Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Lengua de signos en la comunidad sorda: lo que el lingüista tiene que saber Código 613436011
Titulación
Mestrado Universitario en Lingüística e as súas Aplicacións
Descriptores Ciclo Periodo Curso Tipo Créditos
Máster Oficial 2º cuatrimestre
Primero Optativa 3
Idioma
Castellano
Gallego
Modalidad docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento
Coordinador/a
Correo electrónico
Profesorado
Correo electrónico
Web
Descripción general Iniciación á investigación lingüística no eido das linguas de signos e do seu contexto sociolingüístico e cultural: a comunidade xorda

Competencias del título
Código Competencias del título
A1 El alumnado conocerá y será capaz de aplicar los métodos y las técnicas de análisis lingüístico.
A9 El alumnado dominará aspectos teóricos y prácticos relacionados con la investigación en lengua de signos.
B1 El alumnado desarrollará habilidades cognitivas avanzadas (capacidad de síntesis, análisis y pensamiento crítico) relacionadas con el desarrollo y la creación de un perfil investigador.
B3 El alumnado aprenderá a aprender, de forma autónoma, como base de su futura actividad investigadora.
B8 El alumnado será capaz de comunicar oralmente y por escrito con claridad los conocimientos teóricos y aplicados del campo de estudio tanto a audiencias expertas como no expertas.

Resultados de aprendizaje
Resultados de aprendizaje Competencias del título
O alumnado coñecerá e será capaz de aplicar os métodos e as técnicas de análise lingüística. AI1
O alumnado dominará aspectos teóricos e prácticos relacionados coa investigación en lingua de signos. AI9
O alumnado desenvolverá habilidades cognitivas avanzadas (capacidade de síntese, análise e pensamento crítico) relacionadas co desenvolvemento e a creación dun perfil investigador. BI1
O alumnado aprenderá a aprender, de forma autónoma, como base da súa futura actividade investigadora. BI3
O alumnado será capaz de comunicar oralmente e por escrito con claridade os coñecementos teóricos e aplicados do campo de estudo tanto a audiencias expertas como non expertas. BI8

Contenidos
Tema Subtema
1. O contexto social das linguas de sinais. Características das comunidades xordas. Problemas da educación dos xordos. Bilingüismo lingua de sinais/lingua oral.
2. A modalidade viso-xestual da linguaxe. Comunicación oral-auditiva vs. comunicación xestual-visual. Repercusións para a investigación lingüística.
3. Características das linguas de sinais. O medio visual. O espacio signado. Os articuladores. Análise subléxica. Procesos gramaticales específicos das linguas de sinais.
4. A lingüística aplicada ao servizo das linguas de sinais.
Planificación e política lingüísticas. A aprendizaxe dunha lingua de sinais como L2. A interpretación entre lingua de sinais e lingua oral.

Planificación
Metodologías / pruebas Competéncias Horas presenciales Horas no presenciales / trabajo autónomo Horas totales
Sesión magistral 12 0 12
Trabajos tutelados 0 50 50
Actividades iniciales 0 9 9
Estudio de casos 2 0 2
 
Atención personalizada 2 0 2
 
(*)Los datos que aparecen en la tabla de planificación són de carácter orientativo, considerando la heterogeneidad de los alumnos

Metodologías
Metodologías Descripción
Sesión magistral Presentación por parte da profesora dos contidos da materia. Propiciarase unha intervención activa
do alumnado.
Trabajos tutelados Elaboración dunha reseña crítica sobre un documento, que pode ser un libro ou unha parte dun libro ou un recurso electrónico. Cada alumna ou alumno escollerá o material obxecto da reseña e desenvolverá a tarefa seguindo as indicacións da profesora.
Actividades iniciales O traballo na aula completarase coa lectura dunha escolma de textos relacionados coa temática
analizada en cada tema, que estarán a disposición do alumnado na plataforma Faitic.
Estudio de casos Comentario sobre unha situación típica da comunidade xorda ou unha peculiaridade da linguaxe signada. Poderá facerse de xeito individual ou, preferentemente, en grupo.

Atención personalizada
Metodologías
Trabajos tutelados
Descripción
A realización do traballo tutelado farase seguindo as indicacións da profesora.
As dúbidas sobre os contidos da materia poderán consultarse por e-mail ou nas tutorías

Evaluación
Metodologías Competéncias Descripción Calificación
Trabajos tutelados Avaliarase a capacidade de análise e de síntese, a propiedade da linguaxe tendo en conta o tipo de escrito de que se trata, e tamén a corrección formal e o uso axeitado das referencias bibliográficas. 90
Estudio de casos Avaliarase a capacidade crítica de cada estudante, así como tamén a súa axeitada utilización dos recursos argumentativos. 10
 
Observaciones evaluación

A avaliación será continua. Será necesario acudir, cando menos, ao 80% das sesións e entregar os traballos tutelados, que poderán consistir nunha breve recensión dunha publicación relacionada con cada un dos temas propostos, ou ben  
un traballo final, máis elaborado, que consistirá nunha recensión crítica dun libro ou publicación de complexidade equivalente. Quen opte pola modalidade semipresencial deberá comunicalo á profesora por e-mail ao comezo da impartición da materia. Neste caso esixirase unha asistencia de, como mínimo, o 40% e a elaboración de resumos ou reformulacións de materiais empregados na docencia. Se se requiren adaptacións por razón de discapacidade, deberá advertirse coa debida antelación. Requerirase documentación acreditativa. No caso de non superar o curso na primeira oportunidade, para a segunda aplicaranse os mesmos criterios de presencialidade, así como as entregas de traballos tutelados e, no seu caso, dos resumos e reformulacións de materiais.


Fuentes de información
Básica

Armstrong, David, William C. Stokoe y Sherman Wilcox (1995): Gesture and the nature of language. Cambridge Univ. Press.

Armstrong, David (2000): Original Signs. Washington D. C.: Gallaudet University Press.

Cabeza, Carmen (2000): “Comunicación visual e linguas de signos”, en Manual de ciencias da linguaxe, edición de F. Ramallo, G. Rei-Doval y X. P. Rodríguez, Vigo: Galaxia, cap. 4, pp. 139-172.

Cabeza, Carmen y Ana Mª Fernández Soneira (2002): “La concepción multicanal del lenguaje y las teorías lingüísticas”, en Báez, I. y R. Pérez (eds.) Romeral. Estudios filológicos en homenaje a José Antonio Fernández Romero. Vigo: Servición de Publicacións da Universidadade de Vigo, pp. 73-89.

Cuxac, Chistian (2000): La langue des signes française. Les voies de l’iconicité. París, Ophris.

Deuchar, Margaret (1987): “Sign Language Research”, en Lyons, J. (ed.), New Horizons in Linguistics 2, edición de John Lyons, Londres: Penguin, pp. 311-335.

Domínguez, Ana Belén y Pilar Alonso (2004): La educación de los alumnos sordos hoy. Perspectivas y respuestas educativas. Málaga: Aljibe.

Herrero, Ángel (2009): Gramática didáctica de la lengua de signos española (LSE). SM / Fundación CNSE.

Kendon (1988): “How gestures can become like words”, en F. Poyatos (ed.), Cross-cultural perspectives in nonverbal communication, Toronto, Hogrefe, 131-141.

Krausneker, Verena (2000): “Sign Languages and the Minority Language Policy of the European Union” in Metger, Melanie (ed.), Bilingualism & Identity in Deaf Communities, Washington DC, Gallaudet University Press, pp. 142-158.

Lara, P. y E. Santos (1999): Técnicas de interpretación de la lengua de signos. Madrid, CNSE.

McNeill (1992): Hand and Mind. What gestures reveal about thought. The University of Chicago Press.

Padden, Carol (2002) “The Future of American Sign Language” in Armstrong, David et al., The Study of Signed Languages. Essays in Honor of William C. Stokoe, Washington DC: Gallaudet University Press, pp. 247-261.

Rodríguez González, Ma Ángeles (1992): Lenguaje de signos. Madrid, CNSE / Fundación ONCE.

Stokoe, Willia, C. (2001): Language in Hand. Why Sign Came Before Speech. Washington D. C.: Gallaudet Universtity Press. 

Complementária


Recomendaciones
Asignaturas que se recomienda haber cursado previamente

Asignaturas que se recomienda cursar simultáneamente

Asignaturas que continúan el temario

Otros comentarios


(*) La Guía Docente es el documento donde se visualiza la propuesta académica de la UDC. Este documento es público y no se puede modificar, salvo cosas excepcionales bajo la revisión del órgano competente de acuerdo a la normativa vigente que establece el proceso de elaboración de guías