Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Literatura e medios de comunicación Código 613484010
Titulación
Mestrado Universitario en Literatura, Cultura e Diversidade
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Galego-Portugués, Francés e Lingüística
Coordinación
Samartin López-Iglesias, Roberto
Correo electrónico
roberto.samartin@udc.es
Profesorado
Samartin López-Iglesias, Roberto
Correo electrónico
roberto.samartin@udc.es
Web
Descrición xeral Análise crítica especializada das relacións entre o discurso literario e os medios de comunicación.

Competencias do título
Código Competencias / Resultados do título
A1 Coñecer as principais correntes teóricas que integraron e integran a reflexión sobre a literatura e a cultura, así como os seus antecedentes.
A2 Comprender os procesos históricos dos estudos literarios e culturais e os seus cambios de paradigma.
A3 Ser capaz de desenvolver un enfoque orixinal e creativo na investigación avanzada no ámbito dos estudos literarios e culturais.
A4 Analizar e interpretar textos, aplicando diferentes modelos teóricos e xenéricos.
A5 Aplicar as técnicas de análise cultural respectando os fundamentos ideolóxicos presentes en contextos diversos.
A6 Integrar os estudos literarios nun contexto cultural máis extenso que transcenda os límites dunha soa lingua e / ou nación, atendendo á diversidade cultural.
A7 Ampliar o concepto de literatura, a través da súa relación coas TICS, os medios de comunicación, o cinema, as artes, no marco da diversidade cultural.
A8 Aplicar unha perspectiva comparatista de carácter transnacional e plurilingüístico aos estudos literarios, artísticos e culturais.
A9 Ser capaz de realizar achegas creativas e orixinais no estudo comparatista dos textos literarios, dos produtos artísticos e das realidades culturais.
A10 Aplicar as técnicas de análise cultural en contextos diversos.
A11 Adquirir as habilidades necesarias para analizar e investigar os mecanismos dos procesos de comunicación.
A12 Coñecer e valorar a diversidade cultural, con especial atención aos ámbitos anglófono, hispánico e galego-portugués.
A13 Adquirir a capacidade de manexar ferramentas e recursos de investigación aplicados no ámbito dos estudos literarios e culturais.
B1 Traballar de maneira interdisciplinar en entornos diversos.
B3 Promover o entendemento intercultural desde a comprensión da diversidade.
B4 Desenvolver habilidades cognitivas avanzadas (capacidade de síntese, análise e pensamento crítico) relacionadas co desenvolvemento e a creación dun perfil investigador.
B5 Integrar coñecementos de campos de estudo diversos.
B6 Aplicar coñecementos e habilidades na resolución de problemas en entornos novos ou non familiares en contextos interdisciplinares.
B7 Adquirir a capacidade de concebir e deseñar proxectos de investigación con rigor académico.
B8 Desenvolver habilidades de xestión da información para propósitos académicos e de investigación.
B9 Adquirir capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Coñecer a tipoloxía de espazos reservados polos medios de comunicación ao campo literario e as relacións do poder mediático coa literatura, con especial atención ás sociedades con concorrencia de sistemas literarios. AM2
AM3
AM5
AM6
AM8
AM10
AM12
BM1
BM3
BM4
BM5
BM6
CM6
CM7
Coñecer e manexar as ferramentas de recursos de investigación deste campo, así como os principais focos de información e de reflexión teórica relativas aos estudos das relacións entre a literatura e os medios de comunicación, e saber integrar as achegas dos principais grupos investigadores do ámbito académico AM1
AM2
AM3
AM6
AM8
AM10
AM12
BM1
BM3
BM4
BM5
CM2
CM3
CM5
CM6
CM7
CM8
Concibir e desenvolver un pequeno traballo individual de pesquisa, rigoroso e orixinal, en que se analise de maneira especializada ora as tensións centro-periferias do sistema literario que se producen nos "media", ora os novos modelos repertoriais que se someten a sanción desde os medios de comunicación alternativos. AM2
AM3
AM4
AM5
AM6
AM7
AM9
AM10
AM12
AM13
BM1
BM3
BM4
BM5
BM6
BM7
BM8
BM9
CM1
CM3
CM6
CM8
Traballar en pequenos grupos para seleccionar e comentar exemplos significativos de literatura hipertextual ou da relación das culturas minorizadas da nosa contorna coa internet. AM2
AM3
AM4
AM7
AM9
AM10
AM12
AM13
BM1
BM6
BM8
BM9
CM3
CM4
CM6
Traballar de forma autónoma con iniciativa tendo en conta a importancia da aprendizaxe ao longo de toda a vida. AM2
AM10
AM13
BM1
BM4
BM5
BM9
CM3
CM6
CM7
Adquirir as habilidades necesarias para analizar e investigar os mecanismos dos procesos de comunicación. AM11

Contidos
Temas Subtemas
1. Discurso literario e medios de comunicación: prensa, radio, televisión, internet. 1.1. Métodos e ferramentas de análise
1.2. A produción mediática da literatura
1.3. Construción de imaxe pública e de identidade
2. Interseccións entre literatura e medios de comunicación. 2.1. Xéneros discursivos nos medios de comunicación.
2.2. A literatura/ A cultura na sociedade dixital.
2.3. Estratexias de promoción e suportes (vídeos, blogues, revistas, suplementos de prensa, ...)

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A5 A6 A8 A10 A12 B3 B5 C5 C6 8 6 14
Discusión dirixida A2 A3 A9 A11 B1 B4 B6 C1 C2 C8 7 5 12
Traballos tutelados A4 A7 A13 B7 B8 B9 C3 C4 C7 1 20 21
Lecturas A1 A4 B8 C2 C6 1 22 23
Presentación oral A9 B4 B8 C1 C2 C3 2 2 4
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Presentación, desenvolvemento e análise de contidos teóricos e procedementais fundamentais para o alumnado atinxir as competencias e destrezas previstas no seminario.
Discusión dirixida Presentación polo profesor ou polo alumnado dunha serie de casos teórico-práticos para a súa análise conxunta e colaborativa ao longo das sesións presenciais.
Traballos tutelados Realización dun breve estudo relacionado cos asuntos abordados no seminario. Este traballo poderá ser realizado de maneira individual ou colectiva (de acordo coa planificación realizada polo profesor no inicio do seminario).


Lecturas Realización dunha seria de lecturas breves previamente seleccionadas polo docente relacionadas directamente cos contidos abordados no seminario
Presentación oral Exposición oral ao conxunto da turma dos resultados do traballo tutelado e/ou de unha lectura breve atribuída de entre a listaxe fornecida polo profesor no início das sesións. Durante esas presentacións orais, o alumnado utilizará os recursos tecnolóxicos precisos ao efecto e demostrará a asunción e a aplicación práctica dos contidos, destrezas e competencias abordados durante o seminario.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Lecturas
Presentación oral
Descrición
Ao lado do labor de acompañamento realizado no horario de atendemento marcado polo profesor responsábel polo seminario, a atención personalizada estará dirixida especialmente (que non unicamente) para o apoio á realización do "Traballo Tutelado", das “Lecturas” e da “Exposición Oral”. De maneira xeral, cada alumno/a asistirá polo menos a unha sesión de atendemento previa á exposición da leitura e/ou a entrega do traballo.
Para a realización das actividades previstas e a fin de obter unha orientación adecuada, é fundamental que o alumnado comunique de maneira fluída e frecuente tanto os seus progresos como as súas eventuais dificultades. Alén diso, cada estudante poderá realizar toda clase de consultas en relación ao desenvolvemento da materia, quer no horario de atendemento quer através do correo electrónico

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Sesión maxistral A1 A5 A6 A8 A10 A12 B3 B5 C5 C6 Serán avaliados o nivel de análise e compreensión das materias expostas, así como a resolución dos problemas apresentados durante estas sesións, quer através de estudos de caso ou análise de fontes documentais específicas, quer no trascurso das “discusións dirixidas”, do “traballo tutelado” e/ou da “presentación oral” 10
Discusión dirixida A2 A3 A9 A11 B1 B4 B6 C1 C2 C8 Será avaliado o rigor e a profundide da análise, as cuestións eventualmente levantadas durante as intervencións, a frecuencia destas e, en xeral, todos os contributos relacionados co acompañamento/ desenvolvemento da materia. 20
Traballos tutelados A4 A7 A13 B7 B8 B9 C3 C4 C7 Serán avaliados os conteúdos focados e os resultados do proceso ensino-aprendizaxe en relación á consecución dos obxectivos procurados no seminario. Levarase tamén en conta a calidade lingüística do texto entregado, a capacidade para a aprendizaxe autónoma e/ou o traballo en equipa, a capacidade analítica e crítica, e a adecuación aos obxectivos formulados polo profesor para esta actividade.

30
Lecturas A1 A4 B8 C2 C6 Para alén da eventual presentación oral dunha das lecturas propostas, será avaliado o nivel de análise e compreensión das restantes lecturas demostrado no trascurso das outras apresentacións orais e nas discusións dirixidas.
20
Presentación oral A9 B4 B8 C1 C2 C3 Correspóndese com os resultados e procedimentos do traballo tutelado e, eventualmente, coa estrutura e os contidos principais do texto breve atribuído polo profesor no inicio das sesións para a leitura analítica por parte do alumno/a.
Será avaliada fundamentalmente a comprensión e o dominio do contido apresentado e a utilidade da(s) presentación(s) para os propósitos da materia. Levarase tamén en conta a calidade lingüística, a organización e a secuencia expositiva, a clareza e precisión na(s) exposición(s), a interacción co auditorio, o uso do tempo dispoñíbel e a elaboracion e utilización dos recursos tecnolóxicos.
20
 
Observacións avaliación

Non será posíbel superar a materia sen realizar o traballo tutelado.

A avaliación do
seminario será feita de forma continua. Nela serán levados en conta non apenas
os itens referidos no lugar correspondente mais tamén, de maneira transversal,
as competencias lingüísticas, argumentativas e para a aprendizaxe colaborativa
demostradas ao longo do proceso de ensino-aprendizaxe.

Todas as actividades
deberán ser entregadas de acordo cos prazos e os procedementos fixados no
início das sesións.

As persoas
matriculadas a tempo parcial e que solicitasen e obtivesen dispensa académica
realizarán ou entregarán as actividades obrigatorias nunha data concertada previamente
co profesor. Este alumnado deberá realizar e entregar as mesmas probas e
exercicios que o restante e, se non puider asistir ás titorías, deberá pórse en
contacto co profesor a través do correo electrónico.

Se houver criterios
específicos de avaliación para algunha das tarefas propostas, estes serán
oportunamente disponibilizados polo profesor responsábel da materia na sala de aulas ou a través do moodle. O docente
fornecerá, igualmente, as oportunas instrucións para o correcto desenvolvemento
de cada unha das actividades previstas.

As persoas que non
superaren a materia de acordo coa avaliación continuada deberán entregar na
altura da segunda edición ordinaria, nas datas marcadas aos efectos de
avaliación pola Facultade de Filoloxía, os traballos que foren solicitados e
superar tamén aquelas probas (orais e/ou escritas) marcadas polo profesorado
responsábel da materia.



Será considerado Non
Presentado aquel alumno ou alumna que non realize e expoña o traballo tutelado e as leituras encomendadas.


Fontes de información
Bibliografía básica Hartley, John (2002). Communication, cultural and media studies the key concepts. London : Routledge
Garcia Diniz, Luiz Antonio (2005). "Cibercultura e literatura: hipertexto e as novas arquiteturas textuais", en Alea. Estudos neolatinos vol. 7 no. 2. Rio de Janeiro
Fernández Castillo, Carolina (2009). "La condición postmedia: nuevas posibilidades narrativas en la era digital", en Martínez Díaz e Navío Castellano (eds.) Literaturas de la (pos)modernidad, 163-178. Madrid: Editorial Fragua
Werner, Michael (1994). "La place relative du champ littéraire dans les cultures nationales", en Espagne, Michel e Werner, Michael, eds., Philologiques III. Qu'est ce qu'une littérature nationale? Approches pour un. Paris: Éditions de la Maison de Sciences de l'Homme
Pinson, Guillaume (2012). "L`imaginaire médiatique. Reflexions sur les representations du journalisme au XIXe siècle". Paul Aron e Vanessa Gemis (dirs.), Le littéraire en régime journalistique, número monográfico da rev
Sapiro, Gisèle (2007). "Pour une approche sociologique des relations entre littérature et idéologie". Contextes, "L'idéologie en sociologie de la littérature (fev. 2007) (accesíbel en http://contextes.revues..
Gadini, Sergio Luiz (2001). "Tematização e agendamento cultural nas páginas dos jornáis portugueses". Biblioteca On-Line de Ciências da Comunicação, 2001 [Disponível em http://www.bocc.ubi.pt/_esp/autor
Richardson, John E. (2007). Analysing newspapers. An appoach from critical discourse analysis. Nova Iorque: Palgrave Macmillan
Rodrigues, Adriano Duarte (1994). Comunicação e cultura a experiência cultural na era da informação. Lisboa: Presença
Ferin, Isabel (2002). Comunicação e culturas do quotidiano. Lisboa: Quimera
Heinich, Nathalie (2012). De la visibilité. Excellence et singularité en régime médiatique. Paris: Éditions Gallimard
van Dijk, Teun A. (2005). Discurso, Notícia e Ideologia. Estudos na Análise Crítica do Discurso. Porto: Campo das Letras
Oster, Daniel (1992). Gens de lettres, écrivans et bohèmes. L'imaginaire littéraire, 1630-1900. Paris: Minerve
McLuhan, Marshall e B.R. Powers (1993). La Aldea global transformaciones en la vida y los medios de comunicación mundiales en el siglo XXI. Barcelona: Gedisa
Kalifa, K., Ph. Régnier, M.-È. Thérenty e A. Vaillant (dir.) (2011). La Civilisation du journal. Histoire culturelle et littéraire de la presse française au XIX e siècle. Paris: Nouveau Monde Édition
Castells, Manuel (2001-2005). La era de la información economía, sociedad y cultura. Madrid: Alianza
Castells, Manuel (2001). La galaxia Internet [reflexiones sobre Internet, empresa y sociedad]. Barcelona: Plaza & Janés
Appadurai, Arjun (2008). Modernity at large: cultural dimensions of globalization. Minneapolis ; London: University of Minnesota Press
George, João Pedro (2013). O que é um escritor maldito. Lisboa: Verbo

Bibliografía complementaria Vilariño Picos, M. T. (2004). "Literatura e novas tecnoloxías", en Casas, A. (coord.) Elementos de crítica literaria, 615-650. Vigo: Xerais
Ródenas de Moya, D (2009). "Literatura y periodismo", en Rico, Gracia e Bonet (eds.) Literatura y Bellas Artes, 261-287 . Madri: Biblioteca Nueva
Figueroa, Antón (2002). "Literaturas minoritarias: autonomía e relacións interliterarias", en Anuario de estudos literarios galegos, 2002, 55-67.
Sontag, Susan ((1994) / (1996)). Against interpretation / Contra la interpretación. London: Vintage / Madrid: Santillana
Ródenas, Domingo (eds.) (2003). La crítica literaria en la prensa. Madrid: Marenostrum
Casanova, Pascale (2001). La República mundial de las Letras. Barcelona: Anagrama
Vega, M. J. (ed.) (2003). Literatura hipertextual y teoría literaria. Madrid: Marenostrum
Vilariño Picos e Abuín González (comp.) (2006). Teoría del hipertexto. La literatura en la era electrónica. Madrid: Arco Libros


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Todas as cuestións non contempladas explicitamente nesta guía ou as eventuais dúbidas en relación co desenvolvemento da materia serán resolvidas polo profesorado no seu horario de atendemento, nas sesións presenciais ou no correo electrónico que figura no lugar correspondente.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías