Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
A3 |
Introducción a la evolución de las sociedades contemporáneas y de sus movimientos sociales y políticos. |
A8 |
Análisis de las transformaciones y evolución de las sociedades contemporáneas. |
A10 |
Introducción a las teorías sobre el poder, la legitimidad y el Estado. Formas de organización política y su evolución histórica, con especial atención a los sistemas contemporáneos. |
B3 |
Capacidad de análisis y síntesis. |
B13 |
Razonamiento crítico. |
B24 |
Habilidades para contextualizar e identificar los actores clave en cada situación. |
C4 |
Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía abierta, culta, crítica, comprometida, democrática y solidaria, capaz de analizar la realidad, diagnosticar problemas, formular e implantar soluciones basadas en el conocimiento y orientadas al bien común. |
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Coñecemento do desenvolvemento das sociedades a través das relacións sociais e, concretamente, das de domiñación e poder. |
A3 A10
|
B24
|
|
Comprensión do funcionamento das interaccións sociais na súa traducción á realidade política |
A8 A10
|
B24
|
|
Aplicación dos coñecementos e a súa comprensión ao estudio da realidade social e, concretamente, ao contexto político, tanto presente como pasado e futuro. |
A8
|
B3 B24
|
C4
|
Análise de situacións e contextos sociopolíticos da realidade |
A8
|
B3 B24
|
|
Síntese dos factores e procesos que conformaron, conforman e poden conformar as diferentes situacións e circunstancias sociopolíticas |
A8
|
B3 B24
|
C4
|
Avaliación dos contidos, aspectos, circunstancias, contextos, factores e procesos que se producen nas relacións sociais e dan como resultado as diferentes e múltiples situacións e escenarios sociopolíticos da realidade social. |
A8
|
B3 B13 B24
|
C4
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
TEMA 1: Socioloxía Política |
1.1. As relacións entre sociedade e política
1.2. O ámbito da socioloxía política
1.3. Principais cuestións
1.4. Evolución dos análises sociopolíticos
1.5. A multidimensionalidade da relación sociedade-política
|
TEMA 2: Estado, Nación e Globalización |
1.1. A formación do Estado nacional e as transformacións históricas
1.2. A nación política e a nación cultural
1.3. O Estado-Nación e os nacionalismos periféricos
1.4. Entidades supranacionais: a U.E.
1.5. Globalización e interdependencia
|
TEMA 3: Democracia: antes e despois |
1.1. A democracia e os seus retos
1.2. A élite corporativa e o poder político
1.3. O reaxuste das ideoloxías políticas
1.4. Cidadanía: Dereitos individuais e sociais
1.5. Relación entre Estado, sociedade civil e mercado
1.6. Opinión pública e medios de comunicación
|
TEMA 4: O Estado de Benestar versus o Estado Neoliberal |
1.1 Orixe e evolución do Estado de benestar
1.2. Conflicto e sociedade pacificada
1.3. Novas estruturas emerxentes
1.4. Muller e Estado de Benestar
1.5. Envellecemento e migracións
1.6. Os servizos sociais |
TEMA 5: Comportamento Político |
5.1. Factores explicativos do comportamento político
5.2. Clase social e comportamento político: pérdida de relevancia
5.3. Outras variables
5.4. Liñas de división social
5.5. Comportamento político electoral en Galicia e en España
|
TEMA 6:. Participación política, acción colectiva e conflicto político |
6.1. As elecciones e o proceso de representación política
6.2. Factores da participación política
6.3. Vellos e novos actores
6.4. A relevancia actual dos partidos políticos
6.5. Os grupos de presión no ámbito local e global
6.6. Movimentos sociais e novas identidades
6.7. Acción colectiva e participación política
6.8. Conflictos políticos e violencia política
|
TEMA 7: Socialización e Cultura Política. |
7.1. Concepto e procesos de socialización política
7.2. O papel da cultura política
7.3. Cultura política e cambio sociopolítico
7.4. As novas tecnoloxías da información e a opinión pública
7.5. A mediatización da vida pública
|
TEMA 8. Cambio Social e Cambio Político |
8.1. Conflictos Norte-Sur, Terceiro-Primeiro Mundo
8.2. A loita polos recursos naturais e os límites da natureza
8.3. Conflictos étnicos e conflictos relixiosos: choque de mentalidades
