Identifying Data 2015/16
Subject (*) Fontes de datos estatísticos e indicadores para o estudo das migracións Code 615472108
Study programme
Mestrado Universitario en Migracións Internacionais: Investigación, Políticas Migratorias e Mediación Intercultural
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Official Master's Degree 1st four-month period
First Obligatoria 2
Language
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Socioloxía e Ciencia Política da Administración
Coordinador
Perez Carames, Antia
E-mail
antia.perez@udc.es
Lecturers
Cano Ruiz, Esther
Perez Carames, Antia
E-mail
esther.cano.ruiz@udc.es
antia.perez@udc.es
Web http://www.esomi.es
General description Na materia -Fontes de datos estatísticos e indicadores para o estudio das migracións- iniciarase aos estudiantes no manexo das principais fontes estatísticas dispoñibles en España e na UE para a análise dos movementos migratorios internacionais. Describiranse os principais conceptos que rodean ás fontes e á producción de información estatística e ensinarase o manexo das principais fontes de datos a través de prácticas no laboratorio.

Study programme competencies
Code Study programme competences / results
A1 Comprender os límites epistemolóxicos do estudo das migracións internacionais e a natureza esencialmente política que sostén a definición e identificación do fenómeno migratorio.
A3 Relativizar e valorar o impacto das migracións internacionais nas sociedades de orixe e destino en función do cambio social que xeran, dos intereses en xogo, e da construcción social das identidades culturais
A5 Comprender os argumentos filosóficos e xurídicos tras as distintas perspectivas sobre as migracións internacionais e as problemáticas sociais que xeran.
A6 Dominar as principais fontes de documentación estatística e bibliográfica que lle permita manterse informado e iniciar e programar estudos exploratorios sobre temáticas relacionadas coas migracións internacionais
A7 Coñecer as virtudes e as limitacións das principais fontes e indicadores estatísticos para a descrición dos movementos migratorios en distintos contextos territoriais e na súa evolución temporal
A8 Comprender o potencial das distintas técnicas de investigación social para o estudo das migracións internacionais así como os condicionamentos deontolóxicos profesionais.
A9 Manexar os conceptos fundamentais no estudo das migracións internacionais
B1 Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación
B2 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en ámbitos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
B3 Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos
B4 Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos
B5 Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun modo que haberá de ser en boa medida autodirixido ou autónomo
B6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse
B7 Resolver problemas de forma efectiva
B8 Comunicarse de xeito efectivo nun ámbito de traballo
B9 Traballar de forma autónoma con iniciativa
B10 Traballar de forma colaboradora
B11 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional
B12 Capacidade para interpretar, seleccionar e valorar conceptos adquiridos noutras disciplinas do ámbito social
B13 Capacidade para a aprendizaxe de novos métodos e teorías, que doten dunha gran versatilidade para adaptarse a novas situacións
B14 Comunicar por escrito e oralmente os coñecementos procedentes da linguaxe científica
B15 Capacidade para resolver problemas con iniciativa, toma de decisións, creatividade, razoamento crítico e de comunicar e transmitir coñecementos, habilidades e destrezas
C1 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C3 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C4 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C5 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences / results
- Competencias xerais de dominio das ferramentas metodolóxicas, así como das fontes de información e das principais técnicas de análise descriptiva dos datos estatísticos en materia de migracións. AC1
AC6
AC7
AC8
AC9
BC2
BC3
BC4
BC5
BC6
BC7
BC12
BC13
CC1
- Coñecemento acerca dos conceptos e características das principais fontes estatísticas empregadas no estudio das migracións, tanto a nivel nacional como internacional. AC3
AC5
AC6
AC7
AC8
AC9
BC4
BC5
BC8
BC9
BC11
BC14
BC15
CC4
CC5
- Manexo, interpretación e análise da información extraída de diversas fontes estatísticas para o estudio do stock e os fluxos migratorios. AC6
AC7
AC8
BC1
BC2
BC15
- Aprendizaxe das técnicas de representación e análise descriptiva (construcción de índices e indicadores) da información estatística (táboas, gráficos e mapas) AC6
AC7
AC8
BC6
BC9
BC10
CC3
CC4

Contents
Topic Sub-topic
TEMA 1. Introducción e principais conceptos en torno ás fontes estatísticas Definición de fonte e operación estatística. Do concepto sociolóxico á definición estatisticamente medible: usos e conceptos nas fontes estatísticas. Características das fontes estatísticas: cobertura, fiabilidade, coherencia, correspondencia. As axencias oficiais de producción da información estatística. Harmonización e complementariedade das fontes estatísticas. A difusión da información estatística: busca e consulta dos datos. Principais fontes estatísticas de áqmbito nacional e internacional para o estudio dos stocks e fluxos migratorios.
TEMA 2. A medición do fenómeno migratorio Conceptos básicos: fluxos, stock, saldo migratorio. A definición das categorías estatísticas en torno ó fenómeno migratorio partindo da normativa da estranxeiría en España.
TEMA 3. Fluxos migratorios Conceptos, medición e fontes estatísticas dispoñibles. a Estatística de Variacións Residenciais.
TEMA 4. Stocks de poboación inmigrante Definición de stock. Principais variables de clasificación sociodemográfica. Censo de Poboación e Vivendas. Padrón Municipal de Habitantes.
TEMA 5. Os distintos tipos de migracións e a súa medición Migracións laborais, demandantes de asilo e refuxio, estudiantes, reagrupamento familiar. As operacións estatísticas contidas no Anuario Estatístico de Inmigración.
TEMA 6. A medición das migracións irregulares Migracións irregulares, ilegais, non autorizadas e clandestinas. Fontes estatísticas dispoñibles e problemática en torno á medición e conceptualización. As estimacións sobre o stock de inmigrantes en situación irregular en España.
TEMA 7. Análise descriptiva dos datos Distribución das variables, medidas de tendencia, análise descriptiva da información. Construcción, cálculo e análise de taxas, índices e indicadores. Realización e análise de táboas de continxencia. Técnicas de representación gráfica. Introducción á representacíón cartográfica da información.

Planning
Methodologies / tests Competencies / Results Teaching hours (in-person & virtual) Student’s personal work hours Total hours
Guest lecture / keynote speech A1 A3 A5 A6 A7 A8 A9 B1 B2 B3 B4 B5 B11 B13 C1 C3 C4 C5 15 15 30
Supervised projects A6 A7 A8 B6 B7 B8 B9 B10 B12 B13 B14 B15 C3 C4 1 12 13
Laboratory practice A6 A7 A9 B2 B4 B5 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B14 B15 C1 5 0 5
 
Personalized attention 2 0 2
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Guest lecture / keynote speech Exposición dos contidos da materia, ca axuda de TIC, e seguindo o esquema temático contemplado neste programa. A exposición incorpora elementos de participación e debate do estudiantado. No caso das persoas que cursan a modalidade online, as sesións maxistrais serán transmitidas por videoconferencia a través de internet, estando aberta a posibilidade de participación en directo nos debates que se xeneran na aula a través de comentarios na Moodle.
Supervised projects Realización dun traballo de análise da información de diversas fontes estatísticas sobre a inmigración nunha Comunidade Autónoma. No caso das persoas que cursen o mestrado de forma non presencial, tras da entrega do correspondente traballo tutelado, realizaráse unha titoría virtual na que se revisarán distintos aspectos do traballo co/a estudante en cuestión co obxecto de garantir a identidade da persoa que entrega dito traballo.
Laboratory practice Realización dunha práctica de folla de cálculo de consulta, tratamento, análise e representación gráfica de información estatística sobre os movementos migratorios. Esta práctica poderá realizarse online (será colgada na Moodle) para o estudantado que curse a modalidade online. A realización da práctica neste caso contará con asistencia da profesora a través de titorías online.

Personalized attention
Methodologies
Laboratory practice
Description
A atención personalizada nesta materia será necesaria para resolver as dúbidas xeradas nas clases, especialmente na parte de prácticas de laboratorio. Asemade, recoméndase a atención personalizada para a elaboración do traballo de avaliación desta materia. Para o estudantado que curse a modalidade online, as titorías serán realizadas a distancia de acordo coas ferramentas que proporciona a Moodle neste sentido.

Assessment
Methodologies Competencies / Results Description Qualification
Supervised projects A6 A7 A8 B6 B7 B8 B9 B10 B12 B13 B14 B15 C3 C4 Realización dun traballo de análise da situación da inmigración nunha Comunidade Autónoma a través do manexo de diversas fontes estatísticas. 100
 
Assessment comments
<p>Tal e como se indica no apartado correspondente a metodoloxías, os/as estudantes que cursen a modalidade online deste mestrado terán unha titoría online coa profesora tras da entrega do traballo para garantir a identidade da persoa que entrega o principal elemento de avaliación desta asignatura. </p>

Sources of information
Basic BILSBORROW, R.E. et alia (1997). Concepts Underlying International Migration Statistics. Xenebra. OIT
DOMINGO, A. e BRANCÓS COLL, I. (2000). Entre el flujo y el stock. El análisis demográfico de las migraciones internacionales y de la población de nacionalidad extranjera en España. Barcelona. CED (UAB)
BARBESINO, P. (1998). Observing Migration: The Construction of Statistics in a National Monitoring System. Londres. Palgrave Macmillan
GARRIDO, L. (2004). Para cuantificar a los extranjeros. Madrid

Complementary VINUESA ANGULO, J. (1994). Demografía: análisis y proyecciones. Madrid. Síntesis
DEVOLDER, D. et alia (2006). Estimación del grado de error en el registro de la población extranjera en España: un enfoque comparativo. Barcelona. CED (UAB)
SÍNDIC (2008). La gestión municipal del empadronamiento de los inmigrantes. Informe extraordinario.
DELAUNAY, D. e TAPINOS, G. (1998). La mesure de la migration clandestine en Europe. Volumes I e II. París. CE
MASSEY, D.S. e CAPOFERRO, C. (2004). Measuring undocumented migration.
SANDELL, R. (2006). Spain's immigration experience: lessons to be learned from looking at the statistics.
VINUESA ANGULO, J. (2007). Técnicas y ejercicios de demografía. Madrid. INE
LEMAÎTRE, G. (2005). The comparability of international migration statistics. Problems and prospects.
JANDL, M. (2004). The estimation of illegal migration in Eruope.
POULAIN, M, et alia (2006). THESIM. Towards Harmonised European Statistics in International Migration. Lovaina: Presses Universitaires de Louvain


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.