Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Temas e liñas de investigación en literaturas e culturas africanas de lingua portuguesa Código 613484034
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Galego
Portugués
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Galego-Portugués, Francés e Lingüística
Coordinación
Fernandez Perez-Sanjulian, Carme
Correo electrónico
carme.fernandez.perez-sanjulian@udc.es
Profesorado
Fernandez Perez-Sanjulian, Carme
Correo electrónico
carme.fernandez.perez-sanjulian@udc.es
Web
Descrición xeral Estudo (avanzado) dun ou varios dos temas e liñas de investigación máis relevantes e significativos da literatura e cultura dos países africanos de lingua oficial portuguesa (PALOPs).

Competencias do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Ser quen de analizar e interpretar materiais literarios e culturais producidos no espazos dos países africanos de lingua portuguesa, aplicando diferentes modelos teóricos e xenéricos. AM2
AM4
AM5
AM10
AM12
BM4
BM5
BM8
CM2
CM4
Aplicar unha perspectiva comparatista de carácter transnacional e plurilingüístico aos estudos literarios e culturais producidos no espazo dos PALOPs. AM2
AM5
AM6
AM8
AM11
BM1
BM3
BM5
CM2
CM4
CM6
CM8
Coñecer e valorar a diversidade cultural, con especial atención ao ámbito dos países africanos de lingua oficial portuguesa. AM5
AM6
AM11
AM12
BM3
BM5
BM6
CM2
CM4
Coñecer e adquirir a capacidade de utilizar ferramentas e recursos de investigación aplicados ao ámbito dos estudos literarios e culturais producidos no ámbito dos PALOPs. AM7
AM11
AM13
BM5
BM6
BM8
BM9
CM3
CM6
Ser quen de realizar achegas creativas e orixinais ao estudo da produción literaria e cultural dos PALOP, como modo de se introducir na investigación nesta materia. AM3
AM9
AM11
BM4
BM6
BM7
BM8
CM2
CM4
CM7
CM8

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1.- Literaturas africanas: o contexto histórico
1.1.- A Historia africana. A etapa colonial.
1.2.- Recuperación da conciencia africana: pananafricanismo e negritude.
Tema 2.- Do oral ao escrito: o contexto cultural
1.1.- A cultura da oralidade: oratura vs literatura
1.2.- O carácter fundacional da oralidade
1.3.- Mito e pensamento tradicional.
1.4.- A cuestión lingüística
Tema 3.- As cinco literaturas africanas en lingua portuguesa 3.1.- Literatura colonial vs literaturas nacionais
3.2.- Constitución dos sistemas literarios
3.3.- O repertorio temático identitario
3.4.- Liñas temáticas e discursivas.
Tema 4.- Novas propostas nas literaturas africanas
4.1.- A construción do suxeito femenino
4.2.- As identidades ambiguas

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Análise de fontes documentais 9.5 12 21.5
Sesión maxistral 8 16 24
Presentación oral 1 7 8
Lecturas 0 20 20
 
Atención personalizada 1.5 0 1.5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Análise de fontes documentais Comentario e análise de diferentes textos seleccionados seguindo a táboa de contidos da materia.
Sesión maxistral
Presentación, desenvolvemento e análise de contidos teóricos e procedementais fundamentais para o alumnado atinxir as competencias e destrezas previstas.
Presentación oral Exposición oral do estudo realizado por cada alumno(a) sobre unha obra literaria dos PALOPs seleccionada entre as que figuran na relación de Lecturas obrigatorias no Paso 8 desta Guía.
Lecturas
Será preciso realizar para cada sesión e nos prazos determinados as lecturas obrigatorias (as obras definidas como tales e os textos críticos complementarios), así como as necesarias para a realización dos traballos.

Atención personalizada
Metodoloxías
Lecturas
Análise de fontes documentais
Presentación oral
Descrición
Os(as) estudantes que non podan asistir no horario previsto para as Titorías, poderán concertar entrevistas por medio do correo electrónico.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Lecturas A avaliación das lecturas obrigadas realizarase, por unha parte, durante as sesións de "Presentación oral" para aqueles alumnos (as) a quen corresponda o papel de público e, por outra, a través da participación nas actividades desenvolvidas nas aulas correspondentes.
40
Análise de fontes documentais A avaliación deste tipo de traballo será continua e realizada sobre a participación do(a) alumno(a) nas actividades na aula. 30
Presentación oral Na avaliación desta actividade terase en conta, ademais do contido, a clareza expositiva e a corrección lingúística. 30
 
Observacións avaliación
Todas as actividades deberán ser entregadas de acordo cos prazos e os procedementos fixados no início das sesións.
Terá a cualificación de "non presentado" quen non realice a presentación oral ou quen non asista e participe cando menos no 50% das sesións presenciais.

Os/as estudantes con dispensa académica terán condicións especiais de avaliación, entre elas a substitución da avaliación da actividade realizada na pola entrega da actividade por escrito ou pola realización dunha proba oral, nunha data que se establecerá tendo en conta a disponibilidade do/da estudante.

O alumnado que non teña superado a materia na convocatoria de xuño será avaliado seguindo os mesmos criterios na segunda convocatoria. Así, a avaliación da presentación oral e das lecturas obrigatorias realizarase no día e hora marcados como data oficial do exame da convocatoria de xullo.


Fontes de información
Bibliografía básica Galván, E. / Galván, F. (2009). "El discurso colonial en 'Balada de Amor ao vento' de Paulina Chiziane". Rapsoda. revista de Literatura, 1.
Junyent, Carme (2001). "Lingua e literaturas en África". Unión Libre, 6.
Salinas Portugal, Francisco (2006). Literaturas africanas de lengua portuguesa. Madrid: Síntesis
Laranjeira, J. L. Pires (1995). Literaturas Africans de Expressão Portuguesa. Lisboa: Universidade Aberta
Leite, Ana Mafalda (1998). Oralidades & Escritas nas Literaturas Africanas. Lisboa: Colibri
Mata, Inocência (2010). Polifonias insulares. Cultura e literatura de São Tomé e Príncipe. Lisboa: Colibri
Salinas Portugal, Francisco (1994). Rosto Negro. O Contexto das Literaturas Africanas. Compostela: Laiovento
LECTURA ObRIGADA: Manuel Rui: Quem me dera ser onda. Lisboa: Cotovía. (L7Bt-RUI-que) Mia Couto: O Último Voo do Flamingo. Lisboa: Caminho. (L7Bt-COUTO-ult a) Paulina Chiziane: Niketche: uma história de poligamia. Lisboa: Caminho. (L7Bt-CHIZIANE-nik) Ungulani Ba Kha Khosa: Ualalapi. Lisboa: Caminho. (GP/1683) Selección de Textos literarios (poéticos e narrativos)africanos en língua portuguesa.
Bibliografía complementaria (). .
MOEMA PARENTE, Augel (2007). O Desafio do Escombro . Rio de Janeiro: Garamomnd-Universitária
FREYRE, Gilberto (2002[1943]). Casa-grande & Senzala. Madrid: ALLCA XX
VENÂNCIO, José Carlos (1996). Colonialismo, antropologia e lusofonias repensando a presença portuguesa nos trópicos. Lisboa: Vega
TORGAL, Luís Reis et al. (2008). Comunidades imaginadas: nação e nacionalismos em África. Coimbra: Universidade de Coimbra
CRISTÓVÃO, Fernando (dir.) (2005). Dicionário temático da Lusofonia. Lisboa: Texto Editores
SALINAS PORTUGAL, Francisco (1990). Entre Próspero e Calibán. Compostela: Laiovento
ENDERS, Armelle (1997). História da África Lusófona. Lisboa: Inquérito
CABRAL, Amílcar (1999). Nacionalismo e cultura. Compostela: Laiovento
FERREIRA, Manuel (1988). No reino de Calibán. Lisboa: Plátano Editora
MATA, Inocência (2010). Polifonias insulares. Cultura e literatura de São Tomé e Príncipe . Lisboa: Colibri
HERNÁNDEZ, R. (2007). Traducción y postcolonialismo. Procesos culturales y lingüísticos en la narrativa postcolonial de lengua portuguesa.. Granada: Editorial Comares
A profesora fornecerá ao longo do curso material bibliográfico complementar e outros recursos específicos para cada tema obxecto de estudo.

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións
Para calquera dúbida, poden pórse en contacto coa profesora, persoalmente en horario de atención ao alumnado, ou concertando cita previa no enderezo electrónico: carme@udc.gal


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías