Identifying Data 2015/16
Subject (*) Temas e liñas de investigación en literatura e cultura brasileiras Code 613484033
Study programme
Mestrado Universitario en Literatura, Cultura e Diversidade
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Official Master's Degree 2nd four-month period
First Optativa 3
Language
Portuguese
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Galego-Portugués, Francés e Lingüística
Coordinador
Martinez Pereiro, Carlos Paulo
E-mail
carlos.pereiro@udc.es
Lecturers
Martinez Pereiro, Carlos Paulo
E-mail
carlos.pereiro@udc.es
Web
General description Estudo (avanzado) de un ou varios dos temas e liñas de investigación máis relevantes e
significativos da literatura e cultura brasileiras.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A1 Coñecer as principais correntes teóricas que integraron e integran a reflexión sobre a literatura e a cultura, así como os seus antecedentes.
A2 Comprender os procesos históricos dos estudos literarios e culturais e os seus cambios de paradigma.
A3 Ser capaz de desenvolver un enfoque orixinal e creativo na investigación avanzada no ámbito dos estudos literarios e culturais.
A4 Analizar e interpretar textos, aplicando diferentes modelos teóricos e xenéricos.
A6 Integrar os estudos literarios nun contexto cultural máis extenso que transcenda os límites dunha soa lingua e / ou nación, atendendo á diversidade cultural.
A8 Aplicar unha perspectiva comparatista de carácter transnacional e plurilingüístico aos estudos literarios, artísticos e culturais.
A9 Ser capaz de realizar achegas creativas e orixinais no estudo comparatista dos textos literarios, dos produtos artísticos e das realidades culturais.
A10 Aplicar as técnicas de análise cultural en contextos diversos.
A12 Coñecer e valorar a diversidade cultural, con especial atención aos ámbitos anglófono, hispánico e galego-portugués.
A13 Adquirir a capacidade de manexar ferramentas e recursos de investigación aplicados no ámbito dos estudos literarios e culturais.
B1 Traballar de maneira interdisciplinar en entornos diversos.
B7 Adquirir a capacidade de concebir e deseñar proxectos de investigación con rigor académico.
B9 Adquirir capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Coñecer as principais correntes teóricas que integraron e integran a reflexión sobre a literatura e a cultura, así como os seus antecedentes. AC1
Analizar e interpretar textos, aplicando diferentes modelos teóricos e xenéricos. AC4
Aplicar as técnicas de análise cultural respeitando os fundamentos ideolóxicos presentes en contextos diversos. AC10
Traballar de maneira interdisciplinar en entornos diversos. BC1
Adquirir a capacidade de concebir e deseñar proxectos de investigación con rigor académico. BC7
Adquirir capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva. BC9
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. CC8
Comprender os procesos históricos dos estudos literarios e culturais e os seus cambios de paradigma. AC2
Ser capaz de desenvolver un enfoque orixinal e creativo na investigación avanzada no ámbito dos estudos literarios e culturais. AC3
Integrar os estudos literarios nun contexto cultural máis extenso que transcenda os límites dunha soa lingua e / ou nación, atendendo á diversidade cultural. AC6
Aplicar unha perspectiva comparatista de carácter transnacional e plurilingüístico aos estudos literarios, artísticos e culturais AC8
Ser capaz de realizar achegas creativas e orixinais no estudo comparatista dos textos literarios, dos produtos artísticos e das realidades culturais. AC9
Coñecer e valorar a diversidade cultural, con especial atención aos ámbitos anglófono, hispánico e galego-portugués. AC12
Adquirir a capacidade de manexar ferramentas e recursos de investigación aplicados no ámbito dos estudos literarios e culturais. AC13

Contents
Topic Sub-topic
1. As relações plástico-escriturais na literatura. 1.1. Introdução.
1.2. Principais protagonistas, obras, tendências e períodos.
2. As relações plástico-escriturais no Modernismo. 2.1. Mário de Andrade e a interseção das diversas linguagens artísticas.
3. As relações plástico-escriturais no (Neo)Concretismo. 3.1. Ferreira Gullar: visualidade e crítica artística.
3.2. Carlos Drummond de Andrade: poesia crítico-ecfrástica.
4. As relações plástico-escriturais nas últimas décadas. 4.1. Clarice Lispector: pintura e narrativa ficcional.
4.2. Arnaldo Antunes: poesia visual, gestual e performativa.
4.3. Nuno Ramos: uma escrita (inter)artística e de caráter compósito.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Guest lecture / keynote speech 6 9 15
Workshop 10 15 25
Workbook 1 20 21
Supervised projects 1 7 8
Introductory activities 2 0 2
Mixed objective/subjective test 1 2 3
 
Personalized attention 1 0 1
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Guest lecture / keynote speech Sesións de traballo en que o profesorado explica a contextualización e os elementos necesarios do temario para que o alumnado poda desenvolver o seu traballo posterior.
Workshop Nestas sesións, o conxunto do alumnado realizará actividades de diferente tipoloxía destinadas á consolidación dos contidos presentados nas sesións maxistrais, así como das destrezas e das estratexias relacionadas cos obxectivos e contidos da materia.
Entre estas actividades poderán contemplarse, alén doutras, a análise de fontes documentais, os comentarios de textos, a resolución de problemas, as prácticas a través de TIC, probas de varia tipoloxía e estudos de casos.
Workbook No Paso 8 desta Guia, está a relación de obras que o/a alumno/a debe ler ao longo do curso.
Supervised projects Texto(s) orai(s) e/ou escrito(s) en que o alumnado analizará, seguindo un roteiro fornecido polo profesor, algunha(s) da(s) obra(s) de lectura obrigatoria.
Introductory activities Proba para determinar os coñecementos previos, así como os intereses e as motivacións iniciais dos estudantes
Mixed objective/subjective test Proba escrita que combinará actividades de carácter ensaístico con comentario de textos e análise de fontes documentais.

Personalized attention
Methodologies
Supervised projects
Description
Para alén da atención individualizada nas sesións presenciais de diferente tipo, durante as horas de atendemento do profesorado, o/a alumno/a recibirá toda a guía e axuda que precise para a realización dos seus traballos.
O alumnado con dispensa académica deberá entrar en contacto co profesor ao inicio do curso para fixar as actividades e traballos substitutivos da asistencia académica que necesariamente deberá realizar.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Supervised projects Avaliación dos texto(s) orai(s) e/ou escrito(s) en que o alumnado analizará, seguindo un roteiro fornecido pola profesora, algunha(s) da(s) obra(s) de lectura obrigada. 15
Workshop Avaliación das actividades de diferente tipoloxía referidas na metodoloxía. 25
Workbook Avaliación da lectura das obras realizada polo/a alumno/a ao longo do curso. 20
Mixed objective/subjective test Proba escrita que combinará actividades de carácter ensaístico con comentario de textos e análise de fontes documentais. 40
 
Assessment comments

Para superar a materia, o alumnado deberá conseguir unha
cualificación igual ou superior a 5 puntos sobre 10. Así mesmo, na proba
mixta deberá obter como mínimo 4 puntos sobre 10, para poder sumar os
restantes elementos avaliables/instrumentos de avaliación.

O alumnado terá que entregar os traballos e actividades no prazo fixado.

O
alumnado con matrícula parcial e/ou dispensa académica deberá realizar e entregar as mesmas
probas e exercicios que o restante; se non puider asistir ás titorías,
deberá pórse en contacto co profesor a través do correo electrónico.

O alumnado que non se presente ou suspenda na primeira convocatoria deberá realizar e entregar as mesmas probas e exercicios, seguindo as mesmas pautas indicadas.

A
cualificación de NON PRESENTADO/A será considerada cando o alumno/a non
asistir á proba mixta e/ou cando tiver entregado un número das
actividades contempladas inferior ao 50%


Sources of information
Basic (). .
Andrade, M. de (1965). Aspetos das artes plásticas no Brasil. São Paulo: Martins Editora
Sousa, Carlos Mendes de (2000). Clarice. Lispector. Figuras da escrita. Braga: Uminho
Ramos, N. (2007). Ensaio Geral. São Paulo: Globo
Helena, L. (1986). Modernismo brasileiro e vanguarda. São Paulo: Ática
Aguilar, G. (2005). Poesia concreta brasileira. São Paulo: Edusp
Ferreira Gullar (1977). Tentativa de compreensão: arte concreta, arte neoconcreta – Uma contribuição brasileira . Rio de Janeiro: Museu de Arte Moderna

Lecturas obrigatorias:

Água viva de Clarice Lispector

Ó de Nuno Ramos

Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.