Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Sociolingüística Código 613436008
Titulación
Mestrado Universitario en Lingüística e as súas Aplicacións
Descriptores Ciclo Periodo Curso Tipo Créditos
Máster Oficial 1º cuatrimestre
Primero Obligatoria 3
Idioma
Castellano
Gallego
Modalidad docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Galego-Portugués, Francés e Lingüística
Coordinador/a
Correo electrónico
Profesorado
Correo electrónico
Web
Descripción general Nesta materia os estudantes familiarizaranse coas nocións básicas da Sociolingüística, tomarán conciencia da diversidade lingüística e de como se relaciona con múltiples fenómenos sociais, e de como organizan os repertorios lingüísticos en diferentes contextos, con especial atención á as situacións de contacto de linguas e variedades e á emerxencia e desenvolvemento dun sistema lingüístico mundial.

Competencias del título
Código Competencias / Resultados del título
A2 El alumnado conocerá las corrientes actuales de la lingüística.
A4 El alumnado será capaz de aplicar los conocimientos lingüísticos a la práctica.
A11 El alumnado dominará aspectos teóricos y prácticos relacionados con la investigación sociolingüística.
A12 El alumnado conocerá y valorará la diversidad lingüística y cultural.
A14 El alumnado conocerá el campo de investigación del bilingüismo.
B1 El alumnado desarrollará habilidades cognitivas avanzadas (capacidad de síntesis, análisis y pensamiento crítico) relacionadas con el desarrollo y la creación de un perfil investigador.
B2 El alumnado será capaz de integrar conocimientos de campos de estudio diversos.
B3 El alumnado aprenderá a aprender, de forma autónoma, como base de su futura actividad investigadora.
B4 El alumnado será capaz de aplicar sus conocimientos y habilidades en la resolución de problemas en entornos nuevos o no familiares en contextos interdisciplinares.
B6 El alumnado desarrollará habilidades de gestión de la información para propósitos académicos y de investigación (identificación y acceso a bibliografía, utilización apropiada de recursos y equipamientos, utilización de tecnología para registrar datos, manejo de bases de datos, etc.).
C5 Entender la importancia de la cultura emprendedora y conocer los medios al alcance de las personas emprendedoras.
C6 Valorar críticamente el conocimiento, la tecnología y la información disponible para resolver los problemas con los que deben enfrentarse.
C7 Asumir como profesional y ciudadano la importancia del aprendizaje a lo largo de la vida.

Resultados de aprendizaje
Resultados de aprendizaje Competencias / Resultados del título
Coñecemento do panorama histórico, teórico e metodolóxico da Sociolingüística. AI2
AI4
AI11
BI1
BI2
Coñecemento da relación entre a diversidade lingüística e diversos factores sociais. AI4
AI11
AI12
AI14
BI2
BI3
BI4
BI6
CM5
CM6
Coñecemento de diferentes situacións de contacto lingüístico. AI4
AI11
AI12
AI14
BI1
BI2
BI4
BI6
CM5
CM6
CM7

Contenidos
Tema Subtema
Delimitación teórica e histórica da Sociolingüística Ámbito da Sociolingüística. Diversidade de enfoques. Orixes.
Algúns conceptos básicos Lingua, dialecto, sociolecto, rexistro, comunidade de fala, repertorio lingüístico, competencia comunicativa, etc.
Distribución espacial e social da diversidade lingüística e as diversas configuracións que adopta. Solucións comunicativas nos espazos tradicionalmente multilingües. A estandarización das linguas como técnica e como ideoloxía. As linguas internacionais. A emerxencia dun sistema lingüístico mundial. As situacións de diglosia. As peculiaridades dos pidgins e criollos, etc.
Estudo específico do bilingüismo e do plurilingüismo, nas súas dimensións individual e social Dimensións do bilingüismo. A conducta bilingüe.
Factores que inflúen no mantemento e substitución das linguas. Revisión crítica dos factores que supostamente inciden no mantemento e substitución das linguas. Análise crítica do discurso ao redor deste tema.
A morte das linguas: revisión dos prognósticos efectuados para este século e análise dalgúns casos de revitalización. Análise crítica do discurso ao redor da "morte" das linguas. Estudo dalgúns casos de revitalización.
Usos lingüísticos e na comunidade plurilingüe e as súas consecuencias. Interferencias, alternancia de códigos, interlengua, fala estranxeira, etc.
As actitudes lingüísticas. Que son, como se manifestan, como inflúen e como se investigan.

Planificación
Metodologías / pruebas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciales y virtuales) Horas trabajo autónomo Horas totales
Discusión dirigida 2 4 6
Taller 2 6 8
Lecturas 0 20 20
Sesión magistral 9 7 16
Trabajos tutelados 4 4 8
Prueba mixta 2 13 15
 
Atención personalizada 2 0 2
 
(*)Los datos que aparecen en la tabla de planificación són de carácter orientativo, considerando la heterogeneidad de los alumnos

Metodologías
Metodologías Descripción
Discusión dirigida Técnica de dinámica de grupos na que os alumnos discutirán de forma libre, informal e espontánea sobre un tema, aínda que coordinados polo/a profesor/a.
Taller Combinaranse diversas metodoloxías/probas (basicamente, debates, solución de problemas e prácticas guiadas) a través da que o alumnado desenvolverá tarefas eminentemente prácticas sobre un tema específico, co apoio e supervisión do/a profesor/a.
Lecturas Conxunto de artigos e capítulos de libro seleccionados polo profesor para a preparación dos distintos contidos da materia.
Sesión magistral O profesor exporá os contenidos xerais dos temas.
Trabajos tutelados Informes das lecturas seleccionadas polo profesor, que requerirán unha lectura crítica dos distintos traballos. Deberán axustarse ao formato que se indica a continuación:
Nome e apelidos Autor: Título: Fonte: Data de entrega:
1) Sinale con claridade tres ideas do texto que considere útiles e/ou novidosas (especifique se as atopa útiles ou se as atopa novas).
2) Cales son os puntos máis relevantes e/ou os argumentos máis poderosos nesta lectura? Atopa algunha debilidade ou algunha insuficiencia na argumentación? Que críticas formularía? (Extensión mínima: 400 palabras; extensión máxima: 800 palabras). IMPORTANTE: Non se trata de resumir a lectura (algo que será penalizado na cualificación), senón de reaccionar ante ela. Non debería haber máis de dous ou tres puntos relevantes en cada lectura; se lle saen máis, é que se está encamiñando cara ao resumo.
3) Relacione esta lectura con algún outro texto que lese ou con algunha experiencia persoal, sinalando afinidades e/ou diferenzas.
4) Formule tres preguntas que lle gustaría facerlle ao autor/a de este texto.
5) Indique algún traballo mencionado na lectura que lle gustaría ler, e explique os motivos.
6) Nunha escala de 1 (moi fácil) a 5 (moi difícil), sinale o grao de dificultade da lectura. Pode engadir os comentarios que lle parezan oportunos.
7) Indique coa maior precisión posible: a) o tempo (en minutos) empregado na lectura deste texto; b) o tempo (en minutos) empregado na preparación deste informe.

Prueba mixta Proba que integra preguntas abertas de desenvolvemento e preguntas obxectivas de resposta breve ou múltiple.

Atención personalizada
Metodologías
Discusión dirigida
Taller
Lecturas
Trabajos tutelados
Prueba mixta
Descripción
Resolución de dúbidas sobre os contidos da materia. Comentarios individuais dos informes de lectura. Aclaración das preguntas formuladas nos informes de lectura. Tutorías de libre disposición.

Evaluación
Metodologías Competencias / Resultados Descripción Calificación
Discusión dirigida Os alumnos discutirán de forma libre, informal e espontánea sobre un tema, aínda que coordinados polo/a profesor/a. 15
Taller Combinaranse diversas metodoloxías/probas (basicamente, exposicións, debates e solución de problemas) a través da que o alumnado desenvolverá tarefas eminentemente prácticas sobre un tema específico, co apoio e supervisión do/a profesor/a. 15
Trabajos tutelados Informes das lecturas seleccionadas polo profesor, que requerirán unha lectura crítica dos disntintos traballos. O profesor entregará un modelo de informe. 30
Prueba mixta Proba que integra preguntas abertas de desenvolvemento e preguntas obxectivas de resposta breve ou múltiple. 40
 
Observaciones evaluación
Segunda oportunidade (xullo):
- Aqueles estudiantes que non teñan superado a materia e teñan asistido regularmente ás aulas e realizado un 60% das actividades propostas, terán que repetir únicamente aquelas actividades ou probas non superadas.
- Nos casos restantes, serán avaliados pola realización dos traballos tutelados propostos polo/a profesor/a (100% da cualificación).

Fuentes de información
Básica

BIBLIOGRAFÍA BÁSICA SUGERIDA

Appel, René y Peter Muysken (1996[1987]): Bilingüismo y contacto de lenguas. Madrid: Ariel.

Baker, Colin & Sylvia Prys Jones (1998). Encyclopedia of Bilingualism and Bilingual Education.Clevedo: Multilingual Matters.

Boix i Fuster, Emili y Xavier Vila i Moreno (1998): Sociolingüística de la llengua catalana. Barcelona: Ariel.

Coulmas, Florian ed. (1997): The Handbook of Sociolinguistics. Oxford: Blackwell.

Crystal, David (2001): La muerte de las lenguas. Cambridge: Cambridge University Press.

Fasold, Ralph (1996[1984]): La sociolingüística de la sociedad. Madrid: Visor.

Garrett, Peter; Nikolas Coupland & Angie Williams (2003). Investigating Language Attitudes: Social Meaning of Dialect, Ethnicity and Performance. Cardiff: Univ. of wales Press.

Grosjean, François (1982): Life with Two Languages. An Introduction to Bilingualism. Cambridge: Harvard University Press.

Hudson, Richard. A. (1996). Sociolinguistics. Cambridge: Cambridge Univ. Press (20 ed.)

Lastra de Suárez, Yolanda (1992): Sociolingüística para hispanoamericanos: una introducción. México: El Colegio de México.

Mesthrie, Rajend et alii (2000). Introducing Sociolinguistics. Edinburgh: Edinburgh University Press.

Meyerhoff, Miriam (2006): Introducing Sociolinguistics. London / New York: Routledge.

Moreno Cabrera, Juan Carlos (2000): La igualdad y la dignidad de las lenguas. Tratado de la discriminación lingüística. Madrid: Alianza.

Moreno Fernández, Francisco (1998): Principios de sociolingüística y sociología del lenguaje. Madrid: Ariel.

Romaine, Suzanne (1996[1994]): El lenguaje en la sociedad: Una introducción a la sociolingüística. Madrid: Ariel.

Ruiz i San Pascual, Francesc et al. (2001). Diccionari de sociolingüística. Barcelona: Enciclopèdia Catalana.

Swann, Joan et al. (2004). A Dictionary of Sociolinguistics. Tuscaloosa: University of Alabama Press.

Thomason, Sarah G. (2001). Language Contact. Washington: Georgetown University Press.

Wardhaugh, Ronald (1992[1986]): Introducción á sociolingüística. Universidade de Santiago de Compostela: Servicio de Publicacións.

Complementária


Recomendaciones
Asignaturas que se recomienda haber cursado previamente

Asignaturas que se recomienda cursar simultáneamente

Asignaturas que continúan el temario

Otros comentarios


(*) La Guía Docente es el documento donde se visualiza la propuesta académica de la UDC. Este documento es público y no se puede modificar, salvo cosas excepcionales bajo la revisión del órgano competente de acuerdo a la normativa vigente que establece el proceso de elaboración de guías