuperación de residuos.
Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe
Competencias / Resultados do título
Coñecer os recursos vexetais, as suas aplicacions biotecnolóxicas, os procesos de producción e mellora vexetal e de alimentos por métodos biotecnolóxicos
AM1 AM3 AM10 AM21 AM22 AM23 AM24
BM3 BM15
Ter unha visión integrada do metabolismo vexetal e do control da expresión xénica para poder abordar a súa manipulación, mellora e/ou conservación
AM2
BM7
Coñecer e saber usar as técnicas de cultivo in vitro e a enxeñería celular das plantas
AM4
BM15
Saber buscar e obter información das principais bases de datos sobre patentes relacionadas coa biotecnoloxía vexetal
AM17
BM3
Poseer un amplo coñecemento dos aspectos éticos e legais relacionados coa biotecnoloxía vexetal.
AM18
BM7
Promover a capacidade de xestión da información (análise e síntese) relacionada coa biotecnoloxía vexetal e a transmisión e a comunicación eficaz da mesma
BM1 BM3 BM6 BM7 BM8
Entender o interese, as ventaxas e as necesidades de traballar en equipos multidisciplinares, organizando e planificando adecuadamente os recursos, dentro do ámbito da biotecnoloxía vexetal e promover dito traballo.
BM2 BM9
Promover a capacidade para identificar problemas e buscar solucions así como para planificar e elaborar estudos técnicos dentro do ámbito da biotecnoloxía vexetal
BM4 BM5
Promover, dentro da industria biotecnolóxica vexetal, o traballo respetuoso cco medio ambiente e con os organismos co integran
BM10 BM11
Promover a capacidade de aprendizaxe autónomo, de liderazgo, a adaptación as novas situacións, así como a sensibilidade pola calidade e polo respeto ó medio ambiente no ámbito da biotecnoloxía vexetal
BM12 BM13 BM14 BM15
Contidos
Temas
Subtemas
Tema 1
Introducción o programa formativo: contidos, fontes e obxetivos, metodoloxía e evaluación
Tema 2
Biotecnoloxía Vexetal: conceptos básicos. Historia.
Tema 3
Cultivo in vitro de células, tecidos e órganos vexetais. Tipos de cultivos. Aplicacións biotecnolóxicas.
Tema 4
Os xenomas vexetais e os recursos fitosanitarios na producción vexetal
Tema 5
Transformación xenética de plantas: conceptos, métodos de transformación e uso biotecnolóxico de plantas modificadas xenéticamente.
Tema 6
Manipulación e mellora vexetal. Fitohormonas e as suas aplicacións agrícolas
Tema 7
Biotecnoloxía Vexetal e sociedade: patentes, normativas, cuestións éticas e riesgos
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado
Metodoloxías
Metodoloxías
Descrición
Actividades iniciais
Toma de contacto alumnos/profesores.
Presentación do programa formativo: metodoloxía docente, planificación, desenrolo. Presentación
do caso práctico. Sistema de evaluación.
Sesión maxistral
Exposición amena dos principais conceptos (estratéxia expositiva ou maxistral)verase
complementada mediante un debate activo do exposto, co estudiante, mediante preguntas
que permitan integrar, aclarar e fixar os conceptos clave.
Estudo de casos
Análise dun caso práctico coa finalidade de que o estudante, traballando en pequenos grupos,
protagonice o seu autoaprendizaxe guiado polo profesor/tutor (estratexia de aprendizaxe por
descubrimento e construcción).
O caso propon un problema complexo, similar os que o estudante se enfrentará na vida real,
e para cuya solución tendrán que formarse na teoría na práctica. Noutras palabras, pretendese que descubra que sabe e que non sobre ese problema, e para elo buscará
información, a selecciona, a organiza, a evalúa, a interpreta, a integra e finalmente propon con
ela solucions empleando o método científico.
Estudo de casos
Exposición oral, empleando un programa informático de
presentación, do traballo realizado.
Realizarase en grupos formados por 4-5 personas.
Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Descrición
Realizaranse tutorias personalizadas de 1 hora de duración por grupo de traballo
(físicamente ou mediante videoconferencia): primeira para presentación do caso práctico,
segunda de seguimento e final, de claves para a sua finalización.
Entrega dun documento escrito no que se resolva o problema plantexado no caso práctico.
Exposición oral, empleando un programa informático de presentación, do traballo realizado.
Realizarase en grupos formados por 4-5 personas.
100
Observacións avaliación
Os alumnos que non superen a evaluación deberán realizar de novo o caso práctico, presentando a parte escrita e a oral coa resolución do mesmo.
Fontes de información
Bibliografía básica
Reinhard Renneberg, Darja SüBbier , Biotecnología para principiantes , 2008, Reverte
Henry RJ, Plant conservation genetics , 2006, Food Products Press
Herman, EB, Micropropagation systems, techniques and applications : 2006-2010 , 2010, Agritech Consultants
Slater A., Scout N, Fowler M., Plant biotecnology: the genetic manipulation of plants, 2003, Ed. Oxford University Press
Caballero JL, Muñoz J, Valpuesta V, Introducción a la biotecnología vegetal: métodos y aplicaciones, 2001, Ed. Publicaciones
y Obra Social y Cultural Cajasur
Serrano M, Piñol T, Biotecnología vegetal, 1991, Ed. Síntesis
Bibliografía complementaria
Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Enxeñaría xenética e transxénese/610475101
Enxeñaria Celular e Tisular/610475102
Organización e xestión: xestión empresarial e xestión eficaz do laboratorio/610475201
Aspectos legais e éticos en Biotecnoloxía/610475203
Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Tecnoloxía ambiental e xestión do solo e aire/610475403
Materias que continúan o temario
PROXECTO FIN DE MÁSTER/610475006
PRÁCTICAS EXTERNAS/610475007
Observacións
Se recomienda conocimientos de inglés, a nivel de comprensión de fuentes de información científica (libros y documentos) escritas para el correcto aprendizaje de las competencias de la materia
(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica
da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do
órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías