Introdución á metodoloxía de investigación textual baseada en corpus de textos mediante o uso de ferramentas informáticas sinxelas que permitan a análise e extracción de información de corpus.
Competencias do título
Código
Competencias do título
A3
O alumnado coñecerá as correntes actuais da lingüística aplicada.
A4
O alumnado será capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos á práctica.
A5
O alumnado adquirirá habilidades necesarias para analizar e investigar os mecanismos dos procesos de comunicación.
B3
O alumnado aprenderá a aprender, de forma autónoma, como base da súa futura actividade investigadora.
B4
O alumnado será capaz de aplicar os seus coñecementos e habilidades na resolución de problemas en entornos novos ou non familiares en contextos interdisciplinares.
B6
O alumnado desenvolverá habilidades de xestión da información para propósitos académicos e de investigación (identificación e acceso a bibliografía, utilización apropiada de recursos e equipamentos, utilización de tecnoloxía para rexistrar datos, manexo de bases de datos, etc.).
B7
O alumnado adquirirá capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
B8
O alumnado será capaz de comunicar oralmente e por escrito con claridade os coñecementos teóricos e aplicados do campo de estudo tanto a audiencias expertas como non expertas.
C1
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3
Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C6
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe
Competencias do título
O alumnado será capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos á práctica.
AI3 AI4
O alumnado adquirirá habilidades necesarias para analizar e investigar os mecanismos dos procesos de comunicación.
AI5
BI3
O alumnado será capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos á práctica.
AI4
O alumnado será capaz de aplicar os seus coñecementos e habilidades na resolución de problemas en entornos novos ou non familiares en contextos interdisciplinares.
BI4
O alumnado desenvolverá habilidades de xestión da información para propósitos académicos e de investigación (identificación e acceso a bibliografía, utilización apropiada de recursos e equipamentos, utilización de tecnoloxía para rexistrar datos, manexo de bases de datos, etc.).
BI6
O alumnado adquirirá capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
BI7
O alumnado será capaz de comunicar oralmente e por escrito con claridade os coñecementos teóricos e aplicados do campo de estudo tanto a audiencias expertas como non expertas.
BI8
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
CM1
Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
CM3
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
CM6
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
CM7
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
CM8
Capacidade para localizar, utilizar, avaliar, sintetizar e aproveitar a bibliografía e outra información contida en bases de datos e outros instrumentos informáticos.
Coñecemento dos métodos e técnicas de análise lingüística
Coñecemento das correntes teóricas e metodolóxicas da lingüística
Dominio instrumental avanzado oral e escrito da lingua inglesa
Coñecemento da gramática da lingua inglesa
Coñecemento da variación lingüística da lingua inglesa.
Coñecemento da evolución histórica externa e interna da lingua inglesa.
Capacidade para elaborar textos orais e escritos de diferente tipo en lingua inglesa.
Capacidade para interrelacionar os distintos aspectos da Filoloxía.
Capacidade para relacionar os coñecementos con outras áreas e disciplinas
Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo
Capacidade de análise e síntese
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
Contidos
Temas
Subtemas
1. La lingüística de corpus como metodología lingüística
1.1 Revisión histórica
1.2 Fundamentos de la lingüística de corpus
1.3 Linguística de corpus vs. lingüística computacional
2. Concepto de corpus. Tipos.
2.1 Definiciones
2.2 Utilidad
2.3 Tipología
3. Diseño de un corpus:
3.1. Recopilación
3.2. Etiquetado. Normas y estándares
3.3. Explotación. Programas de concordancias, análisis cuantitativo vs. análisis cualitativo.
4. Algunos ejemplos.
4.1 Coruña Corpus
4.2 Corde, Crea
4.3 Helsinki Corpus, Lampeter Corpus
Planificación
Metodoloxías / probas
Competencias
Horas presenciais
Horas non presenciais / traballo autónomo
Horas totais
Proba de resposta breve
0
4
4
Actividades iniciais
1
0
1
Sesión maxistral
20
30
50
Lecturas
1
10
11
Prácticas a través de TIC
8
0
8
Atención personalizada
1
0
1
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado
Metodoloxías
Metodoloxías
Descrición
Proba de resposta breve
Realización de pequenos exercicios ao remate de cada tema.
Actividades iniciais
Presentación da asignatura (contidos, metodoloxía, avaliación). Presentación e introducion dos elementos metodolóxicos infprmáticos cos que o alumnado debe estar familiarizado previamente.
Sesión maxistral
Exposicións teórico-prácticas sobre os contidos da materia.
Lecturas
Realización de lecturas sobre temas propostos que complementen as exposicións das sesións maxistrais.
Prácticas a través de TIC
Realizarnase traballos prácticos sobre creación e explotación de corpus empregando as TIC.
Atención personalizada
Metodoloxías
Actividades iniciais
Descrición
Presentación da asignatura (contidos, metodoloxía, avaliación). Presentación e introducion dos elementos metodolóxicos infprmáticos cos que o alumnado debe estar familiarizado previamente.
Avaliación
Metodoloxías
Competencias
Descrición
Cualificación
Proba de resposta breve
Exercicios que recapitulen os contidos de cada tema incluindo as lecturas propostas.
30
Sesión maxistral
Resolución de problemas, debate e participación na aula.
10
Prácticas a través de TIC
Avaliarase un exercicio proposto relacionado coa explotación/creación de corpus.
60
Observacións avaliación
Fontes de información
Bibliografía básica
AARTS, J. & MEIJS, W. (eds). 1986. Corpus
Linguistics II, Amsterdam:
Rodopi.
AARTS, J., DE HANN, P. & OOSTDIJK, N. (eds.)
1993. English Language Corpora: Design,
Analysis and Exploitation.Amsterdam:
Rodopi.
BAKER, P. - HARDIE, A. -
McENERY, T. 2006. A
Glossary of Corpus Linguistics. Edinburgh: EdinburghUniversity Press (Glossaries in
Linguistics).
BARNBROOK, G. 1996. Language and Computers: a
practical introduction to the computer analysis of language. EdinburghUniversity
Press.
BIBER, D. 1993.
Representativeness in corpus design. Literary and Linguistics Computing 8/4:
243-57.
BIBER, D. et al. 1994. “The design and analysis
of the ARCHER corpus: A progress report [A representative Corpus of Historical
English Registers]”, in KYTÖ et al. (1994), pp. 3-6.
BURNAGE,G. & DUNLOP, D.
1993. “Encoding the British National Corpus”, in Aarts et al. (1993), pp.
79-95.
CHURCH, K., Gale, W., Hanks, P. and Hindle, D.
1991. Using statistics in lexical analysis. In Zernik, U. (ed.) Lexical
Acquistion: Exploiting on-line resources to build a lexicon. Hillsdale,
New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
DE HAAN, P. and van Hout, R. 1986. Statistics
and corpus analysis, in Aarts, J., and Meijs, W. (eds.) Corpus Linguistics II, Amsterdam: Rodopi.
EDWARDS,
J.A. 1993. “Survey of Electronic Corpora and Related Sources for Language
Researchers”, in EDWARDS, J.A. & LAMPERT, M.D. pp. 263-310.
GARCÍA MIGUEL, J.M. 2009. Enlaces de interés en
Lingüística de Corpus. < http://webs.uvigo.es/weba575/jmgm/enlaces-corpus.htm>.
GREENBAUM, S. 1992. “A New Corpus of English:
ICE”, in SVARTVIK, J. (1992), pp. 171-179.
HALLIDAY, M. 1991. "Corpus studies and
probabilistic grammar", in Aijmer and Altenberg 1991, pp 30-43.
HALTEREN, H. &
OOSTDIJK, N. 1993. “Towards a syntactic Database: the TOSCA analysis system”,
in AARTS et al, pp. 145-161.
HICKEY, R. 1994.
“Applications of software in the compilation of corpora”, in KYTÖ et al.
165-186.
HOLMES, J. .1994 "Inferring language change
from computer corpora: some methodological problems", ICAME Journal 18:
27-40.
JIMÉNEZ RUIZ, J.L. 2003. Los
productos lingüísticos de la actividad epistemológica teórica de la lingüística
objetual, ELUA, 17: 387-405.
JOHANSSON, S. & STENSTRÖM, A. (eds.) 1991. English Computer Corpora. Selected Papers
and Research Guide.Berlin:
Mouton de Gruyter.
JOHANSSON, S. 1991. “Computer Corpora in English
Language Research”, in JOHANSSON, S. & STENSTRÖM, A. (1991), pp. 3-6.
JOHANSSON, S. 1994. “Some aspects of the
recommendations of the Texts Encoding Initiative, with special reference to the
encoding of language corpora”, in KYTÖ et al. (1994), pp. 203-212.
JOHANSSON, S. 1995. “Mens Sana in Corpore Sano: On the Role of Corpora in Linguistic
Research”, The European English
Messenger, IV/2, 19-25.
KENNEDY, G. (1992) "Preferred ways of
putting things", in Svartvik J. (ed) Directions in Corpus Linguistics, pp
335-73, Berlin:
Mouton de Gruyter.
KUCERA, H. 1992.“The Odd Couple: The linguist
and the Software Engineer. The Struggle for High Quality Computerized Language
Aids”, in SVARTVIK, J. (1992), pp. 401-420.
KYTÖ, M. 1993. Manual to the Diachronic Part of the Helsinki Corpus of English Texts: Coding
Conventions and List of Source Texts.Helsinki:
HelsinkiUniversity Press.
KYTÖ, M. RISSANEN, M. & WRIGHT, S. (eds.)
1994. Corpora Across the Centuries.
Proceedings of the First International Colloquium on English Diachronic
Corpora.Amsterdam:
Rodopi.
LAVID, J. 2005. Lenguaje y nuevas tecnologías nuevas
perspectivas, métodos y herramientas para el lingüista del siglo XXI. Madrid: Cátedra.
LEECH, G. & GARSIDE, R. 1991. “Running a
Grammar Factory: The Production of Syntactically Analysed Corpora or
“Treebanks””, in JOHANSSON, S. & STENSTRÖM, A. (1991), pp. 15-32.
LEECH, G. 1992 "Corpora and theories of
linguistic performance", in Svartvik, J. Directions in Corpus Linguistics,
pp 105-22. Berlin:
Mouton de Gruyter.
LEECH, G. 1993. “Corpus Annotation Schemes”. Literary and Linguistic Computing, 8/4:
275-281.
LEZCANO, E., PÉREZ GUERRA, J. & SEOANE POSSE, E. “English Corpus
Linguistics and Historical Research”. In GONZÁLEZ Y FERNÁNDEZ CORUGEDO, S.
(ed.) Some sundry wits gathered together.
Universidade da Coruña. (forthcoming).
MARKUS, M. 1994. “The Concept of ICAMET (Innsbruck Computer
Archive of Middle English Texts)”, in KYTÖ et al. 41-52.
MARTÍ ANTONÍN M.A. & castellón Masalles, I. 2000.
Lingüística computacional. barcelona: Universitat de Barcelona.
McENERY, A., Baker, P. and Wilson, A. 1995
"A statistical analysis of corpus based computer vs traditional human
teaching methods of part of speech analysis.", Computer Assisted Language
Learning 8(2/3): 259-74.
McENERY, T & WILSON, A. 1996. Corpus Linguistics.EdinburghUniversity
Press.
PÉREZ HERNÁNDEZ, Chantal. 2002. Explotación de
los córpora textuales informatizados para la creación de bases de datos
terminológicas basadas en el conocimiento. <
http://elies.rediris.es/elies18/>.
QUIRK, R. 1992. “On Corpus principles and Design”, in SVARTVIK, J. 1992, pp.
457-469.
REPPEN, R., Susan M. FITZMAURICE and Douglas BIBER.eds.
2002. Using Corpora to Explore
Linguistic Variation. Amsterdam/New York: John
Benjamins.
RISSANEN, M. 1989. “Three Problems Connected
with the Use of Diachronic Corpora”, ICAME
Journal, 13: 16-19.
RISSANEN, M. 1994. “The Helsinki Corpus of English Texts”, in KYTÖ et
al. (1994), pp. 73-79.
SAMPSON, G. 1992. "Probablistic
parsing", in Svartvik, J. Directions in Corpus Linguistics, pp 425-47. Berlin: Mouton de
Gruyter.
SAMPSON, G. 1992. “Analysed Corpora of English:
A Consumer Guide”, in PENNINGTON, M.C. & STEVENS, V. (1992), pp. 181-200.
SANTALLA DEL RÍO, M.P. 2005. La elaboración de corpus
lingüísticos. En Cal, M., Núñez, P. & Palacios, I (eds.) Nuevas tecnologías en
lingüística, traducción y enseñanza de lenguas.Santiago de Compostela: Universidade de
Santiago de Compostela [
SINCLAIR, J.M. 1992. “The Automatic Analysis of Corpora”,
in SVARTVIK, J. (1992), pp. 379-397.
SOUTER, C. 1993. “Towards a standard
format for parsed corpora”, in AARTS et al. (1993), pp. 197-212.
SPERBERG-MCQUEEN, C. M. and BURNARD, L. (1994)
Guidelines for Electronic Text Encoding and Interchange (P3). Chicago
and Oxford:
Text Encoding Initiative.
STUBBS, M. 2001. Words and Phrases. Corpus Studies of Lexical Semantics.Oxford: Blackwell.
SVARTVIK, J. 1992. “Corpus Linguistics comes of
Age”, in SVARTVIK, J. (1992), pp. 7-13.
SVARTVIK, J. 1992. Directions in Corpus Linguistics.Berlin: Mouton.
TOGNINI-BONELLI, E. 2001. Corpus Linguistics at Work. Studies in Corpus Linguistics
6
TORRUELLA, J. & LLISTERRI, J. 1999: "Diseño de corpus textuales y orales", en J. M. Blecua,
G. Clavería, C. Sánchez y J. Torruella (eds.), Filología e informática. Nuevas tecnologías en los estudios filológicos,
Barcelona: Seminario de Filología e Informática, Departamento de
Filología Española, Universidad Autónoma de Barcelona - Editorial Milenio, pp.
45-77.
WOODS, A., FLETCHER, P., & HUGHES, A. 1986.
Statistics in Language Studies. Cambridge.
CambridgeUniversity Press.
Bibliografía complementaria
Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Materias que continúan o temario
Observacións
Recomendase ter un coñecemento básico de lingua inglesa.
(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica
da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do
órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías