Identifying Data 2015/16
Subject (*) Temas e liñas de investigación en literaturas e culturas africanas de lingua portuguesa Code 613484034
Study programme
Mestrado Universitario en Literatura, Cultura e Diversidade
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Official Master's Degree 2nd four-month period
First Optativa 3
Language
Galician
Portuguese
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Galego-Portugués, Francés e Lingüística
Coordinador
Fernandez Perez-Sanjulian, Carme
E-mail
carme.fernandez.perez-sanjulian@udc.es
Lecturers
Fernandez Perez-Sanjulian, Carme
E-mail
carme.fernandez.perez-sanjulian@udc.es
Web
General description Estudo (avanzado) dun ou varios dos temas e liñas de investigación máis relevantes e significativos da literatura e cultura dos países africanos de lingua oficial portuguesa (PALOPs).

Study programme competencies
Code Study programme competences
A2 Comprender os procesos históricos dos estudos literarios e culturais e os seus cambios de paradigma.
A3 Ser capaz de desenvolver un enfoque orixinal e creativo na investigación avanzada no ámbito dos estudos literarios e culturais.
A4 Analizar e interpretar textos, aplicando diferentes modelos teóricos e xenéricos.
A5 Aplicar as técnicas de análise cultural respectando os fundamentos ideolóxicos presentes en contextos diversos.
A6 Integrar os estudos literarios nun contexto cultural máis extenso que transcenda os límites dunha soa lingua e / ou nación, atendendo á diversidade cultural.
A7 Ampliar o concepto de literatura, a través da súa relación coas TICS, os medios de comunicación, o cinema, as artes, no marco da diversidade cultural.
A8 Aplicar unha perspectiva comparatista de carácter transnacional e plurilingüístico aos estudos literarios, artísticos e culturais.
A9 Ser capaz de realizar achegas creativas e orixinais no estudo comparatista dos textos literarios, dos produtos artísticos e das realidades culturais.
A10 Aplicar as técnicas de análise cultural en contextos diversos.
A11 Adquirir as habilidades necesarias para analizar e investigar os mecanismos dos procesos de comunicación.
A12 Coñecer e valorar a diversidade cultural, con especial atención aos ámbitos anglófono, hispánico e galego-portugués.
A13 Adquirir a capacidade de manexar ferramentas e recursos de investigación aplicados no ámbito dos estudos literarios e culturais.
B1 Traballar de maneira interdisciplinar en entornos diversos.
B3 Promover o entendemento intercultural desde a comprensión da diversidade.
B4 Desenvolver habilidades cognitivas avanzadas (capacidade de síntese, análise e pensamento crítico) relacionadas co desenvolvemento e a creación dun perfil investigador.
B5 Integrar coñecementos de campos de estudo diversos.
B6 Aplicar coñecementos e habilidades na resolución de problemas en entornos novos ou non familiares en contextos interdisciplinares.
B7 Adquirir a capacidade de concebir e deseñar proxectos de investigación con rigor académico.
B8 Desenvolver habilidades de xestión da información para propósitos académicos e de investigación.
B9 Adquirir capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Ser quen de analizar e interpretar materiais literarios e culturais producidos no espazos dos países africanos de lingua portuguesa, aplicando diferentes modelos teóricos e xenéricos. AC2
AC4
AC5
AC10
AC12
BC4
BC5
BC8
CC2
CC4
Aplicar unha perspectiva comparatista de carácter transnacional e plurilingüístico aos estudos literarios e culturais producidos no espazo dos PALOPs. AC2
AC5
AC6
AC8
AC11
BC1
BC3
BC5
CC2
CC4
CC6
CC8
Coñecer e valorar a diversidade cultural, con especial atención ao ámbito dos países africanos de lingua oficial portuguesa. AC5
AC6
AC11
AC12
BC3
BC5
BC6
CC2
CC4
Coñecer e adquirir a capacidade de utilizar ferramentas e recursos de investigación aplicados ao ámbito dos estudos literarios e culturais producidos no ámbito dos PALOPs. AC7
AC11
AC13
BC5
BC6
BC8
BC9
CC3
CC6
Ser quen de realizar achegas creativas e orixinais ao estudo da produción literaria e cultural dos PALOP, como modo de se introducir na investigación nesta materia. AC3
AC9
AC11
BC4
BC6
BC7
BC8
CC2
CC4
CC7
CC8

Contents
Topic Sub-topic
Tema 1.- Literaturas africanas: o contexto histórico
1.1.- A Historia africana. A etapa colonial.
1.2.- Recuperación da conciencia africana: pananafricanismo e negritude.
Tema 2.- Do oral ao escrito: o contexto cultural
1.1.- A cultura da oralidade: oratura vs literatura
1.2.- O carácter fundacional da oralidade
1.3.- Mito e pensamento tradicional.
1.4.- A cuestión lingüística
Tema 3.- As cinco literaturas africanas en lingua portuguesa 3.1.- Literatura colonial vs literaturas nacionais
3.2.- Constitución dos sistemas literarios
3.3.- O repertorio temático identitario
3.4.- Liñas temáticas e discursivas.
Tema 4.- Novas propostas nas literaturas africanas
4.1.- A construción do suxeito femenino
4.2.- As identidades ambiguas

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Document analysis 9.5 12 21.5
Guest lecture / keynote speech 8 16 24
Oral presentation 1 7 8
Workbook 0 20 20
 
Personalized attention 1.5 0 1.5
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Document analysis Comentario e análise de diferentes textos seleccionados seguindo a táboa de contidos da materia.
Guest lecture / keynote speech
Presentación, desenvolvemento e análise de contidos teóricos e procedementais fundamentais para o alumnado atinxir as competencias e destrezas previstas.
Oral presentation Exposición oral do estudo realizado por cada alumno(a) sobre unha obra literaria dos PALOPs seleccionada entre as que figuran na relación de Lecturas obrigatorias no Paso 8 desta Guía.
Workbook
Será preciso realizar para cada sesión e nos prazos determinados as lecturas obrigatorias (as obras definidas como tales e os textos críticos complementarios), así como as necesarias para a realización dos traballos.

Personalized attention
Methodologies
Workbook
Document analysis
Oral presentation
Description
Os(as) estudantes que non podan asistir no horario previsto para as Titorías, poderán concertar entrevistas por medio do correo electrónico.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Workbook A avaliación das lecturas obrigadas realizarase, por unha parte, durante as sesións de "Presentación oral" para aqueles alumnos (as) a quen corresponda o papel de público e, por outra, a través da participación nas actividades desenvolvidas nas aulas correspondentes.
40
Document analysis A avaliación deste tipo de traballo será continua e realizada sobre a participación do(a) alumno(a) nas actividades na aula. 30
Oral presentation Na avaliación desta actividade terase en conta, ademais do contido, a clareza expositiva e a corrección lingúística. 30
 
Assessment comments
Todas as actividades deberán ser entregadas de acordo cos prazos e os procedementos fixados no início das sesións.
Terá a cualificación de "non presentado" quen non realice a presentación oral ou quen non asista e participe cando menos no 50% das sesións presenciais.

Os/as estudantes con dispensa académica terán condicións especiais de avaliación, entre elas a substitución da avaliación da actividade realizada na pola entrega da actividade por escrito ou pola realización dunha proba oral, nunha data que se establecerá tendo en conta a disponibilidade do/da estudante.

O alumnado que non teña superado a materia na convocatoria de xuño será avaliado seguindo os mesmos criterios na segunda convocatoria. Así, a avaliación da presentación oral e das lecturas obrigatorias realizarase no día e hora marcados como data oficial do exame da convocatoria de xullo.


Sources of information
Basic Galván, E. / Galván, F. (2009). "El discurso colonial en 'Balada de Amor ao vento' de Paulina Chiziane". Rapsoda. revista de Literatura, 1.
Junyent, Carme (2001). "Lingua e literaturas en África". Unión Libre, 6.
Salinas Portugal, Francisco (2006). Literaturas africanas de lengua portuguesa. Madrid: Síntesis
Laranjeira, J. L. Pires (1995). Literaturas Africans de Expressão Portuguesa. Lisboa: Universidade Aberta
Leite, Ana Mafalda (1998). Oralidades & Escritas nas Literaturas Africanas. Lisboa: Colibri
Mata, Inocência (2010). Polifonias insulares. Cultura e literatura de São Tomé e Príncipe. Lisboa: Colibri
Salinas Portugal, Francisco (1994). Rosto Negro. O Contexto das Literaturas Africanas. Compostela: Laiovento
LECTURA ObRIGADA: Manuel Rui: Quem me dera ser onda. Lisboa: Cotovía. (L7Bt-RUI-que) Mia Couto: O Último Voo do Flamingo. Lisboa: Caminho. (L7Bt-COUTO-ult a) Paulina Chiziane: Niketche: uma história de poligamia. Lisboa: Caminho. (L7Bt-CHIZIANE-nik) Ungulani Ba Kha Khosa: Ualalapi. Lisboa: Caminho. (GP/1683) Selección de Textos literarios (poéticos e narrativos)africanos en língua portuguesa.
Complementary (). .
MOEMA PARENTE, Augel (2007). O Desafio do Escombro . Rio de Janeiro: Garamomnd-Universitária
FREYRE, Gilberto (2002[1943]). Casa-grande & Senzala. Madrid: ALLCA XX
VENÂNCIO, José Carlos (1996). Colonialismo, antropologia e lusofonias repensando a presença portuguesa nos trópicos. Lisboa: Vega
TORGAL, Luís Reis et al. (2008). Comunidades imaginadas: nação e nacionalismos em África. Coimbra: Universidade de Coimbra
CRISTÓVÃO, Fernando (dir.) (2005). Dicionário temático da Lusofonia. Lisboa: Texto Editores
SALINAS PORTUGAL, Francisco (1990). Entre Próspero e Calibán. Compostela: Laiovento
ENDERS, Armelle (1997). História da África Lusófona. Lisboa: Inquérito
CABRAL, Amílcar (1999). Nacionalismo e cultura. Compostela: Laiovento
FERREIRA, Manuel (1988). No reino de Calibán. Lisboa: Plátano Editora
MATA, Inocência (2010). Polifonias insulares. Cultura e literatura de São Tomé e Príncipe . Lisboa: Colibri
HERNÁNDEZ, R. (2007). Traducción y postcolonialismo. Procesos culturales y lingüísticos en la narrativa postcolonial de lengua portuguesa.. Granada: Editorial Comares
A profesora fornecerá ao longo do curso material bibliográfico complementar e outros recursos específicos para cada tema obxecto de estudo.

Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments
Para calquera dúbida, poden pórse en contacto coa profesora, persoalmente en horario de atención ao alumnado, ou concertando cita previa no enderezo electrónico: carme@udc.gal


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.