8.4. Gobernanza e Globalización
|
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Sesión maxistral |
A3 A10 |
15 |
0 |
15 |
Lecturas |
A8 A10 B3 B13 C4 |
0 |
4 |
4 |
Discusión dirixida |
A8 B3 B13 B24 C4 |
7 |
0 |
7 |
Estudo de casos |
A3 A8 A10 B3 B13 B24 |
10 |
0 |
10 |
Traballos tutelados |
A8 B3 B13 C4 |
3 |
12 |
15 |
Investigación (Proxecto de investigación) |
A8 B3 B13 B24 C4 |
8 |
88 |
96 |
|
Atención personalizada |
|
3 |
0 |
3 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Sesión maxistral |
Explicación por parte do profesor dos contidos teórico/prácticos xerais, más suliñables e necasarios para comprender a socioloxía política e para levar a cabo o traballo de investigación. |
Lecturas |
Tanto para a realización do traballo teórico práctico, como para a parte de discusión e participación en clase son necesarias unha serie de lecturas, con especial referencia ó manual básico explicitado na bibliografía da asignatura |
Discusión dirixida |
Trátase de levar a cabo debates nas clases sobre temas da realidade social política, requeríndose a participación e o interés do alumnado. Tanto na fase expositiva da asignatura como na parte de traballos titorizados ou da propia investigación a levar a cabo o debate, tanto particularizado como colectivo, se plantexa como unha ferramenta pedagóxica moi útil.
Nesta parte da asignatura tamén se procura fomentar o traballo e espírito de equipo, noutras palabras, desenvolver a chamada intelixencia social; de xeito que o alumnado poda ver por sí mesmo as ventaxes de xuncir esforzos, fronte á empresa individual. Para acadar isto, así como para o conxunto da asignatura, se presenta o contido referido á parte práctica, no que tamén resulta fundamentel a discusión dirixida, tanto nas clases como nas titorías.
Polo tanto, a asistencia e participación estímanse fundamentais no plantexamento da asignatura. Un dos obxectivos principais de calquera plantexamento didáctico debería conseguir a máxima implicación posible por parte do alumnado. E uns bos indicadores da mesma son, sen dúbida, a asistencia e a participación dos alumnos no desenvolvemento das clases, no ensino e na aprendizaxe. Por un lado, unha asistencia non coercitiva, senón acadada a traveso de despertar o interese e, polo tanto, o seguimento voluntario da asignatura. Asimesmo, a participación tamén supón un valor a fomentar e acadar no desenvolvemento destas clases, que os alumnos participen, ben facendo preguntas, debatindo, pedindo máis información, nas titorías, etc. En definitiva, estamos a falar da importancia que ten o traballo participativo do alumnado nas clases. |
Estudo de casos |
Nas sesións maxistrais se traerán a colación casos e exemplos de situacións e circunstancias sociopolíticas que sexan de interese, sobre todo desde o punto de vista didáctico. Con elo se pretende lograr o interese por parte do alumnado, así como a súa participación. Ademáis, servirán de exemplo tamén para a aportación na parte empírica do traballo por parte do alumnado. |
Traballos tutelados |
Para a elaboración do traballo de investigación, establécense partes, entregas e titorías específicas, de xeito que a parte práctica da asignatura consistirá básicamente no desenvolvmento destas titorías. Todo o alumnado deberá pasar por elas, tanto para ir conformando os contidos das diferentes partes da investigación principal como para facer as entregas das diferentes partes da mesma, segundo o calendario que se determine. Ditas partes son: proxecto, marco teórico, parte empírica, análises e conclusións. Esta partes entregaranse perante correo electrónico |
Investigación (Proxecto de investigación) |
A asignatura consiste na demostración por parte do alumnado do que sabe facer, polo que o proxecto de investigación e o seu resultado constitúen o eixo central tanto do traballo a desenvolver como da avaliación da asignatura.
Trátase da elaboración dun traballo individual ou en equipo, que se concertará co profesor, dentro dunha relación amplia de temas posibles: poderá ser de carácter xeral ou específico sobre algún aspecto concreto da realidade sociopolítica do entorno ou a nivel global.
Este traballo deberá ser teórico práctico. É dicir, na parte teórica se explicitarán aqueles contidos vistos en clase e outros recopilados polo alumnado sobre a información existente sobre o tema escollido, para dominalo e que non se den repeticións nin erros. Mentras que a parte práctica ou empírica deberá reflictar a información primaria que aporta o alumno/a sobre o tema (ben perante técnicas de recollida de información, como son as enquisas, entrevistas, grupos de discusión, etc. ou ben perante a observación, experiencias ou outras aportacións).
O traballo entregarase en arquivo adxunto perante correo electrónico. |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Traballos tutelados |
Investigación (Proxecto de investigación) |
|
Descrición |
A realización dos traballos, tanto por partes como a investigación final, requiren asistencia e titorías para orientar e acordar os contidos e obxectivos. En concreto, estamos a falar da axuda na elección do traballo de investigación, asesoramento en canto a fontes de información, consellos prácticos para a obtención de información primaria, supervisión dos tempos de entrega e de realización do traballo de investigación, etc.
Asimesmo, parte do tempo das clases maxistrais se adicarán a responder ás preguntas, dúbidas e demáis cuestións do alumnado. |
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Sesión maxistral |
A3 A10 |
Tanto a asistencia, como o interese e a participación en clase serán avaliadas, así como a asunción e reflexo dos contidos explicitados no traballo de investigación |
10 |
Traballos tutelados |
A8 B3 B13 C4 |
De cara ao proxecto a investigación final, establécense unha serie de fases ou etapas de traballos titelados, que deberán informarse ao profesor e entregarse dacordo ao calendario establecido a este efecto.
Estas fases e/ou partes son: proxecto, marco teórico, parte empírica, análise e conclusións.
As entregas periódicas das diferentes fases e partes do traballo de investigación terán carácter obrigatorio e serán tidas en conta á hora de avaliar o seguimento e cumprimento de ditos prazos de entrega. |
20 |
Discusión dirixida |
A8 B3 B13 B24 C4 |
En todo o proceso de desenvolvemento da asignatura, e sobre todo de cara a avaliar o interese e participación do alumnado, así como a súa contribución ao enriquecemento de contextos propicios de aprendizaxe, estudo e traballo. |
10 |
Investigación (Proxecto de investigación) |
A8 B3 B13 B24 C4 |
É a proba ou contido principal da avaliación da asignatura e nel deberase reflectir os coñecementos impartidos nas sesións maxistrais, das lecturas así como da investigación propia (información primaria ou parte empírica) levada a cabo sobre o tema acordado co profesor e do que se deben facer entregas periódicas das súas diferentes partes (proxecto, marco teórico, parte empírica, análise e conclusións), tal e como se recolle no apartado dos traballos titelados. |
60 |
|
Observacións avaliación |
Ao ser dous Grupos, cada Profesor complementará a metodoloxía de desenvolvemento e avaliación da asignatura.
Esta asignatura está plantexada para ser cursada presencial e participativamente, xa que a súa avalidación na convocatoria ordinaria pretende ser o máis integral posible (coñecementos teóricos adquiridos, traballo práctico ou habilidade técnica, interese, actitude, etc.). De ahí que a asistencia e a participación sexan tidas en conta á hora da avaliación.
A avaliación baséase sobre todo na elaboración dun traballo teórico-práctico. Sendo a participación, o interese mostrado e a asistencia ou outros pilares da asignatura.
O traballo poderá facerse individual ou colectivamente, avaliándose o mesmo en base ao número de autores, segundo á ponderación correspondente.
Entenderase por avaliación suficiente para superar a asignatura na súa primeira convocatoria ordinaria obter un 50% entre as metodoloxías descritas.
Esta avaliación é específica para a primeira convocatoria ordinaria da asignatura, é dicir, aquela constituida por unha avaliación continua.
Para o resto de convocatorias haberá unha proba escrita ou examen, no que ademáis dos contidos teóricos se inclúe un soposto de carácter práctico.
O traballo participativo so será válido para a primeira convocatoria e a súa correspondente avaliación continua.
Para o resto de convocatorias que non sexan á primeira ordinaria, non se gardan puntuacións nin traballos ou probas anteriores.
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
Sesma Landrín, Nicolás (2010). Antología de la Revista de Estudios Políticos. Madrid: Publicaciones BOE
Piketty, Thomas (2014). El capital en el siglo XXI. México: Fondo de Cultura Económica
Marx, Karl (1994). El capital: crítica de la economía política. Madrid: Siglo XXI
Campillo, Antonio (2008). El concepto de la política en la sociedad global. Barcelona: Herder
Rousseau, Jean-Jacques (1992). El contrato social. Madrid: Espasa Calpe
Machiavelli, Niccolò. (2003). El príncipe. Madrid: Espasa
Horowitz, Irving L. (1977). Fundamentos de sociología política. México: Fondo de Cultura Económica
Michels, Roberto (2006). Introcción a la sociología política. Granada : Comares
Duverger, Maurice (1990). Introducción a la política. Barcelona: Ariel
Judt, T y Snyder, T. (2012). Pensar el siglo XX. Madrid: Taurus
Benedicto, J. y Morán, Mª L. (eds.) (1995). Sociedad y Política: temas de Sociología Política. Madrid: Alianza Universidad
Dowse, Robert E. y John A. Hughes (1990). Sociología Política. Madrid: Alianza
Luhmann, Niklas (2014). Sociología Política. Madrid : Trotta
Bottomore, Tom (1982). Sociología política. Madrid: Aguilar
Arendt, Hannah (1997). ¿Qué es la política?. Barcelona: Paidós |
|
Bibliografía complementaria
|
VV.AA. (2011). Atlas de las civilizaciones. Madrid: Le Monde Diplomatic-UNED
Attali, J. (2007). Breve historia del futuro. Barcelona: Paidós
Delgado, I y López Nieto, L. (2008). Comportamiento político y Sociología Electoral. Madrid: UNED.
VV.AA. (2012). Informe sobre la democracia en España 2012. Madrid: Fundación Alternativas
Dahl, R.A. (2002). La democracia y sus críticos. Barcelona: Paidós
Touraine, A. (2009). La Mirada Social: Un marco de pensamiento distinto para el siglo XXI. Barcelona: Paidós.
Tilly, Ch. (2009). Movimientos Sociales 1769-2008. Barcelona: Crítica
Crouch, C. (2004). Posdemocracia. Madrid: Taurus. |
Para máis información:
- Bouza, F. (2010): Política; en Informe Galicia 2010. Santiago de Compostela. Tempos Novos.
- Cárdenas Gracia, J. F. (1992): Crisis de legitimidad y democracia interna de los partidos. México, FCE.
- Castells, M. (2009): Comunicación y Poder. Madrid, Alianza Universidad.
- Dahl, R.A (2010): ¿Quién gobierna?. Democracia y poder en una ciudad estadounidense. Madrid, CIS-BOE.
- Khanna, P. (2008): El segundo mundo: Imperios e influencia en el nuevo orden mundial. Barcelona. Paidós
- Jahanbeglo, R. (2007): Elogio de la diversidad. Barcelona. Arcadia
- Judt, T (2010): Algo va mal. Madrid, Taurus.
- Maalouf, A. (2009): El desajuste del mundo: Cuando las civilizaciones se agotan. Madrid, Alianza Universidad.
- Montero, J.R., Gunther, R. y Linz JJ.(2007): Partidos Políticos: Viejos conceptos y nuevos retos. Madrid, Editorial Trotta- Fundación Alfonso Martín Escudero.
- Navarro, V. (dir.) (2009): La situación social en España/III. Madrid. Biblioteca Nueva-FLC.
- Parés M. (2009): Participación y calidad democrática. Barcelona Ariel-Generalitat de Catalunya.
- Rego, E. (2010): Benestar, en Informe Galicia 2010. Santiago de Compostela, Tempos Novos.
- Rosanvallon, P. (2010): La legitimidad democrática. Barcelona. Paidós.
- Therborn, G. (2012): El Mundo: Una guía para principiantes. Madrid. Alianza Universidad.
- Vallespín, F. (2000): El futuro de la Política, Madrid, Taurus |
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
Antropoloxía social e cultural/615G01102 |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
Economía política/615G01104 | Política social e servizos sociais/615G01308 |
|
Materias que continúan o temario |
|
|